1. Bika bitunapande kwononokela Yehova?

TUNAPANDE kwononoka * Yehova mwafwa ikeye watutangele. Ngeci, ali na nzili ya kutwana mashiko. (Kujo 4:11) Co lalo kuyula kwendi kwakubwa kutulingisa tumwononoke. Oloni ha myaka yaingi, banu banayulu bakwabo banu. Nga twesekesa kuyula kwabo na kuyula kwa Yehova, tuwana ngwetu Yehova nalisezela kulako nabo, mwafwa wapwa muka-mana, wakala na cizemo, co lalo muka-kutetela banu.​—Kutu 34:6; Loma 16:27; 1 Yowa 4:8.

2. Kwesekesa na Vahevelu 12:9-11, bika bitunapande kwononokela Yehova?

² Yehova ashaka ngwendi tumwononoke mwafwa twamuzema, co lalo wapwa Tate yetu. Paulu mwasonekelele Bahebelu mukanda, wendekele ngwendi: ‘Tunapande kwononoka kuli Tate’ mwafwa ali na kutulongesa mangana tubezike.​—Tandeni Vahevelu 12:9-11.

3. (a) Tumwesa bati ngwetu tunononoka Yehova? (b) Bihula muka bitukumbulula?

³ Twononoka Yehova nga tulinga byuma byoshe byatonda na kujeneka kukulahela mana etu babenya. (Visi 3:5) Nga tuzibuka bifwa bya Yehova byabibwa, co kutupwila kwakwasi kumwononoka. Mwafwa bika? Mwafwa bifwa byendi bikasholoka mu byuma byakalingi. (Myaso 145:9) Nga tulilongesa manene bya Yehova, co tumuzema manene. Nga tuzema  Yehova, co kututondo mukana wa mashiko a kutuleka bya kulinga nebi kutwapandele kulinga. Ngeci, tumona byuma ngwe mwabimwena Yehova na kuzinda byuma byabibi. (Myaso 97:10) Oloni ha bisimbu bimo, kwasa kutukaluwila kwononoka Yehova. Mwafwa bika? Bakulunu ba cikungulukilo na bisemi basa kulilongesa bika kuli Ngubulu Nehemiya, Mwene Ndabiti na Maliya ina ya Yesu? Ebi bihula tubikumbulula muno mu cilongesa.

4-5. Kwesekesa na Loma 7:21-23, bika bikunasa kupwila kwakukalu kwononoka Yehova?

⁴ Tubaboshe twatambula bubi, co kutwalumbunukile mukemwo kunasa kutukaluwila kwononoka Yehova. Ngeci, bisimbu bimo kutwesi kushaka kwononoka Njambi. Ba Adama na Eva batengulukilile Njambi na kulya ku bushuka bwababindikile. Mu kulinga ngoco, balitungilile mashiko bakebo babenya. (Kusha 3:22) Ano matangwa, banu babangi bacili na kubyana mashiko a Njambi, co bali na kulyangwila bakebo babenya byakulinga.

⁵ Bisimbu bimo, baje bazema Yehova nabo kwasa kubakaluwila kumwononoka. Kapositolo Paulu nendi wakele nobu bukalu. (Tandeni Loma 7:21-23.) Ngwe mwa Paulu, netu tushaka kulinga byuma byabibwa ku mesho a Yehova. Ngeci, tunapande kulwisa mashungu amabi simbu yoshe.

6-7. Cuma muka cikwabo cinasa kutwonowesa kwononoka Yehova? Endekeni cakumwenako.

⁶ Cisemwa cetu cinasa kutwonowesa kwononoka Yehova. Banu babangi banasa kutuleka byuma bije kubilitombola na cizango ca Yehova. Ngeci, tunapande kulinga mwoshe mutwasela kubyana biyongola byabo. Tucisimutwiyeni ha cakumwenako cimo.

⁷ Ku myela imo, banike bali na kubashongangeya manene ngwabo bakale na bimbongo byabingi. Ndokazi wa lizina lya Mary * waliwanene nobu bukalu. Simbu kanda alilongese busunga, Mary waile ku Yuniveziti ya mu lifuti lyabo. Baka-naanga yendi bamushongangeyeye ngwabo akobele cipangi cije cimuwanesa bimbongo byabingi. Co na ikeye washakele kulinga ngoco. Oloni hanima ya kulilongesa bya Yehova, watengulwile biyongola byendi. Nameme watengulwile biyongola byendi, wendekele ngwendi: “Bisimbu bimo njikawana bipangi bije binasa kunjiwanesa bimbongo byabingi, oloni njikamono ngwange binjonowesa kupangela mwamubwa Yehova. Cisemwa cetu cikanjilingisa kunjipwile kwakukalu kubyana ebi bipangi. Njikalombo Yehova anjikwase njibyane bipangi bije binjonowesa kumupangela.”​—Mateo 6:24.

8. Bika bitusimutwiya?

⁸ Kwononoka Yehova kwapwa kwakubwa manene. Nga bakulunu ba cikungulukilo na bisemi bononoka manene Njambi uje nabana moko, co bakwasa bakwabo. Tusimutwiyeni ha banu bamo ba mu Mbimbiliya mangana tumone mutwasa kupangesela moko yetu mu ngila ije izibisa Njambi kubwaha.

9. Bukalu muka bwaliwanene nabwo Nehemiya?

⁹ Yehova nana bakulunu moko ya kunyunga banu bendi. (1 Petu 5:2) Bakulunu basa kulilongesa byabingi kuli Nehemiya mwayoyelelemo na banu ba Yehova. Ha  kupwa ngubulu wa mu Yunda, Nehemiya wakele na bipangi byabingi. (Nehe 1:11; 2:7, 8; 5:14) Acisinganyekeni bukalu bwaliwanene nabwo Nehemiya. Wazibile ngwabo Baisalele banajwalesa Tembele, co lalo kubakele na kwana milambu ya kukwasa Balebi ngwe muje mwabashikile Njambi. Bayunda kubakele na kunyunga lishiko lya Sabata, co lalo bambatele banakazi ba ku mafuti eka. Ngubulu Nehemiya wapandele kulingako bimo hali buje bukalu.​—Nehe 13:4-30.

10. Nehemiya walingile bati mwaliwanene na bukalu?

¹⁰ Nehemiya kapangesele moko yendi mu ngila yaibi mwafwa kasindiiye banu balinge byatondele ikeye. Oloni walombelele kuli Yehova, co walongesele banu mashiko a Yehova. (Nehe 1:4-10; 13:1-3) Co lalo wapangelele hamo lika na banu mu kutungulula bibumbe bya Yelusalema.​—Nehe 4:15.

11. Kwesekesa na 1 Tesalonika 2:7, 8, bakulunu banapande kuyoya bati na bandolome na bandokazi babo?

¹¹ Bakulunu hamo kubasa kuliwana na bukalu bwaliwanene nabwo Nehemiya, oloni basa kumutembwinina mu bingila byabingi. Cakumwenako, bali na kupanga na nzili mangana bakwase bandolome na bandokazi babo. Co lalo kubesi kulimona kupwa ba seho kutubakana bakwabo. Oloni bali na kuyoya mwamubwa na bandolome na bandokazi babo. (Tandeni 1 Tesalonika 2:7, 8.) Kukala na cizemo na kupwa ba kulikehesa kukabalingisa bendeke mwamubwa na bakwabo. Andrew, uje napu mukulunu ha myaka yaingi ngwendi: “Njamono ngwange bandolome na bandokazi bakashubuluka kusimutwiya na mukulunu wa nzanzu, nambe muka-kujolajola na bakwabo. Ebi bifwa bilingisa bandolome na bandokazi balikwatasane na bakulunu.” Mukulunu mukwabo wa lizina lya Tony ngwendi: “Njikapangesa  cinangulo cili ku Filipu 2:3, co simbu yoshe njikamono bakwetu kupwa bakama kutubakana yange. Oku kukanjikwasa njijeneke kusindiya bakwetu balinge munai mbunge yange.”

12. Bika bibanapande kulikehesela bakulunu?

¹² Yehova wapwa wa kulikehesa, co bakulunu nabo banapande kulikehesa. Yehova wapwa Mwene wa Mwilu na Hasi, oloni akakulama na kutundisa “tuhutu mu likungu.” (Myaso 18:35; 113:6, 7) Ngeci, Yehova wazinda banu ba kulyalesa na kulijundula.​—Visi 16:5.

13. Mwafwa bika mukulunu napande kunyungila ndaka yendi?

¹³ Mukulunu uje ashaka kwononoka Yehova napande kunyunga ndaka yendi. Nga kalingi ngoco, co asa kwendeka mwamubi kuli uje kamusingimikile. (Yako 1:26; Ngala 5:14, 15) Andrew itunabanga kwendeka ngwendi: “Bisimbu bimo, njakele na kushaka kukwita cingamba ndolome nambe ndokazi uje kanjisingimikile. Oloni njasinganyekesesele manene ha banalume ba kulongwa ba mu Mbimbiliya, co oku kunanjikwasa njilikehese na kupwa wamubotsi.” Nga bakulunu bendeka mwamubwa na bandolome na bandokazi hamo lika na bakwabo bakulunu, co bamwesa ngwabo banononoka Yehova.—Kolo 4:6.

14. Moko muka yanana Yehova ku bisemi ba banalume, co ashaka ngwendi baipangese bati?

¹⁴ Yehova nangula cisemi wa munalume kupwa mutwe wa naanga, co ashaka ngwendi alongese bana bendi mwamubwa na kubanangula. (1 Koli 11:3; Efeso 6:4) Oloni cisemi wa munalume kapandele kupangesa moko yendi mwoshe mwashakela, mwafwa akalitabela kuli Yehova uje naanga yoshe inatambula lizina kuli ikeye. (Efeso 3:14, 15) Nga bisemi ba banalume bapangesa moko yabo mu ngila ije izibisa Njambi kubwaha, co bamwesa ngwabo banamwononoka. Aba bisemi basa kulilongesa byabingi kuli Mwene Ndabiti.

15. Mwene Ndabiti namwesa bati mwanja waubwa ku bisemi ba banalume?

¹⁵ Yehova wangwile Ndabiti kupwa mutwe wa naanga, co lalo wamwangwile atwamenene Baisalele boshe. Ha kupwa mwene, Ndabiti wakele manene na nzili. Co ha bisimbu bimo, wapangesele nzili yendi mu ngila yaibi omwo walingile bubi bwakama. (2 Samwe 11:14, 15) Oloni wononokele Yehova omwo watabele kumunangula. Co walombelele kuli Yehova na kumuleka mwoshe mwalizibililile. Ndabiti walingile mwoshe mwaselele  kupangesa byamunangwile Yehova. (Myaso 51:1-4) Kutundaho lalo, walikehesele omwo katabele lika kumunangula ku banalume, oloni watabele kumunangula na ku banakazi. (1 Samwe 19:11, 12; 25:32, 33) Ndabiti kelukilile kulinga bubi, co wamwene kupangela Yehova kupwa kwa seho mu kuyoya kwendi.

16. Bisemi ba banalume basa kulilongesa bika kuli Ndabiti?

¹⁶ Bika bibasa kulilongesa bisemi ba banalume kuli Mwene Ndabiti? Keti mupangese mwamubi moko yanamyana Yehova. Litabeleni buzeye bweni, co tolilileni ku bakweni baje baminangula kupangesa Mbimbiliya. Nga mulinga ngoco, co baka-naanga yeni bamisingimika mwafwa ya kulikehesa kweni. Omwo mulombela na baka-naanga yeni, lekeni Yehova mwoshe mumulizibila, co bamona ngwabo mwakulahela manene Yehova. Ngeci, moneni kupangela Yehova kupwa kwa seho mu kuyoya kweni. (Kwitu 6:6-9) Mwanja weni waubwa ukewo ukwasa manene baka-naanga yeni.

17. Cipangi muka canana Yehova ku bisemi babanakazi?

¹⁷ Yehova nana cisemi wa munakazi cipangi ca seho mu naanga. Namwana moko hali bana bendi. (Visi 6:20) Bana basa kutembwinina byuma byendeka nambe byalinga cisemi wa munakazi mu kuyoya kwabo kwoshe. (Visi 22:6) Tusimutwiyeni bibasa kulilongesa bisemi ba banakazi kuli Maliya ina ya Yesu.

18-19. Bisemi ba banakazi basa kulilongesa bika kuli Maliya?

¹⁸ Maliya wazibukile mwamubwa Bisoneka. Wasingimikile manene Yehova, co busamba bwendi na Yehova bwakanyamene. Wononokele Yehova nameme kulinga ngoco kwatengulwile buyoye bwendi.​—Luka 1:35-38, 46-55.

¹⁹ Bisemi ba banakazi mwasa kutembwinina Maliya mu bingila byabingi. Mwasa kulinga bati ngoco? Kaleni na cilongesa ca Mbimbiliya ca likalyeni na kulombela likalyeni mangana mukanyamese busamba bweni na Yehova. Co tengululeniko bimo mu buyoye bweni mangana muzibise Yehova kubwaha. Cakumwenako, hamo bisemi beni bapwile baka-kulubala lubala, co bakele na kumyendeka mwamubi. Ngeci mwasa kusinganyeka ngweni kulela bana mu ngila oyo kunapu kwakubwa. Nameme mwalilongesa mashiko a Yehova, anga kwasa kumikaluwila kwendeka mwamubwa na bana beni, maneneni  nga munajuka co lalo bakebo kubalingi bimubaleka. (Efeso 4:31) Nga muli mu cifwa oco, munapande kulombela manene kuli Yehova. Cisemi wa munakazi wa lizina lya Lydia ngwendi: “Bisimbu bimo njikalombela mangana keti njitenuke omwo njendeka na munange nga kanjononokele. Litangwa limo njashakele kumwendeka mwamubi, oloni njalombelele mu mbunge ngwange Yehova anjikwase. Lilombelo likanjikwasa njikwate mbunge.”—Myaso 37:5.

20. Bisemi ba banakazi bamo bali na kuliwana na bukalu muka, co basa kubuhyana bati?

²⁰ Bisemi ba banakazi bamo kubesi na kuzema bana babo. (Tito 2:3, 4) Banakazi bamo banabalele ku bisemi baje kubabazemene. Nga mukemwo mubamilelelele bisemi beni, co keti mubatembwinine. Cisemi wa munakazi uje ononoka Yehova napande kulilongesa kuzema bana bendi. Kunasa kumukaluwila kulinga ngoco, oloni asa kuzema bana bendi. Oku kulingisa ikeye na baka-naanga yendi babwahelele.

21-22. Kwesekesa na Isaya 65:13, 14, bubwa muka butuwana nga twononoka Yehova?

²¹ Mwene Ndabiti wazibukile bubwa buli mu kwononoka Yehova. Wasonekele ngwendi: “Mashiko a Shukulu Kalunga apwa a busunga, boshe baje bawononoka babwahelela. Mashiko a Shukulu Kalunga apwa a kujela, ana munu mana a kuzibisisa. Akewo anjinangula yange ngamba yobe, njinatambula cikandelela ha kuwononoka.” (Myaso 19:8, 11) Ano matangwa tuli na kumona kuliseza kuli mukati ka baje bali na kwononoka Yehova na baje kubesi na kumwononoka. Baje bononoka Yehova bakajolela.​—Tandeni Isaya 65:13, 14.

²² Nga bakulunu ba cikungulukilo, bisemi ba banalume na bisemi banakazi bononoka Yehova, buyoye bwabo bwenda mwamubwa, baka-naanga yabo babwahelela, co cikungulukilo cilikwatasana. Maneneni bazibisa Yehova kubwaha ku mbunge. (Visi 27:11) Oku kukekwo kubwahelela kwa busunga.