1. Vika vimwetha ngwavo Yehova wapwa muka-kwana?

YEHOVA mwakele likalyendi thimbu kanda atange vyuma vyoshe, kathinganyekele vyendi lika. Oloni wanene vwana vwa kuyoya ku tungelo na vanu. Yehova ‘Njambi wa kuvwahelela,’ wathzema kwana vyuma vyavivwa. (1 Tima 1:11; Yako 1:17) Watonda ngwendi tupwe va kuvwahelela, mukemwo akatulongetha ngwendi tupwe vaka-kwana.—Loma 1:20.

2, 3. (a) Vika twendekela ngwetu nga twana, cho tupwa va kuvwahelela? (b) Tuthimutwiya vika?

² Njambi watangele vanu mu chifwa chendi. (Kusha 1:27) Kulumbununa ngwavo watutangele na vifwa vyakala navyo. Nga tutonda kupwa va kuvwahelela, cho tunapande kutembwinina Yehova, mu kwaka vakwetu mbunge na kupwa vaka-kwana. (Fili 2:3, 4; Yako 1:5) Vika twendekela ngocho? Mwafwa mukemwo mwatutangelele Yehova. Nameme kutwalumbunukile, twatha kutembwinina Yehova uje wapwa muka-kwana.

³ Mbimbiliya yatuleka mutwatha kupwilamo vaka-kwana. Tuchithimutwiyeni viyendeka Mbimbiliya ha kwana. Tuthimutwiya  omwo kwana kwatha kutulingitha tuthzivithe Njambi kuvwaha ku mbunge na kutukwatha tupange chipangi chanatwana. Tuthimutwiya lalo omwo kwana kutulingitha tupwe va kuvwahelela na kutwalelelaho kupwa vaka-kwana.

4, 5. Yehova na Yesu vanamwetha vati ngwavo vapwa vaka-kwana, cho twatha kuvatembwinina vati?

⁴ Yehova washaka vanu vendi vamutembwinine, cho akavwahelela manene nga tupwa vaka-kwana. (Efeso 5:1) Sholwethi yetu yaivwa yatutanga nayo Njambi na vyuma vyavivwa vili muno mu kaye vimwetha ngwavyo Njambi washaka ngwendi tupwe va kuvwahelela. (Myatho 104:24; 139:13-16) Ngechi, tumuthingimika nga tulifwita kukwatha vakwetu vapwe va kuvwahelela.

⁵ Vaka-Kilisitu va vuthunga vakatembwinina Kilisitu, uje watwakelele mwanja wa kulumbunuka mu kupwa vaka-kwana. Yesu wendekele ngwendi: “Muna Munu kethzile ngechi vanu vamupangele embwe, oloni wethzile mu kupanga, na kwana mwonyo wendi ngechi apatule vanu vavangi.” (Mateo 20:28) Kapositolo Paulu nendi washongangeyeye vaka-Kilisitu ngwendi: “Kaleni na mbunge ya chifwa chije chakele nacho Kilisitu Yesu. . .Wechelele vyoshe vyakele navyo, cho watambwile chifwa cha ngamba vene.” (Fili 2:5, 7) Munu na munu napande kulihula ngwendi: ‘Njatha kuvwethzelelako ku kutembwinina mwanja wa Yesu kutuvakana munjili na kulingila thimbu ino ndi?’—Tandeni 1 Petulu 2:21.

6. Tulilongetha vika ku chithimo chatele Yesu cha Kasamaliya? (Kengeni chikupulo ha liputa 18.)

⁶ Tuthzivitha Yehova kuvwaha nga tutembwinina mwanja wendi nou wa Yesu, ha kwaka vukalu vwa vakwetu mu vithinganyeka na kutonda vingila vyakuvakwathelamo. Yesu wamwethele theho ya kulinga ngocho mwapangethele chithimo cha Kasamaliya, mu kukwatha vaka-kumukavangeya mangana vakwathe vakwavo nambe va vithemwa vyeka. (Tandeni Luka 10:29-37.) Mwanuka chihula chije chalingithile Yesu endeke echi chithimo ndi? Kayunda umo wamwihwile ngwendi: “Mukwetu iya?” Chikumbululo cha Yesu chimwetha ngwavo tunapande kwana na mbunge yetu yoshe nga tutonda kuthzivitha Njambi kuvwaha.

7. Tumwetha vati ngwetu twatava ngila ya kalingilamo vyuma Njambi?

⁷ Kuli vyuma vyavingi vishongangeya vaka-Kilisitu vapwe vaka-kwana. Chakumwenako, echi chifwa cha kwana chinakundama ku ñanda yakatwile Satana mu lihya lya Endeni. Chakundamako vati? Satana wendekele ngwendi, Andama na Eva na vana vavakakita vakaka manene mbunge kuli vakevo vavenya kutuvakana kwononoka kuli Njambi. Eva wamwethele sipilitu ya kulishaka omwo washakele kufwa ngwe Njambi. Andama nendi wamwethele sipilitu ya kulishaka omwo wakele mana ku kuthzivitha Eva kuvwaha ku mbunge. (Kusha 3:4-6) Tuvavoshe tuthzivuka vukalu vwatundilemo. Kukala na sipilitu ya kulishaka, kukwatha kulingitha munu apwe wa kuvwahelela, oloni mukatundu lika vukalu vwakama. Nga tupwa vaka-kwana, cho tumwetha ngwetu ngila yakalingilamo vyuma Njambi ikeyo yaivwa manene.

8. Mwafwa vika va Andama na Eva vapandele kwaka vana vavo mu viyongola?

⁸ Nameme ngwavo va Andama na Eva vakele likalyavo mu lihya lya Endeni, vapandele  kupangetha mashiko avanene Njambi mukwaka vakwavo mu viyongola. Yehova wavethzikithile Andama na Eva ngwendi vakite mangana vatume hano hathi na kuswana vyuma vyoshe. (Kusha 1:28) Vithemi vetu va kulivanga vapandele kulinga vyuma vije vikalingitha vana vavo vavakakita vapwe va kuvwahelela, ngwe mwatondelelele Ishamatanga ngwendi vanu vapwe va kuvwahelela. Mu kutuma kwa vana va Andama, ngwe vanapwitha kaye koshe kupwa Palandaisi. Echi chipangi chakama chatondele nanga ya Andama yoshe ilikwatathane.

9. Ngwe vanu vapwithile kaye Palandaisi ngwe vanapu va kuvwahelela ndi?

⁹ Vanu voshe va kulumbunuka vapandele kulikwatathana na Yehova, mangana vapwithe kaye koshe Palandaisi na kuwana kuhwima kwa Njambi. (Heve 4:11) Achithinganyekeni kuvwaha na kushuvulwitha kwocho chipangi. Ngwe vapwile vaka-kwana mu kwaka vakwavo mu vithinganyeka, ngwe Njambi wavavethzikithile manene.

10, 11. Twatha kupanga vati chipangi cha kwambulula na kupwitha vanu vapwe vandongethi?

¹⁰ Matangwa ano, Yehova nana vanu vendi chipangi cha kwambulula na kupwitha vanu kupwa vandongethi. Nga tutonda kupanga echi chipangi, tunapande kwaka vanu mu viyongola. Twatha kutwalelelaho na chipangi chetu nga tuthzema Njambi na vanu.

¹¹ Mu chita cha myaka cha kulivanga C.E., Paulu wendekele hali ikeye vavenya na vakwavo ngwendi, ‘Tuli na kupangela hamo na Njambi’ mwafwa ya chipangi cha kukuna na kutukumwina vimbuto vya vuthunga vwa Vumwene. (1 Koli 3:6, 9) Netu ‘tuli na kupangela hamo na Njambi,’ omwo twana thimbu yetu na vufuko vwetu na ndthzili yetu mu chipangi cha kwambulula. Oku kunapu kuvethzika kwakama manene.

12, 13. Vivethzikitho muka vili mu kupwitha vanu vapwe vandongethi?

¹² Tupwa va kuvwahelela nga twana thimbu na ndthzili yetu mu chipangi cha kwambulula na kupwitha vanu vapwe vandongethi. Vandolome na vandokathzi vaje vanakwatha vanu va vimbunge vyavivwa kulilongetha Mbimbiliya, vakavwahelela muvakamono vanu vavanalongetha vapangetha vivanalilongetha na kukola ku sipilitu na kutengulula vuyoye vwavo na kwambulwila vakwavo. Yesu nendi wavwahelelele manene omwo vaje vaka-kwambulula va kupwa 70 vatumine “velukile lalo na kujolela kwakama” mwafwa ya vuvwa vuvalimwenenene mu chipangi chavo.—Luka 10:17-21.

¹³ Vaka-kwambulula mu kaye koshe, vakavwahelela muvakamono muthzimbu wauvwa mu uli na kukwathelamo vanu. Chakumwenako, Anna ndokathzi wa muthzike, wajalukilile  ku Ngangela ya Europe kuje kuli vujene vwakama. * Wendekele ngwendi: “Njavwahelela kutwamenena vilongetha vya Mbimbiliya vyavingi kuno, omu mu chipangi muli kujolela kwakama. Munjikeluka ku njuvo, kunjethi kwaka manene mbunge ku vishoti vyange, oloni njikathinganyeka manene ha tuyando na vishoti vya vanu vanjikalilongetha navo. Njikatondo vingila vyakuvakwathelamo na kuvatakametha. Njalimwena ngwange ‘muli kujolela kwakama manene mu kwana kutuvakana mu kutambula.’”—Vili 20:35.

14. Vika vimikwatha mupwe va kuvwahelela, nameme vanu vavandondo lika vatambula muthzimbu wauvwa mu chitingitingi cheni?

¹⁴ Netu tuvwahelela mwafwa tuli na kwana vanu thimbu ya kuthziva muthzimbu wauvwa nameme kuvautolilila. Chipangi chetu chinalifu na chije cha kapolofweto Ezekiyele, Yehova wamulekele Ngwendi: “Ukavaleka vyoshe vinjikuleka ngechi ukavyendeke, nambe vakakutolilila nambe kuvakakutolilila.” (Ezeki 2:7; Isaya 43:10) Nameme vanu kuvamwetha kukandelela ha muthzimbu wetu, Yehova akakandelela kukufwitangana kwetu. (Tandeni Vahevelu 6:10.) Ndolome umo wendekele ha chipangi chendi cha kwambulula ngwendi: “Tunakunu na kutukumwina, cho twakulahela ngwetu Yehova akumbulula lilombelo lyetu lya kuthoketha vuthunga.”—1 Koli 3:6.

15. Kuma tunapande kupwa lika vaka-kwana nga vanu vamwetha kukandelela ndi? Lumbununeni.

¹⁵ Yesu atonda ngwendi tupwe va kuvwahelela mu kwana. Vanu vavangi vakavwahelela nga tuvana. Mukemwo wendekele ngwendi: ‘Pweni vaka-kwana, cho neni vanu vakamyana. Vakaminungulwila mu mavoko eni, theteko ya kundindangeya, ya kunyukumuna, ya kushula. Mwafwa theteko ije mu theteka nayo vakweni, ikeyo lalo vakamitheteka nayo.’ (Luka 6:38) Oloni kethi vanu voshe vatukana vakamwetha kukandelela. Nememe ngocho kwana kwetu kwatha kulingitha vaje vakandelela navo vapwe vaka-kwana. Ngechi, lithzilitheni kwana nameme vanu  vakandelela nambe embwe. Kumuthzivuka vuvwa vwatha kutunda mu kwana kweni.

16. Vika vitushongangeya tupwe vaka-kwana?

¹⁶ Vaka-kwana va vuthunga kuvethi kwana na kuvandamena ngwavo navo vavane. Yesu wendekele ngwendi: “Omwo ulinga chiwano, lanyako vaka-kuhutwa na vaka-kujenduka na vilema na tupuputwa, cho ukavethzika, omwo vakevo kuvatha kukwilwithila vije viunavana.” (Luka 14:13, 14) Mbimbiliya ngwayo: ‘Muka-kwana akavethzika.’ Cho lalo ngwayo: “Navethzika munu uje ayongola hali vaka-kuthzeya.” (Vithi 22:9; Myatho 41:1) Tupwa va kuvwahelela nga tukwatha vakwetu.

17. Vyuma muka vitwatha kwana vije vitulingitha tupwe va kuvwahelela?

¹⁷ Omwo Paulu welukilile majwi a Yesu ngwendi: “Muli kujolela kwakama manene mu kwana kutuvakana mu kutambula,” kalumbunwine kwana lika vyuma vya ku muvila, oloni na kutakametha na kutwamenena na kukwatha vaje vali mu vukalu. (Vili 20:31-35) Endekethi na vilinga vya Paulu vimwetha ngwavyo kunapu kwa theho kwana thimbu na ndthzili na mbunge na chithzemo chetu.

18. Vaka-kulilongetha vamo vanawa vika ha ñanda ya kwana?

¹⁸ Vaka-kutondethetha vya vuyoye vwa vanu vanawana ngwavo kwana kukalingitha munu apwe wa kuvwahelela. Ñanda imo ngwayo: “Vanu vavangi vanendeka ngwavo vakavwahelela manene munima ya kukwatha vakwavo.” Vaka-kutondethetha vanendeka ha vuvwa vuli mu kukwatha vakwetu ngwavo: “Kwana kukashuvulwitha munu na kuthzivuka vyali na kuyoyela mwafwa athzivuka vyuma vya theho mu vuyoye vwa munu.” Vaka-kulilongetha vamo vanawana ngwavo kunapu kwakuvwa kulyana mu vipangi vya mbunga, mwafwa kukalingitha munu apwe wa kulikangula na kupwa wa kuvwahelela. Kutukathama kuthziva evi viñanda vivanawana, mwafwa Ishamatanga yetu Yehova wa chithzemo watuleka ngwendi kwana kutulingitha tupwe va kuvwahelela.—2 Tima 3:16, 17.

19, 20. Mwafwa vika mutonda ngweni mupwe vaka-kwana?

¹⁹ Kwatha kupwa kwakukalu kupwa vaka-kwana nga tuli mukati ka vanu vaka-kulishaka manene vakevo vavenya. Nameme ngocho, kuli mashiko avali akama endekele Yesu, a kuthzema Yehova na mbunge yetu yoshe na mwonyo wetu woshe na mana etu oshe na ndthzili yetu yoshe na kuthzema vakwetu ngwe mutwalithzema yetu vavenya. (Mako 12:28-31) Ngwe mutunamwena muno mu chilongetha, vaje vathzema Yehova vakamutembwinina. Yehova na Yesu vapwa vaka-kwana, cho vatonda ngwavo netu tupwe vaka-kwana mangana tupwe va kuvwahelela. Nga tulifwita kupwa vaka-kwana, cho tuvwahelela na kuthzivitha Njambi na vakwetu kuvwaha ku mbunge.

²⁰ Hamo muli na kulifwita kukwatha vanu maneneni vakweni vaka-Kilisitu. (Ngala 6:10) Nga mutwalelelaho kulinga ngocho, cho vanu vamithzema na kumikulahela, cho lalo mupwa va kuvwahelela. Mukanda wa Vithimo 11:25 ngwawo: “Pwa muka-kwana, cho ukavethzika. Kwatha vakweni, cho nove vakakukwatha.” Kwana na kukala na ngothzi mwatha kuvimwetha mu vingila vyavingi mu vuyoye vweni na mu chipangi cheni cha kwambulula. Tukathimutwiya evi vingila mu chilongetha chinatako.