Yeni ku mithzimbu

Yeni ku mitwe ya viñanda

Vapayiniya va George Rollston na Arthur Willis vali na kwaka mema mu likina lya munyau wavo. Vali ku Chitingitingi cha ku Kunto, mu 1933

MITHZIMBU YETU YA THEHO YA KUNIMA

“Kukwethi Tapalo Yayivi Manene Nambe Yailaha Manene”

“Kukwethi Tapalo Yayivi Manene Nambe Yailaha Manene”

HA MARCH 26, 1937, vanalume vavali velukile mu nganda ya Sydney, mu Australia na munyau wavo uje wakele na likungu, oku vanajuka. Vendele vungendthzi vwavulaja, vwa kutuvakana vimailu 12,000 (nambe ngwetu 19,300 km) ha mwaka umo lika, ku mitambela imo ya ku lyala ya mu Australia, ije kuyethi mwamuvwa. Ava vanalume kuvapwile vaka-kwendela myela yaiha nambe vaka-kupashala lika embwe. Arthur Willis na Bill Newlands vapwile vapainiya vaje vapangele na ndthzili mu kwambulula muthzimbu wauvwa wa Vumwene vwa Njambi, ku mitambela ya kulyala ya mu Australia.

Kushwa kunima, kweta na kumamanethelelo a 1920, Vaka-kulilongetha Mbimbiliya * vavandondo va mu Australia, vanambulwila manene mu vinganda vyakama na mu vimbonge vyavingi vije vyakala ku kalunga ndonga. Hakati ka Australia, hakala mitambela imo, ije yakala na vanu vavandondo lika ije yakala kulyala, cho hakala lalo mambo, ije ituvakana litambelo lya United States. Vandolome vathzivukile ngwavo vaka-kukavangeya Yesu vanapandele kupwa vakaleho vendi kweta na “ku mamanethelelo a hathi,” kwambatethelela na mitambela ya ku lyala ya mu Australia. (Vili. 1:8) Oloni vanethi kupanga vati echi chipangi chakama? Valyanene kupanga na ndthzili yavo yoshe na kukulahela manene Yehova ngwavo avethzikitha kufwitangana kwavo.

VAPAINIYA VASHANGUMUKA CHIPANGI CHA KWAMBULULA

Mu 1929, vandolome va mu chikungulukilo cha mu Queensland nechi cha ku kangombe kayambi ka Australia vapwithile minyau ya kulithethzathethza ngwe vinjuvo mangana vathe kukapangela ku mitambela ya kulyala ije yakala mukati ka Australia. Eyi minyau vakele na kuyendetha vapayiniya va kukanyama, vaje vakele na cheke cha kuivwahetha nga inathsila hakati. Ava vapayiniya vendelele mitambela yaingi ije te kanda vathziveho muthzimbu wauvwa.

Vapainiya vaje kuvakele na minyau vakele na kuya ku mitambela ya kulyala kupangetha vikinga. Chakumwenako, mu 1932, Bennett Brickell wa myaka 23, wendele vungendthzi vwa vingonde vitanu kutunda ku Rockhampton, Queensland na kuya ku mitambela ya kulako ya ku kunto kukambulula muthzimbu wauvwa. Wambatele mapai na vuthzalo na vyakulya na mavulu amangi ha kinga yendi fwi. Omwo mataila a kinga yendi ativikile, watwalelele lutwe na vungendthzi vwendi na kukulahela ngwendi Yehova amutwamenena. Wathindumwine kinga yendi ha vimailu vya kupwa 200 (nambe ngwetu 320 km) mu mitambela ije ivathsililile vanu ku lihwila. Ndolome Brickell wendele mangendthzi amalaha manene mu Australia kupangetha kinga na honda na munyau, ha myaka ya kutuvakana 30. Walongethele va Aborigines chipangi cha kwambulula na kukwatha mu kushimbika vikungulukilo vyaviha. Vanu va ku mitambela yoshe ya kulyala vamuthzivukile manene na kumuthingimika.

KUHYANA VUKALU

Australia yakala na mitambela ije ili na vanu vavandondo lika, maneneni ku mitambela ya kulyala. Mukemwo, vanu va Yehova valyanene kushakethzeka vanu vaje vakala ku mitambela ya kulyala ya ku Australia.

Stuart Keltie na William Torrington vapwile vapainiya vaje valyanene kukwatha vanu. Mu 1933, vetile mu Mambo ya Simpson, ije yakala na litupu lyalingi na kukambulwila ku mbonge ya Alice Springs, ije yakala hakati ka Australia. Omwo munyau wavo waundondo wathsile, vauthethzele cho Ndolome Keltie uje wavatukile lindi, watwaleleleho mu vungendthzi vwendi vwa kwambulula, oloni ha thimbu oyo wapangethele kamelo. Kuli vuvwa vwatundile mu kufwitangana kwa vapayiniya omwo valiwanene na mukulunu wa hotela ku William Creek kuje kuvikemanena vikumboyo. Ou mukulunu wa hotela, Charles Bernhardt, walilongethele vuthunga, cho kutundoho, walandethele hotela yendi na kulinga chipangi cha vupainiya endi lika ha myaka 15, mu mitambela ya kulyala ya mu Australia.

Arthur Willis alivwahethela kukambulwila ku mutambela wa kulako wa mu Australia. Ali mu Perth, ku Kangombe kayambi ka Australia, mu 1936

Ava vapainiya va kulivanga vapandele kupwa va kuthimpa, cho lalo vatakamene mu vukalu vwoshe vuvaliwanene navwo. Mu vungendthzi vwavo vwa kuya na kwambulwila ku mitambela ya kulyala ya mu Australia, va Arthur Willis na Bill Newlands vaje vatunendeka ku maputukilo, vendele vungendthzi vwa vyalumingo vivali. Vendele ha mendi vimailu 20 (nambe ngwetu 32 km) mwafwa kwanyokele nyondthzi yakama, ije yanenethele ngwavo mu mambo mukale manene mandova. Vithimbu vimo, vakele na kutukuta mwafwa ya kukala mu litanya oku vali na kuthindika munyau wavo mu mitumbo ya litupu na kwita mu vingulunga vya mamanya na ha minkinda ya kumikulo ya vindonga. Omwo munyau wavo wakele na kuthsila hakati, vakele na kwenda na mendi nambe kuchova vikinga na kuya ku mbonge ije yakele muyehi na kukavandamena ha vyalumingo mangana valande vikungo vya ku munyau wavo. Nameme valiwanene novu vukalu, oloni vatwaleleleho kuvwahelela mu chipangi chavo. Arthur Willis wathonekele mukana umo wa majwi mu mangazini ya The Golden Age ngwendi: “Kukwethi tapalo yayivi manene nambe yailaha manene ku vakaleho va Njambi.”

Charles Harris, uje wapangele chipangi cha vupayiniya ha myaka yaingi wendekele ngwendi kuya ku mitambela ya kulyala na kumona vukalu vwakalako kunanjishwenyetha kuyehi na Yehova. Wendekele lalo ngwendi: “Kwapwa kwakuvwa kuyoya vuyoye vwavwathi. Nga Yesu walyanene kulala mushandangala, cho netu tunapande kumutembwinina na kupwa va kuvwahelela, nga chipangi chetu chitutavetha kulinga ngocho.” Omwo mukemwo muvalingilile vapayiniya vavangi. Twakandelela kukufwitangana kwavo mu kutwala muthzimbu wauvwa ku mitambela yoshe ya mu Australia na kukwatha vanu vavangi mangana vathzivuke vya Vumwene vwa Njambi.

^ par. 4 Vaka-kulilongetha Mbimbiliya vashangumukile kuvatumbula ngwavo Vakaleho va Yehova mu 1931.—Isaya 43:10.