1, 2. Vanu vavangi vakamono vati vipangi vyavo?

VANU vakathzivuka munu kwetheketha na vipangi vyendi. Vanu vavangi vakathingimika munu kwetheketha na chipangi nambe moko yali nayo. Mu vithemwa vimo, nga munu ashaka kuthzivuka mukwavo, cho amwihula ngwendi: “Mwapanga kuli?”

² Mbimbiliya inendeka ha vipangi vivalingile vanu vamo kuthañulu. Inendeka hali “Mateo muka-kutambula lithimu” na “Simoni muka-kufutungula vilambu” na ‘Luka chimbanda wa chithzemo.’ (Mateo 10:3; Vili. 10:6; Kolo. 4:14) Vanu vakavathzivukila lalo ku vipangi vya ku sipilitu vivakalingi. Tukatanda vya Mwene Ndaviti na kapolofweto Elinja na kapositolo Paulu. Ava vanalume vakwatele na mavoko avali chipangi chavanene Njambi. Netu nga kuli vipangi vimo vitukalingi, cho tunapande kuvikwata na mavoko avali.

3. Mwafwa vika vakulunu vapanande kulongetha vanike vipangi? (Kengeni chikupulo ha liputa 27.)

³ Vwingi vwetu twathzema vipangi vitukalingi, cho twashaka kutwalelelaho kuvipanga. Oloni chaluvinda, kutunda lika mu matangwa a Andama, vithemwa vikanyongo, cho kwija vyeka lalo.  (Kwambu. 1:4) Oku kutenguluka kwa vyuma kunanene vukalu kuli vaka-Kilisitu va vuthunga. Chipangi cha vanu va Yehova chinalivwethzelela, cho vali na kuchipanga mu vingila vyavingi. Ano matangwa kuli na kusholoka vyuma vyaviha vyavingi vyakupangetha mu chipangi chetu vije vitunapande kupangetha netu. Vakulunu vamo vali na kuwana manene vukalu mu kupangetha evi vyuma. (Luka 5:39) Kethi lika ovyo, oloni na vanike navo vali na ndthzili manene kutuvakana tukulukathzi. (Vithi. 20:29) Ngechi, vakulunu valinga manene mwamuvwa kulongetha vanike vipangi vyavingi.—Tandeni Myatho 71:18.

4. Mwafwa vika vamo vakawana vukalu vwa kulongetha vakwavo vipangi? (Kengeni chipalo cha “ Vyuma Vikanenetha Ngwavo Vanu Vajeneke Kulongetha Vakwavo Vipangi.”)

⁴ Kunatha kukaluwa kuli vaje vali na moko kulongetha vanike vipangi. Vamo vakatewe ngwavo hamo vavatambula chipangi chavo. Veka vakalishoshomwa ngwavo kuvavathingimika nambe kuthinganyeka ngwavo vanike kuvatha kupanga ngwe muvakapangela vakulunu. Vakwavo lalo vachinatha kuthinganyeka ngwavo kuvethi na thimbu ya kulongetha mukwavo chipangi. Vanike navo vanapande kukwata mbunge nga kuvavanene vipangi vyavingi vya kulinga.

5. Vihula muka vituthimutwiya muno mu chilongetha?

⁵ Tuchithimutwiyeni ha vyuma vivali vije vinakundama ku kulongetha vakwetu vipangi. Chakulivanga, vakulunu vatha kukwatha vati vanike vapange vipangi vyavingi, cho mwafwa vika kwapwila kwa theho? (2 Tima. 2:2) Cha mu chivali, mwafwa vika vanike vanapande kumwetha kathingimiko omwo vakwatha vandolome vaje vali na lyethzi mu vipangi omwo valilongetha kuli vakevo? Tuthimutwiyeni hali Ndaviti, uje wakwathele munendi kupanga chipangi cha theho.

6. Vika vyashakele kulinga Mwene Ndaviti, cho Yehova wathinganyekeleho vati?

⁶ Munima ya kuyevangela myaka yaingi mu mambo, Ndaviti wapwile mwene na kukala mu njuvo yaivwa. Washakele kutungila Yehova “njuvo” nambe ngwetu tembele mwafwa wanangukile  ngwendi kukwakele njuvo ya kukundika kuli Njambi. Ngechi walekele kapolofweto Natane ngwendi: “Kenga ololo yange njili mu njuvo ya kutunga na kendale, oloni chikasha cha chikumiyo cha Shukulu Kalunga chili mu mbalaka.” Natane wamukumbulwile ngwendi: “Linga vyoshe viwushaka kulinga, omwo Njambi ali hamo nove.” Oloni Yehova wathinganyekeleho mweka. Walekele kapolofweto Natane aleke Ndaviti ngwendi: “Kethi yove ukanjitungila njuvo ngechi njikalemo embwe.” Nameme Yehova wakulahethele Ndaviti ngwendi atwalelelaho kumuvethzikitha, oloni Njambi wavwahethele ngwendi Solomoni muna Ndaviti, ikeye akamutungila tembele. Ndaviti walingile vati?—1 Mithzi. 17:1-4, 11, 12; 29:1.

7. Ndaviti walingile vika ha lishiko lya Yehova?

⁷ Ndaviti kalikelele kukwatha munendi nambe kuthinganyeka ngwendi vanamushaula omwo kuvamutavethele kutunga tembele. Chili vene, eyi tembele vaitumbwile ngwavo tembele ya Solomoni, kethi ya Ndaviti, embwe. Nameme hamo echi chathzivithile shwamwa Ndaviti omwo ya kujeneka kulinga vyayongwele, oloni wakwathele manene mu chipangi cha kutunga. Wanonekele vivunga vya vaka-kupanga na kukungulula vutale na vunengu na siliva na ngolinde na mavaya a kendale. Kutundaho, washongangeyeye Solomoni ngwendi: “Munange, ololo, Shukulu Kalunga Njambi yove akele hamo nove, anyunge chikulahetho chendi cha kukulingitha kuya kulutwe hakumutungila Njuvo.”—1 Mithzi. 22:11, 14-16.

8. Mwafwa vika Ndaviti wathinganyekele ngwendi Solomoni katha kulinga chipangi, cho vyuma muka vyalingile?

⁸ Tandeni 1 Mithzimbu 22:5. Ndaviti nethi kuthinganyekele ngwendi Solomoni katha kulinga echi chipangi cha theho. Eyi tembele inapandele kupwa ya “luthsimo na vumpau,” oloni ha thimbu oyo Solomoni wapwile lika ‘mukwenje, te kanda achikale na mana.’ Ndaviti wathzivukile ngwendi Yehova akwatha Solomoni mu chipangi chivamwanene. Ngechi, Ndaviti wakelele mana ku kukwatha ku chipangi na ku kukungulula vya kupangetha vyavingi.

9. Vakulunu vatha kupwa vati va kuvwahelela omwo vanungulwila vipangi vyavo ku vanike? Endekeni chakumwenako.

⁹ Vandolome va kukola kuvapandele kukaluwitha vimbunge vyavo nga vanungulwila vipangi vyavo ku vakwenje. Nga mulongetha vanike mwakulingila vyuma, cho vipangi viya kulutwe. Vakulunu vanapande kuvwahelela omwo vamona vanike vaje vavanalongethele vipangi valinga vije vipangi. Chakumwenako, achithinganyekeni hali chithemi uje alongetha munendi kwendetha munyau. Nga achili mwanike wamundondo, ou mwana akenga lika vyalinga ishe. Oloni omwo akola, ishe amuleka mwa kulingila vyuma. Nga nete ha myaka ivanatavetha vaka-mashiko, cho ashangumuka kwendetha munyau oku ishe achimuleka lalo mwakwendethela mwamuvwa. Vithimbu vimo, natha kukwatha ishe kwendetha munyau, oloni kukapwa muje  mwana ikeye endetha thimbu yoshe, na kwambata ishe, maneneni nga nakuluvala. Chithemi akavwahelelela manene kumona munendi alinga vipangi vyanamulongetha. Kethi kuthziva chipululu. Mu ngila imo lika, vakulunu vakavwahelela nga valongetha vanike kupanga vipangi vyavingi vya Njambi.

10. Vithinganyeka muka vyakele navyo Mosesa ha vipangi na moko?

¹⁰ Yetu ha kupwa vakulunu, kutwapandele kukala na chipululu. Achanukeni mwalingilile Mosesa omwo vanu vamo mu chilombo cha Vaisalele vasholokele ngwe tupolofweto. (Tandeni Kulava 11:24-29.) Yoshwa, uje wapwile mukwathi wa Mosesa washakele kuvavindika. Wathinganyekele ngwendi vali na kushaula na kutanganetha vipangi vya Mosesa. Oloni Mosesa wamukumbulwile ngwendi: “Kuma yove unjithzivila lifuwa ndi? Chapandele ngechi Shukulu Kalunga ake Mundthzindthzime wendi hali vanu vendi voshe ngechi voshe vapwe ngwe vaka-kwimanena [tupolofweto.]” Mosesa wamwene ngwendi Yehova ikeye navatavetha. Kathzivile chipululu embwe, oloni washungwiyiye ngwendi vangamba va Yehova voshe vakale novu vwana vwa ku sipilitu. Ngechi lika mwa Mosesa, netu tunapande kushuvuluka nga vakwetu valinga vipangi vije vitukapanga.

11. Ndolome umo wendekele vika ha kunungulula chipangi chendi?

¹¹ Kuli vandolome vanapanga na ndthzili ha myaka yaingi, cho vanalongetha vakwavo vipangi. Chakumwenako, ndolome Peter napanga chipangi cha thimbu yoshe ha myaka ya kutuvakana 74, kwambatethelela na kupangela ha ofisi ya munango ya mu Europe ha myaka 35. Wapwile ntwama wa Ndipatimende ya Vipangi vya mu Lihya. Oloni ano matangwa ndolome wa mukwenje Paul, uje wapangele na ndolome Peter ha myaka yaingi, ikeye ali na kupanga echi chipangi. Omwo ndolome Peter vamwihwile endeke mwalithzivililemo ha kutenguluka kwa chipangi chendi, wakumbulwile ngwendi: “Njavwahelela manene kumona omwo vandolome vatunalongetha vipangi vali na kuvipanga mwamuvwa na kuvikwata na mavoko avali.”

12. Chilongetha muka chitulilongetha ku ñanda ya mu Mbimbiliya ya Lehovowame?

¹² Omwo Solomoni wathsile, munendi Lehovowame ikeye washwanene ha vumwene. Lehovowame wehwile tahi vakulunu omwo washakele kumunangula mwa kulingila vipangi. Oloni walimbulwile kunangula kwavo. Watavele kunangula kwa vakwenje vaje muvakolelele hamo lika, vaje vapwile vaka-kumukwatha. Oku kwanenele vukalu vwakama manene. (2 Mithzi. 10:6-11, 19) Vika vitulilongethaho? Kwapwa kwakuvwa kwihula na kutolilila mwamuvwa ku kunangula kwa vakulunu vaje vanamono vyuma vyavingi. Vanike kuvapandele kuvyana vwathi vwathi kunangula kwa vakulunu na kuthinganyeka ngwavo vi vali na kwendeka vinapu vya kuthañulu, cho kuvipanga.

13. Vanike vanapande kupangela vati hamo lika na vakulunu?

¹³ Vanike vamo vanatha kutwamenena vipangi na kutwamenena lalo vakulunu. Nameme vanike valinga echi chipangi, vanapande kwihula vakulunu vaje vanamono vyavingi, thimbu kanda vangule vyakulinga. Paul, itunavanga kwendeka uje wengile Peter ha vuntwama mu ndipatimende ya ha Mbetele, nendeka ngwendi: “Njakele na kutolilila ku kunangula kwa Peter, cho njashongangeyeye na vakwetu va mu ndipatimende ngwange navo valinge ngocho.”

14. Vika vitulilongetha ku likwatathano lyakele mukati ka Timateo na kapositolo Paulu?

¹⁴ Mukwenje Timateo wapangele na kapositolo Paulu ha myaka yaingi. (Tandeni Filipu 2:20-22.) Paulu wathonekelele vaka-Kolinte ngwendi: “Njili na kutuma Timateo kuli yeni,  uje napu munange wa kulongwa injathzema muli Mwene. Ikeye akumyanukitha vilongetha vije njili nakukava mu mwonyo wauha muli Kilisitu Yesu, vije vinjikalongetha mu vikungulukilo mwoshe kwoshe kwoshe.” (1 Koli. 4:17) Awa majwi amwetha kulikwatathana kwakele mukati ka Paulu na Timateo. Paulu wakele na thimbu yaingi ya kulongetha Timateo ‘vilongetha vije vyakavangeyeye mu mwonyo wauha muli Kilisitu.’ Timateo wakavangeyeye vyamulongethele Paulu, cho echi chathzivithile Paulu kuvwaha ku mbunge na kukulahela Timateo ngwendi atha kukwatha vaka-Kolinte ku sipilitu. Ou unapu mwanja wauvwa uvanapande kukavangeya vakulunu matangwa ano, omwo valongetha vakwavo vipangi vya mu chikungulukilo.

15. Kunangula kwa Paulu kuli vaka-Kilisitu va ku Loma kutukwatha vati nga kutenguluka kumo kunatuwila?

¹⁵ Tuli na kuyoya mu thimbu ya kutenguluka kwa vyuma. Munga ya Yehova ya hathi ili na kulivwethzelela mu vingila vyavingi, cho oku kunanenetha ngwavo na vyuma vimo vitenguluke. Ngechi, tunapande kupwa va kulikehetha nga kutenguluka kumo kwa vyuma kunawila hali yetu. Tunapande kukenga lika ha kulinga chithzango cha Yehova, kethi chetu embwe. Kulinga ngocho kukanene likwatathano. Paulu wathonekelele vaka-Kilisitu va ku Loma ngwendi: “Njili na kwendeka kuli yeni voshe ngwange, kethi muliyongole yeni vavenya kupwa mu vakama manene kutuvakana omu mumunapu. Oloni, munapande kulikehetha mu viyongola vyeni, liluleni yeni vavenya ngwe kukulahela kweni kuje kwanamyana Njambi. Omwo tuli na vilyo vyavingi mu muvila umo lika, cho chimo na chimo chili na vipangi vyacho. Mu ngila eyi vene, nambe tunapu tuvavangi, tunapu muvila umo lika muli Kilisitu.”—Loma 12:3-5.

16. Vika vivanapande kulinga vakulunu na vanike na vanakathzi mangana kukale kwoloka na likwatathano mu munga ya Yehova?

¹⁶ Nameme vyuma vifwe vati, tuvavoshe tunapande kwakela mana ku ku kundwiya vya Vumwene vwa Yehova. Eni vakulunu, longetheni vanike valinge vipangi vi muli na kulinga. Neni vanike, kwateni na mavoko avali vipangi vivamilongetha, pweni va kulikehetha na kumwetha kathingimiko ku vakulunu. Neni vanakathzi, tembwinineni Pilisila, munakathzi wa Akwila, uje wakwathele munalume wendi mu vyuma vyoshe mu kulongwa, omwo vyuma vyatengulukile.—Vili. 18:2.

17. Vithinganyeka muka vyakele navyo Yesu hali vandongethi vendi, cho wavalongethele vipangi muka?

¹⁷ Yesu napu mwanja wauvwa wa kukavangeya omwo tulongetha vakwetu vipangi. Wathzivukile ngwendi chipangi chendi cha hathi chikahwa, cho vakwavo lalo vashwikako. Nameme vandongethi vendi vapwile va kujeneka kulumbunuka, oloni wavakulahelele na kuvaleka ngwendi vakalingi vipangi vyakama kutuvakana vije vyalingile. (Yowa. 14:12) Wavalongethele mwakulingila mwamuvwa vipangi, cho vambulwile muthzimbu wauvwa mu kaye mwoshe.—Kolo. 1:23.

18. Vyuma muka vitunavandamena kulutwe, cho vika vitunapande kulinga thimbu ino?

¹⁸ Munima ya kwana mwonyo wendi kupwa ñombelo, Yesu vamuthangwile kupwa munu wa ku sipilitu mwilu, muje “ali na kushwana hakamwa ya voshe vaka-kushwana mwilu na vaka-moko yakama na vaka-ndthzili na vashukulu voshe.” (Efeso 1:19-21) Nga tuthsa mu kulongwa thimbu Alamangindone kanda yete, cho netu vakatuthangula na kukala mu kaye kakaha ka kulongwa muje tukapanga vipangi vyavingi. Ha thimbu ino, tuli na chipangi chije tunapande kupanga cha kwambulula muthzimbu wauvwa na kupwitha vanu kupwa vandongethi. Tuvavoshe, ipwe tu vanike nambe tu vakulunu tutwaleleniho, ‘kupanga na ndthzili mu vipangi vyetu kuli mwene.’—1 Koli. 15:58.