1. Vanu valithethza vati na tuthitu?

VANU valithethza manene na tuthitu mwafwa vakala na chitakutaku. Kushwa kuthañulu vanu vanamwetha ngwavo vali na chitakutaku. Va Andama na Eva muvapokwele lishiko lya Njambi, valishwekele. Oku kumwetha ngwavo vitakutaku vyavo vyakele na kuvapaya.

2. Chitakutaku chetu chalifwa vati na kampasi? (Kengeni chikupulo ha liputa 16)

² Vaje vali na chitakutaku cha kujeneka kulongetha mwamuvwa twatha kuvetheketha ku mbapolo ije ivali na kutwamenena ku kampasi ije kuipanga mwamuvwa. Kwenda vungendthzi na kampasi ya kuthsa kwatha kunena vukalu vwakama. Lihundthzi na muta vyatha kungumuna mbapolo. Kampasi ije ipanga mwamuvwa ikakwatha kapitau endethe mwamuvwa mbapolo. Chitakutaku chetu tunatha kuchetheketha ku kampasi. Chikecho chikatukwatha kuthzivuka vyuma vyavivi nevi vyavivwa. Nga tulongetha mwamuvwa chitakutaku chetu, cho chitutwamenena kulinga vyuma vyavivwa.

3. Vika vyatha kutundamo nga chitakutaku kuchethi na kupanga mwamuvwa?

 ³ Nga chitakutaku cha munu kuchethi na kupanga mwamuvwa, cho kuchatha kumunyungilila ku kulinga vyuma vyavivi. (1 Tima 4:1, 2) Chitakutaku cha chifwa echi chatha kututavetha kumona vyuma ‘vyavivi ngwetu vyavivwa.’ (Isaya 5:20) Yesu wanangwile vaka-kumukavangeya ngwendi: “Thimbu ikaija omwo woshe uje akamithsiya akayongola ngechi ha kulinga chuma echi ali na kupangela Njambi.” (Yowa 16:2) Mukemwo muvathzivile vaje vathsiyile ndongethi Setefano na veka lalo vaje vanalingi ngocho. (Vili 6:8, 12; 7:54-60) Vaka-kuthsiya vanu va kujeneka mulonga vakalimono ngwavo vali na kulemetha Njambi, oloni vali na kupokola mashiko a Njambi uje ivakendeka ngwavo ikeye ivali na kulemetha. (Kutu 20:13) Vitakutaku vyavo vili na kuvongumuna.

4. Twatha kunyungilila vati chitakutaku chetu mangana chitwaleleleho kupanga mwamuvwa?

⁴ Twatha kunyungilila vati chitakutaku chetu mangana chitwaleleleho kupanga mwamuvwa? Nga tupangetha mashiko na vinangulo vya mu Lijwi lya Njambi. Mwafwa “vili na theho mu kulongetha vuthunga na mukwendekela na mu kuthungametha na mu kwana vilongetha ha kuyoya kwakuvwa.” (2 Tima 3:16) Ngechi, tunapande kulilongetha Mbimbiliya na ntwima na kuthinganyekethetha viyendeka na kuvipangetha mu kuyoya kwetu, kulinga ngocho kutukwatha kulongetha chitakutaku chetu na kuthinganyeka mu kulitombola na mashiko a Njambi, na kututwamenena mwamuvwa. Tuchithimutwiyeni ha mashiko na vinangulo vya Yehova mangana tumone muvitukwathela kulongetha chitakutaku chetu.

5, 6. Vuvwa muka vutuwana nga tupangetha mashiko a Njambi?

⁵ Nga tushaka ngwetu mashiko a Njambi atukwathe, cho kutwapandele lika kuwatanda na kuwathzivuka embwe. Oloni tunapande kuwathzema manene na kuwathingimika. Lijwi lya Njambi ngwalyo: “Thzindeni vije vyavivi, cho thzemeni vije vyavivwa.” (Amo 5:15) Twatha kulinga vati ngocho? Nga tulilongetha kumona vyuma mwakavimwenamo Yehova. Chakumwenako, hamo muli na kulifwita na chilavulavu. Cho ndotolo amileka chifwa cha vyakulya vimunapande kulya na kweha vweho vuje vukanyametha muvila na kutengululako vyuma vimo. Munima ya kupangetha vyanamilekele, mumona ngweni vyamikwatha. Mukandelela manene kuli ndotolo yeni mwafwa namikwatha.

⁶ Mu ngila imo lika, Ishamatanga yetu natwana mashiko aje atunyungilila ku kulinga vuvi mangana tuyoye mwamuvwa. Achithinganyekeni vuvwa vutuwana nga tupangetha mashiko a mu Mbimbiliya aje avindika kukwitha na kuyongwela vakwetu matumbe amavi na kwiva na vupangala na vukenya na vundemone. (Tandeni Vithimo 6:16-19; Kujo. 21:8) Nga tumona vuvwa vutunda mu kulinga vyuma vyathzema Yehova, cho mbunge yetu ithzema na kukandelela manene kuli Yehova na mashiko endi.

7. Kutanda na kuthinganyekethetha ha vuyoye vwa vanu va mu Mbimbiliya kutukwatha tulinge vika?

⁷ Ngechi, tunapande kumona theho ya mashiko a Njambi thimbu yoshe, kethi lika nga tuli mu vukalu vuje vunatundu mu kulinga vuvi. Twatha kulilongetha vyavingi ku vanu vaje vathevukile vavanathoneka mu Lijwi lya Njambi. Ku Vithimo 1:5 ngwavo: ‘Munu muka-mana akatolilila na kutambula vilongetha.’ Njambi ali na kutulongetha mu ngila yaivwa kwitila mu kutanda na kuthinganyekethetha ha vuyoye vwa vanu vaje vavanendeka mu Mbimbiliya. Chakumwenako achithinganyekeni mwalithzivililemo Mwene Ndaviti  omwo wapokwele mashiko a Yehova ha kulinga vupangala na Mbateshemba. (2 Samwe. 12:7-14) Nga tutanda na kuthinganyekethetha ha vuvi vwalingile Mwene Ndaviti, twatha kulihula ngwetu: ‘Ndaviti wethi kujenjukile vati chishokotima chathzivile omwo ya kulinga vupangala na Mbateshemba? Ngwe yange njaliwanene na chije chetheko ngwe njachihyanene ndi? Ngwe njatewele ngwe mwalingile Yosefa indi ngwe njalingile ngwe mwalingile Ndaviti?’ (Kusha. 39:11-15) Nga tuthinganyeka vyuma vikatundu mu kulinga vuvi, cho tulongetha mbunge yetu ‘ithzinde vije vyavivi.’

8, 9. (a) Chitakutaku chetu chikatukwatha vati? (b) Vinangulo vya Yehova na chitakutaku chetu vyalitombola vati?

⁸ Hamo kutwethi kulinga vyuma vije vyathzinda Njambi. Oloni Vithoneka kuvyatulekele mashiko mpundu atunapande kukavangeya mu vipangi na mu vyuma vimo vya mu kuyoya. Nga tuli mu chifwa ocho, twatha kwangula vati vyuma vyavivwa vije vithzivitha Njambi kuvwaha ku mbunge? Ha thimbu oyo hakeho hatunapande kupangethela chitakutaku chetu chitunalongetha na Mbimbiliya.

⁹ Yehova mu chithzemo chendi natwana vinangulo vije vilitombola na chitakutaku chetu chitunalongetha na Mbimbiliya. Njambi ngwendi: “Yange Kalunga Njambi yeni uje amilongetha vyuma vyavivwa na kumitwamenena mu ngila yaivwa muje mumunapande kuya.” (Isaya 48:17, 18) Kuthinganyekethetha na kupangetha mashiko a mu Mbimbiliya kutukwatha tukale na chitakutaku chachivwa. Oku kutukwatha twangule mwamuvwa vya kulinga.

10. Vinangulo vikatukwatha vati, cho Yesu wavipangethele vati mukulongetha?

¹⁰ Vinangulo vikatukwatha kwangula mwamuvwa vya kulinga. Nga tushaka kupangetha vinangulo kuvanga tuthzivuke vithinganyeka vya Muka-kwana mashiko nevi vyanatwanenawo. Mwakele hano hathi, Yesu Kilisitu walongethele vandongethi vendi vuthunga mangana vathzivuke vukalu vwatha kutunda mu vyuma vivathinganyeka nambe vivalinga. Chakumwenako, walongethele lalo ngwendi kukala na likitikiti kunena vukenya, cho kukala na mashungu amavi kulingitha munu alinge vupangala. (Mateo 5:21, 22, 27, 28) Tunapande kutavetha vinangulo vya mu Mbimbiliya vitutwamenene mangana tukale na chitakutaku chachivwa na kwana Njambi vumpau.—1 Koli. 10:31.

11. Vitakutaku vinatha kulithethza vati?

¹¹ Ha vithimbu vimo, vaka-Kilisitu vavali vaje vanalongetha vitakutaku vyavo na Mbimbiliya vatha kukala na vithinganyeka vya kulithethza ha vyuma vimo. Tuchithimutwiyeni ha ñanda ya vwala. Mbimbiliya kuyavindikile kunwa mu kwethekela. Oloni yavindika kunwa manene na kupenda. (Vithi 20:1; 1 Tima 3:8) Nga muka-Kilisitu akanu mu kwethekela, kuma kapandele kwaka vakwavo mu vithinganyeka ndi? Napande kuvaka mu vithinganyeka. Nameme chitakutaku chendi chikashuvuluka, oloni napande lalo kuthingimika vitakutaku vya vakwavo.

12. Majwi ali ku Loma 14:21 atukwatha vati tuthingimike vitakutaku vya vakwetu?

¹² Paulu wendekele ha kuthingimika vitakutaku vya vakwetu ngwendi: “Chuma chachivwa kulinga chinapu kujeneka kulya thitu na kunwa vinyu, nambe kulinga chuma chimo cheka chije chitanukitha mukweni.” (Loma 14:21) Kuma munapande kwechela kulinga vyuma vimo vije vimumona ngweni vyavivwa, oloni vitanwitha ndolome yeni uje nalithethza na chitakutaku cheni ndi? Eyo. Vandolome vetu vamo vaje vakele na kunwa manene tai kanda valilongethe vuthunga, vanalikela kunwa mwafwa kuvashaka kwilukila chifwa chavo cha kunima. Kutwapandele kulingitha ndolome yetu elukile vilinga  vyendi vya kunima vije vimunenela vukalu vwakama. (1 Koli. 6:9, 10) Ngechi, nga tunalanya ndolome ku njuvo yetu, kutwapandele kumuthindiya kunwa vwala nga shendi kunwa.

13. Mwanja muka wauvwa wanatwakela Timateo mu chipangi cha kwambulula?

¹³ Timateo mwakele na myaka 20 watavele kumutuhula mangana kethi atanwithe Vayunda vaje vashakele kukambulwila. Viyongola vyendi vyalifwile nevi vya kapositolo Paulu. (Vili 16:3; 1 Koli 9:19-23) Neni mwatha kutembwinina Timateo mangana kethi mutanwithe vakweni ndi?

14, 15. (a) Vika vitukwatha kuya kulutwe? (b) Kuthzema vakwetu kwendelela vati na kukola ku sipilitu?

¹⁴ Vaka-Kilisitu voshe vanapande ‘kuthethza munima vilongetha vya kushangumuka lijwi lya Kilisitu’ na ‘kuya kulutwe ku vilongetha vya kulova.’ (Heve. 6:1) Kulinga ngocho kwatonda kulifwita. Tunapande ‘kuya kulutwe’ nambe ngwetu kutwalelelaho kulifwita. Kuya kulutwe kunapu kukola mu mana na mu kuthzivithitha kwakuvwa. Mukemwo vakatushongangeya kutanda Mbimbiliya ha litangwa na litangwa. (Myatho 1:1-3) Munalyakela chilengo cha kutanda mbimbiliya ndi? Kutanda kumikwatha kuthzivithitha mashiko na vinangulo vya Yehova, cho lalo muthzivithitha mwamuvwa Lijwi lya Njambi.

¹⁵ Lishiko lyakama kuli vaka-Kilisitu lyapwa chithzemo. Yesu walekele vandongethi vendi ngwendi: “Nga mulithzema umo na mukwavo, athinoni voshe vakathzivuka ngechi mu vandongethi vange.” (Yowa 13:35) Yakomba shongo ya Yesu watumbwile chithzemo ngwendi: “Lishiko lya vumwene.” (Loma 13:10) Paulu wendekele ngwendi: “Kuthzema, kukekwo kwononoka lishiko lyoshe.” (Loma 13:10) Chithzemo chapwa cha theho manene mwafwa Mbimbiliya ngwayo: “Njambi wapwa chithzemo.” (1 Yowa 4:8) Chithzemo cha Njambi kethi cha mu kanwa lika embwe. Yowano wendekele ngwendi: “Cho Njambi nasholola chithzemo chendi kuli yetu omwo watumine munendi umo lika mu kaye ngechi tukale na mwonyo muli ikeye.” (1 Yowa 4:9) Chithzemo chikecho chalingithile Njambi atwane Munendi. Nga tuthzema Yehova na Munendi na vandolome vetu vaka-Kilisitu na vanu veka, cho tumwetha ngwetu tunakolo ku sipilitu.—Mateo 22:37-39.

16. Mwafwa vika vinangulo vinapande kupwa vya theho kuli yetu omwo tutwalelelaho kukola ku sipilitu?

 ¹⁶ Vinangulo vya Njambi vipwa vya theho manene kuli yeni omwo muya na kukola ku sipilitu, mwafwa vinangulo vikapanga mu vingila vyavingi, oloni mashiko akapanga lika ha vyuma vimo. Chakumwenako, mwana katha kuthzivuka vukalu vutunda mu kulikwatathana na vavuthamba vavavi, ngechi chithemi wa chithzemo akakela munendi mashiko aje amunyungilila. (1 Koli. 15:33) Oloni omwo mwana aya na kukola, ashangumuka kukala na mana na kuthinganyekethetha ha vinangulo vya mu Mbimbiliya. Kulinga ngocho kumukwatha angule mwamuvwa vavuthamba. (Tandeni 1 Kolinte 13:11; 14:20.) Nga tupangetha vinangulo vya mu Mbimbiliya, cho chitakutaku chetu chitutwamenena mwamuvwa mu kulitombola na vithinganyeka vya Njambi.

17. Vika twendekela ngwetu tuli na vyuma vyavingi vije vitukwatha twangule kulinga vyuma vyavivwa?

¹⁷ Kuma kuli vimo vitukwatha kwangula vyuma vije vithzivitha Yehova kuvwaha ku mbunge ndi? Eyo. Nga tupangetha mwamuvwa mashiko na vinangulo vya mu Lijwi lya Njambi, cho tupwa va “mutunu na kushula kwakuvwa mu kupanga vipangi vyoshe vyavivwa.” (2 Tima 3:16, 17) Ngechi, tondethetheni vinangulo mu Vithoneka mangana ‘mulinge vije vyashaka Yehova.’ (Efeso 5:17) Ha thimbu yeni ya kulilongetha, pangetheni vyuma vije vivakapangetha vaka-Kilisitu vya kufwa ngwe Watch Tower Publications Index, na Buka ya Lipatisiso ya Lipaki za Jehova, na Watchtower Library, na Watchtower ONLINE LIBRARY, na JW Library app. Evi vikwata vanavivwahetha mangana vikwathe munu ha chilongetha cha endi lika na ha kulemetha kwa nanga.

18. Vuvwa muka vutunda mu kupangetha mashiko na vinangulo vya Yehova?

¹⁸ Nga twononoka Mashiko a Yehova na vinangulo vyendi, cho tuwana vivethzikitho ngwe muwendekela mukanda wa Myatho 119:97-100 ngwawo: “Yange njathzema manene mashiko ove, cho njikawayongola litangwa lyoshe. Mashiko ove anjipwitha muka-mana kutuvakana vitothzi vange, omwo thimbu yoshe njili nawo. Omwo njiyongola ha mashiko ove, njili na mana manene kutuvakana valongethi vange voshe. Omwo njapwa muka-kwononoka mashiko ove, njili na mana manene kutuvakana vaje vanayoyo myaka yaingi.” Nga tukala na thimbu yaingi ya ‘kuyongola’ ha mashiko na vinangulo vya Njambi, cho tuvwethzelela ku mana etu na kukuthzivithitha kwetu. Nga tulifwita kupangetha mashiko na vinangulo vya Njambi mu kulongetha chitakutaku chetu, cho tupwa “vanu va kukola na kweta ku theteko ije ya chitheteko cha kushula cha Kilisitu.”—Efeso 4:13.