Yeni ku mithzimbu

Yeni ku mitwe ya viñanda

MUTHZIMBU WA MU KUYOYA

Kukolethela Vyetheko Kukanene Vivethzikitho

Kukolethela Vyetheko Kukanene Vivethzikitho

KAPOKOLA umo wanjendekele ngwendi: “Uchikenya yove, unathethze munakathzi wove oku ali na chikute na kakeke. Iya avanyunga na kuvalela? Vyana kupwa Mukaleho, mangana wiluke kwimbo.” Njakumbulwile ngwange: “Embwe, kunjathethzele nanga yange, oloni yeni munanjaka mu kamenga kwa kujeneka mulonga.” Uje kapokola wanjikumbulwile na vutenu ngwendi, “kupwa Mukaleho kunapu mulonga wakama manene kutuvakana milonga yoshe.”

Evi viñanda vavithimutwiyiye mu 1959 mu kamenga ka mu nganda ya Irkutsk ku Russia. Vandameneni njimileke ovyo vyanenethele ngwavo nange na munakathzi wange Maria tulivwahethele ‘kuyandela vyuma vije vya vuthunga’ na vivethzikitho vya tundile mu kulongwa kwetu.—1 Petu. 3:13, 14.

Njathemukilile ku Ukraine, mu 1933, mu limbo lya Zolotniki. Mu 1937 vateñathzi na munalume wavo vaje vapwile Vakaleho vethzile na kutumona kutunda ku France, cho vatuthethzelele livulu lya Government neli lya Deliverance, aje avathonekele vaka-Watch Tower Society. Vatate muvatandele awa mavulu, likulahelo lyavo lyakanyamene. Chaluvinda, vatate vavinjile manene mu 1939. Thimbu kanda vathse valekele vanana ngwavo: “Evi viñanda vinapu vya vuthunga. Unapande kuvilongetha vana vetu.”

TWASHANGUMUKILE KWAMBULWILA MU SIBERIA

Mu April 1951, vaka-fulumende vashangumukile kutunditha Vakaleho mu Kangombe kayambi ka USSR na kuvatwala ku Siberia. Nange na vanana na shongo yange wa munalume Grigory, vatutundithile mu West Ukraine. Twaketele mu nganda ya Tulun, ku Siberia hanima ya kwenda nunda ya makilomita 6,000, na kumboyo. Munima ya vyalumingo vivali, yayange wa munalume Bogdan nendi vamunenele mu chilombo chije chakele kuyehi na nganda ya Angarsk. Vakumutile ha myaka 25 mu chilombo cha kuyandethela vanu.

Vanana nange na Grigory, twambulwilile mu myela ije yakele mu Tulun, oloni twalingile ngocho mu kunyanyama. Chakumwenako, twakele na kwihula vanu ngwetu: “Veya vali na kulandetha ngombe?” Omwo twawanene munu uje alandetha ngombe, twamulumbunwinine omwo ngombe vamutanga mu ngila ya kulitila. Kutundoho, cho tuthimutwiya nendi vya Ishamatanga. Ha thimbu oyo, vathonekele mu lipapelo lya mithzimbu ngwavo Vakaleho vakendeka ha vingombe, okuni vashaka kulanda vimanga. Cho twawanene vanu va kufwa ngwe vimanga. Twavwahelele manene kulilongetha na vanu va kulikehetha va muje mu chitingitingi, vaje vatambwile muthzimbu utwavambulwilile. Ano matangwa, mu Tulun muli chikungulukilo chije chili na vaka-kwambulula va kutuvakana 100.

MUVETHEKELELE LIKULAHELO LYA MARIA

Munakathzi wange, Maria, walilongethele vuthunga ku Ukraine mu thimbu ya Ndthzita ya Kaye ya mu Chivali. Omwo wakele na myaka 18, kapokola umo wamuthzivithile lyova na kushaka kulilala nendi, oloni wamuvyanenene. Litangwa limo omwo welukile ku njuvo, wakawanene uje kapokola nalala ha mwela wa Maria. Maria watewele. Uje kapokola waluvalele manene, cho walekele Maria ngwendi vamwaka mu kamenga omwo ya kupwa Mukaleho. Chili vene mu 1952, Maria vamukutile ha myaka 10 mu kamenga. Walithzivile ngwe Yosefa uje ivakutile omwo ya kulongwa kwendi. (Kusha. 39:12, 20) Muka-kwendetha munyau uje watwalele Maria ku kamenga wamulekele ngwendi: “Kethi uthzive lyova. Vanu vavangi vaje vakayi mu kamenga vakatwalelelaho kupwa va kulongwa.” Awa majwi amutakamethele.

Maria wakele mu kamenga kutunda mu mwaka wa 1952 kutwala mu 1956, kuyehi na nganda ya Gorkiy (ivatumbula ano matangwa ngwavo Nizhniy Novgorod) ku Russia. Vamwanene chipangi cha kukindula miti na mu thimbu ikwatonwele manene. Echi chamuvinjithile, oloni mu 1956 vamupatwile, cho welukile ku Tulun.

NJAKELE KULAKO NA NANGA YANGE

Omwo ndolome umo wa mu Tulun wanjilekele ngwendi kuli ndokathzi umo ali na kwija, njaile na kinga kuje kuikemanena minyau na kukamwambatetha vitenga vyendi. Omwo twaliwanene na Maria, mbunge yange yalukukile, cho njamuthzemene oho vene. Njalifwitile ngwavo Maria anjitave kukapwa muje, wanjitavele. Twalyambatele mu 1957. Munima ya mwaka umo, twakele na mwana wa munakathzi, lithzina lyendi Irina. Oloni kunjatumbamene nendi thimbu yailaha. Mu 1959, vanjakele mukamenga mwafwa ya kupulinta mavulu aje anakundamena ku Mbimbiliya. Njakakele mu kamenga ha vingonde 6. Kwimba myatho ya Vumwene na kulombela na kuthinganyeka ha thimbu injikambulula lalo omwo vakanjipatula, kwanjitakamethele.

Ha thimbu injakele mu chilombo cha kuyandethela vanu mu, 1962

Ha thimbu injakele mu kamenga, kapokola umo wanjendekele ngwendi: “Vakaleho voshe tuvatapa mitwe muno mu lifuti.” Cho njamukumbulwile ngwange: “Yesu wendekele ngwendi ou muthzimbu wauvwa wa Vumwene VAKAWAMBULULA mu kaye mwoshe, cho naumo wahi atha kuwuvindika.” Uje kapokola washangumukile kunjihula vyuma vyeka na kunjithindiya kwechela kupwa Mukaleho, ngwe munjinendekela ku maputukilo. Oloni munjavyanene kulinga ngocho, vanjakele mu chilombo cha kuyandethela vanu ha myaka 7 kuyehi na nganda ya Saransk. Omwo vakele na kunjitwala kuje ku chilombo, njathzivile ngwavo munetu wa mu chivali wa munakathzi Olga, nathemuka. Nameme njakele kulako na nanga yange, oloni kwanjithzembelekele kuthzivuka ngwange nange na Maria twatwaleleleho kupwa va kulongwa kuli Yehova.

Maria ali na vana vetu vavali va Olga na Irina, mu 1965

Maria wakele na kuya lumo ha mwaka na kunjimona, nameme vungendthzi vwa kutunda ku Tulun kuya ku Saransk na kwiluka vwapwile vwa matangwa 12 na kumboyo. Wakele na kunjinenela viñaku vyaviha mwaka na mwaka. Omwo mu viñaku, wakele na kushwekamo Kaposhi ka Kukengela. Mwaka umo omwo Maria wethzile na kunjimona, njakathamene mwafwa wethzile na vana vetu vavali vavanakathzi. Njavwahelelele manene kuvamona na kukala navo.

MYELA YAIHA NA VUKALU VUKWAVO

Mu 1966 vanjipatwile, cho njaile na nanga yange ku Armavir ije yakala kuyehi na Lishali lya Kuthzivala. Kukekwo kuvakathemukilile vana vetu va Yaroslav na Pavel.

Kwetile lika myaka yaindondo, cho tupokola vakovelele mu njuvo yetu na kushakethzeka mavulu a kukundama ku Mbimbiliya. Vashakathzekele mu milili yoshe na muje muvakalila vingombe. Vaje tupokola vatukutile tupe tupe, cho vuthzalo vwavo vwashulile likungu. Maria wavathzivilile ngothzi mwafwa vakele na kulingila lika mu kukava mashiko. Wavanene vinyu, nechi cha kutotomwetha likungu ku vuthzalo na lilonga lya mema na litwai lya kuthikumwitha mema ha muvila. Omwo mukulunu wa tupokola wakaveleko, vaje tupokola vakwavo vamulekele muvavamwethelele ngothzi. Omwo velukile, mukulunu wa tupokola watumwethwilile na kututhaletha. Twavwahelelele kumona vuvwa vwatundile mu ‘kuhyana vuvi’ ha kulinga vuvwa.—Loma 12:21.

Twatwaleleleho kwambulula mu Armavir nameme vakele na kutulwitha. Twatakamethele lalo kachivunga ka vaka-kwambulula kaje kakele mu mbonge ya Kurganinsk. Njavwahelela kuthziva ngwavo ano matangwa mu Armavir muli vikungulukilo 6, cho mu Kurganinsk muli viwana.

Vithimbu vimo twakele na kulithziva kuthzeya ku sipilitu. Oloni Yehova walikwathethele vandolome va kulongwa mu kutukwatha na kututakametha ku sipilitu. (Myatho 130:3) Twakele lalo mu chetheko chakama cha kupanga na tupokola vaje valikwithile kupwa vandolome. Navo vakele na kuya netu mu lihya. Vamo vavanene chipangi cha kutwamenena mu vikungulukilo. Oloni mukwita kwa thimbu twavathzivukile mwamuvwa.

Mu 1978, omwo Maria wakele na myaka 45, wakele lalo na limo. Vandotolo valekele Maria ngwavo atundithe lije limo mwafwa wavinjile manene mbunge. Maria wavyanene. Oloni muje mu chipatela, vandotolo vakele na kumwendetha mangana vamutive nguya ya kutunditha limo. Maria watewele mu chipatela mangana anyungilile uje mwana wakele mwimo.

Tupokola vatulekele ngwavo tutunde muje mu nganda mutwakele. Ngechi, twajalukilile mu nganda ya Tallinn ku Estonia, ije yakala mu lifuti lya USSR. Vyuma vivendekele vandotolo kuvyalingiwile mwafwa mutwaketele mu Tallinn, Maria wapapele mwana wa munalume wa kulikangula. Twamulukile lithzina Vitaly.

Kutundoho, twatundile mu Estonia na kukakala ku Nezlobnaya ku mbwela ya lifuti lya Russia. Twambulwile mu kunyanyama mu vimbaka vije vivakele na kwendela vanu vavangi. Vanu vamo vakele na kwija ku vipatela, cho twakele na kuvambulwila vya lilavelelo lya kukayoya myaka yoshe.

KULONGETHA VANA VATHZEME YEHOVA

Twalifwitile kulongetha vana vetu kuthzema Yehova na kukala na lishungu lya kumupangela. Twakele na kulanya vandolome vaje vapwile myanja yaivwa ku njuvo yetu mangana vakwathe vana vetu ku sipilitu. Ndolome Grigory wakele na kutwendela manene, cho wapwile ntwama wa kuthzenguluka kushwa mu 1970 kweta mu 1995. Nanga yetu yavwahelelele kukala nou ndolome mwafwa wakele na ndthzandthzu. Omwo twalanyele vangendthzi ku njuvo yetu, twakele na kweha vweho vwa mu Mbimbiliya, cho vana vetu vathzemene manene viñanda vya mu Mbimbiliya.

Vana vange na vanakathzi vavo.

Kutunda ku chimoshwe kuya ku chilyo, Hanima: Yaroslav na Pavel na Jr., Vitaly

Halutwe: Alyona na Raya na Svetlana

Mu 1987, munetu Yaroslav wajalukilile ku nganda ya Riga mu Latvia, kuje kwakambulwilile mu kuthzituka. Oloni omwo wavyanene kukovela vushwalale, vamwakele mu kamenga ha mwaka umo na vingonde 6, cho wakele mu tumenga twa kupwa 9. Kumuleka vyuma vinjaliwanene navyo munjakele mu kamenga kwamutakamethele. Omwo watundile mu kamenga wakupwile painiya. Mu 1990, munetu wa mukwenje Pavel, uje wakele na myaka 19 , washakele kukalinga vu painiya ha likanda lya Sakhalin, lije lyakala ku kunto ya Japan. Ha kulivanga twamuvindikile ngwetu kethi aye. Ha thimbu oyo, kwakele lika vaka-kwambulula va kupwa 20 ha likanda lyoshe, cho twakele kulako manene na lije likanda, makilomita a kupwa 9,000. Oloni mukwita kwa thimbu, twamutavethele ngwetu aye, cho mwatundile vyuma vyavivwa. Vanu vakawanene kuje, vakatambwile muthzimbu wa Vumwene na mavoko avali. Mu myaka yaindondo lika, haje ha likanda hakele vikungulukilo vya kupwa 8. Pavel wapangelele ku Sakhalin kweta mu 1995. Ha thimbu oyo munetu wa mutinikila, Vitaly ikeye wakele netu hembo. Wathzemene kutanda Mbimbiliya kushwa ku vwanike vwendi. Washangumukile vupainiya omwo wakele na myaka 14, cho njapangele nendi ha myaka ivali. Eyi yapwile thimbu yaivwa manene. Vitaly washangumukile chipangi cha vupayiniya vwa kulitila omwo wakele na myaka 19.

Mu 1952, kapokola umo walekele Maria ngwendi: “Lyangwile ha vyuma vivali, kulikela kupwa Mukaleho, nambe kukala mu kamenga myaka 10. Ukakuluvalela mu kamenga, cho wakukala likalyove omwo ukatundamo.” Oloni vyuma vyalingiwile mu ngila yeka. Twalithzivile ngwetu Yehova Njambi na vana vetu na vanu vavangi vatwalongethele vuthunga vatuthzema. Nange na Maria twavethzikile kwendela ku myela kuje kuvapangelele vana vetu. Twamwene kuvwahelela kwa vanu vaje vavalongethele vana vetu vya Yehova.

KUKANDELELA VUVWA VWA YEHOVA

Mu 1991, vaka-fulumende vatavethele Vakaleho va Yehova kwambulula. Echi chanenethele ngwavo vandolome na vandokathzi vambulule na ntwima. Chikungulukilo chetu chalandele mbasi mangana tuye na kwambulwila ku vimbaka vyeka na mu membo chalumingo na chalumingo.

Njili na munakathzi wange mu 2011

Njavwahelela kumona munange Yaroslav na munakathzi wendi Alyona na Pavel na munakathzi wendi Raya, vali na kupangela ha Mbetele. Vitaly na munakathzi wendi Svetlana, vali mu chipangi cha kuthzenguluka. Munetu wa ntwatwa Irina na nanga yendi vakala ku Germany. Munalume wendi Vladimir na vana vavo vavanalume vatatu voshe vapwa vakulunu mu chikungulukilo. Munetu wa mumbanda Olga wakala mu Estonia, cho akanjitumina foni thimbu yoshe. Chaluvinda, munakathzi wange Maria natokele mu 2014. Njavandamena kukamutambula omwo akathanguka. Njakala mu mbongi ya Belgorod, cho vandolome vali na kunjikwatha manene.

Myaka injinapangela Yehova inanjikwatha kumona ngwange tunapande kutwalelelaho kupwa va kulongwa kuli Yehova nameme tuliwana na vukalu vwoshe vwoshe. Nange na Maria tuwanene vivethzikitho vyavingi mu kupangela Njambi. Thimbu kanda vachitepe lifuti lya USSR mu 1991, kwakele lika vaka-kwambulula va kutuvakana 40,000. Ano matangwa, mu mafuti amangi aje akele mu Soviet Union muli vaka-kwambulula vakutuvakana 400,000. Hano njili na myaka 83, cho nji mukulunu mu chikungulukilo. Yehova wanjikwathele njikolethe mu vyetheko. Yehova nanjivethzikitha.—Myatho 13:5, 6.