Yeni ku mithzimbu

Yeni ku mitwe ya viñanda

Mwetheni Chithzemo cha Vuthunga na Kuchisholola mu Vilinga

Mwetheni Chithzemo cha Vuthunga na Kuchisholola mu Vilinga

“Chithzemo chetu kuchapandele kupwa cha majwi na kwendeka lika embwe, oloni chinapande kupwa cha vuthunga, chije chilisholola chikecho vavenya mu vilinga.”—1 YOWA. 3:18.

MYATHO: 106, 100

1. Chithzemo muka chapwa cha theho manene, cho vika chapwila cha theho? (Kengeni chikupulo ha liputa 7.)

CHITHZEMO cha vuthunga (a·gaʹpe) chapwa vwana vwa kutunda kuli Yehova. Ikeye vavenyacho. (1 Yowa. 4:7) Chithzemo cha chifwa echi chapwa cha theho manene. Chinambatethelela na kuthzivila vakwetu mema ku mbunge na ngothzi na kuwana vingila vyakuvakwathelamo kujeneka fweto. Livulu limo lyalumbununa lijwi lya a·gaʹpe ngwavo: “Chapwa chithzemo cha vuthunga chije chikalisholola mu vilinga.” Nga tumwetha chithzemo cha vuthunga nameme nga vakwetu vatumwethacho, cho tupwa va kuvwahelela na kushuvuluka.

2, 3. Yehova namwetha vati chithzemo cha vuthunga ku vanu?

2 Yehova wamwethele chithzemo ku vanu nameme te kanda atange Andama na Eva. Watangele kaye mangana vanu vakaleho ku myaka yoshe na kulikuwa kuyoya. Yehova watutangele mangana tulikuwe kuyoya, katutangelele mu kuwanaho chimo. Kutundaho, wamwethele chithzemo cha vuthunga ku vanu vendi va hathi mu kuvana Palandaisi mangana valikuwe kuyoya.

3 Hanima ya kutengulukila kwa Andama na Eva, Yehova wamwethele chithzemo chendi cha vuthunga mu ngila ya kulitila. Wavwahethele vya kupatula vatekulwila va Andama, mwafwa wathzivukile ngwendi vamo vakononoka ku chithzemo chendi. (Kusha. 3:15; 1 Yowa. 4:10) Ha thimbu yakulahethele vya kutuma Mwovole, Njambi wamwene lika ngwe namutumu laja. Hanima ya myaka ya kweta ku 4,000, Yehova wanene Munendi umo lika kupwa ñombelo ya kupatula vanu voshe mu kaye. (Yowa. 3:16) Twakandelela manene ku chithzemo chanatumwetha Yehova.

4. Vyuma muka vimwetha ngwavo vanu va kujeneka kulumbunuka vatha kumwetha chithzemo cha vuthunga?

4 Twatha kumwetha chithzemo cha vuthunga, mwafwa Njambi watutangele mu chifwa chendi. Vuvi vutunatambula vukatulingitha tujeneke kumwetha chithzemo cha vuthunga, oloni ovu vuvi kuvwatha kutwonowetha kukala na chithzemo. Avele wamwethele chithzemo cha vuthunga, omwo wakombelelele ñombelo yaivwa kuli Njambi. (Kusha. 4:3, 4) Nowa wamwethele chithzemo cha vuthunga ku vakwavo, omwo wavambulwilile muthzimbu wa Njambi ha myaka yaingi nameme kuvakele na kuwutambula. (2 Petu. 2:5) Avilahama wathzemene manene Njambi omwo wononokele lishiko lya kukombelela munendi Isake. (Yako. 2:21) Ngechi lika mwa vaje vanalume va kulongwa, netu tushaka kumwetha chithzemo nameme tuliwana mu vukalu.

CHITHZEMO CHA VUTHUNGA NA CHITHZEMO CHA MAKULI

5. Mu vingila muka mutwatha kumwetha chithzemo cha vuthunga?

5 Mbimbiliya inendeka ngwavo kutwapandele kumwetha chithzemo mu “majwi na kwendeka lika embwe, oloni chinapande kupwa cha vuthunga, chije chilisholola chikecho vavenya mu vilinga.” (1 Yowa. 3:18) Kuma echi chimwetha ngwavo kutwapandele kumwetha chithzemo chetu mu majwi ndi? Embwe. (1 Tesa. 4:18) Oloni chilumbununa ngwavo kutwapandele kumwetha lika chithzemo mu majwi nga vakwetu vali mu vukalu. Chakumwenako, nga mukwetu muka-Kilisitu kethi na vyakulya, tunapande kumwana vyanajeneka kethi kumuthzembeleka lika. (Yako. 2:15, 16) Mu ngila imo lika, chithzemo chetu kuli Yehova na vanu kuchapandele kutushongangeya lika ngwetu tulombe Njambi “atume vaka-kuteja,” oloni tunapande kulyana kupanga na ndthzili mu kwambulula.—Mateo 9:38.

6, 7. (a) Chithzemo “cha kujeneka makuli” chapwa chika? (b) Vyakumwenako muka vya vanu vaje vamwethele chithzemo cha makuli?

6 Kapositolo Yowano wathonekele ngwendi, chithzemo chetu “chinapande kupwa cha vuthunga, chije chilisholola chikecho vavenya mu vilinga.” Ngechi, chithzemo chetu “chinapande kutungukwa,” nambe ngwetu “cha kujeneka makuli.” (Loma 12:9; 2 Koli. 6:6) Echi chilumbununa ngwavo kutwapandele kumwetha ngwe tuli na chithzemo cha vuthunga, okuni mu mbunge yetu muli vyeka. Tunatha kulihula ngwetu: ‘Kuma kwakala lalo chithzemo cha makuli ndi?’ Eyo. Echi chapwa chithzemo cha kutembwinina lika.

7 Tuchithimutwiyeni hali vanu vaje vamwethele chithzemo cha makuli. Mu lihya lya Endeni, Satana wamwethele ngwe ashaka kukwatha Eva, oloni vyendekele vyapwile vya makuli. (Kusha. 3:4, 5) Ha thimbu yakele na kuyula Ndaviti, Ahitofele wamwethele ngwendi vuthamba vwendi na Ndaviti vwapwile vwa makuli. Ahitofele wapwile muka-kutengulukila omwo wathinganyekele ngwendi nga atengulukila Ndaviti, cho awanaho chimo. (2 Samwe. 15:31) Na matangwa ano, vaka-kutengulukila na vakwavo vakanene mbundunwina mu chikungulukilo omwo ya “majwi avo a kukokweya na endekethi yavo ya kusheveleka” vije vikasholola ngwe vali na chithzemo kumani vashaka kunyanyamena lika vanu.—Loma 16:17, 18.

8. Chihula muka chanapande kulihula munu na munu?

8 Chithzemo cha makuli chapwa changocho, mwafwa chalithethze na chithzemo cha vuthunga chije chapwa chifwa cha Njambi. Chithzemo cha makuli chinatha kungumuna vanu, kethi Yehova embwe. Yesu wendekele ngwendi vaka-chivembulu ‘vakavahitha.’ (Mateo 24:51) Vangamba va Yehova kuvapandele kumwetha chithzemo cha makuli. Ngechi, munu na munu napande kulihula ngwendi: ‘Kuma chithzemo change chapwa cha vuthunga vene ndi? Tuchithimutwiyeni ha vingila 9 vije vitukwatha kumwetha chithzemo cha vuthunga kethi cha “makuli.”

MWAKUMWETHELA “CHITHZEMO . . . CHA VUTHUNGA, CHIJE CHILISHOLOLA CHIKECHO VAVENYA MU VILINGA”

9. Chithzemo cha vuthunga chitushongangeya tulinge vika?

9 Vwaheleleni ha kupanga vipangi vyeni kujeneka kulimwetha. Munapande kulyana kukwatha vandolome vetu mu “vushweke,” kethi mu kulimwetha ku vanu. (Tandeni Mateo 6:1-4.) Ananiya na munakathzi wendi Safila vonowele kulinga ngocho. Valishashele ngwavo valambula vyuma vyoshe vivakulahethele ku mbunga, oloni kuvalingile ngocho, cho oku kwavanenelele vukalu. (Vili. 5:1-10) Oloni chithzemo cha vuthunga chikatushongangeya kulyana kukwatha vandolome vetu, kujeneka kulishasha ku mbunga. Chakumwenako, vandolome vaje vakakwatha Chivunga cha Kutwamenena mu kuvwahetha vyakulya vya ku sipilitu, kuvethi kulishasha nambe kwendeka ha chipangi chivanalingi.

10. Twatha kumwetha vati kathingimiko ku vakwetu?

10 Thingimikeni vakweni. (Tandeni Loma 12:10.) Yesu watwakelele mwanja wauvwa wa kuthingimika vakwetu, omwo wapangele vipangi vya kwithi manene. (Yowa. 13:3-5, 12-15) Tunapande kupanga na ndthzili mangana tukale na sipilitu ya kulikehetha mu kuthingimika vakwetu. Nameme tupositolo vendi kuvathzivithithile ha chuma chalingile Yesu, kuvanga noho havatambwilile sipilitu ya kujela. (Yowa. 13:7) Twatha kuthingimika vakwetu nga kututhinganyeka manene ha vyuma vitunalingi vya kufwa ngwe kulilongetha manene na vufuko na chipangi chituli nacho mu munga ya Yehova. (Loma 12:3) Cho lalo, kutwapandele kuthzivila chipululu vaje vali novyo vyuma, oloni tunapande kujola navo na kuvashangathzala ha vyuma vivanalingi nameme tuthzivuka ngwetu netu vanapandele kututhingimika.

11. Mwafwa vika tunapande kushangala vakwetu mu vuthunga?

11 Shangaleni vandolome veni mu vuthunga. Tunapande kuwana thimbu ya kushangala vakwetu, mwafwa kulinga ngocho kunapu ‘kulitunga’ umo na mukwavo. (Efeso 4:29) Oloni tunapande kushangathzala vakwetu mu vuthunga. Kulinga ngocho, kutulingitha tuvashangale ha vyuma vyavivwa vivanalingi na kuvanangula haje kuvalingile mwamuvwa. (Vithi. 29:5) Kushangala vakwetu mu ngila ije kuyapandele kunapu kumwetha makuli. Kapositolo Paulu watwakelele mwanja wauvwa wa kumwetha chithzemo cha vuthunga omwo wakele na kushangala vakwavo mu vuthunga. Chakumwenako, washangalele vaka-Kilisitu va ku Kolinte ha futithi yavo yaivwa. (1 Koli. 11:2) Oloni omwo wanangukile ngwendi vilinga vyavo vyapwile vyavivi, wavanangwile mu chithzemo.—1 Koli. 11:20-22.

Kwana vyuma kuli vandolome vetu vaje vali mu vukalu kumwetha ngwavo tuli na chithzemo (Kengeni palangilafu 12)

12. Twatha kumwetha vati chithzemo cha vuthunga omwo twana vyuma ku vakwetu?

12 Pweni vaka-kutambula vangendthzi. Yehova watushika ngwendi tupwe vaka-kwana. (Tandeni 1 Yowano 3:17.) Oloni, tunapande kulinga ngocho na mbunge yetu yoshe, kethi mu linyanyamena embwe. Tulihuleni ngwetu: ‘Njikana lika vyuma kuli vavuthamba vange va ha mbunge nambe kuli vaka-kufuka nambe kuli vanu vaje vatha kunjilwithilako vimo ndi? Indi njikana na vandolome na vandokathzi vaje kunjithzivuka mwamuvwa nambe vaje vanajeneka?’ (Luka 14:12-14) Twatha kulinga vati nga mukwetu muka-Kilisitu ali mu vukalu mwafwa ya kujeneka kwangula mwamuvwa vya kulinga nambe nga kakandelela ha vyuma vitunamwana? Ha vithimbu evi tunapande kukavangeya chinangulo cha kwendeka ngwavo: “Lijumbuleni umo na mukwavo kujeneka kungunguta.” (1 Petu. 4:9) Nga mukavangeya echi chinangulo muwana kuvwahelela kwakama kuje kukatundu mu kwana na mbunge yoshe.—Vili. 20:35.

13. (a) Kukwatha vaje vanathzeye kunatha kukaluwa vati? (b) Mu vingila muka mutwatha kutakametha vaje vanathzeye?

13 Kwatheni vaje vanathzeye. Mbimbiliya yatushika ngwavo tumwethe chithzemo chetu mu ‘kukwatha vaka-kuthzeya, na kupwa vaka-lukakateya kuli voshe.’ (1 Tesa. 5:14) Vaje vanathzeye vanatha kutakama lalo ku sipilitu, oloni kuli vamo lalo va tunapande kutwalelelaho kukwatha na kuvamwetha lukakateya. Echi chinambatethelela na kuvatakametha kupangetha Vithoneka na kupanga navo mu lihya na kuvatolilila mwamuvwa. Cho lalo, tunapande kuthzivuka ngwetu tuvavoshe twatha kulinga mwamuvwa mu vyuma vimo na kuthzeya vithimbu vimo, ngechi kutwapandele kuthinganyekela ndolome nambe ndokathzi ngwetu “nathzeye” nambe ngwetu ali na “ndthzili.” Na kapositolo Paulu nendi wathzivukile vuthzeye vwendi. (2 Koli. 12:9, 10) Ngechi, tuvavoshe tunapande kuvandamena ngwetu vakwetu vaka-Kilisitu vatukwatha.

14. Tunapande kuyoya vati mu kwoloka na vandolome vetu?

14 Kaleni mu kwoloka. Tuketheka mutwathela mwoshe kukala mu kwoloka na vandolome vetu, nameme tulithziva ngwetu kuvatulingile mwamuvwa nambe kujeneka kututhzivithitha mwamuvwa. (Tandeni Loma 12:17, 18.) Kulomba likonekelo mu vuthunga kunatha kutepulula ku vukalu. Chakumwenako, nga munalithevuka na mukweni, kunapu kwakuvwa kulitavela na kwendeka ngweni, “Njikonekeleko ha majwi anjinendekele,” kethi kwendeka ngweni, “Njikonekeleko nga njakuluvaletha.” Kwoloka kwapwa lalo kwa theho mu vulo. Munalume nambe munakathzi kapandele lika kumwetha chithzemo kuli muka-limbo lyendi nga vali ku mbunga na kumushaula nambe kujeneka kumwendeketha nambe kumupupanga nga vali kwa lika lyavo.

15. Twatha kumwetha vati ngwetu twathambetha vakwetu mu vuthunga?

15 Lithambetheni umo na mukwavo. Tukathambetha vakwetu vaje vanatuvulumwina na kujeneka kukala na likitikiti ku mbunge. Nga ‘tusholola chithzemo chetu mu kuliyandela umo na mukwavo na kunyunga mwamuvwa manene kulitombola kwa mbunga ije yanatwana mundthzindthzime ha kwoloka chije chinatukutila hamo lika tuvavoshe,’ cho twatha kuthambetha vanu vaje vanatuvulumwina mu kujeneka kuthzivuka. (Efeso 4:2, 3) Kujeneka “kukala na likitikiti ha vyuma vyavivi,” kutukwatha tuthambethe vakwetu mu vuthunga. (1 Koli. 13:4, 5) Nga tukala na likitikiti ku mbunge, cho tuthzeyetha vuthamba vwetu na Yehova na vandolome na vandokathzi vetu. (Mateo 6:14, 15) Twatha kumwetha lalo ngwetu twathambetha vaje vanatuvulumwina nga tuvalombelela.—Luka 6:27, 28.

16. Tunapande kumona vati chipangi chivatwana mu munga ya Yehova?

16 Lyaneni kukwatha vakweni. Nga vanatwana kulinga chipangi chimo mu munga ya Yehova, cho kutwapandele “kulishakethzekela vuvwa vwetu vavenya, oloni tunapande kuyongola vuvwa vwa vakwetu.” (1 Koli. 10:24) Chakumwenako, vaka-kukwatha vakalivanga kweta ku viwano vyetu vya chitingitingi nevi vya mutambela mangana vamone muvatumbamenamo vanu. Ava vandolome kuvethi kulyangwila myela yaivwa manene ha kutumbama na vinanga vyavo mwafwa ya chipangi cha kukwatha, oloni vakamwetha chithzemo ku vakwavo mu kuvathethzela myela yaivwa mangana vatumbameho. Twatha kutembwinina vati mwanja wavo wauvwa?

17. Chithzemo cha vuthunga chatha kushongangeya munu uje nalingi vuvi vwakama alinge vika?

17 Litaveleni na kwechela vuvi vweni vwa ku vushweke. Vaka-Kilisitu vamo muvakalingi vuvi vwakama vakashaka kuvushweka mangana kethi vathzive shwamwa nameme kuthzivitha vakwavo shwamwa. (Vithi. 28:13) Oloni kulinga ngocho kunapu kwakuvi, mwafwa kwatha kunena vukalu kuli uje navulumuna na kuli vakwavo. Kwatha lalo kwonowetha sipilitu ya Njambi kupanga mwamuvwa na kuthsiya kwoloka kwa chikungulukilo. (Efeso 4:30) Chithzemo cha vuthunga chikashongangeya vaka-Kilisitu vaje vanalingi vuvi vwakama valyambulule ku vakulunu mangana vavakwathe mu ngila ije inapande.—Yako. 5:14, 15.

18. Chithzemo cha vuthunga chapwa vati cha theho?

18 Chithzemo chapwa chifwa cha theho manene. (1 Koli. 13:13) Chikatusholola kupwa vaka-kukavangeya Yesu na vaka-kutembwinina Yehova uje wapwa Vavenya chithzemo. (Efeso 5:1, 2) Paulu wathonekele ngwendi: “Nga kunjethi na chithzemo njinapu njiwangocho.” (1 Koli. 13:2) Ngechi, tutwaleleniho kumwetha chithzemo, cha vuthunga, chije chilisholola chikecho vavenya mu vilinga.”