VAVUTHAMBA vavavwa vapwa va theho, cho vuthamba vwa kukanyama kuvwethi kulithzila ngocho embwe. Nga kunasholoka vukalu vumo mukati keni, cho vika vyatha kumikwatha kumanetha ovu vukalu? Twatha kulilongetha vyavingi kuli vanu vamo vavanatumbula mu Mbimbiliya, vaje vakele na vavuthamba va vuthunga, oloni thimbu imo kwasholokele vukalu vumo mukati kavo.

Ndaviti, uje wapwile kanyungi na mwene, wakele na vavuthamba vavavwa. Yonatane wapwile umo wa vavuthamba vendi imunatha kwanuka. (1 Samwe. 18:1) Oloni Ndaviti wakele na vavuthamba vakwavo, va kufwa ngwe kapolofweto Natane. Mbimbiliya kuyatulekele havwashangumukilile vuthamba vwavo. Thimbu imo, Ndaviti walekele Natane lihungu limo ngwe mumunatha kulekela kavuthamba keni wa ha mbunge. Ndaviti wayongwele kutungila Yehova njuvo. Hamo ou mwene wamwene ngwendi kunapu kwa theho kwihula kavuthamba kendi Natane, uje wakele na sipilitu ya Yehova.—2 Samwe. 7:2, 3

Oloni, kuli chuma chimo chalingiwile chije chashakele kuthsiya vuthamba vwavo. Mwene Ndaviti walingile vupangala na Mbateshemba, cho kutundaho wathsiyithile Uliya, munalume wa  Mbateshemba. (2 Samwe. 11:2-21) Myaka yaingi kunima, Ndaviti wapwile wa kulongwa kuli Yehova, cho wathzemene kulinga vyuma mu vuthunga. Oloni walingile ovu vuvi vwakama manene. Vika vyalingiwile kuli ou mwene wamuvwa? Kuma kamwene ngwendi vuje vuvi vwapwile vwakama ndi? Wathinganyekele ngwendi atha kushwekela Njambi ovu vuvi ndi?

Natane wapandele kulinga vika? Kuma wapandele kwechelela munu weka asholole ovu vuvi kuli mwene ndi? Kwakele vanu vakwavo vaje vathzivukile ngwavo Ndaviti ikeye wathsiyithile Uliya. Cho mwafwa vika Natane walikovelethele omu mu ñanda ije inethi kuthsiya vuthamba vwavo vuje vwakeleko ha myaka yaingi? Kwendeka ha ñanda eyi kwathele kukoveletha Natane mu vushonde. Ha thimbu eyi, Ndaviti te nathsiyitha laja Uliya munalume wa kujeneka mulonga.

Oloni Natane wapwile muka-kwendekelako Njambi. Kapolofweto Natane wathzivukile ngwendi nga kendeka ha ñanda eyi, cho vuthamba vwendi na Ndaviti kuvutwalelelaho kukanyama ngwe muvwafwile kunima, cho lalo chitakutaku chendi chinethi kukala mu vukalu. Kavuthamba kendi Ndaviti walingile vyuma vije vyathzindile Yehova. Ou mwene vapandele kumukwatha vwathi vwathi mangana eluke lalo kuli Yehova. Eyo, Ndaviti wapandele kukala na kavuthamba wa ha mbunge. Cho Natane ikeye wapwile kavuthamba kendi wa vuthunga. Natane wayongwele kwendeka ije ñanda kupangetha chakumwenako chije chathele kukwata Ndaviti ku mbunge, uje wapwile kanyungi. Natane wambulwile muthzimbu wa Njambi, mu ngila ije yakwathele Ndaviti kumona vukama vwa vuvi vwendi na kulingaho chimo.—2 Samwe. 12:1-14.

Mulinga vati nga kavuthamba keni nathevuka nambe kulinga vuvi vwakama? Munatha kuthinganyeka ngweni kumuleka vyuma vyavivi vyanalingi kunatha kumanetha vuthamba vweni. Nambe hamo, munatha kulithziva ngweni kwambulula vuvi vwendi ku vakulunu, vaje vanatha kumukwatha ku sipilitu kunapu ngwe kwenda vungungu kavuthamba keni. Munatha kulinga vika?

Gianni, uje itunendeka ha kulivanga anuka ngwendi: “Njamwene ngwange vyuma vyatengulukile. Maurizio walikelele kuthimutwiya nange mu kushuvuluka ngwe mwakele nakulingila laja. Cho njathinganyekele kukendeka nendi, nameme chapwile chachikalu manene kulinga ngocho. Njalihwile ngwange: ‘Vyuma muka vinjinatha kumuleka vije kathzivuka laja? Hamo natha kuluvala.’ Oloni kwanuka vyuma vitwalilongethele hamo lika, kwanjikwathele kuya na kuthimutwiya nendi. Maurizio wakele na kulinga ngocho kuli yange mu vithimbu vinjakele mu vukalu. Kunjakele na kushaka kumanetha vuthamba vwetu, oloni njatondele kumukwatha, mwafwa njamwakele mbunge.”

Maurizio wendekele lalo ngwendi: “Gianni wendekele vuthunga. Njathzivukile ngwange vyuma vyatundile mu vuvi vunjalingile, kethi Gianni wavinenethele nambe Yehova. Ngechi, njatambwile vyuma vyanjinangwile, cho mu kwita kwa thimbu, njakolethele lalo ku sipilitu.”

Ndaviti wakele na vavuthamba vakwavo vaje valongwele kuli ikeye mu thimbu ya vukalu. Umo wovo vavuthamba wapwile Hushai, uje ivanendeka mu Mbimbiliya ngwavo ‘kavuthamba ka Ndaviti.’ (2 Samwe. 16:16; 1 Mithzi. 27:33) Hamo wapwile umo wa vaka-kupangela ku nkuta, uje wapwile kavuthamba ka mwene, cho lalo ha vithimbu vimo muka-kunyunga mahungu.

Omwo muna Ndaviti Avisalome watengulukilile Ishe, Vaisalele vavangi vakundamene kuli Avisalome. Oloni Hushai kalingile ngocho. Omwo Ndaviti watewele, Hushai waile na kumumona. Ndaviti walithzivile manene kuvavala ku mbunge omwo munendi wa kulithemena wamutengulukilile hamo lika na vaje vakulahelele. Oloni Hushai watwaleleho kupwa wa kulongwa, cho lalo walyanene kwaka mwonyo wendi mu vushonde ha kulinga vyuma vije vyatanganethele viyongola vya Avisalome. Hushai kalyanene kulinga ngocho mwafwa lika ngwavo wapwile muka-kupanga ku nkuta. Wapwile kavuthamba wa kulongwa.—2 Samwe. 15:13-17, 32-37; 16:15–17:16

Chikatuthzivitha manene kuvwaha kumona vandolome na vandokathzi vanalikwatathana, nameme vali na vipangi vya kulithethzathethza mu chikungulukilo. Vilinga vyavo vimwetha ngwe vali na kwendeka ngwavo: “Njikavuthamba kove,  kethi omwo ya kulikwatathana hamo lika, oloni wapwa uwa theho kuli yange.”

Omwo mukemwo mwalithzivilile ndolome Federico. Wathele kulifwita na vukalu vwaliwanene navwo mwafwa ya vukwathi vwatundile kuli kavuthamba kendi Antonio. Federico wendekele ngwendi: “Omwo Antonio wajalukilile mu chikungulukilo chetu, twalikwatele vuthamba. Twapwile tu vaka-kupangela mu vuvali vwetu, cho lalo twalikuwile kupangela hamo lika. Kwetile lika thimbu yaindondo, cho Antonio vamwangwile kupwa mukulunu. Kapwile lika kavuthamba kange, oloni wanjakelele mwanja wauvwa wa ku sipilitu.” Kutundoho, Federico walingile vyuma vimo vyavivi. Cho walombele vukwathi mu vwathi vwathi, oloni katwaleleleho kupwa payiniya nambe muka-kupangela. Antonio walingile vati?

Federico anuka ngwendi: “Njamwene ngwange Antonio wathzivile kuvavala ku mbunge ngwe munjalithzivilile. Walifwitile mwathelele mwoshe kunjithzembeleka. Kanjiyengwile, oloni wanjikwathele manene mangana njitakame ku sipilitu lalo. Wanjishongangeyeye lalo ngwendi kunjapandele kwilukila munima, oloni njitwaleleho.” Antonio ngwendi: “Njakele na thimbu yaingi ya kuthikama na Federico. Njatondele ngwange ashuvuluke kunjileka vyuma vyoshe vyoshe nambe mwakele na kulithzivila.” Mu kwita kwa thimbu, Federico watakamene ku sipilitu, cho vamwangwile lalo kupwa payiniya na muka-kupangela. Antonio wendekele majwi a mamanethelelo ngwendi: “Nambe ngwavo tuli mu vikungulukilo vya kulithethza, vuthamba vwetu vwakanyama kutuvakana muvwapwile kunima.”

Munatha kulithziva vati nga kavuthamba keni wa ha mbunge amitengulukila ha thimbu imumutonda manene? Echi chinatha kumivavaletha manene ku mbunge. Vati, mwatha kumuthambetha ndi? Vuthamba vweni vwatha kutwalelelaho kukanyama ngwe muvwafwile ha kulivanga ndi?

Achithinganyekeni chuma chalingiwile kuli Yesu ha matangwa endi amamanethelelo hano hathi. Wakele na tupositolo vendi va kulongwa thimbu yaingi, cho valikwatathanene mu ngila ya kulitila. Yesu wavatumbwile ngwendi vavuthamba vendi. (Yowa. 15:15) Oloni vika vyalingiwile omwo Yesu vamukutile? Tupositolo vatewele na kumuthethza lika lyendi. Petulu walishashele  ngwendi katha kuthethza Shukulu yendi, oloni ovwo vene vuthsiki, Petulu wavyanene ngwendi kathzivukile Yesu.—Mateo 26:31-33, 56, 69-75.

Yesu wathzivukile ngwendi ha thimbu ya chetheko chendi chamamanethelelo, akakala lika lyendi. Wapandele kulithziva shwamwa nambe kuvavala ku mbunge. Oloni munima ya matangwa amandondo, omwo Yesu wathangukile, mwendekelele na tupositolo kamwethele ngwendi wathzivile shwamwa nambe kuluvala nambe kuliveya omwo vamuthethzele. Yesu kamwene theho ya kutumbula vyuma vivaviyithile vandongethi vendi nambe vije vivalingile ha vuthsiki vuvamukutile.

Oloni, Yesu watakamethele Petulu na tupositolo vakwavo. Wamwethele ngwendi wavakulahelele omwo wavanene mashiko ha chipangi cha theho cha kulongetha vanu. Yesu anga wambatele tupositolo kupwa vavuthamba vendi. Chithzemo chendi chavakwathele vatwaleleleho. Valifwitile kutwalelelaho kuthzivitha Shukulu yavo kuvwaha. Mwa vuthunga vene, vathele kupanga mwamuvwa chipangi chathethzelele vaka-kumukavangeya.—Vili. 1:8; Kolo. 1:23.

Ndokathzi Elvira akanuka omwo walipyakanene na kavuthamba kendi wa ha mbunge Giuliana. Elvira ngwendi: “Omwo Giuliana wanjilekele ngwendi vyuma vinjalingile vyamuvavalethele ku mbunge,” Elvira akanuka lalo ngwendi: “Njalithzivile kuvihya ku mbunge. Eyo, wapandele kuluvala. Oloni chuma chanjikwatele manene ku mbunge chapwile kumona omwo walishoshomwenene ha vyuma vyathele kutunda mu futithi yange. Thimbu yoshe njikakandelela manene kuli Giuliana, mwafwa kakele mana ha vuvi vunjamuviyithilile, oloni wakele mbunge ku vyuma vyavivi vinjathele kulinenela yange vavenya. Njakandelela manene kuli Yehova ha kunjana kavuthamba uje wanjakele mbunge na kunjikwatha njilinge vyuma vyavivwa.”

Kavuthamba wamuvwa akalingi vati nga kunasholoka vyuma vimo vishaka kuthsiya vuthamba vwavo? Natha kulyana kuthimutwiya na kavuthamba kendi nga kunapande. Ou kavuthamba napu ngwe Natane na Hushai vaje vatwaleleleho kupwa va kulongwa nambe mu vithimbu vyavivi. Cho lalo, apwa ngwe Yesu uje washakele kuthambetha vakwavo. Neni mu kavuthamba wa chifwa echi ndi?