Yeni ku mithzimbu

Yeni ku mitwe ya viñanda

Lithzina lya mu Mbimbiliya ha Njava ya Kuthañulu

Lithzina lya mu Mbimbiliya ha Njava ya Kuthañulu

Vimbathzuvwila vya njava ya vuma ya kuthañulu vya myaka 3,000 vije vivashitwile mu 2012, vyathzivithile kuvwaha vaka-kutondethetha. Vika vyanenethele ngwavo valithzive kuvwaha? Vyuma vivathonekele oho ha vimbathzuvwila vya njava vikevyo vyavathzivithile kuvwaha.

Omwo vaka-kushitothzola vanungakanene hamo lika vije vimbathzuvwila, vawaneneho majwi avathonene mu vithona vya Vakanana. Awa majwi amwethele ngwavo: “Eshba’al Ben [muna] Beda’.” Olu lukelwo lwa kulivanga kuli vaka-kushitothzola kuwana eli lithzina ha vyuma vya kuthañulu.

Kuli Eshembale mukwavo ivanendeka mu Mbimbiliya uje wapwile umo wa vana va Mwene Saulu. (1 Mithzi. 8:33; 9:39) Muka-kulilongetha Yosef Garfinkel uje wapwile umo wa vaka-kushitula, wendekele ngwendi: “Njavwahelela manene mwafwa lithzina lya mu Mbimbiliya lya Eshembale lije livapangethele mu thimbu ya kushwana kwa Mwene Ndaviti, twaliwana lalo na mu mithzimbu ya kuthañulu ya ha vyuma vivanashitothzola.” Vamo vakathinganyeka ngwavo ha thimbu oyo, eli lithzina lyapwile lya kulitila. Vukaleho vwa vyuma vya vaka-kushitothzola vunalitombola na vyuma vivanothono mu Mbimbiliya.

Mu mitambela ikwavo ya mu Mbimbiliya, lithzina lya Eshembale vanalithono ngwavo Ishemboshete, cho lijwi lya “mbale” vanalingitha na lijwi lya “mboshete.” (2 Samwe. 2:10) Mwafwa vika? Vaka-kutondethetha vanendeka ngwavo “mu livulu lya 2 Samwele kuvatumbwilemo lithzina lya Eshembale lije lyalifwile na lithzina lya njambi wa nyondthzi wa Vakanana, Mbale. Oloni eli lithzina mpundu. . . valipangetha mu Livulu lya Mithzimbu.”