Yeni ku mithzimbu

Yeni ku mitwe ya viñanda

Chilongetha cha mu Kaposhi ka Kukengela cha Kulilongetha mu

Chilongetha cha mu Kaposhi ka Kukengela cha Kulilongetha mu

“Chithzemo chitungitha.”—1 KOLI. 8:1.

MYATHO: 109121

1. Yesu na vandongethi vendi vathimutwiyiye ha ñanda muka yakama ha vuthsiki vwendi vwa mamanethelelo?

HA VUTHSIKI vwendi vwa mamanethelelo mwakele na vandongethi vendi, Yesu watumbwile lijwi lya chithzemo lwakupwa 30. Wendekele ngwendi vandongethi vendi vanapande ‘kulithzema umo na mukwavo.’ (Yowa 15:12, 17) Vapandele kulithzema umo na mukwavo mangana vamwethe ngwavo vapwile vandongethi va Yesu va vuthunga. (Yowa 13:34, 35) Echi kuchapwile chithzemo cha helu lika embwe. Yesu walumbunwine chithzemo cha kutundilila kwithi ya mbunge. Wendekele ngwendi: “Chithzemo chakama manene kutuvakana echi munu atha kukala nacho hali vavuthamba vendi chikecho kutula mwonyo wendi hali vakevo. Yeni munapu vavuthamba vange nga mulinga evi njimishika.”—Yowa 15:13, 14.

2. (a) Vangamba va Njambi vakala na chifwa muka? (b) Tukumbulula vihula muka muno mu chilongetha?

2 Chithzemo cha vuthunga na likwatathano lya vangamba va Yehova, vili na kumwetha ngwavo vanapu vanu va Njambi. (1 Yowa 3:10, 11) Tukavwahelela manene kumona vangamba va Yehova vatembwinina chithzemo chakele nacho Kilisitu, nameme vatunda ku mafuti na miyati na vindaka na vithemwa vya kulithethza. Twatha kulihula ngwetu: ‘Vika kwapwila kwa theho kukala na chithzemo matangwa ano? Yehova na Yesu vakatutakametha vati mu chithzemo? Munu na munu atha kumwetha vati chithzemo chamwethele Kilisitu chije “chitungitha”?’—1 Koli 8:1.

MWAFWA VIKA CHITHZEMO CHINAPU CHA THEHO MANENE MATANGWA ANO?

3. Vika vivali na kulinga vanu mu thimbu ino ya “kukaluwa”?

3 Vuyoye vunashulu na “tuyando na vuthiwa,” vanu vavangi muno mu thimbu ya “kukaluwa” vali mu vishoti. (Myatho 90:10; 2 Tima 3:1-5) Vanu vavangi kuvethi na kushaka kuyoya. Mithzimbu imo imwetha ngwayo ha mwaka vanu va kutuvakana 800,000 vali na kulishukika. Kumwetha ngwavo munima ya masekondi 40 kuli umo alithsiya. Cha luvinda manene na vaka-Kilisitu vamo vanalishukika mwafwa ya vukalu.

4. Veya va mu Mbimbiliya vaje vakele na lishungu lya kushaka kuthsa?

4 Vangamba va Njambi vamo va kulongwa va kuthañulu valombele kuthsa mwafwa ya vukalu. Chakumwenako, Yombi wendekele ngwendi: “Njinonwa, omwo njajuka kuyoya.” (Yombi 7:16; 14:13) Yona walithzivile kuvihya muvyatengulukile vyuma ha chipangi chivamwanene, ngechi wendekele ngwendi: “Ngechi vene, ololo, Shukulu Kalunga, tambula mwonyo wange. Mwamuvwa kuli yange kuthsa kutuvakana kuyoya.” (Yona 4:3) Kapolofweto Elinja wa kulongwa, nendi ha thimbu imo walithzivile kuvihya, cho walombele ngwendi athse. Wendekele ngwendi: “Njayanda manene Shukulu Kalunga, tunditha mwonyo wange, ngechi njithse.” (1 Vimye 19:4) Oloni Yehova wathzemene vaje vangamba vendi vakulyana, cho washakele ngwendi vayoye. Kavapayele mwafwa ya muvalithzivililemo, oloni wavakwathele vahyane lishungu lyavo lya kushaka kuthsa, cho wavatakamethele mu chithzemo mangana vamupangele mu kulongwa.

5. Vika tunapande kutakamethela vandolome na vandokathzi, maneneni ha thimbu ino?

5 Nameme vandolome na vandokathzi vetu kuvashaka kuthsa, oloni vavangi vali na kulifwita na vishoti, ngechi tunapande kuvatakametha mu chithzemo. Vamo vali na kulifwita na mapaketho na kuvashendumuna. Veka vali na kuvalwitha nambe kuvafweya ku vipangi vyavo. Cho lalo vakajuka mwafwa ya kuvwethzelela ku thimbu ivakalembuka nambe kuthzambwila thimbu ya kumanetha vipangi. Vakwavo vakathzeye mwafwa ya vukalu vwa ha njuvo yavo, hamo kuvalwitha kuli muka-limbo lyavo uje kapwile mukaleho. Vukalu vwa chifwa echi na vweka, vukathzeyetha vandolome na vandokathzi. Veya vanapande kuvatakametha mangana vakolethe?

CHITHZEMO CHA YEHOVA CHIKATUTAKAMETHA

6. Yehova akatakametha vati vangamba vendi mu chithzemo?

6 Yehova akatakametha vangamba vendi mu kuvamwetha chithzemo chije kuchethi kutenguluka. Vaisalele va kulongwa vakanyamene muvathzivile Yehova endeka ngwendi: ‘Muli na theho na kathingimiko kuli yange, cho njamithzema. . . . Kethi muthzive lyova njili hamo neni.’ (Isaya 43:4, 5) Ha kupwa vangamba va Njambi, neni mwatha kukulahela ngweni Yehova wamithzema manene. * Lijwi lya Njambi lyakulahetha vaje vanakakateya mu vulombelo vwa vuthunga ngwalyo: “Ndthzili yendi ikamihyanetha. Shukulu Kalunga akavwahelela neni.”—Zefa 3:16, 17.

7. Chithzemo cha Yehova chafwa vati? (Kengeni chikupulo ha liputa 12.)

7 Yehova nakulahetha ngwendi akwatha na kuthzembeleka vanu vendi, nambe valiwane na vyetheko vyakama. Njambi ngwendi: ‘Mukapwa ngwe mwanike uje ivajamwetha vaina mwamuvwa, na kumwambata mu shivu. Njikamithzembeleka ngwe chithemi athzembeleka munendi.’ (Isaya 66:12, 13) Chithemi wa chithzemo akathzembeleka munendi ha kumwambata mu shivu nambe kumwaka ha mendi. Ou mwanja umwetha chithzemo cha Yehova chakama kuli vangamba vendi va vuthunga. Yehova wamimona ngwendi mu va theho, cho wamithzema manene.—Njele 31:3.

8, 9. Chithzemo cha Yesu chitukwatha vati?

8 Kuli vyuma vikwavo lalo vitulingitha tukulahele ngwetu Njambi watuthzema. Mbimbiliya ngwayo: “Wathzemene vaka-kaye manene ngechi wanene Munendi umo lika, ngechi woshe akulahela kuli ikeye kethi anyonge, oloni akale na mwonyo wa myaka yoshe.” (Yowa 3:16) Yesu nendi wamwethele chithzemo kuli yetu ha kututhsila. Echi chithzemo chikatushongangeya tulingeko vimo. Lijwi lya Njambi ngwalyo: “Tuyando nambe vukalu” kuvyatha “kututunditha ku chithzemo cha Kilisitu.”—Loma 8:35, 38, 39.

9 Nga vyetheko vituthzeyetha ku muvila na mu vithinginyeka nambe ku sipilitu, cho chithzemo cha Kilisitu chitwana ndthzili ya kulikoletha. (Tandeni 2 Kolinte 5:14, 15.) Chithzemo cha Yesu chitukwatha na kutushongangeya tulikolethe nameme tuliwana na vyetheko vya kufwa ngwe vukalu vwa kulithzila na mapaketho na vuthzeye vwetu na vishoti.

TUNAPANDE KUTAKAMETHA VANDOLOME VETU MU CHITHZEMO

Kutembwinina mwanja wa Yesu kumishongangeya mumwethe chithzemo (Kengeni palangilafu 10 na 11)

10, 11. Veya vanapande kutakametha vaje vanathzeye? Lumbununeni.

10 Ngila ikwavo yakatutakamethelamo Yehova mu chithzemo, inapu chikungulukilo cha vaka-Kilisitu. Twatha kutembwinina chithzemo cha Njambi nga tutakametha vandolome na vandokathzi ku sipilitu na ku muvila. (1 Yowa 4:19-21) Kapositolo Paulu washongengeyeye vaka-Kilisitu ngwendi: “Litakametheni umo na mukwavo na kulikwatha umo na mukwavo, ngwe muje mumuli na kulinga ololo.” (1 Tesa 5:11) Tuvavoshe mu chikungulukilo tunapande kutembwinina Yehova na Yesu mu kuthzembeleka na kutakametha vandolome na vandokathzi.—Tandeni Loma 15:1, 2.

11 Vandolome na vandokathzi vaje vanombwa vanatha kuwana vukwathi ku chipatela. (Luka 5:31) Vakulunu na voshe mu chikungulukilo kuvapwile vandotolo va kutala vya vaje vanombwa. Oloni kuli vyuma vimo vya theho vivanapande kulinga. ‘Kutakametha na kukwatha vaka-kuthzeya na kukala na likakateya ku vanu voshe.’ (1 Tesa 5:14) Vaka-Kilisitu voshe vanapande kukala na chithzemo na likakateya mangana vathzembeleke na kutakametha vaje vanathzeye. Kuma mukathzembeleka na kutakametha vakweni ndi? Nga tuthzivuka mwakuvakwathela, cho tuvatakametha.

12. Endekeni chakumwenako cha umo ivatakamethele mu chithzemo mu chikungulukilo.

12 Chithzemo chetu chatha kutakametha vati vaje vanapokoka vimbunge? Ndokathzi umo wa ku Europe ngwendi: “Vithimbu vimo njikashaka kulithsiya.” Oloni kuli vimo vikanjikwatha. Chikungulukilo chinanjikwatha kunyunga mwonyo wange. Vandolome na vandokathzi thimbu yoshe vakanjitakametha mu chithzemo. Vavandondo lika vathzivuka ngwavo njikalifwiti na kwombwa. Thimbu yoshe njili na kuwana vukwathi ku chikungulukilo. Ndolome umo na munakathzi wendi, vapwa vithemi vange ku sipilitu. Vakanjaka manene mbunge, cho hoshe hanjikatondela vukwathi vwavo vakanjikwatha.” Nameme kutwatha kukwatha mu ngila eyi, oloni chithzemo chetu cha vuthunga chatha kukwatha vaje vanapokoka vimbunge. *

MUTWATHA KUTAKAMETHELA VAKWETU MU CHITHZEMO

13. Vyuma muka vya theho vitunapande kulinga nga tushaka kutakametha vakwetu?

13 Pweni vaka-kutolilila vavavwa. (Yako 1:19) Kutolilila mwamuvwa kwapwa kumwetha chithzemo. Mwatha kwihula mu chithzemo uje ali mu kayando mangana muthzivuke mwali na kulithzivila. Kulinga ngocho kumikwatha mumuthzivile mema ku mbunge na kumutakametha. Chihanga cheni chinapande kumwetha ngwacho muli na kumuthzivila mema ku mbunge. Nga owo muka-Kilisitu atonda kulumbununa mukushula, cho thimpeni kethi mulinge nendi vimata nambe kumuvatwiya. Kumutolilila mu kuthimpa kumikwatha muthzivithithe mwamuvwa mwali na kulithzivila. Oku kukwatha ndolome nambe ndokathzi yeni uje ali na kuyanda, amikulahele na kumitolilila omwo mumutakametha. Nga mumwetha ngweni mwamwaka mbunge, cho chithzemo cheni chimuthzembeleka manene.

14. Mwafwa vika kutwapandele kuthinganyekela vakwetu vyuma vyavivi?

14 Kethi muthinganyekele vakweni vyuma vyavivi. Nga tukwatha munu uje nathzeye oku tumuthinganyekela vyuma vyavivi, cho athzeya manene. Netu lalo twatha kwonowa kumutakametha mu chithzemo. “Kwendeka majwi a lishamena avinjitha ku mbunge ngwe munu vativi moko ya mukwale, oloni majwi a kwendeka mwamuvwa akahwimitha mbunge.” (Vithi 12:18) Kutwethi kuthzivuka ngwetu majwi atwendeka atha ‘kutiva’ vaje vanathzeye. Nameme ‘tunativi’ munu mu kujeneka kuthzivuka, oloni hanga athziva kuvavala ku mbunge. Nga tushaka kutakametha vakwetu mu chithzemo, cho tunapande kuvathzivila mema ku mbunge na kulithziva muvali na kulithzivila.—Mateo 7:12.

15. Vika vitunapande kupangetha mu kutakametha vakwetu mu chithzemo?

15 Pangetheni Lijwi lya Njambi mu kutakametha vakweni. (Tandeni Loma 15:4, 5.) Vithoneka vya Kujela vikakwatha mu kuthzembeleka na kutakametha vanu. Mbimbiliya yatunda kuli “Njambi, nthsina ya lukakataya na kutakametha.” Tuli na mavulu akwavo lalo aje akatukwatha kulilongetha Mbimbiliya. Twatha kupangetha Watch Tower Publications Index na Buka ya Lipatisiso ya Lipaki za Jehova. Awa mavulu atukwatha tuwane Vithoneka vije vitutakametha nga tulifwita na vukalu vwoshe vwoshe. Cho lalo atukwatha tuthzivuke Vithoneka na mavulu atupangetha mu kuthzembeleka na kutakametha vakwetu.

16. Tunapande kukala na vifwa muka nga tuthzembeleka mukwetu uje nombwa?

16 Kaleni na mema ku mbunge na ngothzi. Evi vifwa vimilingitha mutakamethe vakweni mu chithzemo. Yehova wapwa “Tate wa mema ku mbunge, kuje kukatundu vukwathi vwoshe,” cho akathzivila vangamba vendi ngothzi. (Tandeni 2 Koli 1:3-6; Luka 1:78; Loma 15:13) Paulu wamwethele mwanja wauvwa. Wathonekele ngwendi: “Twapwile vaka-lyovwaovwa omwo twakele neni hamo, ngwe lyovwaovwa lya chithemi wa munakathzi omwo ali na kulela vana vendi vene. Omwo ha chithzemo chetu kuli yeni twalivwahethelele ngechi tulipangethzele neni hamo, kethi lika viñanda vyavivwa vya kutunda kuli Njamba oloni na myonyo yetu lalo. Omwo yeni munapu vaje vatwathzema manene.” (1 Tesa 2:7, 8) Nga tutembwinina Njambi muka-mema ku mbunge, cho tukwatha mu kukumbulula malombelo a munu uje nathzeye.

17. Tunapande kukala na viyongola muka omwo tutakametha vakwetu mu chithzemo?

17 Anukeni ngweni vandolome veni kuvalumbunukile. Kaleni na viyongola vyavivwa hali vandolome na vandokathzi veni. Kethi muthinganyeke ngweni vandolome veni kuvatha kuthevuka, mwafwa mwatha kuthzeya nga muvamona vathevuka. (Kwambu 7:21, 22) Yehova akamono vuvwa ku vangamba vendi. Nga mumutembwinina, cho kumwaka manene mana kutupenga twa vakweni. (Efeso 4:2, 32) Kethi muvapaye, oloni vashangathzaleni ha vyuma vivali na kulinga. Kulinga ngocho kuvatakametha. Kushangala vakwetu mu vuthunga, kuvatakametha na “kuvalingitha vapwe va kujolela” omwo vapangela Njambi. Ngechi kutwapandele kwetheketha vipangi vyavo ku vipangi vya vakwavo.—Ngala 6:4, NWT.

18. Mwafwa vika tunapande kutakamethela vakwetu mu chithzemo?

18 Vimanga voshe va Yehova vapwa va theho manene kuli ikeye na kuli Yesu uje wavathsililile. (Ngala 2:20) Twathzema manene vandolome na vandokathzi vetu. Cho tushaka kuvakwatha mu chithzemo. Nga tushaka kupwa vaka-kushuvulwitha, cho “tunapande kuyongola ha vyuma vije vinena kwoloka na vije vikwatha kutakametha kuli umo na mukwavo.” (Loma 14:19) Tuvavoshe twavandamena kukakala mu Palandaisi muje kumukakala vyuma vikatuthzeyetha. Kumukakala mishongo na vindthzita na kuthsa na mapaketho na vukalu vwa mu vinanga na kulithziva kuvihya. Munima ya myaka 1000, vanu voshe vakapwa va kulumbunuka. Vaje vakahyana chetheko cha mamanethelelo, vakapwa vana va Yehova Njambi na kuwana “vumpau vwa kupatuka kwa vana va Njambi.” (Loma 8:21) Tuvavoshe tutakametheni vakwetu mu chithzemo na kuvakwatha vakayoye mu kaye kakaha.

^ par. 6 Kengeni kapetulu 24 ka livulu lya Mu Sutelele ku Jehova.

^ par. 12 Nga mushaka kutanda vyavingi ha ñanda ya kulishukika, cho kengeni Toneni! ya Silozi ya April 2014 ha mutwe wa: “Tuso ya ku Pila ki Ifi?—Mabaka a Malaalu ha mu Swanela ku Zwelapili ku Pila, Bakeñisa Kuli Lika za Cincanga, Bakeñisa Kuli Tuso I Teni, Bakeñisa Kuli ku na ni Sepo.” Neyi ya April 2012 ha mutwe wa: Ha mu Ikutwa Kuli Ki Hande ku Ipulaya Feela.” Neyi ya Ingilishi ya October 22, 2001 ha mutwe wa: Life Is Worth Living, A Worldwide Problem, Why People Give Up on Life, You Can Find Help.”