1-3. Vukalu muka vwakele mukati ka Yundiya na Sintike, cho twatha kujenjuka vati vukalu vwa chifwa echi? (Kengeni chikupulo ha liputa 17.)

VANGAMBA va Yehova vakathingimika Livulu lya Njambi, Mbimbiliya. Tuvavoshe tukatambula vinangulo vya mu Vithoneka, mwafwa kutwathungamene. Tukavyambata vati? Achithinganyekeni chakumwenako cha Vaka-kilisitu va mu chita cha myaka cha kulivanga, va Yundiya na Sintike. Kuli vukalu vumo vwakatukile mukati ka ava vanakathzi va kuvwavetha. Vukalu muka ovwo vene? Mbimbiliya kuyatulekelevwo. Oloni kuli chakumwenako chije chitukwatha tuthzivithithe vyuma vyalingiwile.

² Hamo Yundiya walanyeleko vandolome na vandokathzi hamo lika na vavuthamba vendi kukalya nendi vya kulya ku Njuvo yendi. Oloni Sintike kamulanyele. Sintike hamo wendekele mu mbunge yendi ngwendi kunjatha kutava echi, Yundiya kanjilanyele. Yange njakulahelele ngwange twapwa tu vavuthamba vavavwa. Yundiya washangumukile kutala Sintike na mesho avali kwa kujeneka kumukulahela. Munima yevi, Sintike nendi wavwahetheleko ka chilika na kulanya vaje vandolome na vandokathzi va kulifwa, oloni kalanyeleko Yundiya. Vuje vukalu vwakele mukati ka  Yundiya na Sintike vunethi kunenetha ngwavo chikungulukilo choshe chijeneke kukala mu kwoloka. Mbimbiliya kuyatulekele vyethzilemo, oloni hamo ava vanakathzi vapangethele mwamuvwa kunangula kwavanene Paulu.—Fili. 4:2, 3.

³ Na lelo lino, vyuma vya chifwa echi vikanene vukalu mu chikungulukilo cha vanu va Yehova. Nameme ngocho, vukalu vwa chifwa echi tunatha kuvumanetha nambe kuvujenjuka nga tupangetha vinangulo vya mu Lijwi lya Njambi, Mbimbiliya. Kutundaho lalo, nga tuthingimika Livulu lya Yehova, cho tuyoya kwetheketha na vinangulo vyakalamo.—Myatho 27:11.

4, 5. Njambi atunangula vika ha kutengulula vithinganyeka vitukakala navyo?

⁴ Kukwapwile kwakwathi kutengulula vithinganyeka vyetu nga tulithziva ngwetu vanatuviyithila. Twatha kuluvala nga vatulinga mwamuvi mwafwa ya chithemwa chetu nambe chikanda chetu nambe kulithevuka kumo. Tunatha kuthziva kuvavala ku mbunge, maneneni nga mukwetu Muka-kilisitu ikeye atulingamo. Mu Lijwi lya Njambi muli vinangulo vije vyatha kutukwatha nga tunalithevuka na vakwetu mwafwa ya kujeneka kuthungama.

⁵ Yehova wamwene vuthzeye vwa vanu kushwa ku maputukilo. Athzivuka vithinganyeka na vilinga vyetu. Kuluvala manene kwatha kutwendeketha majwi amavi aje anatha kututhzivitha kuvihya ku mbunge mu kwita kwa thimbu. Kwapwa kwakuvwa kupangetha vinangulo vya mu Mbimbiliya mangana kethi tuluvale luvale vwathi. (Tandeni Vithimo 16:32; Muka-kwambulula 7:9.) Tuvavoshe tunapande kunyunga mwamuvwa vithinganyeka vyetu na kupwa vaka-kulithambetha. Yehova na Yesu vakamono kuthambetha kupwa kwa theho manene. (Mateo 6:14, 15) Tunapande kulithambetha na kutepulula ku kuluvala kwetu ndi?

6. Mwafwa vika kutwapandele kuluvala?

⁶ Vanu vaje vakonwa kutengulula vithinganyeka vyavo vakaluvala manene. Ngechi vakwavo vanu vakavajenjuka. Munu wa kuluvala manene natha kunenetha chikungulukilo choshe chikale na sipilitu yaivi. Natha kushweka chithzindo chendi nambe chipululu chendi mu mbunge, “oloni vanu voshe vatha kumona vyuma vyavivi vije vyalinga.” (Vithi. 26:24-26) Vakulunu vatha kukwatha munu wa chifwa echi na kumuleka ngwavo kuluvala na chithzindo na kukala na likitikiti, kukwapandele mu munga ya Njambi. Livulu lya Yehova linamwetha mwamuvwa mutunapande kulingila. (Levi. 19:17, 18; Loma 3:11-18) Neni mutava vilyendeka ndi?

7, 8. (a) Yehova akatwamenena vati munga yendi ya hano hathi? (b) Vinangulo muka vituwana mu Lijwi lya Njambi, cho mwafwa vika tunapande kuvikavangeya?

⁷ Yehova ali na kutwamenena na kushuka vanu va mu munga yendi ya hathi kupangetha “ndungo wa kulongwa na mana” uje ivali na kutwamenena kuli Kilisitu uje “ali na moko ha chikungulukilo.” (Mateo 24:45-47, NWT; Efeso 5:23) Ou ndungo akapangetha Lijwi lya Njambi lya kuhwiminina mu kathingimiko ngwe muyalingilile munga ya kutwamenena ya mu chita cha myaka cha kulivanga. (Tandeni 1 Tesalonika 2:13.) Mashiko muka akala mu Mbimbiliya aje akatukwatha?

⁸ Mbimbiliya yatuleka ngwavo tuyayaye ku viwano thimbu yoshe. (Heve. 10:24, 25) Itushongangeya lalo kulikwatathana mu vilongetha. (1 Koli. 1:10) Lijwi lya Njambi lyatuleka kushakethzeka tahi Vumwene vwa Njambi mu kuyoya kwetu. (Mateo 6:33) Vithoneka vituleka lalo vya chipangi chetu cha kwambulwila ku njuvo na njuvo na mu mitambela ya mbunga na kwambulula mu chintulu.  (Mateo 28:19, 20; Vili. 5:42; 17:17; 20:20) Lijwi lya Njambi likanangula vakulunu Vaka-kilisitu vanyunge kujela kwa munga ya Njambi. (1 Koli. 5:1-5, 13; 1 Tima. 5:19-21) Cho Yehova ashaka lalo ngwendi voshe vaje vali mu munga yendi vapwe va kujela ku muvila na ku sipilitu.—2 Koli. 7:1.

9. Ngila muka ije ikatukwatha tuthzivithithe Lijwi lya Njambi matangwa ano?

⁹ Vamo vanatha kuthinganyeka ngwavo vatha kuthzivithitha Mbimbiliya ha kapandi. Oloni Yesu nangula ‘ndungo wa kulongwa’ kupwa ngila itukatambwilamo vya kulya vya ku sipilitu. Kutunda lika mu 1919, Yesu Kilisitu napangetha ou ndungo kukwatha vaka-kumukavangeya vathzivithithe Livulu lya Njambi na kukavangeya mashiko amwo. Nga twononoka mashiko a mu Mbimbiliya, cho tukundwiya ku kujela na kwoloka na kulikwatathana kwa mu chikungulukilo. Tuvavoshe tunapande kulihula ngwetu: ‘Njikathingimika ngila ije yakapangetha Yesu matangwa ano ndi?’

10. Munga ya Yehova ya mwilu vanayilumbununa vati mu livulu lya Ezekiyele?

¹⁰ Lijwi lya Yehova lyatuleka vya munga yendi ya mwilu. Chakumwenako, kapolofweto Ezekiyele wamwene chimona chije chasholwele munga ya Njambi ya mwilu, kupwa ngwe litemba. (Ezeki. 1:4-28) Yehova ikeye ali na kutwamenena eli litemba, cho lili na kuya kwoshe kwoshe kuyili na kuya sipilitu yendi. Eyi munga yendi ya mwilu, ikeyo lalo ili na kutwamenena munga ya hano hathi. Eli litemba linatwalelelaho kuya kulutwe. Achithinganyekeni vwingi vwa vyuma vinatenguluka mu munga ya hathi ha myaka yaingi ineti. Yehova ikeye ali na kulingitha vyuma viye kulutwe. Kilisitu na tungelo vendi ololo vanyongetha kano kaye kakavi, ngechi litemba lya Yehova lili na kushatuka manene mangana lilwile Vumwene vwa Njambi na kujeletha lithzina lyendi.

11, 12. Vyuma muka vili na kulingiwa mu munga ya Yehova?

¹¹ Achithinganyekeni ha vyuma vili na kulingiwa mu munga ya Yehova ya hano hathi, mu matangwa ano a kukotoka. Chipangi cha kutunga. Vaka-kupanga vavangi vanathzethzamene manene mu kutunga maofisi akama amaha a Vakaleho va Yehova a ku Warwick, ku America. Ndipatimende ya Vaka-kutunga ya mu Kaye Koshe, ikeyo ili na kutwamenena vanu vavangi vaje vanalyana mu chipangi cha kutunga Vinjuvo vya Vumwene na kuvwethzelela ku maofisi a minango. Twakandelela manene kuli vaje vanalyana mu chipangi echi. Anukeni ngweni Yehova ali na kuvethzikitha vaka-kwambulula vya Vumwene mu kaye koshe vaje vakalyana kukwatha mu chipangi cha kutunga.—Luka 21:1-4.

¹² Ma sikola. Achithinganyekeni vwingi vwa ma sikola aje ali na kukundwiya vilongetha vya Vumwene. (Isaya 2:2, 3) Tuli na  Sikola ya Vipangi vya Vapayiniya na Sikola ya Vaka-kwambulula Vumwene na Sikola ya Ngilyande na sikola ya vaje vanai ha Mbetele ololo na Sikola ya Vantwama va Kuthzenguluka na Vanakathzi Vavo na Sikola ya Vakulunu va Chikungulukilo na Sikola ya Chipangi cha Vumwene na Sikola ya Vaka-komiti ya Munango na Vanakathzi Vavo. Yehova washaka kulongetha vanu vendi. Vilongetha vya Mbimbiliya vali na kuvikundwiya lalo na ha wembusaiti yetu ya jw.org, haje hali mavulu mu vindaka vya kulithethzathethza. Aha ha wembusaiti hali lalo na vilongetha vya vanike na vya nanga na mithzimbu ya mu kaye koshe. Mukapangetha jw.org mu lihya na mukulemetha kweni kwa nanga ndi?

13. Chipangi muka chi tuli nacho ha kupwa vaka-kulemetha Yehova mu kulongwa?

¹³ Kunapu kuvethzika kukala mu munga ya Yehova. Kuthzivuka vyashaka Njambi, kutushongangeya tulinge vyavivwa na kutwalelelaho kuthzumbangeya lithzina lyendi. ‘Tunapande kuthzinda vuvi’ ngechi lika mwavuthzindilamo Yehova mwafwa mu kaye muli vyuma vya kujwala. (Myatho 97:10) Kutwapandele kukala na vithinganyeka vya vaka-kaye vaje vakatumbula ‘vyavivi ngwavo vyavivwa, cho vyavivwa ngwavo vyavivi.’ (Isaya 5:20) Tukalifwiti kupwa va kujela ku muvila na mu futithi na ku sipilitu mwafwa tushaka kuthzivitha Njambi kuvwaha. (1 Koli 6:9-11) Twathzema Yehova na kumukulahela, ngechi tumwetha ngwetu wapwa wa kujela nga tukavangeya mashiko ali mu Livulu lyendi. Tukalifwiti kukavangeya awa mashiko kwoshe kwoshe kutuli, ku vinjuvo vyetu na mu chikungulukilo na ku vipangi na ku sikola. (Vithi. 15:3) Tuchithimutwiyeni ha vingila vikwavo vitunapande kumwethelamo kulongwa kuli Njambi.

14. Vithemi Vaka-kilisitu vatha kumwetha vati kulongwa kuli Njambi?

¹⁴ Kulela vana. Vithemi Vaka-kilisitu vakamwetha kulongwa kuli Yehova mu kulela vana vavo kupangetha Lijwi lyendi. Vithemi vaka-kulemetha Njambi kuvethi kungumuka na vifwa vya chithemwa vya kulelelamo vana. Vaka-kilisitu kuvapandele kukala na sipilitu ya vaka-kaye. (Efeso 2:2) Chithemi wa munalume wa kumbwitika katha kuthinganyeka ngwendi ‘mu lifuti lyetu vanakathzi lika vakevo vanapande kulongetha vana’. Oloni Mbimbiliya inendeka mwamuvwa ngwavo: “Eni vithemi , . . . valeleni [vana veni] mu kalemetho na mu vilongetha vya vuka-Yesu.” (Efeso 6:4) Vithemi vaje vakathingimika Yehova vatonda vana vavo vapwe ngwe Samwele, uje wakele na Yehova mu kuyoya kwendi kwoshe.—1 Samwe. 3:19.

15. Twatha kumwetha vati kulongwa kuli Yehova omwo twangula vya kulinga vyakama?

¹⁵ Kwangula vya kulinga. Tunapande kushakethzeka vukwathi kutundilila mu Lijwi lya Njambi na ku munga yendi omwo twangula vya kulinga vyakama mangana tumwethe ngwetu twapwa tu va kulongwa kuli ikeye. Tuchikengeni ha ñanda imo ije inakundama ku vithemi vavangi mangana tumone vuvwa vwa kulinga ngocho. Vanu vamo vaje vakayi na kupangela mu mafuti eka vakashaka kutuma vana vavo kuli vavushoko vwavo ngechi vakavalelelevo, mangana vakevo vatwaleleleho kupanga na kutonda vimbongo ku lifuti kuvali. Echi chinapu kulyangwila cha munu, oloni tunapande kuthzivuka vithinganyeka vya Njambi ha vyuma vitwangula kulinga. (Tandeni Loma 14:12.) Chivwaha manene nga tupangetha viyendeka Mbimbiliya ha vyuma vitwangula kulinga mu nanga nambe mu kuyoya kwetu. Tukashaka kututwamenena kuli Tate yetu wa mwilu mwafwa kutwatha kulyendetha yetu vavenya.—Njele. 10:23.

16. Munakathzi umo washakele kulinga vika omwo wakitile munendi, cho vika vyamukwathele angule vya kulinga vyavivwa?

 ¹⁶ Munakathzi umo uje wakakele na mwana mu lifuti lyeka washakele kumwilwitha kwimbo mangana vakamulele vakuku yendi. Omwo wakele na chikute, Mukaleho wa Yehova umo washangumukile kulilongetha nendi Mbimbiliya. Watwaleleleho kulilongetha, cho wathzivithithile ngwendi chapwile chipangi chendi cha kulongetha munendi mangana alemethe Yehova. (Myatho 127:3; Vithi. 22:6) Ou munakathzi walombele kuli Yehova na mbunge yendi yoshe ngwe muvikatuleke Vithoneka. (Myatho 62:7, 8) Walekele mulongethi wendi wa Mbimbiliya na vakwavo va mu chikungulukilo vyuma vyoshe vyakele ku mbunge yendi. Nameme vavushoko na vavuthamba vendi vakele na kumuthindiya kutwala munendi kuli vakuku yendi, oloni wamwene ngwendi kapandele kulinga ngocho. Munalume wendi wavwahelelele manene kumona omwo chikungulukilo chakwathelelemo munakathzi wendi na munendi, ngechi nendi washangumukile kulilongetha Mbimbiliya na kuya ku viwano. Muthinganyeka ngweni Yehova wakumbulwile lilombelo lyou munakathzi ndi? Walikumbulwile.

17. Mashiko muka atunapande kukavangeya nga tutwamenena vilongetha vya Mbimbiliya?

¹⁷ Kukavangeya mashiko. Ngila itunatha kumwethelamo kulongwa kuli Njambi, inapu kukavangeya mashiko a kutundilila ku munga yendi. Chakumwenako, achithinganyekeni ha vyuma vivanatuleke ha kutwamenena vilongetha vya Mbimbiliya. Nga twashangumuka kulilongetha na munu mu livulu lya Vika Viyitulongetha Mbimbiliya?, cho munima ya kulilongetha, tunapande kuthimutwiya nendi mu vwihi ha vyuma vili na kulingiwa mu munga yetu. Twatha kumumwetha vindiyo ya Vika Vikalingiwa ku Njuvo ya Vumwene? nambe kumutandela mu mbuloshuwa ya Veya Vali Nakulinga Chithzango cha Yehova Matangwa Ano? Vanatulekele lalo ngwavo nga tumanetha kulilongetha na munu mu livulu lya Viyitulongetha Mbimbiliya, cho tunapande kunungulukila mu livulu lya “Mu Tiiseze Mwa Lilato la Mulimu,” nameme vene vanamumbwitika laja. Munga inatuleke kulinga ngocho mangana ava vandongethi vavaha vapwe “vaka-ndthzili manene mu kukulahela kwavo.” (Kolo. 2:7) Neni muli na kukavangeya mashiko a kutundilila ku munga ya Yehova ndi?

18, 19. Vyuma muka vinenetha ngwavo tukandelele kuli Yehova?

¹⁸ Kuli vyuma vyavingi vinenetha ngwavo tukandelele kuli Yehova. Ikeye watutangele, cho kwa kujeneka ikeye ngwe kutwakeleko. (Vili. 17:27, 28) Natwana vwana vwakama vwa Livulu lyendi, Mbimbiliya. Tukalitambula kupwa muthzimbu wa kutunda kuli Njambi, ngwe muvalingilile Vaka-kilisitu va ku Tesalonika vaje vatambwile Lijwi lya Njambi na mavoko avali.—1 Tesa. 2:13.

¹⁹ Lijwi lya Njambi li tuli nalyo, linatukwatha tushwenye kuli Yehova, cho nendi lalo nashwenye kuli yetu. (Yako. 4:8) Twavethzika manene omwo Tate yetu wa mwilu natutavetha kukala mu munga yendi. Oku kunapu kuvethzika kwakama manene. Muka-kwimba wamwethele kukandelela omwo wembile ngwendi: “Kandeleleni kuli Shukulu Kalunga, omwo ikeye wapwa wamuvwa, omwo chithzemo chendi chije kuchethi kutenguluka chakala ku myaka yoshe.” (Myatho 136:1) Mu mavesi 26 a mu mukanda wa Myatho 136 vanelukila ilukilamo awa majwi a kwendeka ngwavo: “Omwo chithzemo chendi chije kuchethi kutenguluka chakala ku myaka yoshe.” Nga tupwa va kulongwa kuli Yehova na ku munga yendi, cho tulimwena vuthunga vwa awa majwi mwafwa tukayoya myaka yoshe.