1, 2. Mwafwa vika Vakaleho va Yehova vashaka thzalethi yaivwa? (Kengeni chikupulo ha liputa 17.)

LIPAPELO limo lya mithzimbu lya ku Netherlands lyendekele ngechi kukundama ku thzalethi ya vakulunu va vulombelo ku viwano vyavo: “Omwo kwashalukile vathzalele mwa vushaki. Muje kethi mukemwo muvakathzalela Vakaleho va Yehova ku viwano vyavo. . . . Vakevo mukawana vanike na vakulu vanathzala tuthzaku, cho vanakutu vitayi. Vanakathzi cho muwana vanathzala vifunga vyavilaha mwamuvwa . . . Kuvethi kuthzala vya ndando ya helu manene, oloni vakasholoka mwamuvwa. Chili vene Vakaleho va Yehova vakavashangathzala ha “kulikehetha na mana avo a vuthzalo vwavo, cho vanapande kuthzala mwamuvwa. . . ngwe muchinapande kuli . . . vaje vanapu vaka-kukulahela.” (1 Tima. 2:9, 10.) Kapositolo Paulu wakele na kwendeka ha vanakathzi, oloni vyuma vyendekele vikwatha na vanalume vaka-Kilisitu.

² Thzalethi yaivwa yapwa ya theho kuli yetu ha kupwa vanu va Yehova, cho lalo yapwa ya theho na kuli Njambi itukalemetha. (Kusha. 3:21) Viyendeka Mbimbiliya ha thzalethi na sholwethi vimwetha mwamuvwa ngwavo Njambi ashaka  ngwendi vaka-kumulemetha va vuthunga vakale na thzalethi yaivwa. Ngechi kutwapandele kwangula thzalethi nambe sholwethi ije itushaka lika yetu. Oloni thzalethi yetu inapande kuthzivitha Yehova kuvwaha ku mbunge.

3. Vika vitulilongetha ku Mashiko anene Njambi kuli vaIsalele kukundama ku thzalethi?

³ Chakumwenako, Mashiko anene Njambi kuli vaIsalele, avakwathele vajenjuke futithi yaivi ya vaka-mafuti aje avathzengelekele. Owo Mashiko amwethele mwamuvwa ngwavo Yehova washakele vanalume na vanakathzi vathzale vuthzalo vwavapande. Kethi kulithzalela lika ngwe mu vali na kulingila matangwa ano. (Tandeni Kwituluka mu Mashiko 22:5.) Echi chimwetha ngwavo Njambi kashakele vanalume vathzale vuthzalo vuje vuvamwetha ngwe vanakathzi, nambe vuje vumwetha vanakathzi ngwe vanalume, nambe vuje vwonowetha vanu vananguke ngwavo ou munalume indi munakathzi.

4. Vika vyatha kukwatha vaka-Kilisitu vangule vuthzalo vunapande?

⁴ Mu Lijwi lya Njambi mwakala vinangulo vije vikakwatha vaka-Kilisitu vangule mwamuvwa vuthzalo. Vithemwa nambe myela kuvakala kuvyethi kuvonowetha kwangula vuthzalo vunapande. Kukwakele mukana wa mashiko amwetha vuthzalo vunapande novu kuvwapandele. Oloni Vithoneka vyatutavetha kulyangwila, cho vinangulo vyamwo vikevyo vikatutwamenena. Tuthimutwiyeni ha vinangulo vimo vya mu Mbimbiliya vije vikatukwatha tuthzivuke “chithzango cha Njambi, vije vyavivwa nevi vimuvwaheleletha” omwo twangula vya kuthzala.—Loma 12:1, 2

5, 6. Thzalethi yetu inapande kukwatha vati vakwetu?

⁵ Kapositolo Paulu vamuhwimininine athoneke chinangulo cha theho chije chili ku 2 Kolinte 6:4. (Tandeni.) Thzalethi na sholwethi yetu ikendeka vyavingi hali yetu. Vanu vanatha kuthinganyeka na kwendeka vyavingi hali yetu mwafwa ya “chifwa cha hanja” chivamona. (1 Samwe. 16:7) Ha kupwa vangamba va Njambi, tuthzivithitha ngwetu kutwapandele lika kuthzala vuthzalo vuje vutufwa nambe vutushaka. Vinangulo vitukalilongetha mu Lijwi lya Njambi vinapande kutushongangeya kujenjuka kuthzala vuthzalo vwa kuthatula nambe vwa kuhwalala nambe vuje vushangumuna mashungu a kulilala. Ngechi vuthzalo vututhzala kuvwapandele kusholola vilyo vya muvila vya vushwamwa. Kutwapandele kuthzala vuthzalo vuje vwa kulinga nga vanu vatukenga vathziva shwamwa.

⁶ Nga thzalethi na sholwethi yetu yaivwa, vanu vatwambulwila muthzimbu vatuthingimika na kumona ngwavo tu vangamba va Yehova wa Hakamwa ya vyoshe. Cho vanatha kushangumuka kuthzema Njambi itukalemetha. Chikwavo lalo, thzalethi yetu yaivwa ikamwetha munga itwimanena. Ilingitha vanu vatolilile ku muthzimbu wa kwovola utuvaleka.

7, 8. Thimbu muka ije itunapande kuthzala vuthzalo vwavuvwa?

⁷ Thzalethi ije yana vumpau kuli Yehova na kumwetha vulemu vwa muthzimbu utukambulula, ikakwatha vandolome na vandokathzi vetu va ku sipilitu na vanu vatukambulwila, cho lalo ikeyo yashaka Njambi. (Loma 13:8-10) Thzalethi yetu inapande kupwa yaivwa nga tulinga vipangi vya ku sipilitu vya kufwa ngwe kukunguluka nambe kwambulula. Tunapande kuthzala “ngwe muchinapande kuli  . . . vaje vanapu vaka-kukulahela.” (1 Tima. 2:10) Vuthzalo vuvakathzala ku mitambela imo kuvuvwaha kuvuthzala ku mitambela ikwavo. Mukemwo vanu va Yehova mu kaye mwoshe vakathzala kwetheketha na thzalethi ya mu lifuti muvakala mangana kethi vatanwithe vanu.

⁸ Tandeni 1 Kolinte 10:31. Omwo tuya ku viwano vyetu, thzalethi yetu inapande kupwa ya kulikehetha, kethi ije ya helu manene ngwe ya vaka-kaye. Nameme nga twatulila ku vinjuvo vya vaka-kwenda nambe tuya na kupashala munima ya kukunguluka, thzalethi yetu inapande kupwa yaivwa. Cho kutwatha kuthziva shwamwa kuleka vanu ngwetu tu Vakaleho va Yehova. Cho lalo tuthzituka kwana vukaleho nga kunasholoka mbelo ya kulinga ngocho.

9, 10. Mukanda wa Filipu 2:4 utukwatha vati mu kwangula vya kuthzala?

⁹ Tandeni Filipu 2:4. Mwafwa vika vaka-Kilisitu vakaka vakwavo vaka-kukulahela mu vithinganyeka omwo vangula vuthzalo? Cha kulivanga, vakalingi ngocho mwafwa vashaka kupangetha majwi a mu Mbimbiliya akwendeka ngwavo: “Ngechi vene, munapande kuthsiya mashungu a hano hathi aje ali na kupanga muli yeni, ngwe vupangala na mathzilo na mashungu amavi.” (Kolo. 3:2, 5) Kutushaka kwonowetha vakwetu kukavangeya oku kunangula. Vandolome na vandokathzi vaje vanechela vilinga vyavivi vya vupangala, anga vachili na kutwalelelaho kulwitha awa mashungu amavi. (1 Koli. 6:9, 10) Kutwapandele kuvwethzelela ku vukalu vwavo.

¹⁰ Thzalethi yetu ha kupwa vandolome  na vandokathzi inapande kumwetha ngwavo chikungulukilo chetu chapwa cha kujela. Thzalethi yetu inapande kupwa yaivwa nameme kutwethi ku viwano. Tuli na ndthzili ya kulyangwila vuthzalo vutushaka. Oloni tuvavoshe tunapande kuthzala vuthzalo vuje vukwatha vakwetu vapwe va kujela ku mesho a Njambi mu vithinganyeka na mu vyendeka na mu vilinga. (1 Petu. 1:15, 16) Chithzemo cha vuthunga, “kuchethi kulilwitha, kuchethi kulitondela vyacho chikecho vavenya.”—1 Koli. 13:4, 5.

11, 12. Tunapande kwanuka vyuma muka vya theho omwo twangula vya kuthzala?

¹¹ Vangamba va Njambi muvakangula vuthzalo, vakanuka ngwavo “vyuma vyoshe na vilinga vyoshe, vikalingiwa ha thimbu yavyo ivavimikila.” (Kwambu. 3:1, 17) Mu kutenguluka kwa vithimbu na vuthzalo vutukathzala vukatenguluka. Vuthzalo vumo tukavuthzala mwafwa ya yoyethi na vifwa vimo vitukaliwana navyo. Oloni kukwethi vyuma vyatha kutengulula chithzango cha Yehova.—Mala. 3:6.

¹² Ntondwe kunatha kukaluwa kwangula vuthzalo nambe thzalethi inapande. Oloni vandolome na vandokathzi vetu vavwahelela nga kutwangula vuthzalo vwa kuthatula nambe vwakama manene. (Yombi 31:1) Cho lalo nga tuya na kutana ku ndonga, vuthzalo vwetu kuvwapandele kumwetha vilyo vya vushwamwa. (Vithi. 11:2, 20) Nameme vaka-kaye vakathzala vuthzalo vwa chifwa echi, yetu vangamba va Yehova twathzema Njambi yetu wa kujela.

13. Mwafwa vika tunapande kwaka mu vithinganyeka mukanda wa 1 Kolinte 10:32, 33 omwo twangula vuthzalo?

¹³ Kuli chinangulo chikwavo cha theho chije chikatukwatha kwangula mwamuvwa vuthzalo. Tukaka vitakutaku vya vakwetu mu vithinganyeka hamo lika na vaje kethi Vakaleho. (Tandeni 1 Kolinte 10:32, 33.) Tunapande kujenjuka vuthzalo vuje vwatha kutanwitha vakwetu. Paulu wathonekele ngwendi: “Tuvavoshe tunapande kuvwaheleletha vakwetu mu kuvalingila vyavivwa, ngechi vakole mu kukulahela.” Cho wendekele lalo ngwendi mwafwa “Kilisitu kalivwahelelethele ikeye vavenya embwe.” (Loma 15:2, 3) Yesu watwamekele vivashakele vakwavo kulutwe kutuvakana vyashakele ikeye. Ngwe kakwathele vakwavo ngwe kalingile chithzango cha Njambi. Ngechi, tujenjuke thzalethi ije yatha kwonowetha vanu kutambula muthzimbu utuvambulwila.

14. Vithemi vatha kulongetha vati vana vakale na thzalethi ije yana vumpau kuli Njambi?

¹⁴ Vithemi vaka-Kilisitu vali na moko ya kulongetha vana vavo vapangethe vinangulo vya mu Mbimbiliya. Kulinga ngocho kunambatethelela na kupangela hamo na vana mu kuthzivitha Njambi kuvwaha ku mbunge kwitila mu thzalethi na sholwethi. (Vithi. 22:6; 27:11) Mwanja wauvwa wa vithemi na vilongetha vyavo vyatha kukwatha vana vathingimike Njambi wa kujela. Vithemi valinga mwamuvwa kulongetha vana vavo mwakuwanena nomwo mwakwangwila vuthzalo. Vanapande kulilongetha kujeneka kwangula lika vivashaka vakevo oloni vije vithzivitha Yehova Njambi kuvwaha.

15. Vika vinapande kututwamenena mu kwangula vuthzalo?

¹⁵ Lijwi lya Njambi lyatha kutukwatha twangule vyuma vije vyana Njambi vumpau. Oloni munu na munu akalyangwila  vuthzalo vwashaka. Vanu vakangula vya ku lithethzathethza kwetheketha na vimbongo vi vali navyo. Oloni vuthzalo vwetu vunapande kusholoka mwamuvwa na kujela na kutela, vuje vunapande mu chitingitingi mutwakala.

16. Vyuma muka vinakukaluwitha kwangula vuthzalo vunapande?

¹⁶ Kwendeka lika vuthunga, kwangula vuthzalo vunapande kethi kwakwathi matangwa ano. Vaka-mingotho vakalandetha vuthzalo vuje vuvashaka manene vanu vavangi. Ngechi kwakukalu kwangula chifunga chachivwa nambe vulukwe nambe chikoveyo nambe vuthzalo vweka vuje kuvuthatula ha muvila. Oloni vakwetu va tukalombela navo vavwahelela ha kumona kulifwita kwetu mu kwangula vuthzalo vunapande. Cho lalo twashuvuluka ha kuthzivuka ngwetu thzalethi yetu ili na kuthzivitha Tate yetu wa mwilu kuvwaha.

17. Vukalu muka vwatha kusholoka nga munu alela munjethzi?

¹⁷ Vandolome cho, vanapande kulinga vati minjethzi yavo? Mu Mashiko a Mosesa kuvatavethele kukamba minjethzi. Oloni vaka-Kilisitu kuvethi mwithi ya Mashiko a Mosesa. (Levi. 19:27; 21:5; Ngala. 3:24, 25) Mu mafuti amo kukambela minjethzi helu kukwethi na vukalu, cho kukwethi kwonowetha vanu vatambule muthzimbu wa Vumwene. Nameme vakulunu va mu chikungulukilo voku ku mafuti vakalele minjethzi. Oloni vandolome vamo vakakamba minjethzi. (1 Koli. 8:9, 13; 10:32) Oloni ku mitambela imo kutehula minjethzi chikecho chithemwa chavo, cho kuvatavetha muka-Kilisitu kulela minjethzi. Kulela minjethzi, kunatha kwonowetha vakwavo kushangathzala Njambi mwafwa ya kuthzala na kusholoka mu ngila ije kuvatavethele.—Loma 15:1-3; 1 Tima. 3:2, 7.

18, 19. Mukanda wa Mika 6:8 utukwatha vati mu kulifwita kwangula thzalethi ije ithzivitha Njambi kuvwaha ku mbunge?

¹⁸ Twakandelela manene kuli Yehova omwo katutwikile chitele ha kutwana mukana wa mashiko a thzalethi na sholwethi. Oloni natutavetha tupangethe ndthzili yetu ya kulyangwila vya kulinga, kupangetha vinangulo vya mu Vithoneka. Ngechi twatha kumwetha ngwetu ‘twalikehetha kuli Njambi yetu’ nga tuthzala na kusholoka mwamuvwa.—Mika 6:8.

¹⁹ Kulikehetha kutukwatha tumone Yehova kupwa wa kujela manene kutuvakana yetu vavenya, mwafwa ikeye lika atha kututwamenena mwamuvwa. Cho lalo, kutukwatha tuthingimike viyongola vya vakwetu nomwo muvakalithzivila. Ngechi tumwetha ngwetu ‘twalikehetha kuli Njambi yetu’ nga tuyoya mwaya mashiko endi na kuthingimika vitakutaku vya vakwetu.

20. Thzalethi yetu inapande kukwatha vati vakwetu?

²⁰ Thzalethi yetu kuyapandele kulingitha vanu vathinganyeke ngwavo twapwa tu vaka-kaye, oloni imwethe ngwavo twapwa tu vaka-kulemetha Yehova. Vandolome na vandokathzi na vanu veka vanapande kumona ngwavo chili vene tuli na kwimanena Njambi yetu wa vuthunga. Wapwa wa kulitila, cho tushaka kumwetha oku kulitila kwendi. Tumishangathzala yeni vandolome na vandokathzi mwakala na thzalethi ije yana Yehova vumpau na kulingitha vanu vatambule muthzimbu wa kwovola wa mu Mbimbiliya. Nga mwangula mwamuvwa vyakuthzala, cho mwana vumpau kuli Njambi uje “washula na vulemu na vumpau.”—Myatho 104:1, 2.