CILONGESA 42
MWASO 103 Tunyungi Banapu Bwana
Mweseni Kukandelela ku Banu Banangula Yehova na Yesu mu Kututwamenena
“Mwakandukile . . . , wanene banalume kupwa bwana.” —EFESO 4:8.
BILI MUNO MU CILONGESA
Muno mu cilongesa tusimutwiya mubakatukwasela bangamba ba cikungulukilo na bakulunu na tunyungi ba kuzenguluka, nomu mutwasa kukandelela kuli aba banalume ba kulongwa.
1. Bwana muka bwanatwana Yesu Kristu?
YESU wapwa muka-kwana kutubakana munu woshe-woshe. Mwakele hano hasi wapangesele nzili yendi mu kukwasa bakwabo. (Luka 9:12-17) Wanene bwana bwakama manene ha kwija na kututsila. (Iwano 15:13) Yesu watwaleleleho kupwa muka-kwana kweta na ha kutsa kwendi. Ngecilika mwakulaheselele, Yesu walombele Yehova atwane sipilitu ya kujela mangana itulongese na kutezembeleka. (Iwano 14:16, 17; 16:13) Kwitila mu biwano bya cikungulukilo, Yesu natwalelelaho kutukwasa mangana tupwise banu bandongesi mu kaye koshe.—Mate 28:18-20.
2. Banalume babanendeka ngwabo bwana ku mukanda wa Efeso 4:7, 8, bapwa beya?
2 Kuli bwana bukwabo bwa natwana Yesu. Kapositolo Paulu wasonekele ngwendi Yesu mwaile mwilu, “wanene banalume kupwa bwana.” (Tandeni Efeso 4:7, 8.) Kapositolo Paulu wendekele ngwendi Yesu wanene banalume kupwa bwana mangana bakwase cikungulukilo mu bingila bya kuliseza-seza. (Efeso 1:22, 23; 4:11-13) Aba banalume banapu bangamba ba cikungulukilo na bakulunu na tunyungi ba kuzenguluka. a Aba banalume kubapwile ba kulumbunuka, co bisimbu bimo bakasebuka. (Jems 3:2) Banapu bwana kuli yetu. Ngeci, Mwene yetu Yesu Kristu akabapangesa mu kutukwasa.
3. Endekeni cakumwenako cije cimwesa mutwasa kukwasela banalume banatwana Yesu kupwa bwana.
3 Yesu wanene aba “banalume kupwa bwana” mangana bakanyamese cikungulukilo. (Efeso 4:12) Oloni tubaboshe twasa kubakwasa bapange mwamubwa cipangi cabo. Cakumwenako, twasa kwesekesa cipangi cabo ku kutunga Njibo ya Bumwene. Bamo basa kukwasa mu kutunga, bamoco kubwahesa byakulya na kunena bikwata bya kupangesa mu kutunga na byuma byeka. Mu ngila imolika, netu twasa kukwasa bangamba ba cikungulukilo na bakulunu na tunyungi ba kuzenguluka mu byuma bitwendeka nebi bitulinga. Tucisimutwiyeni mubikatukwasela bipangi byabo, nomwo mutwasa kukandelela kuli bakebo na kuli Yesu uje natwana aba “banalume kupwa bwana.”
BANGAMBA BA CIKUNGULUKILO BAKALINGI “BIPANGI BYA KUKWASA BAKWABO”
4. Bipangi muka bibakele na kupanga bangamba ba cikungulukilo mu simbu ya baka-Kristu bakulibanga?
4 Mu simbu ya baka-Kristu bakulibanga, bandolome bamo babangwile kupwa bangamba ba cikungulukilo. (1 Timo 3:8) Cisholoka bakebo bakele na kupanga “bipangi bya kukwasa bakwabo” byendekele kapositolo Paulu. (1 Kori 12:28) Bangamba ba cikungulukilo bakele na kupanga bipangi byabingi bya seho mangana bakulunu bake mbunge ku cipangi ca kulongesa na kutwamenena. Cakumwenako, hamo bangamba ba cikungulukilo bakele na kukwasa mu kusononona Bisoneka nambe kulanda byuma bya kupangesa mu kusononona.
5. Bipangi muka bya seho bibakalingi bangamba ba cikungulukilo ano matangwa?
5 Tucisimutwiyeni ha bipangi bya seho bibakapanga bangamba ba cikungulukilo. (1 Pita 4:10) Bakabana cipangi ca kutala bimbongo mu cikungulukilo, kutwamenena bitingitingi bya kwambulwila, kuoda mabulu na kuwana kuli baka-kwambulula, kupangela ku cilumo na kupwa baka-kukwasa na kukwasa mu kutunga Binjibo bya Bumwene. Ebi bipangi byoshe byapwa bya seho mwafwa bikakwasa baka-kwambulula balikuwe biwano na kulingisa cipangi ca kwambulula cende mu ngila inapande. (1 Kori 14:40) Kutundaho bangamba ba cikungulukilo bamo bakana biñanda mu Ciwano ca Buyoye na Cipangi Cetu na kwendeka biñanda bya mbunga. Ngamba wa cikungulukilo banasa kumwangula kupwa mukwasi wa kanyungi wa cibunga. Simbu imo ngamba wa cikungulukilo uje napwisamo bitondeka basa kumwangula kupangela hamo na mukulunu mu kulinga mangezi a bunyungi.
6. Mwafwa bika tukakandelelela ku bipangi bibakalingi bangamba ba cikungulukilo?
6 Bipangi bibakalingi bangamba ba cikungulukilo bikakwasa bati bandolome na bandokazi? Ndokazi Beberly b uje wakala mu Bolivia wendekele ngwendi: “Njikakandelela bangamba ba cikungulukilo mwafwa njikalikuu biwano. Mwafwa ya bipangi byabo, njikalikuu kwimba, kukumbulula, kutolilila ku biñanda, kukenga mavidio na bikupulo. Bakanyungilila baje banaija ku biwano na kukwasa baje kubasa kwija bakunguluke kupangesa makina. Munima ya biwano, bakakwasa mu kujelesa na kutala bimbongo na kwana baka-kwambulula mabulu oshe abatonda. Njakandelela manene kuli Yehova ha kutwana aba banalume.” Leslie wa ku Colombia munalume wendi wapwa mukulunu mu cikungulukilo. Wendekele ngwendi: “Munalume wange akatondo kumukwasa ku bangamba ba cikungulukilo. Ngwe bakebo kwahi, ngwe munalume wange akazezama manene. Njikakandelela manene ku ntwima yabo na kulyana kwabo.” Twakulahela neni mukalizibi ngoco.—1 Timo 3:13.
7. Twasa kumwesa bati kukandelela ku bangamba ba cikungulukilo? (Taleni na cikupulo.)
7 Nameme tukalizibi ngwetu twakandelela ku bipangi bya bangamba ba cikungulukilo, Mbimbiliya ili na kutushongangeya ngwayo: “Mweseni kukandelela.” (Kolo 3:15) Kristof uje wapwa mukulunu mu Finland wendekele ngwendi: “Njikatumina bangamba ba cikungulukilo kadi nambe kamuzimbu na kusonekaho cisoneka. Co cikendekako byuma bya seho manene bibanalingi bije binanjishongangeya, nambe kubaleka byuma bimo binjinakandelela manene kuli bakebo.” Ndolome Pascal na munakazi wendi Jael baje bakala mu New Caledonia bakalombelelako bangamba ba cikungulukilo. Pascal wendekele ngwendi: “Ololo bene aha tunakala na kukandelela kuli Yehova ha kutwana aba bangamba ba cikungulukilo na kumulomba abakwase mangana batwaleleleho kutukwasa.” Yehova akatolilila ku malombelo a cifweci, co cikungulukilo cikawana bukwasi.—2 Kori 1:11.
BAKULUNU MU CIKUNGULUKILO “BALI NA KUPANGA NA NZILI MUKATI KENI”
8. Mwafwa bika Paulu wasonekele ngwendi bakulunu ba mu simbu ya baka-Kristu bakulibanga bakele na “kupanga na nzili”? (1 Tesalonika 5:12, 13)
8 Bakulunu ba mu simbu ya baka-Kristu bakulibanga bakele na kupanga na nzili mu cikungulukilo. (Tandeni 1 Tesalonika 5:12, 13; 1 Timo 5:17) Bakele na “kutwamenena” cikungulukilo na kubwahesa biwano na kwangula byakulinga ha kupwa cibunga ca bakulunu. Bakele na ‘kunangula’ bandolome na bandokazi babo mu cizemo mangana banyungilile cikungulukilo. (1 Tesa 2:11, 12; 2 Timo 4:2) Aba banalume bakele na kupanga na nzili mangana bawanene binaanga byabo byuma bya ku mubila na kukanyamesa busamba bwabo na Yehova.—1 Timo 3:2, 4; Tito 1:6-9.
9. Bipangi muka bimo bibakapanga bakulunu ano matangwa mu kutukwasa?
9 Bakulunu bapwa ba kuzezama. Bakazezama mu cipangi ca kwambulula. (2 Timo 4:5) Bakatumwesa mwanja waubwa ha kupanga na nzili mu cipangi ca kwambulula na kutwanana bitingitingi bya kwambulwila na kutulongesa mwakwambulwila mu ngila ije yeta banu ku bimbunge. Co lalo bakemanenako Yehova mu kusompa mu cizemo. Nga munu umo mu cikungulukilo nalingi bubi bwakama, bakulunu bakamukwasa elwise busamba bwendi na Yehova. Oloni baje kubashakaka kutenguluka banapande kubatundisa mu cikungulukilo mangana citwaleleleho kupwa ca kujela. (1 Kori 5:12, 13; Gala 6:1) Bakulunu bapwa tunyungi. (1 Pita 5:1-3) Bakendeka biñanda byabibwa bije binemana ha Bisoneka na kuzibuka banu boshe mu cikungulukilo na kulinga cipangi ca bunyungi. Bakulunu bamo bakapanga bipangi bikwabo bya kufwa ngwe kutunga na kunyungilila Binjibo bya Bumwene, kubwahesa biwano byakama, kupanga mu Komiti ya Kulizibasana na Baka-cipatela na mu Bibunga bya Baka-kumenekela Babezi. Bakulunu bakapanga na nzili mu kutukwasa.
10. Bika bikatulingisa tukandelele manene ku bipangi bibakalingi bakulunu mu cikungulukilo?
10 Yehova wendekele ngwendi tunyungi bakatunyungilila mwamubwa, co lalo ‘kutukazibi lyoba nambe kutewa.’ (Njele 23:4) Ndokazi Johanna wa ku Finland walimwenenene busunga bwa awa majwi omwo baina bakele na kubinja manene. Wendekele ngwendi: “Kwanjikaluwilile manene kuleka bakwetu munjakele na kulizibila. Mukulunu umo wanjitolilile mwamubwa munjazitukile kwendeka bya bukalu bwange. Walombelele nange na kunjanukisa ngwendi Yehova wanjizema. Kunjanuka byuma byoshe byendekele, oloni njanuka ngwange njashubulukile. Njanangukile ngwange Yehova wapangesele ou mukulunu mangana anjitakamese, co walingile ngoco ha simbu inapande.” Bakulunu mu cikungulukilo banamikwasa bati?
11. Twasa kumwesa bati ngwetu twakandelela ku bakulunu? (Taleni na cikupulo.)
11 Yehova ashaka ngwendi tukandelele bakulunu “mwafwa ya cipangi cabo.” (1 Tesa 5:12, 13) Henrietta wa ku Finland wendekele ngwendi: “Bakulunu bakalyana kukwasa bakwabo. Oloni oku kukulumbununa ngwabo bakala manene na nzili na simbu yaingi, nambe ngwetu kubakele na bukalu, embwe. Simbu imo njikabaleke ngwange, ‘Mwapwa mu bakulunu bababwa. Bikebyo lika binjinatondele kumileka.’” Ndokazi Sera wa ku Türkiye wendekele ngwendi: “Bakulunu mu cikungulukilo bakashaka kubatakamesa mangana batwaleleleho kupanga mwamubwa cipangi cabo. Ngeci twasa kubasonekela kadi, kubalanya ku njibo yetu twakulile hamo nabo byakulya nambe kupanga nabo mu lihya.” Kuma kuli mukulunu umo mu cikungulukilo uje akapanga bipangi bije bikamizibisa kubwaha ndi? Nga mukemwo, co mweseni ngweni mwakandelela manene ku bipangi byakalingi.—1 Kori 16:18.
Mwasa kukwasa bandolome babanangula batwaleleleho kupanga na nzili bipangi byabo (Taleni paragirafu 7,11, 15)
TUNYUNGI BA KUZENGULUKA BAKAKANYAMESA BIKUNGULUKILO
12. Yesu wanene banalume bamo cipangi muka? (1 Tesalonika 2:7, 8)
12 Yesu wanene lalo banalume bamo cipangi ca kukwasa cikungulukilo mu ngila ikwabo. Wapangesele bakulunu mu Jelusalema batume Paulu na Banabasi na bakwabo kupwa tunyungi ba kuzenguluka. (Bili 11:22) Mwafwa bika? Babatumine mangana nabo bakanyamese cikungulukilo ngwe mwa bangamba ba cikungulukilo na bakulunu. (Bili 15:40, 41) Aba banalume balyanene, co bisimbu bimo bakele kuyoya kwabo mu bushonde mangana balongese bakwabo na kubashongangeya.—Tandeni 1 Tesalonika 2:7, 8.
13. Bipangi muka bibakalingi tunyungi ba kuzenguluka?
13 Tunyungi ba kuzenguluka bapwa baka-kwenda. Bamo bakende maola amangi mangana bete ku cikungulukilo cikwabo. Calumingo na calumingo, tunyungi ba kuzenguluka bakendeka biñanda, kulinga mangenzi a bunyungi, kulinga ciwano ca bapainiya, ciwano ca bakulunu na ciwano ca kuya mu lihya. Bakalibwahesela biñanda na kubwahesa biwano bya citingitingi na biwano byakama. Bakabwahesa biwano bya bapainiya mu citingitingi cabo na kulongesa. Co bisimbu bimo bakalingi bipangi bikwabo bije bikaija mu kukasumuna kutunda ku munango.
14. Mwafwa bika tukakandelela ku bipangi bya tunyungi ba kuzenguluka?
14 Bipangi bya tunyungi ba kuzenguluka bikakwasa bati cikungulukilo? Ndolome umo wa ku Türkiye wendekele ha bipangi bibakalingi tunyungi ba kuzenguluka mubakendela bikungulukilo ngwendi: “Kanyungi wa kuzenguluka mwakatwendela, njikakala na simbu yaingi ya kusikama na bandolome na bandokazi. Tunyungi ba kuzenguluka babangi banatwendela, oloni naumo wahi wanjilekaho laja ngwendi nazezama manene ngeci kasa kusimutwiya nange.” Ndokazi Johanna itunabanga kwendeka wapangele na kanyungi wa kuzenguluka mu lihya, oloni kubawanene banu ha binjibo. Nameme ngoco wendekele ngwendi: “Kunjikebala eli litangwa. Kanyungi wa kuzenguluka wanjishongangeyeye mwafwa bandokazi bange babali bajalukilile kweka, ngeci njakele na kuliziba bulika. Wanjanukisile ngwendi nameme ha simbu ino kutwesi na kuyoya hamo na binaanga byetu na babusamba betu, mu kaye kakaha tukawana simbu yaingi ya kukala hamo nabo.” Tunyungi ba kuzenguluka banalyana kutukwasa.—Bili 20:37–21:1.
15. (a) Kwesekesa na mukanda wa 3 Iwano 5-8, twasa kumwesa bati kukandelela ku tunyungi ba kuzenguluka? (Taleni na cikupulo.) (b) Mwafwa bika tunapande kukandelela banakazi ba bandolome baje bali na kutwamenena mu cikungulukilo, co twasa kulinga bati ngoco? (Taleni na cipalo ca “ Anukeni Banakazi Babo.”)
15 Kapositolo Iwano washongangeyeye Gayasi atambule mwamubwa bandolome bendi na ‘kubatuma mu ngila ije izibisa Njambi kubwaha.’ (Tandeni 3 Iwano 5-8.) Ngila imo itwasa kutambwilamo tunyungi ba kuzenguluka, inapu kubalanya mangana twakulye nabo byakulya. Co lalo twasa kukundwiya cipangi cabo ha kukala ku biwano bya kuya mu lihya bibakatwamenena. Leslie, itunabanga kwendeka wendekele ngwendi: “Njikalombo Yehova ane tunyungi ba kuzenguluka byuma bibatonda. Yange na munalume wange tukasonekela kanyungi wa kuzenguluka mukanda na kumuleka mubunatukwasela bungenzi bwendi.” Anukeni ngweni tunyungi ba kuzenguluka nabo bakaliwana na bukalu, co bakajuka ngeci mwetu. Bisimbu bimo nabo bakabinji na kukala na bishoti na kuzeya. Majwi atubaleka nambe byuma bitubana, byasa kupwa ngila yakumbululwila Yehova malombelo abo.—Prov 12:25.
TUTONDA ‘BANALUME BAJE BASA KUPWA BWANA’
16. Kwesekesa na mukanda wa Provebia 3:27, bihula muka bibasa kulihula bandolome?
16 Mu kaye mwoshe tuli na kutonda ‘banalume baje basa kupwa bwana.’ Nga u ndolome wa kumbwitika kuma, “uli na nzili ya kukwasa” ndi? (Tandeni Provebia 3:27.) Kuma wasa kupwa ngamba wa cikungulukilo ndi? Nga u ngamba wa cikungulukilo, kuma wasa kupwa mukulunu mu cikungulukilo ndi? c Kuma mwasa kutengululako bimo mu kuyoya kweni mangana mulisonekese ku Sikola ya Baka-kwambulula bya Bumwene ndi? Ei sikola imilongesa byuma byabingi mangana Yesu amipangese. Nga muliziba ngweni kumwasa kulinga ebi bipangi, co lombeni Yehova amyane sipilitu yendi ya kujela mangana imikwase kupanga cipangi coshe-coshe cibamyana mu munga yendi.—Luka 11:13; Bili 20:28.
17. Mwene yetu Yesu Kristu namwesa bika ha kutwana banalume baje banapu bwana?
17 Yesu nangula “banalume kupwa bwana.” Aba banalume banapu bukaleho buje bumwesa ngwabo ali na kututwamenena muno mu matangwa a mamaneselelo. (Mate 28:20) Twakandelela manene ha kukala na Mwene wa cizemo, muka-kwana, uje azibuka byuma byoshe bitutonda. Natwana bandolome mangana batukwase. Ngeci waneni bingila bya mwakumwesela kukandelela kuli aba bandolome baje bali na kupanga na nzili. Co twaleleleniho kukandelela kuli Yehova Njambi uje akatwana bwana “bwoshe bwabubwa na bwana bwoshe bwa kulumbunuka.”—Jems 1:17.
MWASO 99 Mbunga Yakama ya Bandolome na Bandokazi
a Bakulunu baje bali mu Cibunga ca Kutwamenena na bakwasi babo na bandolome ba mu Komiti ya Munango boshe bapwa bwana.
b Mazina amo banawatengulula.
c Nga mushaka kuzibuka byabingi ha byuma byanapande kulinga ndolome mangana apwisemo bitondeka kupwa ngamba wa cikungulukilo nambe mukulunu, co taleni ñanda ya “Muli na Kupwisamo Bitondeka Mangana Mupwe Ngamba wa Cikungulukilo Ndi?” na “Muli na Kupwisamo Bitondeka Mangana Mupwe Mukulunu mu Cikungulukilo Ndi?” mu Kaposhi ka Kukengela ka November 2024.
