CILONGESA 40
MWASO 30 Njambi Yange, Tate Yange, Kabusamba Kange
Yehova “Akangwisa Baje Banapokoka Bimbunge”
“Akangwisa baje banapokoka bimbunge, akuta ha bimbandu byabo.” —SAMU 147:3.
BILI MUNO MU CILONGESA
Yehova akakwasa baje banapokoka bimbunge. Cino cilongesa cimwesa mwakatuzembelekela nga twapokoka bimbunge nomu mutwasa kuzembelekela bakwetu.
1. Yehova akalizibi bati ha bangamba bendi?
YEHOVA ali na kumona byuma byoshe bibali na kuliwana nabyo bangamba bendi. Akazibuka nga tunabwahelela nambe nga kuli bimo binatuzibisa kubihya ku mbunge. (Samu 37:18) Akabwahelela mwakamono tulifwita kumupangela nameme tuli mu bukalu. Co ashaka kutuzembeleka na kutukwasa.
2. Bika byakalingi Yehova kuli baje banapokoka bimbunge, co twasa kutambula bati bukwasi bwendi?
2 Ku Samu 147:3 banamwesa ngwabo Yehova ‘akakutu bimbandu’ bya baje banapokoka bimbunge. Ou mukanda umwesa Yehova mwakakwasela baje banapokoka bimbunge. Oloni tunapande kulinga bika mangana tutambule bukwasi bwa Yehova? Tucisimutwiyeni ha cakumwenako eci. Ndotolo akeseka mwoshe mwasela mangana akwase munu uje nabulumuka mangana akanguke. Oloni uje nabulumuka napande kukabangeya byamuleka ndotolo. Muno mu cilongesa tumona byuma byanendeka Yehova kuli boshe baje banapokoka bimbunge. Co tusimutwiya mutwasa kupangesela binangulo byendi.
YEHOVA WATUMONA KUPWA BA SEHO
3. Mwafwa bika banu bamo bakalizibi ngwe kubapwile ba seho?
3 Tuli na kuyoya mu kaye muje kumwesi cizemo. Calubinda, banu bamo bakalingi bakwabo mwamubi na kubalingisa balizibe ngwe kubapwile ba seho. Ndokazi Helen a wendekele ngwendi: “Njakolelele mu naanga ije kuyakele na cizemo. Batate bapwile baka-kulubala bwasi, co simbu yoshe bakele na kunjendeka ngwabo nji wangoco.” Ngecilika Helen, kuma neni kuli umo namishaula na kumilinga mwamubi nambe kumilingisa mulizibe ngwe mubangoco ndi? Nga mukemwo, co oku kumyonowesa mukulahele ngweni kuli umo wamyaka mbunge.
4. Kwesekesa na mukanda wa Samu 34:18, Yehova natukulahesa byuma muka?
4 Nameme nga bakweni banamilingi mwamubi, kulaheleni ngweni Yehova wamizema, co wamimona kupwa ba seho. “Ali muyehi na baje banapokoka bimbunge.” (Tandeni Samu 34:18.) Nga muliziba ‘kwombwa,’ co anukeni ngweni Yehova wamwene byuma byabibwa muli yeni mukemwo wamikokele mangana mupwe kabusamba kendi. (Iwano 6:44) Simbu yoshe nalibwahesela kumikwasa mwafwa wamizema manene.
5. Bika bitulilongesa kuli Yesu mwalingilile banu baje balizibile ngwe bangoco?
5 Tusimutwiyeni ha mwanja wa Yesu uje utukwasa tuzibuke mwakalizibila Yehova. Yesu mwakele hano hasi wamwesele ngozi banu baje balizibile ngwe kubapwile ba seho mwafwa ya kubalinga mwamubi kuli bakwabo banu. (Mate 9:9-12) Cakumwenako, munakazi uje wakele na kubinja mushongo wakama, wakwatele ku mungundo wa cizalo ca Yesu mu kushaka ngwendi akanguke. Yesu wazembelekele uje munakazi na kumushangala mwafwa ya likulahelo lyendi. (Maki 5:25-34) Yesu akatembwinina mwamubwa bifwa bya Ishe. (Iwano 14:9) Ngeci kulaheleni ngweni Yehova wamimona kupwa mu ba seho, co ali na kumona bifwa byeni byabibwa na likulahelo lyeni, hamolika na cizemo cije cimwakala naco hali ikeye.
6. Bika bimunapande kulinga nga muliziba ngweni keti mu ba seho?
6 Bika bimunapande kulinga nga muliziba ngweni keti mu ba seho? Tandeni na kusinganyekesesa ha mavesi a mu Mbimbiliya aje amikwasa mukulahele ngweni Yehova wamimona kupwa ba seho. b (Samu 94:19) Keti mwake manene mbunge ku byuma bije kumwasa kulinga nambe kulyesekesa kuli bakweni. Yehova azibuka hayalenga nzili yeni, co katondo ngwendi mulinge byuma bije kumwasa. (Samu 103:13, 14) Nga kuli umo namilingile mwamubi, co keti mulyane mulonga mwafwa ya byuma byanalingi owo munu. Anukeni ngweni Yehova akasompo baje balinga bakwabo mwamubi, keti baje babanalingi mwamubi embwe. (1 Pita 3:12) Sandra uje ibalingile mwamubi ku bwanike wendekele ngwendi: “Njikalombo Yehova anjikwase mangana njinanguke bifwa byabibwa byakamono muli yange.”
7. Twasa kupangesa bati byuma bitunaliwana nabyo mu kukwasa bakwetu?
7 Yehova asa kumipangesa mu kukwasa bakweni. Namyana cipangi ca seho manene ca kupangela hamo nendi mu kwambulula muzimbu waubwa. (1 Kori 3:9) Mwafwa ya byuma bimunaliwana nabyo, kunasa kumipwila kwakwasi kuzibisisa bakweni baje bali na kuyanda. Mwasa kubakwasa. Helen itunabanga kwendeka watambwile bukwasi, co ha simbu ino nendi ali na kukwasa bakwabo. Wendekele ngwendi: “Njakele na kuliziba ngwe nji wangoco, oloni Yehova nanjikwasa njilizibe kupwa wa seho na kunjipangesa mu kukwasa bakwetu.” Helen nabwahelela manene kupwa painiya wa simbu yoshe.
YEHOVA ATONDA NGWENDI TUTAMBULE KUKONEKELA KWENDI
8. Cikulaheso muka cili ku mukanda wa Isaya 1:18?
8 Bangamba ba Yehova bamo bacikalizibi kukala manene na mulonga mwafwa ya bubi bubalingile kunima simbu kanda babambwitike nambe munima ya kubambwitika. Tunapande kwanuka ngwetu Yehova watuzema manene, co nabwahesa ndando ya kupatula mangana atukonekele bubi bwetu. Atonda ngwendi tukulahele ndando ya kupatula. Yehova nakulahesa ngwendi nga ‘tubwahesa byuma’ c mukati ketu nendi, co atukonekela. (Tandeni Isaya 1:18.) Twabezika manene mwafwa Tate yetu wa cizemo Yehova kesi kwanuka bubi bwetu. Co lalo kesi kwibala byuma byabibwa bitunalingi.—Samu 103:9, 12; Hebe 6:10.
9. Mwafwa bika kutwapandele kusinganyeka ha bubi butwalingile kunima?
9 Nga muliziba kukala na mulonga mwafwa ya byuma byabibi bimwalingile kunima, co akeni mbunge ku byuma byabibwa bimuli na kulinga ha simbu ino na byuma bimukalinga kulutwe. Tusimutwiyeni ha mwanja wa kapositolo Paulu. Walizibile kukala na mulonga mwafwa ya kuyandesa baka-Kristu, oloni wazibukile ngwendi Yehova wamukonekelele. (1 Timo 1:12-15) Kuma watwaleleleho kusinganyeka ha bubi bwalingile kunima ndi? Embwe. Paulu kalingile ngoco. Co lalo kalishashele ha byuma byabibwa byalingile ha kupwa kaJuda. (Filp 3:4-8, 13-15) Paulu wakele lika mbunge ku cipangi ca kwambulula na kubandamena byuma bya kulutwe. Ngecilika Paulu neni kumwasa kutengulula byuma binalingiwa kunima. Oloni mwasa kushangazala Yehova na kulinga byuma bije bimuzibisa kubwaha na kusinganyekesesa ha byuma byabiwa byanakulahesa kukamilingila kulutwe.
10. Bika bitunapande kulinga nga byuma bitwalingile kunima binakobelesa bakwetu mu bukalu?
10 Munasa kuliziba kuzeya mwafwa ya byuma byabibi bimwalingile kunima bije byazibisile bakweni kubabala ku mbunge. Ngeci bika bimunapande kulinga? Lingeniko bimwasa mu kubwahesa byuma binabihya, co lombeni likonekelo na kumwesa ngweni munabiisa. (2 Kori 7:11) Lombeni Yehova akwase baje banaliwana na bukalu mwafwa ya byuma bimunalingi. Yehova amikwasa hamolika na baje bamunabiisila mangana mutwaleleleho kumupangela na kukala mu kwoloka.
11. Bika bitulilongesa kuli kapolofweto Jona? (Taleni na cikupulo ca ha liputa lyakulibanga.)
11 Lilongeseni ku kusebuka kweni, co tabeseni Yehova amipangese mwoshe mwashakela. Acisinganyekeni ha mwanja wa kapolofweto Jona. Yehova wamutumine ku Ninive, oloni ikeye watewelele kweka. Yehova wanangwile Jona, co Jona walilongesele ku kusebuka kwendi. (Yona 1:1-4, 15-17; 2:7-10) Yehova kalikelele kupangesa Jona. Njambi wamutumine lalo kuya ku Ninive, co ha simbu ei Jona kakwata-kwatele lalo ku masinde. Kecelele kusebuka kwendi kumwonowese kutambula cipangi camwanene Yehova.—Yona 3:1-3.
Munima ya kutunda mwimo lya isi, Yehova walekele lalo Jona aye ku Ninive mu kwambulula muzimbu wa kunyongesa ije nganda (Taleni paragirafu 11)
YEHOVA AKATUZEMBELEKA NA SIPILITU YA KUJELA
12. Yehova akatwana bati kwoloka nga tunaliwana na bukalu? (Filipu 4:6, 7)
12 Yehova akapangesa sipilitu yendi ya kujela mu kutuzembeleka nga twaliwana na byuma byabibi. Tucisimutwiyeni byaliwanene nabyo Ron na munakazi wendi Carol. Munabo wa munalume walitsiile. Co bendekele ngwabo: “Twaliwanene na byeseko byabingi, oloni eci capwile ceseko cakama kubyeseko bitwaliwanene nabyo. Kakangi kutwakele na kulala, co twakele na kulombela kuli Yehova, ngeci twalizibile kukala mu kwoloka kuje kubanendeka ku mukanda wa Filipu 4:6, 7.” (Tandeni.) Nga munaliwana na bukalu buje bunamipokola mbunge, co lekeni Yehova byoshe bili ku mbunge yeni. Mwasa kulomba kushwa kumo ha simbu yoshe-yoshe imushaka. (Samu 86:3; 88:1) Mulombeni mangana amyane sipilitu yendi ya kujela, co amikwasa simbu yoshe.—Luka 11:9-13.
13. Sipilitu ya kujela itukwasa bati tutwaleleleho kupangela Yehova mu kulongwa? (Efeso 3:16)
13 Kuma munaliwana na bukalu buje bunamizeyesa manene ndi? Sipilitu ya kujela imyana nzili mangana mutwaleleleho kulemesa Yehova mu kulongwa. (Tandeni Efeso 3:16.) Tusimutwiyeni ha byuma byaliwanene nabyo ndokazi Flora. Ikeye na munalume wendi bapangelele hamo cipangi ca bumishinali. Munalume wendi walingile bupangala, co bulo bwatsile. Flora wendekele ngwendi: “Njalubalele manene mwafwa munalume wange walingile bupangala, co kunjazibukile byakulinga. Njalombele Yehova anjane sipilitu ya kujela mangana njitwaleleleho kukolesa. Yehova wanjizembelekele, co wanjikwasele njikolese nameme hakulibanga kwasholokele ngwe kunjasa kulinga ngoco.” Flora walizibile ngwendi Njambi namukwasa akanyamese likulahelo lyendi. Co watwaleleleho kukulahela ngwendi amukwasa nga aliwana na bukalu. Wendekele ngwendi majwi ali ku Samu 119:32 amwesa mwamubwa mwamukwaselele Yehova. Ou mukanda wendeka ngwawo: “Njikabangeya manene ngila ya mashiko obe mwafwa waibwahesela mutamba mu mbunge yange.”
14. Twasa kutabesa bati sipilitu ya Njambi itukwase?
14 Bika bimunapande kulinga nga mulomba Yehova amyane sipilitu yendi ya kujela? Pangeni bipangi bije bilingisa sipilitu ya kujela itwaleleleho kukala neni. Oku kunambateselela kuya ku biwano na kupanga cipangi ca kwambulula. Tandeni Mbimbiliya ha litangwa na litangwa. Kulinga ngoco kumikwasa musinganyekesese ha biyongola bya Njambi. (Filp 4:8, 9) Omwo mutanda, singanyekeseseni ha banu ba mu Mbimbiliya baje baliwanene na mapakeso na kumona mwabakwaselele Yehova mangana batwaleleleho kukolesa. Sandra, uje itunabanga kwendeka waliwanene na bukalu bwabwingi mu kuyoya kwendi. Wendekele ngwendi: “Muzimbu wa Jozefu ukanjikanyamesa manene. Jozefu Kecelelele mapakeso na bukalu bwaliwanene nabo bizeyese busamba bwendi na Yehova.”—Gene 39:21-23.
YEHOVA AKATUZEMBELEKA KUPANGESA BANDOLOME NA BANDOKAZI
15. Beya basa kutukwasa, co basa kutukwasa bati? (Taleni na cikupulo.)
15 Nga twapokoka mbunge, bandolome na bandokazi basa ‘kutuzembeleka manene.’ (Kolo 4:11) Yehova akamwesa ngwendi watuzema ha kupangesa bandolome na bandokazi mu kutukwasa. Bakatuzembeleka na kutolilila mwamubwa omwo tubaleka bukalu bwetu. Bakatukanyamesa kupangesa Mbimbiliya na kulombela netu. d (Loma 15:4) Simbu imo ndolome nambe ndokazi nasa kutwanukisa mwakasinganyekela Yehova. Kulinga ngoco kukatukwasa tukolese. Simbu imo bandolome na bandokazi bakatukwasa ha kutwana byakulya nambe byuma byeka.
Babusamba bababwa baje bazema Yehova basa kumizembeleka na kumikwasa (Taleni paragirafu 15)
16. Bika bitunapande kulinga mangana bakwetu batukwase?
16 Nga tutonda bukwasi bwa bandolome na bandokazi, co tunapande kubalomba. Bandolome na bandokazi batuzema, co bashaka kutukwasa. (Prov 17:17) Oloni hamo kubazibuka mutuli na kulizibila nambe byuma bitutonda. (Prov 14:10) Nga mwapokoka mbunge, co lekeni babusamba beni bamwakulahela mumuli na kulizibila. Balekeni bukwasi bumutonda. Mwasa kulekako bukalu bweni mukulunu umo nambe babali baje bamunezilila. Bandokazi bamo bakawana bukwasi mubakasimutwiya na bakwabo bandokazi ba kuhya ku sipilitu.
17. Bukalu muka bumo bwasa kutwonowesa kutambula bukwasi bwa bandolome na bandokazi, co twasa kubuhyana bati?
17 Mwafwa ya kupokoka manene mbunge munasa kulyangununa ku bakweni. Oloni keti mulyangunune ku bakweni. Bisimbu bimo, bandolome na bandokazi beni banasa kwonowa kumizibisisa nambe kwendeka majwi aje amizibisa kubabala ku mbunge. (Jems 3:2) Kumwapandele kulyangununa kuli bandolome na bandokazi beni, mwafwa Yehova asa kubapangesa mu kumitakamesa. Gavin uje wapwa mukulunu mu cikungulukilo ali na kulifwita na bukalu bwa kwombwa. Wendekele ngwendi: “Kakangi kunjesi kushaka kusikama nambe kusimutwiya na babusamba bange.” Nameme ngoco, Gavin akalingi mwoshe mwasela kukala hamo na bandolome na bandokazi bendi. Co kulinga ngoco kukamukwasa alizibeko bwino. Ndokazi Amy wendekele ngwendi: “Kukanjikaluwila kukulahela banu mwafwa ya byuma binjaliwanene nabyo kunima. Nameme ngoco, njili na kulilongesa kuzema bandolome na bandokazi bange na kubakulahela ngwe mwakalingi Yehova. Kulinga ngoco kukazibisa Yehova kubwaha, co nange kukanjilingisa njibwahele.”
BYUMA BYANATUKULAHESA YEHOVA BITUZEMBELEKA
18. Bika bitunabandamena kulutwe, co bika bitunapande kulinga ha simbu ino?
18 Yehova ololo atundisako byuma byoshe bije bikatupokola bimbunge. (Kujo 21:3, 4) Ha simbu oyo, byuma byoshe bije bili na kutuzibisa kubalala ku mbunge ‘kubikakala lalo mu bimbunge byetu.’ (Isaya 65:17) Oloni ha simbu ino Yehova ali na kutukwasa nga twaliwana na bukalu. Ali na kutuzembeleka mu bingila byabingi, ngeci tunapande kutambula bukwasi bwendi. Simbu yoshe kulaheleni ngweni “wamyaka mbunge.”—1 Pita 5:7.
MWASO 7 Yehova Ikeye Nzili Yetu
a Mazina amo banawatengulula.
b Taleni cipalo ca “ Yehova Wamimona Kupwa ba Seho.”
c Twasa “kubwahesa byuma” mukati ketu na Yehova nga tumumwesa ngwetu tunatenguluka na kumulomba atukonekele na kutengulula futisi yetu. Nga tunalingi bubi bwakama, co tunapande kulomba bukwasi ku bakulunu mu cikungulukilo.—Jems 5:14, 15.
d Singanyekeseseni ha mikanda ije ili ha mutwe wa “Bishoti” na “Kuzembeleka” mu libulu lya Bisoneka Bikwasa Baka-Kristu.
