Nga twaka manene mana ha kuliseza kuli mukati ketu na bakwetu, co twasa kubamona mu ngila ya kuhenga. Twasa kubamona ngwe banu ba kwisi. Nga tukala na biyongola bya cifwa eci, kunasa kupwa kwakukalu kubazibila ngozi. Nga kutuzibila bakwetu ngozi, co tumwesa ngwetu tuli na kaangu.

“Bwaheleleni na baje bali na kubwahelela, lileni na baje bali na kulila.”​—LOMA 12:15.

Eci cinangulo cilumbununa bika? Eci cinangulo citumwesa ngwaco tunapande kuzibila bakwetu ngozi. Ngozi inapu kuliziba ngwe mwali na kulizibila mukwetu uje ali mu bukalu.

Nga tuzibila bakwetu ngozi, co twasa kubazibisisa mwamubwa. Tulimwena ngwetu nabo bakalizibi mutukalizibila, co byuma bibakalingi netu tunasa kubilinga. Ngozi itukwasa tuzibuke ngwetu banu boshe nameme bapwa ba bisemwa bya kuliseza-seza, oloni bapwa naanga imo. Nga tusinganyekesesa bakwetu mubanalifwila netu, co kutwasa kubasompa mwamubi.

Ngozi itukwasa lalo tusingimike bakwetu. Anne-Marie wa ku Senegal wakele na kwombwanesa banu bamo babamona banu ba muje mu lifuti ngwabo bapwa ba kwisi. Wendekele muyamukwaselele ngozi ngwendi: “Munjakele na kumona mubakele na kuyandela banu baje babamona kupwa ba kwisi, njalihwile ngwange, ngwe yange ngwe njinalizibi bati? Kusinganyeka mu ngila eyi kunanjikwasa njimone ngwange keti njiwaseho manene kubatubakana. Nabimo byahi binjili nabyo binjipwisa wa seho kubatubakana.” Nga tuzibisisa bukalu bubali na kuliwana nabwo bakwetu, co tubazibila ngozi keti kubapaya.

Nga mwamona banu bamo mu ngila yaibi, tondeseseni byuma bimo bibakalingi bije binalifu nebi bimukalingi. Cakumwenako, singanyekeni mubakalizibila nga

• balya byakulya na baka-naanga yabo

• banamanesa kulinga bipangi bimo bya kulema

• bali na kusikama na babusamba babo

• bali na kutolilila ku myaso ibazema

Co lingeni ngwe yeni babali na kuyengula. Lihuleni ngweni:

• ‘Njasa kulinga bika nga munu umo anjimona ngwe njiwangoco?’

• ‘Njasa kuliziba bati nga banu banjimona kupwa munu wamubi okuni kanda banjizibuke mwamubwa?’

• ‘Ngwe yange njatunda ku muyati wabo, ngwe njitonda ngwange banu banjimone bati?’