Yeni ku mithzimbu

Yeni ku mitwe ya viñanda

CIHULA 2

Vika Njakela na Chishota Mbunge ha Sholokethi Yange?

Vika Njakela na Chishota Mbunge ha Sholokethi Yange?

VICHAPWILA CHA THEHO

Kuli vyuma vimo vya theho manene kutuvakana viumona mu chiponi.

ULINGA VATI?

Achithinganyeke ha chakumwenako echi: Thimbu yoshe yoshe ije Julia alikenga mu chiponi, akalimono ngwe nanunu manene. Vithemi na vavuthamba vendi vakamuleke ngwavo “muvila wendi waundondo.” Oloni ikeye ngwendi, “Njishaka kutepulula ku muvila wange.”

Julia nayongola kutepulula makilo 2.2. Cho alikumiya ngwendi kunjili vyakulya ha matangwa awa aijaho . . .

Ulinga vati nga nove ukalithzivi ngwe mwakalithzivila Julia?

THINGANYEKAHO MWAMUVWA

Ngila iwulimwenamo yatha kupwa ngwe chikupulo chiumona ha kulikenga mu chiponi chachivi

Kukwavihile kuthinganyeka ha sholokethi yove. Mbimbiliya nayo yashangathzeka vanalume na vanakathzi vaje vasholokele mwamuvwa, va kufwa ngwe, Sala, Lakele, Yosefa, Ndaviti, na Avingaile. Mbimbiliya yendeka ngwavo Avishange wapwile “wamuvwa manene.”—1 Vimyene 1:4.

Oloni vanike vavangi vanashoto manene vimbunge ha sholokethi yavo. Echi chatha kuvanenela vukalu vwakama. Chakumwenako:

  • Muthzimbu umo wamwetha ngwawo 58 pesenti ya vambanda valimona kupwa va kununa manene, oloni va kununa manene vapwile lika 17 pesenti.

  • Muthzimbu ukwavo lalo wamwetha ngwavo 45 pesenti ya vanakathzi va mivila yaindondo, valimwene ngwavo vananunu manene.

  • Mu kushaka kutepulula mivila, vanike vamo vali na kuvinja mushongo wa anorexia. Mushongo uje ukakwata munu alivindika kulya vyakulya.

Nga uli na mushongo wa anorexia, nambe kwonwa kulya vyakulya, cho shakethzeka vukwathi. Shangumuka kuleka vithemi vove nambe mukulunu umo iwakulahela. Mbimbiliya ngwayo: “Vathamba vamwetha chithzemo chavo thimbu yoshe, vavushoko vanathemukila ngechi vamwene hamo tuyando.”—Vithimo 17:17.

VUVWA VUUNAPANDE KUKALA NAVWO

Munu wa mukati ikeye atha kulingitha munu avwahe nambe avihye. Achithinganyeke hali Avisalome, muna Mwene Ndaviti. Mbimbiliya ngwayo:

“Mu Isalele, kumwakele [munu] wa kuthsimana manene na vuvwa . . ikeye kakele na kapenga nakamo kai.”—2 Samwele 14:25.

Oloni ou mukwenje wapwile wa kulyaletha, wa chipululu na makuli. Mbimbiliya kuyendekele mwamuvwa hali Avisalome. Oloni yamumwetha kupwa munu wamuvi, wa kujeneka kulongwa.

Mukemwo Mbimbiliya yatunangula ngwayo:

‘Thzaleni vunu vwavuha.’—Kolose 3:10.

“Kumwapandele kupangetha vyuma vya hanja lika mu kulivwahetha . . . . , Oloni vuvwa vweni vunapande kupwa vwa vuthunga vwa mukati.”—1 Petulu 3:3, 4.

Kushaka kusholoka mwamuvwa kukwavihile, oloni anuka ngwove vunu vwove vwa mukati vukevwo vwapwa vwa theho manene. Mu kwita kwa thimbu, vanu vakuthzema ha vilinga vyove vyavivwa, kethi mu kuvwaha kwa muvila nambe chihanga chove embwe. Phylicia wendekele ngwendi, “Kuvwaha ku muvila kulingitha vanu vathe kukuthzema vwathi, oloni vakwanukila ha vunu vwove na vifwa vyove vyavivwa.”

ILULA SHOLOKETHI YOVE

Ukalithzivi kuvihya ha sholokethi yove ndi?

Ukalikwiti mathzi aje atengulula chikanda chove nambe kulivindika vyakulya mangana muvila wove uvwahe ndi?

Vika viushaka kutengulula kusholokethi yove nga watha? (Fundika vije viwatha.)

  • VULAHA

  • KULEMA

  • VIÑAMBU

  • MUVILA

  • CHIHANGA

  • CHIKANDA

Unakumbulula ngwove eyo ku vihula vivali vya kulivanga ndi? Unafundika vyuma vitatu na kuya helu mu chihula cha mu chitatu ndi? Nga mukemwo, cho thzivuka ngwove: Vakweni kuvethi kukumona kupwa uwamuvi ngwe muukalimwenamo yove vavenya. Kuwapandele kushota manene mbunge ha sholokethi yove na kushaka kutengululako vimo.—1 Samwele 16:7.