CAPITA 3
Njambi Ashaka Ngwendi Banu Bayoye Bati?
1. Njambi ashaka ngwendi banu bayoye bati?
NJAMBI ashaka ngwendi banu bayoye mwamubwa. Watangele Adama na Eva na kubaka mu citungu cacibwa. Washakele ngwendi baseme bana, babwahese hasi hoshe kupwa paladaisi na kunyunga tusitu.—Kushangumuka 1:28; 2:8, 9, 15; taleni Biñanda bya Kushongo ha 6.
2. (a) Tuzibuka bati ngwetu Njambi akalinga byuma byanayongola? (b) Banu muka bakakala hano hasi, co bakakalaho myaka ingahi?
2 Musinganyeka ngweni kulutwe tukakala mu paladaisi ndi? Njambi natuleka ngwendi: “Njinendeka, co bikalingiwa.” (Isaya 46:9-11; 55:11) Njambi akalinga byuma byanayongola, co nabimo byahi bimwonowesa. Kuli bimo byalingisile Yehova atange lino lifuti-libu. “Katangele kaye ngeci kapwe ngwe mambo embwe.” (Isaya 45:18) Yehova ashaka ngwendi banu bakale hano hasi hoshe. Banu muka bashaka Njambi ngwendi bakale hano hasi? Ashaka ngwendi bakaleho myaka ingahi? Mbimbiliya ngwayo: “Baka-busunga bakakala mu lifuti, co bakayoyelamo ku myaka yoshe.”—Myaso 37:29; Kujombolola 21:3, 4.
3. Cihula muka cimwasa kwihulu omwo banu bali na kubinja na kutsa?
3 Oloni ano matangwa banu bali na kubinji na kutsa. Ku mitambela imo, banu bali na kulwa na kulitsiya. Omu keti mukemwo mwayongwele Njambi. Bikoni binanenesa bukalu bwoshe obu, co mwafwa bika? Mbimbiliya ikeyo lika yasa kulumbununa.
CITOZI CA NJAMBI
4, 5. (a) Iya wendekele na Eva kupangesa linyoka mu citungu ca Edeni? (b) Munu wa kulongwa asa kutenguluka bati kupwa mwizi?
4 Mbimbiliya ituleka ngwayo Satana Liyabolo wapwa citozi ca Njambi. Satana wapangesele linyoka mu kwendeka na Eva mu citungu ca Edeni. (Kujombolola 12:9; Kushangumuka 3:1) Washakele Eva akulahele ngwendi linyoka ikeye ali na kwendeka.—Taleni Biñanda bya Kushongo ha 7.
5 Kuma Njambi watangele Satana Liyabolo ndi? Embwe. Wapwile kangelo mwilu ha simbu ije Njambi wakele na kubwahesela Adama na Eva mwela hano hasi, oloni watengulukile kupwa Liyabolo. (Yombi 38:4, 7) Capwile bati ngoco? Tulihuleni ngwetu, munu wa kulongwa asa kutenguluka bati kupwa mwizi? Ou munu kasemukile mwizi embwe. Oloni ashungwiya nambe kushaka cuma cambala. Atwalelelaho kucisinganyeka, co lishungu lyendi lyama. Nga awana simbu ya kwiba, co aciba. Ngeci atenguluka kupwa mwizi—Tandeni Yakomba 1:13-15; taleni Biñanda bya Kushongo ha 8.
6. Kangelo umo watengulukile bati kupwa citozi ca Njambi?
6 Omu mukemwo mwalingile na uje kangelo. Yehova mwatangele Adama na Eva, wabalekele ngwendi baseme bana na ‘kushulisa hasi hoshe.’ (Kushangumuka 1:27, 28) Uje kangelo hamo wasinganyekele ngwendi, ‘Aba banu boshe banapande kulemesa yange kutubakana kulemesa Yehova.’ Watwaleleleho kusinganyeka ha ñanda eyi, co washangumukile kushungwiya byuma bya Yehova. Uje kangelo washakele ngwendi banu bamulemese. Ngeci wakwisile Eva na kumungumuna. (Tandeni Kushangumuka 3:1-5.) Co watengulukile kupwa Satana Liyabolo, citozi ca Njambi.
7. (a) Mwafwa bika Adama na Eva batsile? (b) Bika bituli na kukulubalela na kutsa?
7 Adama na Eva kubononokele Njambi, co balile ku bushuka. (Kushangumuka 2:17; 3:6) Balingile bubi ku mesho a Yehova, co batsile ngwe muje mwabalekele Yehova. (Kushangumuka 3:17-19) Bana ba Adama na Eva nabo bapwile baka-bubi, ngeci batsile. (Tandeni Loma 5:12.) Singanyekeni ha cakumwenako eci. Nga munu akanga likende mu cikango ca kufubuka, lije likende lifwa bati? Lije likende nalyo lifubuka. Eci cakumwenako citukwasa tumone obyo byalingisile bana ba Adama na Eva bapwe baka-bubi. Adama kononokele Njambi mukemwo wapwile muka-bubi. Tubaboshe twapwa tu baka-bubi, tunafu ngwe likende lije lya kufubuka, mwafwa tu bana ba Adama. Tuli na kukulubala na kutsa mwafwa tubaboshe twapwa tu baka-bubi.—Loma 3:23; taleni Biñanda bya Kushongo ha 9.
8, 9. (a) Satana washakele Adama na Eva bamone bati Njambi? (b) Bika Yehova katsiile baje baka-kutengulukila haje bene?
8 Satana washangumukile kutengulukila Yehova omwo wongumwine Adama na Eva balikele kwononoka Njambi. Washakele Adama na Eva bamone Yehova kupwa muka-makuli, co lalo muka-kuyula wamubi uje kashakele ngwendi balikuwe byuma byabibwa. Satana walumbunwine ngwendi banu kubapandele kutolilila kuli Njambi abaleke byakulinga. Co lalo ngwendi Adama na Eva basa kulyangwila byuma byabibwa nebi byabibi. Yehova wapandele kulinga bika? Wapandele kutsiya aba baka-kutengulukila. Oloni ngwe walingile ngoco, ngwe kamwesele ngwendi Satana wapwa muka-makuli.
9 Yehova katsiile baje baka-kutengulukila haje bene. Wanene banu simbu mangana baliyule bakebo babenya. Yehova washakele banu balimwene ngwabo Satana wapwa muka-makuli, oloni ikeye azibuka byuma bibashaka banu. Mu Capita 11 tukalilongesa byabingi ha ñanda eyi. Oloni yeni musinganyeka bati ha byuma bibalingile ba Adama na Eva? Balingile mwamubwa kutolilila Satana kutubakana kwononoka Njambi ndi? Yehova wanene Adama na Eva byuma byoshe. Wabanene kuyoya kwa kulumbunuka, mwela waubwa na bipangi byabibwa. Oloni nacimo cabalingilile Satana cacibwa cahi. Ngwe yeni, ngwe mwalingile bati?
10. Munu na munu asa kulyangwila bika?
10 Netu ano matangwa tuli na nzili ya kulyangwila byakulinga, co kuyoya kwetu kunemana ha byuma bitwangula. Twasa kwangula Yehova apwe Muka-kutuyula na kumwesa ngwetu Satana wapwa muka-makuli. Twasa lalo kwangula Satana atuyule. (Myaso 73:28; tandeni Visimo 27:11.) Banu babandondo lika muno mu kaye bali na kwononoka Njambi. Njambi keti ikeye ali na kuyula kano kaye. Nga keti ikeye, co iya ali na kukayula?
IYA ALI NA KUYULA KAYE?
Ngwe awa mafuti kuwapwile a Satana, ngwe wasele kuwana Yesu ndi?
11, 12. (a) Satana wamwesele bika omwo wanene Yesu mafuti? (b) Bisoneka muka bimwesa ngwabyo Satana ikeye ali na kuyula kano kaye?
11 Yesu wazibukile mwamubwa uje ali na kuyula kano kaye. Simbu imo, Satana ‘wamwesele Yesu mafuti oshe a hano ha kaye na bumpau bwawo bwoshe.’ Co Satana walekele Yesu ngwendi: “Nga utsikama ha mabuli na kunjilemesa, co byoshe ebi bikapwa byobe.” (Mateo 4:8, 9; Luka 4:5, 6) Lihuleni ngweni: ‘Ngwe awa mafuti kuwapwile a Satana, ngwe wasele kuwana Yesu ndi?’ Embwe. Bifulumende byoshe byapwa bya Satana.
12 Munasa kwihula ngweni: ‘Satana asa bati kuyula kano kaye? Kuma Yehova, Njambi Muka-nzili Yoshe, keti ikeye watangele kaye ndi?’ (Kujombolola 4:11) Eyo, ikeye bene. Oloni Yesu wendekele ngwendi Satana ikeye ‘ali na kuyula kano kaye.’ (Yowano 12:31; 14:30; 16:11) Kapositolo Paulu watumbwile Satana Liyabolo ngwendi ikeye ‘njambi wa kano kaye.’ (2 Kolinte 4:3, 4) Co kapositolo Yowano lalo wasonekele ngwendi: ‘Kaye koshe kali mu nzili ya Liyabolo.’—1 Yowano 5:19.
KAYE KA SATANA BAKAKANYONGESA BATI?
13. Bika bitushakela kaye kakaha?
13 Byuma mu kaye bili na kubihya manene. Mu kaye muli binzita, bilinga byabibi, cibembulu na lwozi. Banu kubasa kumanesa obu bukalu nambe balifwita kulinga ngoco. Njambi ololo anyongesa kano kaye kakabi omwo akalwa nzita yendi ya Alamagidone, co akanena kaye kakaha kakabwa.—Kujombolola 16:14-16; taleni Biñanda bya Kushongo ha 10.
14. Njambi nangula iya kupwa Mwene wa Bumwene bwendi? Bika biyendekele cimweja Mbimbiliya hali Yesu?
14 Yehova nangula Yesu Kilistu kupwa Mwene wa fulumende yendi ya mwilu. Mbimbiliya yendekele cimweja ngwayo Yesu akapwa “Mwene wa Kwoloka,” co fulumende yendi kuikahu. (Isaya. 9:6, 7) Yesu walongesele bandongesi bendi balombelele eyi fulumende. Wabalekele balombe ngwabo: “Bumwene bwobe bwije. Cizango cobe bacilinge hano hasi, ngwe omwo bakacilingi mwilu.” (Mateo 6:10) Mu Capita 8 tukalilongesa omwo Bumwene bwa Njambi bukanyongesela bifulumende bya kaye. (Tandeni Ndanyele 2:44.) Co Bumwene bwa Njambi bukatengulula hasi hoshe kupwa paladaisi.—Taleni Biñanda bya Kushongo ha 11.
KAYE KAKAHA KALI MUYEHI
15. “Kaye kakaha” kalumbununa bika?
15 Mbimbiliya inatuleka ngwayo: “Tunabandamena bije byatukulahesa Njambi, bikebyo lilu lyaliha na kaye kakaha, muje mukakala busunga.” (2 Petulu 3:13; Isaya 65:17) Bisimbu bimo, Mbimbiliya ikapangesa lijwi “kaye” kutumbula banu baje bakala hano hasi. Ngeci, “kaye kakaha” kanapu banu boshe baje banakwisula Njambi ha kumwononoka.
16. Njambi akana bwana muka kuli baje bakakala mu kaye kakaha? Bika bitunapande kulinga mangana netu akatwanebwo?
16 Yesu wakulahesele ngwendi baje bakakala mu kaye kakaha ka Njambi, bakatambula “mwonyo wa myaka yoshe.” (Mako 10:30) Bika bitunapande kulinga mangana tukatambule mwonyo? Tandeni Yowano 3:16 na 17:3 mangana muwane bimunapande kulinga. Tusimutwiyeni oni biinendeka Mbimbiliya mukukafwa kuyoya mu Paladaisi.
17, 18. Tuzibuka bati ngwetu mu kaye mwoshe mukakala kwoloka, co banu bakakala mwamubwa?
17 Bubi, binzita, bukenya na lwozi bikahwa. Hano hasi kuhakasala lalo baka-bubi. (Myaso 37:10, 11) Njambi “akamanesa binzita hano hasi hoshe.” (Myaso 46:9; Isaya 2:4) Hasi hakashula banu baje bazema Njambi na kumwononoka. Kukakala kwoloka myaka yoshe.—Myaso 72:7.
18 Banu ba Yehova bakakala mwamubwa. Baisalele bayoyele mwamubwa mubononokele Njambi mwafwa wabanyungile. (Valevi 25:18, 19) Mu Paladaisi byahi bikatuzibisa lyoba. Tukayoya mu kwoloka.—Tandeni Isaya 32:18; Mika 4:4.
19. Bika bitukulahelela ngwetu byakulya bikatuma mu kaye kakaha ka Njambi?
19 Byakulya bikatuma. “Tiliku ipwe yaingi mu lifuti, hakamwa ya malundu hashule na bimbuto.” (Myaso 72:16) Yehova ‘Njambi yetu akatubezikisa,’ co ‘bimbuto bikamena mu libu.’—Myaso 67:6
20. Tuzibuka bati ngwetu hasi hoshe hakatenguluka kupwa paladaisi?
20 Hasi hoshe hakatenguluka kupwa paladaisi. Banu bakakala na binjubo byabibwa na mahya amabwa. (Tandeni Isaya 65:21-24; Kujombolola 11:18.) Hasi hoshe hakapwa hahabwa ngwe mucabwahele citungu ca Edeni. Simbu yoshe Yehova akatwana byuma bitukatonda. Mbimbiliya ngwayo: “Yobe ubana byakulya bya kupwisamo na kubakutisa boshe na byakulya.”—Myaso 145:16.
21. Tuzibuka bati ngwetu banu na tusitu bakakala mu kwoloka?
21 Banu na tusitu bakakala mu kwoloka. Tusitu kubakabulumuna banu lalo. Banike babandondo kubakatewe tusitu baje bali na kubulumuna banu ano matangwa.—Tandeni Isaya 11:6-9; 65:25.
22. Yesu akalinga bika kuli baka-kubinja?
22 Naumo wahi akabinja. Yesu mwakele hano hasi, wakangwile banu babangi. (Mateo 9:35; Mako 1:40-42; Yowano 5:5-9) Oloni ha kupwa Mwene wa Bumwene bwa Njambi, Yesu akakangula banu boshe. Naumo wahi akendeka lalo ngwendi: “Njili na kubinja.”—Isaya 33:24, NWT; 35:5, 6.
23. Njambi akalinga bika ku banu baje batsa?
23 Batsi bakayoya lalo. Njambi nakulahesa ngwendi akasangula banu babangi baje banatsi, co bakayoya myaka yoshe. “Banu boshe bababwa naba bababi bakasanguka ku batsi.”—Tandeni Yowano 5:28, 29; Vilinga 24:15.
24. Muliziba bati ha ñanda ya kukakala mu Paladaisi?
24 Tubaboshe twasa kulyangwila byakulinga. Twasa kwangula kulilongesa bya Yehova na kumupangela, nambe kwangula kulilingila bitushaka. Nga twangula kupangela Yehova, tukalikuwa byuma byabibwa kulutwe. Munalume umo walombele Yesu ngwendi akamwanuke nga natsi. Co Yesu wamukulahesele ngwendi: “Ukakala nange mu Paladaisi.” (Luka 23:43, NWT) Tusimutwiya byabingi hali Yesu Kilistu, nomwo mwakashulisilila bikulaheso bya Njambi.
