1, 2. Yehova ashaka ngwendi banu mu binaanga bapwe bati?

YEHOVA NJAMBI ikeye wakutile bulo bwa kulibanga. Mbimbiliya inatuleka ngwayo watangele munakazi wa kulibanga, co “wamunenele kuli [munalume].” Adama wabwahelelele manene. Wendekele ngwendi: “Ou napu citsiya ca ku bitsiya byange, napu situ ya ku situ yange.” (Kushangumuka 2:22, 23, NWT) Oku kumwesa ngwabo Yehova ashaka banu ba kulyambata bapwe ba kubwahelela.

² Oloni banu babangi kubapwile ba kubwahelela mu binaanga byabo. Mu Mbimbiliya muli mashiko aje akwasa banu mu naanga kupangela hamo mangana babwahelele.—Luka 11:28.

3, 4. (a) Munalume napande kutumbama bati na munakazi wendi? (b) Mwafwa bika munalume na munakazi wendi banapande kulikonekela?

³ Mbimbiliya inendeka ngwayo munalume wamubwa napande kuzema munakazi wendi na kumusingimika. Tandeni Efeso 5:25-29. Munalume napande kuzema munakazi wendi simbu yoshe. Kapandele kulinga byuma bije byasa kumubulumuna, oloni napande kumunyunga.

⁴ Munalume napande kulinga bati nga munakazi wendi nabiisa? Mbimbiliya inaleka banalume ngwayo: “Zemeni banakazi beni, co keti mutenuke.” (Kolose 3:19) Banalume, anukeni ngweni neni mukabiisa. Nga mushaka  ngweni Njambi amikonekele, co neni konekeleni banakazi beni. (Mateo 6:12, 14, 15) Nga munalume na munakazi balikonekela, co babwahelela mu bulo bwabo.

5. Bika munalume napande kusingimikila munakazi wendi?

⁵ Yehova ashaka ngwendi munalume asingimike munakazi wendi. Munalume napande kuzibuka mwamubwa byashaka munakazi wendi. Eyi simpi inapu ya seho manene. Nga munalume ayandesa munakazi wendi, Yehova kasa kutolilila ku malombelo endi. (1 Petulu 3:7) Nga banu bazema Yehova, co abamona kupwa ba seho. Yehova wamona banalume na banakazi boshe kupwa ba seho.

6. Mu ngila muka banu ba kulyambata bapwila “mubila umolika?”

⁶ Yesu wendekele ngwendi munalume na munakazi wendi “kubakapu lalo babali, oloni bakapwa mubila umolika.” (Mateo 19:6) Banapande kupwa ba kulongwa kuli umo na mukwabo. (Visimo 5:15-21; Vahevelu 13:4) Banu ba kulyambata banapande kulyana bije bitondeka mu bulo. (1 Kolinte 7:3-5) Munalume napande kwanuka ngwendi “naumo wahi wazinda mubila wendi babenya. Oloni aulisa na kuulela.” Ngeci napande kuzema munakazi wendi na kumunyunga. Munakazi aliziba mwamubwa nga munalume wendi amuzema na kumutetela.—Efeso 5:29.

7. Mwafwa bika naanga inapande kukala na mutwe?

⁷ Naanga na naanga inapande kukala na mutwe, nameme munu uje atwamenena naanga mangana bapangele hamo. Ku 1 Kolinte 11:3 ngwabo: “Kilistu napu mutwe wa munalume woshe, munalume napu mutwe wa munakazi wendi, co Njambi napu mutwe wa Kilistu.”

8. Munakazi asa kusingimika bati munalume wendi?

 ⁸ Banalume ba kwambata boshe bakabiisa. Oloni nga munakazi akundwiya biyongola bya munalume wendi na mbunge yendi yoshe, co naanga ibwahelela. (1 Petulu 3:1-6) Mbimbiliya ngwayo: “Munakazi woshe napande kusingimika munalume wendi.” (Efeso 5:33) Bati nga munalume kakulahelele byuma byakulahela munakazi wendi? Munakazi napande kutwalelelaho kumusingimika. Mbimbiliya ngwayo: “Yeni banakazi munapande kwononoka kuli banalume beni, ngeci nga umo wabo kakulahela lijwi lya Njambi, bilinga byeni bikabakokela ku kukulahela, omwo bakamona kasingimiko keni na futisi yeni.” (1 Petulu 3:1, 2) Nga munakazi amwesa bilinga byabibwa, munalume wendi asa kusingimika byuma byakulahela.

9. (a) Munakazi napande kulinga bati nga byashaka kulinga munalume wendi kubyamubwasele? (b) Mukanda wa Tito 2:4, 5 unanangula bati banakazi?

⁹ Munakazi napande kulinga bati nga byashaka kulinga munalume wendi kubyamubwasele? Napande  kwendeka bili ku mbunge yendi mu kasingimiko. Cakumwenako, Sala wendekele majwi aje Abilahama kashakele, oloni Yehova wamulekele ngwendi: “Linga omu mwanakuleka Sala.” (Kushangumuka 21:9-12) Kakangi munalume muka-Kilistu akalingi byuma bije byendelela na Mbimbiliya, ngeci munakazi wendi napande kumukundwiya. (Vilinga 5:29; Efeso 5:24) Munakazi wamubwa akanyungu naanga yendi. (Tandeni Tito 2:4, 5.) Munalume wendi na bana bendi bamuzema na kumusingimika mubamona byuma byali na kubalingila.—Visimo 31:10, 28.

10. Mbimbiliya inendeka bika ha kulyangununa na kutsiya bulo?

¹⁰ Bisimbu bimo, baka-kulyambata bakashatukila kulyangununa nambe kutsiya bulo bwabo. Oloni Mbimbiliya ngwayo “munakazi keti atunde kuli munalume wendi,” “co lalo munalume kapandele kukondola munakazi wendi.” (1 Kolinte 7:10, 11) Kuli byuma bimo byakama byasa kulingisa banu ba kulyambata balyangunune. Oloni banapande kusinganyekaho manene. Batico kutsiya bulo? Mbimbiliya imwesa ngwayo bupangala bukebwo lika bwasa kutsiisa bulo.—Mateo 19:9.

11. Bika bibashaka manene bana?

¹¹ Eni bisemi, waneni simbu yakama ya kusikama na bana beni. Bana beni bashaka ngwabo musikame nabo. Bashaka ngwabo yeni bisemi mubalongese bya Yehova.—Kwituluka mu Mashiko 6:4-9.

12. Bika banapande kulinga bisemi mangana banyungilile bana babo?

¹² Kaye ka Satana kali na kulibwezelela kubihya. Mu kaye muli banu baje bashaka kubulumuna bana beni,  nameme bene kushaka kulinga nabo bupangala. Bisemi bamo bakonwa kusimutwiya na bana babo ha ñanda eyi. Oloni bisemi banapande kulongesa bana babo mwakubyanena banu ba cifwa eci. Eni bisemi, nyungilileni bana beni. *—1 Petulu 5:8.

13. Bisemi banapande kulongesa bati bana babo?

¹³ Bisemi banapande kulongesa bana babo bifwa byabibwa. Mwasa kulongesa bati bana beni? Keti mubatenukile, oloni bananguleni mu ngila yaibwa. (Njelemiya  30:11) Keti munyanyamese bana beni nga munalubala. Majwi eni kuwapandele kutiba bana beni ku mbunge ngwe “moko ya mukwale.” (Visimo 12:18) Longeseni bana beni bazibuke bibanapande kwononokela.—Efeso 6:4; Vahevelu 12:9-11; taleni Biñanda bya Kushongo ha 30.

14, 15. Bana banapande kwononokela bika bisemi babo?

¹⁴ Yesu wononokele Ishe nameme mu simbu yaikalu kulinga ngoco. (Luka 22:42; Yowano 8:28, 29) Njambi ashaka bana bononoke bisemi babo.—Efeso 6:1-3.

¹⁵ Eni bana, ononokeni bisemi beni nameme mumona ngweni kulinga ngoco kunapu kwakukalu. Zibukeni ngweni nga mubononoka, co Yehova na bisemi beni baliziba kubwaha. *—Visimo 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. (a) Satana ali na kushonganyeya bati banike balinge bubi? (b) Bika kwapwila kwakubwa kulikuta busamba na banu baje bazema Yehova?

¹⁶ Satana asa kupangesa babusamba beni na bakweni banike mangana mulinge bubi. Azibuka ngwendi kwasa kumikaluwila kubyana byuma bibamileka. Cakumwenako, Ndaina muna Yakomba walikutile busamba na banu baje kubazemene Yehova. Oku kwamunenelele bukalu bwakama hamo na naanga yendi. (Kushangumuka 34:1, 2) Nga mukala na babusamba baje kubazemene Yehova, basa kumishongangeya mulinge byuma byazinda. Oku kuminenela bukalu bwakama, co lalo kuzibisa naanga yeni na Njambi kubihya. (Visimo 17:21, 25) Ngeci  kwapwa kwakubwa kulikuta busamba na banu baje bazema Yehova.—1 Kolinte 15:33.

17. Bika byanapande kulinga munu na munu mu naanga?

¹⁷ Nga mubaboshe mu naanga mwononoka mashiko a Njambi, mwasa kujenjuka ku bukalu bwabungi. Nga u munalume, co zema munakazi wobe na kumunyunga bwino. Nga u munakazi, co singimika munalume wobe na kulikehesa kuli ikeye. Tembwinina munakazi ibanendeka ku Visimo 31:10-31. Nga u cisemi, co longesa bana bobe bazeme Yehova. (Visimo 22:6) Nga u ucisemi wa munalume, co twamenena naanga yobe “mwamubwa.” (1 Timateo 3:4, 5; 5:8) Co yeni bana lalo ononokeni bisemi beni. (Kolose 3:20) Anukeni ngweni munu na munu mu naanga asa kusebuka. Ngeci likeheseni na kulikonekela umo na mukwabo. Mashiko a Yehova a mu Mbimbiliya asa kukwasa munu na munu mu naanga.