1, 2. Bika bitunapande kuzibuka hali Satana na bandemone bendi?

 BANU bakayoya mwamubwa mu kaye kakaha ka Yehova. Tukayoya ngwe muje mwayongwele Njambi ha kulibanga. Oloni mu simbu ino, tuli na kuyoya mu kaye kabali na kuyula kuli Satana na bandemone bendi. (2 Kolinte 4:4) Nameme kutwesi kubamona, oloni kubali, co bakala na nzili.

² Muno mu capita, tusimutwiya mutwasa kukanyamesela busamba bwetu na Yehova mangana tulinyungilile kuli Satana. Yehova natukulahesa ngwendi atukwasa. Oloni tunapande kuzibuka bingila byali na kupangesa Satana na bandemone bendi mu kutungumuna na kutulwisa.

3. Satana ashaka kutulinga bika?

³ Satana wendekele ngwendi banu bali na kulemesa Yehova mwafwa ya byuma byali na kubana. Co lalo ngwendi tulikela kumupangela nga byuma bikaluwa mu buyoye. (Tandeni Yombi 2:4, 5.) Satana na bandemone bendi mubakamono munu uje alilongesa bya Yehova, bakashakezeka bingila bya kumubyaneselamo. Nga munu nalyana kuli Yehova na kumubwitika, bakamulubalela manene. Mbimbiliya inesekesa Liyabolo  ku ‘nd̀umba uje ali na kwanena na kushakezeka munu mangana amulye.’ (1 Petulu 5:8) Satana ashaka kutsiya busamba bwetu na Yehova.​—Myaso 7:1, 2; 2 Timateo 3:12.

4, 5. (a) Bika bije kasa kulinga Satana? (b) Twasa bati ‘kubyana Liyabolo’?

⁴ Oloni kutwapandele kutewa Satana na bandemone bendi. Yehova kabanene nzili ya kutulinga mwoshe mwoshe mubashaka. Yehova nakulahesa ngwendi “mbunga yakama” ya baka-Kilisitu ba busunga ikoboka mu  “ñababa yakama.” (Kujombolola 7:9, 14) Liyabolo kasa kwonowesa ebi biyongola bya Yehova, mwafwa Yehova ali na kunyungilila banu bendi.

⁵ Nga tukanyamesa busamba bwetu na Yehova, co Satana kasa kutsiya busamba bwetu. Mbimbiliya inatukulahesa ngwayo: “[Yehova] ali hamo neni, omwo yeni muli nendi.” (2 Mizimbu 15:2; tandeni 1 Kolinte 10:13.) Banalume na banakazi babangi ba kusañulu ba kufwa ngwe Abele, Inoke, Nowa, Sala na Mosesa babyanene Liyabolo mwafwa bakanyamesele busamba bwabo na Yehova. (Vahevelu 11:4-40) Netu twasa kulinga ngoco. Lijwi lya Njambi lituleka ngwalyo: ‘Byaneni Liyabolo co amijenjuka.’​—Yakomba 4:7.

6. Satana ali na kutulwisa bati?

⁶ Satana azibuka ngwendi Yehova kamwanene nzili ya kutulinga mwoshe mwoshe mwashakela. Nameme ngoco, apangesa ngila yoshe yoshe mangana azeyese busamba bwetu na Njambi. Ano matangwa, Liyabolo ali na kutulwisa mu bingila bya kulisezaseza. Co ali na kupangesa milali ije yanapangesa ha myaka yaingi. Milali muka imo yanapangesa Satana?

7. Satana ali na kulwisila bika banu ba Yehova?

⁷ Kapositolo Yowano wasonekele ngwendi: ‘Kaye koshe kali mu nzili ya uje Liyabolo.’ (1 Yowano 5:19) Satana ali na kuyula kano kaye ka banu bababi, co ashaka lalo kuyula na banu ba Yehova. (Mika 4:1; Yowano 15:19; Kujombolola 12:12, 17) Liyabolo azibuka ngwendi nasala lika na kasimbu kakandondo, ngeci ali na kutulwisa mangana tutengulukile Njambi. Bisimbu bimo, Liyabolo akatulwisi na byuma bije bitumona na mesho, co bisimbu bikwabo akatulwisi na byuma bije kutwasa kumona.

8. Bika byanapande kunanguka muka-Kilisitu umo na umo?

 ⁸ Ku Efeso 6:12 batuleke ngwabo: “Tuli na kulwa na binzili byabibi bya minzinzime ya ha mukambwila.” Muka-Kilisitu umo na umo ali na kulwa na Liyabolo na bandemone bendi. Boshe baje banalikundika kuli Yehova banapande kunanguka ngwabo bali na kulwa eyi nzita. Mukemwo kapositolo Paulu watakamesele baka-Kilisitu ba ku Efeso lutatu ngwendi banapande kwimana mbe.​—Efeso 6:11, 13, 14.

9. Satana na bandemone bendi bashaka kutulinga bika?

⁹ Satana na bandemone bendi bali na kupangesa bingila bya kulisezaseza mu kushaka kutungumuna. Nga tunahyana Satana mu ceseko cimo, kukulumbununa ngwabo kunahu kasa kutukwata embwe. Liyabolo akatondesesa haje hali buzeye bwetu na kututela miheto ije yasa kutukwata. Oloni kutwapandele kutsa mu miheto yendi mwafwa Mbimbiliya inatunangula miheto yali na kupangesa Liyabolo. (2 Kolinte 2:11; taleni Biñanda bya Kushongo ha 31.) Muheto umo wali na kupangesa unapu bundemone.

10. (a) Bundemone bwapwa buka? (b) Yehova wamona bati bundemone?

¹⁰ Bundemone bunapu kulikwasatana na bandemone kwitila mu byuma bya kufwa ngwe kutaha, bulozi, kwelema nambe kusimutwiya na bakulu. Mbimbiliya ngwayo bundemone bunapu ‘byuma bya bunyengwe,’ co kutwasa kulikobelesa mu bilinga bya bundemone oku lalo tulemesa Yehova. (Kwituluka mu Mashiko 18:10-12; Kujombolola 21:8) Baka-Kilisitu banapande kubyana bilinga byoshe bya bundemone.​—Loma 12:9.

11. Bukalu muka butunda mu kushaka kuzibuka muikapangela nzili ya bandemone?

 ¹¹ Satana azibuka ngwendi nga tuzema muikapangela nzili ya bandemone, kutupwila kwakwasi kulikobelesa mu bilinga bya bundemone. Co kulikobelesa mu bilinga bya cifwa eci kutsiya busamba bwetu na Yehova.

12. Satana ashaka ngwendi tusinganyeke bika?

¹² Satana ali na kutanganesa bisinganyeka bya banu. Ali na kutengulula bisinganyeka byabo kamandondo kamandondo mangana bamone ‘byabibwa ngwabo byabibi, co byabibi ngwabo byabibwa.’ (Isaya 5:20) Satana ali na kukwisa banu basinganyeke ngwabo binangulo bya mu Mbimbiliya kubyasa kutukwasa, co lalo tupwa ba kubwahelela nga tubyana mashiko a Njambi.

13. Ngila muka yali na kupangesa Satana mu kushongangeya banu mangana bauwasane?

¹³ Kuli mulali ukwabo lalo wali na kupangesa manene Satana. Ou mulali unapu kuuwasana, co naupangesa ha simbu yailaha manene. Satana walingisile Eva auwasane mu lihya lya Endeni. Wamwihwile ngwendi: “Kuma mwa busunga bene Njambi namileka ngwendi kesi mulye ku bushuka bwa ku muti woshe woshe wa muno mu lihya ndi?” (Kushangumuka 3:1) Mu simbu yayoyele Yombi lalo, Satana wehwile Yehova ha mesho a tungelo ngwendi: “Kuma Yombi anga akakulemesa nga na bimo byahi awanaho?” (Yombi 1:9) Yesu mwatundile mu kumumbwitika, Satana wamwesekele ngwendi: “Nga u muna Njambi, shika mamanya awa ngeci alimuke makende.”​—Mateo 4:3.

14. Satana asa kungumuna bati banu bamone ngwabo bilinga bya bundemone kubyabihile?

¹⁴ Ano matangwa, Liyabolo acili na kushongangeya  banu mangana bauwasane. Ali na kulingisa banu bamone bilinga bimo bya bundemone kupwa byabibwa. Ca lubinda, na baka-Kilisitu bamo kubanangukile bushonde buli mu bilinga bya bundemone. (2 Kolinte 11:3) Bika bitunapande kulinga mangana tulinyungilile yetu babenya? Tulinga bati mangana Satana keti atungumune? Tusimutwiyeni ha byuma bibali bije asa kupangesa Satana mangana atungumune. Ebi byuma binapu senga na bumbanda bwa kulisaka.

15. Byuma bya senga byasa kutukobelesa bati mu bundemone?

¹⁵ Ano matangwa, mu mafilimu amangi, mu biñanda bya ha TV, mu bweho bwa ha kompyuta na mawembusaiti, bali na kumwesa bandemone, manseno na bilinga bya bundemone. Banu babangi bali na kutala ebi byuma na kubimona ngwe bya senga lika, co kubesi na kunanguka ngwabo bali na kulikwatasana na bandemone. Munu asa lalo kulikwatasana na bandemone kwitila mu bilika bya kuzumbangeya batsi, bilika bya kwanuka batsi, kwana batsi milambu, kusakesa bifwile na bilika bya ha myala. Liyabolo nashweke bushonde buje bwalibungila mu byuma ebi bya bundemone, co na bimwesa kupwa ngwe byuma byabibwa manene. Munu asa kusinganyeka ngwendi njitala lika ebi byuma bya bundemone, oloni kunjibilingi nambe kulikobelesamo. Mwafwa bika kusinganyeka ngoco kunasa kukobelesa munu mu bukalu?​—1 Kolinte 10:12.

16. Bika bitunapande kubyanena byuma bya senga bije bimwesa byuma bya bundemone?

¹⁶ Satana na bandemone bendi kubesi na nzili ya kuzibuka byuma bitusinganyeka. Oloni byuma bitulyangwila  kulinga yetu babenya na naanga yetu, kwambateselela na byuma bya senga, bilingisa Satana na bandemone bendi bananguke byuma bitwazema nobyo bituli na kusinganyeka. Nga twangula mafilimu, myaso, nambe mabulu aje amwesa bya kutahesa basipilitu, manseno, baka-bundemone, bulozi, bipukupuku na mizimbu ya cifwa eci, kulingisa Satana na bandemone bendi bazibuke ngwabo kuma twabishaka. Ngeci batushongangeya mangana tulikobelese manene mu byuma bya bundemone.​—Tandeni Ngalatiya 6:7.

17. Satana asa bati kupangesa lishungu lyetu lya kushaka kupwa ba kulikangula?

¹⁷ Satana asa lalo kupangesa lishungu lyetu lya kushaka kupwa ba kulikangula. Banu babangi ano matangwa  bali na kubinja. Hamo munu neseka kuya ku bipatela, oloni musongo wendi anga muwaya muje. (Mako 5:25, 26) Ngeci, asa kulishoshomwena na kushaka ngwe aye ku bimbanda, indi hamo kutaba sakesi ije inakundama ku bundemone. Yetu baka-Kilisitu tunapande kunyanyama kutewa twangula bumbanda nambe sakesi ije inakundama ku bundemone.​—Valevi 19:31.

18. Sakesi muka ije yanapande kubyana muka-Kilisitu?

¹⁸ Yehova naleke boshe baje bapokola mashiko endi ngwendi: “Munu uje kononoka lishiko, malombelo endi kuli [yange] anapu a bunyengwe.” (Visimo 28:9) Kunapu kubindama kwakama nga Yehova katolilila ku malombelo etu. Ngeci, kutushaka kulinga byuma bije bitsiya busamba bwetu na Yehova na kumulingisa abyane kutukwasa, maneneni nga tubinja. (Myaso 41:3) Tunapande kutondesesa tuwane nga bumbanda bubatwana, nambe ngila ibatusakelamo inakunduma ku bundemone. (Mateo 6:13) Nga tuwana ngwetu binakundama ku bundemone, co tunapande kubyana.​—Taleni Biñanda bya Kushongo ha 32.

19. Bika binalingisa banu bazibile lyoba Liyabolo?

¹⁹ Banu bamo bakasinganyeka ngwabo Liyabolo na bandemone bendi kubakeleko, bapwa bakusinganyekela lika. Oloni beka bazibuka ngwabo kubali mwafwa ya bukalu bubanaliwana nabwo mu buyoye. Banu babangi bakazibila lyoba basipilitu bababi mwafwa bakatolilila ku bilongesa bya makuli bya cisemwa. Bamo bakeleke bakwabo ngwabo banapande kutewa bandemone mwafwa basa kubabulumuna. Beka bakazibi kubwaha kutolilila ku mizimbu eyi, co nabo bakalekeko bakwabo lalo. Eyi mizimbu kakangi ikalingisa banu bazibile lyoba Liyabolo.

20. Twasa bati kwambulula mizimbu ya Satana ya makuli?

 ²⁰ Satana ashaka ngwendi banu bamutewe. (2 Tesalonika 2:9, 10) Satana wapwa muka-makuli, ngeci azibuka mwakungumwina bisinganyeka bya baje bazema bilinga bya bundemone mangana bakulahele byuma bya makuli. Banu ba cifwa eci basa kwendeka ngwabo banamono byuma bya ciyobo na kubilangulula ngwe bya busunga. Banu babangi bakai na kwambulula eyi mizimbu na kuyamesa. Yetu baka-Kilisitu kutwapandele kukwasa Satana mu kwambulula mizimbu ya cifwa eci.​—Yowano 8:44; 2 Timateo 2:16.

21. Biñanda muka bitunapande lika kusimutwiya?

²¹ Nga muka-Kilisitu wakele na bandemone kunima, kapandele kulangulula biñanda bya cifwa eci ku bakwabo. Yetu banu ba Yehova kutwapandele kuziba lyoba ngwetu Satana na bandemone bendi basa kutubulumuna embwe. Tutaleni kuli Yesu mwafwa Yehova namwana nzili yakama. (Vahevelu 12:2) Yesu kalekele bandongesi bendi mizimbu ya bandemone. Oloni wasimutwiiye lika bya muzimbu wa Bumwene na ‘byuma bya kukomokesa bije byanalingi Njambi.’​—Vilinga 2:11; Luka 8:1; Loma 1:11, 12.

22. Bika bitunapande kubyana?

²² Satana ali na kushungwiya manene kutsiya busamba bwetu na Yehova. Apangesa ngila yoshe yoshe mangana atsiye busamba bwetu. Oloni tuzibuka milali ya Liyabolo, co tubyaneni byuma bya bundemone byoshe. ‘Kesi twane Liyabolo mwela’ mwafwa asa kutungumuna mangana tulikobelese mu byuma bya bundemone. (Tandeni Efeso 4:27.) Nga tubyana Liyabolo, co kututsi mu miheto yendi, oloni Yehova atunyungilila.​—Efeso 6:11.