1, 2. ¿Ti Dios të xytyukumäˈäyëm, ets tiko tyam jyëjpˈamëty nyajtuˈunëm?

JYOBAA të xytyukumäˈäyëmë wijyˈäjtën parë mbäät niˈˈijxtutëm wiˈix yëˈë jyaˈayˈaty (Génesis 1:27). Ko duˈun të xyajkojëm, mbäädë net njaygyujkëm ko yˈanaˈamën yëˈë parë ndukˈoyˈäjtëm. Ets ko nguytyuˈunëm, ta nyaˈijxëm ko ntsojkëmë Jyobaa ets nëjxëp nmëwinmäˈänybyatëm ja “oybyë esë axëëkpë” (Ebreeʉsʉty 5:14).

² Tyam wiˈixëmë jotmay jyaˈˈaty, pääty jëjpˈam ets nˈijxëm wiˈix mbäät nyajtuˈunëmë anaˈamën diˈib miimp mä Biiblyë. Pes kyaj jyaˈˈaty tuˈugë anaˈamën diˈib mbäät nyajtuˈunëm ko nbatëm tuˈuk tuˈugë jotmay. Extëm nˈokpëjtakëm, tyam wiˈixëmë doktoor tˈëxpëjkpëtsëmdë parë dyajtundë neˈpyny. Tyäˈädë yëˈë diˈib mbäät nmëmäˈäy nmëdäjëm pën nmëmëdowäˈänëmë Jyobaa. Pën njaygyujkëm yajxon wiˈix jyënaˈany Diosë yˈanaˈamën ta yajxon nwinmäˈäyëm ti nduˈunëm extëm mbäät nayjäˈäjëm wäˈäts Dios windum ets nˈijtëm xëmë mä ja Diosë tsyojkën (Proverbios 2:6-11). Min nˈokˈijxëm tuˈuk majtskë tyäˈädë tëyˈäjtën diˈib yajpatp mä Biiblyë.

3, 4. ¿Näˈä tim jawyiinë Biiblyë tmaytyaˈaky ko Jyobaa mëj tˈixyë neˈpyny, ets näˈä jatëgokë Dios dyajtëyˈäjtëndëjkë?

³ Mä tim jawyiinë Jyobaa ojts dyaˈixyëty ko jukyˈäjtën mëdë neˈpyny tuˈugyë yëˈë ets ko mëj tˈixy, net ko Kain dyaˈoˈkyë Abel. Dios duˈun tˈanmääyë Kain: “Yëˈë mˈutsy jyot nyeˈpyny, mëdiˈibë të xytyemy të xyjyaˈatyën nääxkëjxy. Yëˈëjëts xyˈämëdoop, etsëts nibäyoˈoyëty” (Génesis 4:10, MNM). Dios windum duˈun nyajxy ja Abelë nyeˈpyny extëm ja jyukyˈäjtën diˈibë  naty të yajpëjkë mëk axëëk. Mbäät njënäˈänëm ko ja Abelë nyeˈpyny duˈunxyëp extëmë naty tˈamdoyë Dios amëktaˈaky parë yajnitsiptunët (Ebreeʉsʉty 12:24).

⁴ Ko ja ayoˈonduu nyajxy, ta Dios tˈanmääyë Noˈee ko mbäät yajtsuˈutsyë jëyujk, per ta yaˈˈanmääy: “Yëˈë tëy käˈäp xyjëˈkxtëty yëˈë neˈpyny. Yëˈë tsuˈutsy mëdiˈibë neˈpynytyukˈoogën këdii yëˈë xyjyëˈkxtëty. Jaˈa ko yëˈë neˈpyny, yëˈë duˈun juukyˈäjtënˈäjtp. Ëjts nyäjtëwaambyëts yëˈë jyot nyeˈpyny yëˈë jäˈäyëty” (Génesis 9:4, 5, MNM). Axtë tyambäät niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy tsojkëp tkuytyundëdë tyäˈädë anaˈamën. Tyäˈädë yëˈë yajtëyˈäjtëndëjkëp extëmë Dios tˈanmääyë Kain, ko tukëˈëyë diˈib jukyˈäjtp, jyukyˈaty mët ko tmëdatyë neˈpyny. Ets ko Jyobaa diˈib yajkypyë jukyˈäjtën kyuentëwitsaampy pënaty kyaj tmëjˈixyë jukyˈäjtënë etsë neˈpyny (Salmo 36:9).

5, 6. Mä ja anaˈamën diˈibë Moises yajmooy, ¿wiˈixë Dios ojts tnigajxy ko myëjˈijxypyë neˈpyny? (Ix nanduˈunë rekuäädrë “ Nˈokmëjˈijxëmë jyukyˈäjtënë tukëˈëyë jëyujk”.)

⁵ Tyäˈädë nan ojts wyeˈemy kujayë mä ja anaˈamën diˈibë Moises yajmooy. Japë Jyobaa jyënany: “[Ko pën] tjëˈkxëty yëˈë neˈpyny, waˈan twiˈixtsowëty. Yëˈë kopkpëkyëts ko nyäjˈoogëty mä ja nyääx kyäjpnën. Jaˈa ko tëgokyë mëdiˈibë juukyˈäjtpën mëët yëˈëygyëjxmëdën jyuukyˈaty ko neˈpyny tmëëdëty, yëˈë neˈpyny të yëˈë miitsëty nmoˈodë, ets yëˈëyë mjuukyˈäjtënëty xytyukkuyaktëty jäm mä yëˈë potsyën mä ja wintsëˈkën yäjˈyekyën” (Levítico 17:10, 11, MNM). (Ixë rekuäädrë “ Neˈpyny yëˈë tukniwatsp ja poky”.)

⁶ Ko neˈpyny ijty kyatuny mä ja wintsëˈkën yajˈyaky, ta yajnastamë naxkëjxy. Duˈuntsoo natyë Jyobaa yajmooyëmbityë ja jukyˈäjtënë diˈib të dyaky (Deuteronomio 12:16; Ezequiel 18:4). Ja israelitëty ojts yaˈˈanëëmëdë ets yajxon ja jëyujk dyajwindaxtët parë ttsuˈutstët net kyaj wiˈix nyayjawëdët Dios windum, ets duˈuntsoo dyaˈixëdët ko wyintsëˈkëdëbë Jyobaa diˈib yajkypyë jukyˈäjtën. Per kyaj ojts ttimˈyaˈoˈktëwdë ja anaˈamën ets nituk tsunyëny ja neˈpyny tkayajwëˈëmët mä ja tsuˈutsy.

7. ¿Wiˈixtsoo Dabit dyaˈijxë ko mëjwiin kajaa tmëjˈixyë neˈpyny?

⁷ Dabit diˈibë Dios tsojkë, ojts yajxon tjaygyukë wiˈixë  Jyobaa yˈanaˈamën jyënaˈany mä neˈpyny (Apostʉlʉty 13:22). Ko naty tëgok jyantsy tyëëtsë, ta nidëgëëgë tsyiptuumbëty ojts tyëkëdë amëjää mä naty ja myëtsip yajpäättë, ta tjuˈttë nëë mä tuˈugë nëdäjny ets ta ojts tmënëjxtë mä Dabit. ¿Ti Dabit tyuun? Ojts jyënaˈany: “¿Ti yëˈëtsë net nˈuugëbë nyëë nyeˈpynyë tyäˈädë yetyëjkëty diˈib oˈkën jëjpˈamë jyukyˈäjtën të tpëjtäˈäktë?”. Oyë natyë Dabit jyantsy tyëëtsë kyaj ojts  tˈuuky ja nëë, “ojts tnastamë” duˈunxyëp extëm tmooyë Jyobaa. Pes duˈun dyajnäjxy ja nëë extëm ja nyeˈpynyë tsyiptuumbëty o ja jyukyˈäjtën (2 Samuel 23:15-17).

8, 9. Ko ja apostëlëtëjk jyukyˈäjttë, ¿ojtsë Dios dyajtëgatsyë yˈanaˈamën mä wiˈix mbäät nˈijxëmë jukyˈäjtënë etsë neˈpyny? Oknimaytyäˈäk.

⁸ Ja natyë tiempë të nyaxy naa 2,400 jëmëjt mä Noˈee yajmooyë anaˈamën ets naa 1,500 jëmëjtën mä Moises nanduˈun yajmooy, ko nyaymyujkëdë tuk grupë mëjjäˈäytyëjk diˈibë naty wyooyoˈoytyëbë Diosë kyäjpn. Ta Jyobaa wyinmäˈänymyooyëdë ets duˈun tkujayëdët: “Ja espiritë santë es nandëˈën ëëtsëty nˈoyjäˈädëpts es kyajts nmoˈoytyët wiinkpë ëxpëjkën, yëˈëyë tyäˈädë: Kyaj xyjëˈxtët ja jëyujk diˈibë të yajtukwintsëˈëgë agojwinax, kyaj xyjëˈxtët ja neˈpyny [“kyaj xyajtundët”, NM] es ja tsuˈutsy diˈibë kyaj wäˈäts të wyindäjxtäˈäy, es nanduˈun kyaj mëˈindundët” (Apostʉlʉty 15:28, 29).

⁹ Extëm nˈijxëm, ja mëjjäˈäytyëjk diˈibë naty wyooyoˈoytyëbë Diosë kyäjpn ojts yajxon tjaygyukëdë ko Dios mëj tˈixyë neˈpyny. Ets ko jäˈäy axëëk dyajtuny, duˈunë naty pyokytyuny extëm ko tˈawdatyë wiink dios o ko tmëttsëënë oypyënëty. Tyam nan yëˈë tadë anaˈamën nbanëjxëm. Extëm ko nwinguwäˈkëmë jotmay mä doktoor xyˈanmäˈäyëm ets nyajtuˈunëmë neˈpyny, tsojkëp nˈijxëm wiˈixë Biiblyë jyënaˈany parë nduˈunëm ti Dios tyukjotkëdäˈägëp.

10, 11. 1) ¿Kyupëjktëbë Jyobaa tyestiigëty etsë neˈpyny tyëkët niniˈxoty o tadë taxk pekypyë diˈib neˈpynyˈäjtp? 2)¿Näˈä mbäät niduˈuk niduˈuk nwinmäˈäyëm ti nduˈunäˈänëm?

¹⁰ Jyobaa tyestiigëty jyaygyujkëdëp ko tyäˈädë anaˈamën jyënaˈany: “Kyaj xyjëˈxtët [“xyajtundët”, NM] ja neˈpyny”. Pääty kyaj nyäjkëmë neˈpyny parë wiink jäˈäy dyajtunët, kyaj ngupëjkëm ets tyëkët niniˈxoty o yajjuudëdë neˈpynyˈäjtëm parë net ok tyëkët. Ets nan kyaj ngupëjkëmë tadë taxk pekypyë diˈib yajtijp: glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas etsë plasma yëˈko nan neˈpynyë nanduˈun.

¹¹ Tyäˈädë taxk pekypyë yëˈë diˈibë netë doktoor yajnaywyäˈkxëp (amxan fracciones) parë dyajtsooygyojtë. ¿Oyëdaa  ngupëjkëm? ¿Mbäät nwinmäˈäyëm ko yëˈë natyë neˈpyny ngupëjkëm? Niduˈuk niduˈuk mbäät nwinmäˈäyëm ti ndunäˈänëm. Ets pën yëˈë doktoor yajtunaambyë këˈëm neˈpyny diˈib kyaj të yˈity pëjkeˈeky parë yajtunëdë hemodialisis, hemodilución etsë recuperación de sangre, nan këˈëm mbäät nwinmäˈäyëm pën ngupëkäˈänëm o pën kyaj (ix diˈib mëët kyaˈpxy: “Ko doktoor dyajnaywyaˈxyëtyë neˈpyny ets tijaty yajtuundëp ko jäˈäy ttsuktë”).

12. ¿Ti mbäät xypyudëjkëm parë yajxon nwinmäˈäyëm ti ndunäˈänëm?

¹² Ko nyaˈˈanmäˈäyëm ets këˈëm nwinmäˈäyëm ti ndunäˈänëm, ¿yëˈë duˈun yˈandijpy ko Jyobaa kyaj tmëjpëjtaˈaky oy tii nduˈunëm? Kyaj, pesë Jyobaa nyijawëyaampy wiˈix nwinmäˈäyëm ets tiko tijaty duˈun nduˈunëm (Proverbios 17:3; 21:2; 24:12). Pääty, ¿ti mbäät nduˈunëm mä ngakupëjkëm tijatyë doktoor të xyˈanmäˈäyëm nyajtuˈunëm? Oy ko jawyiin nmënuˈkxtakëmë  Dios ets nbayoˈoyëm mä ëxpëjkpajtën pën oy ko ngupëjkëm o kyaj. Ta net nyajtuˈunëm ja jot winmäˈäny ets këˈëm nˈijxëm pën tyukjotkëdäˈägëbë Jyobaa ti ndunäˈänëm (Romanʉs 14:2, 22, 23). Kyaj mbäät yëˈë nduˈunëm wiˈixë wiink jäˈäy wyinmay, ets nan kyaj mbäät pën nˈanmäˈäyëm: “¿Ets mijts tixyëp mˈoktuumpy?”. Pes “këjkjaˈa nikëjxmˈäjtëm tijaty nduˈunëm” (Gálatas 6:5, NM; Romanʉs 14:12; ixë rekuäädrë mä jyënaˈany: “ ¿Nˈijxypyëtsë neˈpyny extëmë Dios tˈixy?”.) *

13. ¿Ti xytyukˈijxëm ko Jyobaa xymyoˈoyëmë yˈanaˈamën etsë tyëyˈäjtën? Okpëjtäˈäk tuˈugë ijxpajtën.

¹³ Tadë anaˈamën diˈib miimp mä Biiblyë, yëˈë xytyukˈijxëm ko Jyobaa wijy ets ko duˈun extëm tuˈugë uˈunk teety diˈib kyuentˈäjtypyë yˈuˈunk yˈënäˈk (Salmo 19:7-11). Pes ko xytyukˈanaˈamëm parë kyaj nyajtuˈunëmë neˈpyny kajaa xykyuwäˈänëm parë kyaj ok xyˈaxëktuˈunëm (Apostʉlʉty 15:20). Axtë oyatypyë doktoor diˈib tsujktëp jyënäˈändë ko mas oyˈixyë jäˈäy ttsuktë pën kyaj dyajtëkë neˈpyny. Niˈamukë nbëjkëmë kuentë ko Jyobaa yëˈë nDeetyˈäjtëm diˈib mëk xyjantsy tsyojkëm ets ko mëjwiin kajaa wyijˈyëty (Isaías 55:9; Fwank 14:21, 23).

14, 15. 1) Oknigäjx diˈibatyë anaˈamënë Jyobaa myooyë kyäjpn mä dyaˈijxë tsyojkën. 2)¿Wiˈix mbäät tyam nguytyuˈunëmë tadë anaˈamën parë kyaj nˈayoˈonbatëm?

¹⁴ Dios xëmë tmëmay tmëdäjy ti kyäjpn tyukˈoyˈatëp. Duˈun dyajnigëxeˈeky mä mayë anaˈamën diˈib myooy ja israelitëty. Extëm nˈokpëjtakëm, kom xëmë ijty ja israelitë dyajtundë tyëjkniˈx, ta Jyobaa yˈanmääyëdë ets tnabojtsˈawdittët ja pyäˈä o tnagamët këdiibë pën yˈayoˈonbäädët (Deuteronomio 22:8; 1 Samuel 9:25, 26; Nehemías 8:16; Apostʉlʉty 10:9). Nan ojts yajtukˈanaˈamdë ets yajxon tkuentˈattët ja tsäjkää o wäj diˈib käˈp (Éxodo 21:28, 29). Pënaty ijty kyaj tmëmëdoyë tyäˈädë  anaˈamën, kyaj naty tmëjpëjtaˈaky ko wiˈix jyat kyëbatët ja jyiiky myëguˈuk ets mbäät tnikëjxmˈaty ja nëë neˈpyny.

¹⁵ Tyam nan mbäät nyajtuˈunëmë tyäˈädë anaˈamën parë këdiibë nˈayoˈonbatëm, extëm diˈib jamë kyarrë tˈixët pën kyaj myäˈädëty ets tˈixët wiˈix dyajˈyoˈoy. Tsojkëp nanduˈun nˈijxëm pën jam ti mä tëjk diˈib mbäät yˈayoˈonbëjtaˈaky ets ja lugäär mä nduˈunëm, nguentˈäjtëmë jëyujk diˈib awäˈän ets kyaj nduˈunëm tijaty mbäät xyaˈˈayoˈonbatëm. Pes mä näägë it lugäär, mayë ënäˈktëjk yˈooktë mët ko kyaj tkuentˈattë jyukyˈäjtën. Pääty pënaty itandëp mä Diosë tsyojkën, jëjpˈam tmëjˈixëdë jyukyˈäjtën ets kyaj tpëjtäˈägët ayoˈon jëjpˈam, ets nan kyaj wyinmayët ko kyaj wiˈix jyat kyëbatët. Duˈuntsoo ënäˈktëjk ttukxondäˈäktët niˈigyë jyukyˈäjtën mët ko kyaj nanëgoobë tpëjtäˈäktët ayoˈon jëjpˈam (Eclesiastés 11:9, 10).

16. ¿Wiˈixë Diosë yˈanaˈamën jyënaˈany ko jäˈäyë maxuˈunk dyaˈooky? (Ix nanduˈun wiˈix jyënaˈanyë nota.)

¹⁶ Jyobaa kajaa dyajtsobäätyë jukyˈäjtën, axtë diˈib apenënëm naxkëdakp tääk jodoty. Mä ja anaˈamën diˈibë Moises yajmooy, ojts tnigajxy wiˈix mbäät yajtuny tuˈugë jäˈäy ko dyajtsayutët tuˈugë toxytyëjk diˈib uˈunkmëët. Pën oˈkp ja toxytyëjk o ja maxuˈunk, ta ja jäˈäy nyaxët extëmë yajjäˈäyˈoˈkpë ets “tˈoˈkëmbitët ja jukyˈäjtën diˈibë naty të dyajtëgoy” (Éxodo 21:22, 23). * Ko nˈijxëm wiˈixë tyäˈädë anaˈamën jyënaˈany, ta njaygyujkëm wiˈixë Jyobaa nyayjawëty ko tˈixy yˈooky miyonkˈamë uˈunk jëmëjt jëmëjt. Mayë jäˈäy dyaˈooktë uˈunk mët ko yˈit tsyëënëdë oypyënëty mëët o mët ko kyaj tmëdatäˈändë uˈunk.

17. ¿Wiˈix mbäät njotkujkmoˈoyëm tuˈugë jäˈäy diˈib të dyaˈoogyë yˈuˈunk mä kyajnëm tnijawë tëyˈäjtën?

¹⁷ Per, ¿ets pën tuˈugë toxytyëjk të dyaˈoogyë yˈuˈunk mä kyajnëm tnijawë tëyˈäjtën? ¿Mbäät wyinmay ko kyaj Jyobaa pyaˈˈayowëdët? Kyaj, kyaj mbäät duˈun wyinmay. Niˈamukë pënaty  jodëmbijtp amumduˈuk jot, mbäät yˈittë seguurë ko pokymyaˈkxëdëbë Jyobaa mët yëˈëgyëjxmë Jesusë nyeˈpyny (Salmo 103:8-14; Éfesʉ 1:7). Pesë Jesus kyaj tnimiinyë wäˈäts jäˈäy, yëˈë nyimiinë “pekyjyaˈaytyëjk es jyodëmbittët” (Lukʉs 5:32).

18. Extëmë Biiblyë jyënaˈany, ¿tidën ja tuk pekyë nëë neˈpyny yajpëyeˈkypy?

¹⁸ Jyobaa kyaj jeˈeyë xyˈanmäˈäyëm ets kyaj wiˈix nduˈunëmë nmëguˈukˈäjtëm, nanduˈun xyˈanmäˈäyëm ets kyaj nˈaxëkˈijxëm, pes ko jäˈäy tˈaxëkˈixyë myëguˈuk ta dyajpëyeˈegyë neˈpyny. Apostëlë Fwank ojts tkujayë: “Diˈibë kyaj ttseky ja myëguˈuk, yëˈë dëˈën yajjäˈäyˈoˈkpë” (1 Fwank 3:15). Tyäˈädë kyaj yëˈë tˈandijy ko tuˈugë jäˈäy kyaj oy nyayjawëty mëdë myëguˈuk, yëˈë duˈun ko tˈixäˈäny ooky. Ko duˈun tjantsy axëkˈixyë myëguˈuk, mbäät axtë tniwäämbety extëm mbäädë Jyobaa tyukumëdoyëty (Levítico 19:16; Deuteronomio 19:18-21; Matewʉ 5:22). Extëm yä nˈijxëm, jëjpˈam ets nduˈunëmë mëjää parë nyajjëgakëm mä jot korasoonë duˈumbë axëkˈäjtën pën jap të nyaxkëdaˈaky (Santya̱ˈa̱gʉ 1:14, 15; 4:1-3).

19. ¿Wiˈix mbäät xypyudëjkëm extëm jyënaˈanyë Salmo 11:5 etsë Filipʉs 4:8, 9?

¹⁹ Pën nˈijxëmë jukyˈäjtën extëmë Dios tˈixy, ets pën itäˈänëm xëmë mä tsyojkën, ta njëjpkudijëmë awäˈänˈat këbetyˈat. Mä Salmo 11:5 jyënaˈany ko Jyobaa “yˈaxëkˈijxypy diˈib tsyejpyë awäˈänˈat”. Tyäˈädë tekstë kyaj yëˈë jeˈeyë xytyukˈijxëm wiˈixë Dios nyayjawëty, nan mbäät xypyudëjkëm parë oy njukyˈäjtëm. Pën ntsojkëmë Dios, ta njëjpkudijëm tukëˈëyë ixy jawë diˈib mbäät xyaˈˈawäˈändakëm. Ko ngäjxëmë Filipʉs 4:8, 9 ko Jyobaa yëˈë “diˈibë xymyoˈoyëm ja agujkˈäjt jotkujkˈäjtën”, ta nijäˈäjëm ko tsojkëp nyajtuktujkëmë jot winmäˈäny etsë jot korasoon mët tukëˈëyë diˈib oybyëtsëmëp, yaˈoynyigäjxp, diˈib nitëjkëp ja mayˈäjt wintsëˈkën ets diˈib yajjaˈˈatëp ja jotkujkˈäjtën.

20-22. ¿Wiˈixë Dios mëduumbë nyayaˈitëdë mëdë naxwinyëdë jäˈäy, ets tiko?

²⁰ Naxwinyëdë jäˈäy diˈibë Satanas anaˈamëp nyikëjxmˈäjtypyë nëë neˈpyny Dios windum. Pesë yˈanaˈambëtëjk ja mä Biiblyë yajtijy “axëk jëyujk”, diˈib të dyaˈooky miyonkˈamë jäˈäy etsë nimaybyë yëˈë diˈib myëduundëbë Jyobaa (Daniel 8:3, 4, 20-22; Diˈibʉ Jatanʉp 13:1, 2, 7, 8). Anaˈambëtëjk diˈib myëdäjttëbë  mëjää yëˈë mëët nyayajtuˈugyëdë jäˈäy diˈib myëdäjttëp mëjatypyë negosyë etsë ëxpeky jyaˈayëty, parë dyajkojtë tukëˈëyë tuumbajn diˈib mëët tsyiptundë ets tjantsy pyäättë kajaa meeny sentääbë. Pääty tëyˈäjtën extëmë Biiblyë jyënaˈany, ko naxwinyëdë jäˈäy yëˈë “Mëkuˈ të nyëwängëjxnëyëdë” (1 Juan 5:19, ØXN).

²¹ Pënaty pyanëjxtëbë Jesus kyaj nyekydyuˈunˈattë extëmë naxwinyëdë jäˈäy, kyaj ttuktëkëdë politikë ets nan kyaj nyëjxtë tsiptuumbë, pääty kyaj tnikëjxmˈattë nëë neˈpyny (Fwank 15:19; 17:16). * Ets ko jäˈäy yˈaxëktunëdë kyaj axëëk dyajjëmbittë, niˈigyë dyaˈixëdë ko tsyojktëbë myëtsip axtë nyinuˈkxtakëp, pes yëˈë pyanëjxtëbë Jesusë yˈijxpajtën (Matewʉ 5:44; Romanʉs 12:17-21).

²² Pënaty jyantsy myëduundëbë Dios ninëˈën tkatuktëkëdë mëj Babilonia o tukëˈëyë relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty, diˈib mëjwiin kajaa nyikëjxmˈäjtypyë nëë neˈpyny. Mä Biiblyë jyënaˈany ko mä yëˈë “yajpääty temy yeky ja Diosë yˈayuk  käjxwäˈxpë ja nyeˈpyny, es ja nyeˈpyny diˈibë Dios jyaˈayˈajtypy, es nidëgekyë ja nyeˈpyny ja jäˈäy diˈibëtyë jäˈäy yaˈoˈkëdë naxwiiny”. Päätyë Dios xyˈanmäˈäyëm: “Pëtsëmdë mä tadë käjpn, miitsëty diˈibaty njäˈäyˈäjttëp” (Diˈibʉ Jatanʉp 17:6; 18:2,4,24).

23. ¿Ti nanduˈun yˈandijpy ndukpëtsëˈëmëmë mëj Babilonia?

²³ Ko ndukpëtsëˈëmëmë mëj Babilonia kyaj jeˈeyë tˈandijy yajjoˈotsëdë nxëëˈäjtëm mä ja relijyonk diˈib të ndukˈijtëm. Nan yëˈë yˈandijpy nˈaxëkˈijxëm tijaty tyuundëp ja jäˈäyëty diˈib ja relijyonk kyaj dyajkuboky, extëm yˈit tsyëënëdët oypyënëty mëët, ttuktëkëdë politikë ets tpaˈoˈktëwdë mëkjäˈäyˈäjtën (Salmo 97:10; Diˈibʉ Jatanʉp 18:7, 9, 11-17). ¡Mëjwiin kajaa kujkë nëë neˈpyny tyemy yeky ko duˈunë naxwinyëdë jäˈäy jyukyˈaty!

24, 25. ¿Wiˈix tyamë Jyobaa tpokymyeˈkxyë jäˈäy ko jyodëmbity mä tnikëjxmˈaty ja nëë neˈpyny, ets wiˈix ijty ja israelitëty yajkuwäˈäny mä ja nax käjpn mä kyaktsoˈoktë?

²⁴ Mä naty ngatukˈijtëmë relijyongë tëyˈäjtënbë, mbäät njënäˈänëm ko nan nduˈunëmë naty tijatyë Satanasë jyaˈay tyuumpy. Pääty xytyukpatëmë natyë pyoky mä nëë neˈpyny dyajpëyeˈeky. Per të nyajtëgäjtsëmë nëˈë tuˈu, të nbëjtakëmë mëbëjkën mä ja wintsëˈkën diˈibë Kristë yäjk, ets të Dios ndukëdëjkëmë jukyˈäjtën. Duˈuntsoo Jyobaa xyˈaxäjëm ets xykyuentˈäjtëm parë mëët yajxon nˈijtëm (Apostʉlʉty 3:19). Tyamë Jyobaa xykyuwäˈänëm extëm ijty ja israelitëty tkuwäˈäny ko dyajjamˈäjtyë nax käjpn mä kyaktsoˈoktë (Números 35:11-15; Deuteronomio 21:1-9).

²⁵ ¿Wiˈix ijty tyunyë tyäˈädë nax käjpn? Pën jam ijty tuˈugë israelitë yˈayoˈonbääty ets dyaˈoogyë myëguˈuk, ta ijty kyugaagë mä tyäˈädë nax käjpn këdiibë jäˈäy yaˈoogëdët. Ets ko jam jyaˈty, ta ja yajkutujkpëty pyayoˈoyëdë ets jam tsyëënët axtë koonëm yˈoogët ja saserdotë wintsën, taanëm mbäät pyëtsemy ets nyëjxët mä tyimnëjxäˈäny. Ko Jyobaa dyajjamˈäjtyë duˈumbë nax käjpn, yëˈë xytyukˈijxëm ko mëjwiin kajaa dyaˈijxë paˈˈayoˈojën ets ko mëj tˈixyë jukyˈäjtën. Tyam nanduˈun Dios xykyuwäˈänëm mët yëˈëgyëjxm ko Kristë të xyjuˈuybyëtsëˈëmëm, ta nˈawäˈätspëtsëˈëmëm mä oˈkën diˈib xyjanitëjkëm ko näˈäty nˈayoˈonbatëm ets ninäjxëm këjxmë Diosë yˈanaˈamën mä jyënaˈany,  nmëjˈijxëmë neˈpyny etsë jukyˈäjtën. ¿Wiˈix mbäät nyaˈijxëm ko nmëjjäˈäjëm ko Jyobaa duˈun xykyuwäˈänëm? Mët ko nˈanmäˈäyëmë jäˈäy ets tmëwingondëdë Jyobaa parë nanduˈun yajkuwäˈändët. Jëjpˈam ets tyam duˈun nduˈunëm, pes wingon yˈity ja “mëk ayoˈon” (Matewʉ 24:21; 2 Korintʉ 6:1, 2).

26-28. ¿Wiˈix tyamë Dios mëduumbë tnikëjxmˈattë tuunk duˈun extëm ja kugajpxy Esekieel, ets wiˈix mbäät nˈijtëm xëmë mä ja Diosë tsyojkën?

²⁶ Tyamë Dios mëduumbë nanduˈun tnikëjxmˈattë tuunk extëm ja kyugajpxy Esekieel, yëˈë ojtsë Jyobaa tyuunkmoˈoyëty parë tˈawanët ja israelitëty ti naty tyunaampy. Duˈun yaˈˈanmääy: “Tsojkëp xymyëdooˈitëdë tadë ayuk [diˈibë nˈanmaapy] ets xytyukˈawanëdë jäˈäy tits ndunaampy”. Koxyëbë Esekieel tkakuytyuuny ti Dios tuknipëjkë, taxyëp tnikëjxmˈäjty ja nëë neˈpyny diˈib taam yojk ko Dios dyajkutëgooyë Jerusalen käjpn (Ezequiel 33:7-9). Per extëm nijäˈäjëm, Esekieel ojts tkuytyuny ti yajtuknipëjk ets kyaj tnikëjxmˈäjty ko ja jäˈäyëty yˈoˈktë.

²⁷ Timtsojkë Dios dyajkutëgoyaˈanyë naxwinyëdë jäˈäy diˈibë Satanas yˈaneˈempy. Pääty nˈokˈijxëm ko jëjpˈamë tyäˈädë tuunk diˈib të nyajtuknipëjkëm ets ngäjxwäˈxëm “ja xëë mä Dios xynyitsiptunäˈänëm”, ets nigäjx nimaytyakëm ja Diosë yˈAnaˈamën (Isaías 61:2; Matewʉ 24:14). ¿Njotmoˈoyëmë tyäˈädë tuunk nëˈën nmadakëm? Pääblë ojts duˈun ttuny, pääty jyënany: “Kyajts ëj xypyekyˈixtët ko mˈooktët pekyoty, mët ko të nˈawanë tëgekyë yëˈë Dios ja yˈayuk es këdiibë myajtëgoyëdët” (Apostʉlʉty 20:26, 27). Min nˈokpanëjkxëmë apostëlë Pääblë yˈijxpajtën.

²⁸ Parë xëmë nˈijtëm mä Diosë tsyojkën, kyaj jeˈeyë tsyekyëty ets nmëjˈijxëmë jukyˈäjtënë etsë neˈpyny duˈun extëmë Dios tmëjˈixy. Pes extëm nˈixäˈänëm mä ja tuˈukpë kapitulo, jëjpˈam ets nˈijtëm wäˈäts Dios windum.