Nëjkx parë xyʼixët diʼib tmëminy

Nëjkx mä myiny tukëʼëyë titulo

KAPITULO 9

Tuˈugë toxytyëjk diˈib tapë jyot wyinmäˈäny

Tuˈugë toxytyëjk diˈib tapë jyot wyinmäˈäny

1-3. 1) ¿Tiko nety tyukminëdë mëj ayoˈon ja yetyëjkëty diˈib ijttëp mä tyëjkë Nabal? 2) ¿Ti xytyukniˈˈixëyäˈänëmë yˈijxpajtënë Abigail?

JANTSY tsëˈkëp ja mixy diˈib jamë Abigail mëtmaytyakëp. Ets tam tiko tsyëˈëgë, pes yëˈë tuˈugë mëj ayoˈon pyäädandëp, 400 soldäädë nyiminëdë parë dyaˈoogäˈändë niˈamukë yetyëjk diˈib yajpatp mä tyëjkë Nabal, ja nyaˈayë Abigail. Per ¿tiko yajnimiindë?

2 Yëˈko Nabal jantsy axëëk të jyaˈayˈaty ets mëj këjxm nyayjawëty extëm xëmë. Per kyaj tnijawë ko pën duˈun të ttuny, yëˈë tuˈugë soldäädë wintsën diˈib myëdäjtypy tuk grupë syoldäädë diˈib jyäjttëp tsyiptundët ets diˈib kyaj myastuˈudëdë. Pääty ja mixy, waˈan ja yëˈëjëty tuˈugë byorreegë kuentˈäjtpë, ojts tninëjkxyë Abigail parë ttukˈawäˈänë ets tˈixët pën mbäät ti ttuny parë kyaj yˈoˈktäˈäytyët. Per ¿ti mbäät tˈoktuny tuˈugë toxytyëjk mä nyiminyëtyë may syoldäädë?

¿Ti mbäät tˈoktuny tuˈugë toxytyëjk mä nyiminyëtyë may syoldäädë?

3 Min nˈokˈixyˈäjtëmë Abigail, ets ta net nˈijxëm ti tyuun. ¿Wiˈix jyaˈayˈajty? ¿Tiko tpatyë tyäˈädë jotmay? ¿Ets ti xytyukniˈˈijxëm extëm dyaˈijxë myëbëjkën?

Tapë jyot wyinmäˈäny ets jantsy tsuj

4. ¿Wiˈix ijtyë Nabal jyaˈayˈaty?

4 Mbäät njënäˈänëm ko Abigail ninuˈun ojts kyakijpxyë wyinmäˈäny mëdë Nabal. Nabal tyukˈoˈoyë ko tpaty tuˈugë nyëdoˈoxy extëmë Abigail, perë Abigail kyaj tpaty tuˈugë nyaˈayë oyjyaˈaybyë. Nabal mëkjäˈäyë nety, pääty mëj këjxm nyayjäˈäwë. Per kyaj oy yajnimaytyaˈaky. Mä Biiblyë kyaj nëgoo tmaytyaˈagyë duˈumbë jäˈäy extëmë Nabal, diˈibë xyëë nikajp: “kyaj jyapëtyë jyot wyinmäˈäny” o “tsuu lokë”. Kyaj yajxon yajnijawë pën desde mutsk duˈun yajxëëmooy, o waˈan ok duˈun yajxëëmooy mët ko axëëk jyaˈayˈajty. Per nitëjkë tyäˈädë xëë. “Nabal ninuˈun kyaˈoyjyaˈayëty ets axëëk tijaty tyuumpy.” Jotmëk ijty nyayjawëty, amuˈukyjyaˈay, yajtsëˈkëp ets niˈamukë jäˈäy yˈaxëkˈixyëty (1 Sam. 25:2, 3, 17, 21, 25).

5, 6. 1) ¿Ti oybyë jäˈäyˈäjtën myëdäjtë Abigail? 2) ¿Tiko Abigail tpëjky tuˈugë yetyëjk diˈib kyaj jyapëtyë jyot wyinmäˈäny?

5 Perë Abigail tim tëgatsy jyaˈayˈajty. Ja nyikejˈyë xyëë “nDeetyëts Të Xyondaˈaky”. Niˈamukë uˈunkteety tyukxondakypy ko jantsy tsujë nyëëx, per pën yëˈë tuˈugë oybyë uˈunkteety, ta mas niˈigyë tmëmay tmëdäjy ets ja nyëëx tmëdatëdë oybyë jäˈäyˈäjtën. Per näˈäty, pënaty jantsy tsuj këxëˈktëp kyaj ttundë mëjää ets tmëdattëdë oybyë jäˈäyˈäjtën, extëm dyaˈixëdët ko tapë jyot wyinmäˈäny, ko wijy, jotmëk ets ko myëdäjtypyë mëbëjkën. Perë Abigail kyaj duˈun jyaˈayˈajty. Biiblyë jyënaˈany ko jantsy tsuj ijty, per ko nan tapˈäjtë jyot wyinmäˈäny ets nyijäˈäwë yajxon wiˈix tijaty ttunët (käjpxë 1 Samuel 25:3). *

6 Per ¿tiko tyäˈädë kiixy diˈib jantsy kuwijy ets jyajtypy tijaty ttunët tpëjky tuˈugë yetyëjk diˈib kyaj jyapëtyë jyot wyinmäˈäny ets jantsy axëkjäˈäy? Mä tadë tiempë, jëjpˈam ijty ets ja tääk teety tyunëdë wyinmäˈäny ko pyëkäˈändë yˈuˈunk yˈënäˈk. Ets may këˈëm ijty twinˈixtë pën ja yˈuˈunk pyëkëp. Waˈanë Abigail duˈun pyejky, o waˈan mëktaˈaky ja tyääk tyeety yˈanmääyëdë ets tpëkëdë Nabal mët ko mëkjäˈäy ets mëj yˈity, o mët ko yˈayowdë. Diˈib yajnijäˈäwëp, yëˈë ko oyë Nabal tjamëdäjty mayë meeny sentääbë, kyaj pyudëjkë parë nyayaˈoyëdët.

7. 1)¿Ti mbäädë tääk teety ttundë parë yˈuˈunk yˈënäˈk tmëjˈixtët ja pëjk ukën? 2) ¿Ti tyuunë Abigail?

7 Tääk teety diˈib tapë jyot wyinmäˈäny, tyukniˈˈijxëbë yˈuˈunk yˈënäˈk ets tmëjˈixtëdë pëjk ukën. Pääty, kyaj tˈanëëmëdë ets tpëktëdë jäˈäy diˈib myëdäjtypyë meeny sentääbë, o kyaj mëktaˈaky tˈanëëmëdë parë pën mëët nyayˈixyˈatëdët pën kyajnëmë jyot wyinmäˈäny yajxon tyëkëdë (1 Kor. 7:36). Perë Abigail të nety pyëjknë ets kyaj nety mbäät ti tnekytyuny, pääty tyuunë mëjää parë yˈoyët ja tsyënäˈäy jyukyˈäjtën.

“Jeˈeyë ojts tˈooy”

8. ¿Pënë Nabal ojts axëëk dyajnayjawëty, ets tiko myëjwiin kyajaajëtyë tyäˈädë jotmay?

8 Perë Nabal niˈigyë tˈayoˈonmooyë Abigail. Jantsy axëëk ojts tmëgajpxyë David diˈibë netyë Jyobaa të twinˈixy parë twingudëgatsˈatët ja rey Saúl, ets diˈibë nety të ttukˈaneˈemy Samuel ets tnikäjpxpatët (1 Sam. 16:1, 2, 11-13). David yëˈë nety kyugekypyë Saúl ko pyajëdityëty ets yaˈoogäˈänyëty, pääty nyayuˈtsë mët 600 yetyëjk mä lugäärë äänëˈëk tëtsëˈëkpë.

9, 10. 1) ¿Ti jotmayë David wyinguwäˈkë mëdë syoldäädëtëjk? 2) ¿Tixyëp ko Nabal ojts tmëjjawë mä ti tukmëduunë David mëdë syoldäädëtëjk? (Ixë notë diˈib miimp mä parrafo 10.)

9 Nabal jamë nety tsyëënë Maón, per jamë nety dyajtanë myay byorreegë mä ja lugäär diˈib wëˈëmp wingon mä ja Carmelo käjpn ets nan waˈan jam tmëdäjtyë nyax. * Jantsy oy ijty tyäˈädë lugäär parë jamë Nabal dyajtanët 3,000 byorreegë, pesë ak mëj joy ets jamˈäjt mayë mëëy. Per ja lugäär diˈib yajpatp pyëˈääy akˈäänëˈëk tëëtsëˈëk, abatkëˈëytsyoo yajpäätyë Parán diˈib ak tëˈëtsˈit; ets jatsoo mä Xëë pyëtsemy, ko yajtuknajxtäˈäy ja tun kopk, ta yajpääty ja mejny diˈib Täˈämts (diˈib tyam xyëˈäjtypy mejnyë Ookypyë). Mä tyäˈädë lugäär, agëk tukëk ets jamˈäjtp kanäägë äänk, jap mä David mëdë syoldäädëtëjk nyayuˈtsëdë ets yëˈë nyijukyˈäjttë jëyujk animal diˈib näˈäganäˈäty myäjtstë. Ets waˈan ijty xëmë nyaybyäädëdë mët ja tyuumbëtëjkë Nabal diˈib kyuentˈäjttëbë borreegë.

10 ¿Wiˈixë syoldäädëtëjkë David ojts nyaymyënëjkxëdë mët ja borreegë kuentˈäjtpëty? Niˈigyë ojts tkuentˈattë ja tyuumbëtëjkë Nabal etsë byorreegë, nituˈuk tkawijtskaktë extëm ijty näägë jäˈäy yˈadëˈëtstë (käjpxë 1 Samuel 25:15, 16). * Kutsëˈëgë ijty parë ja borreegë kuentˈäjtpë. Pes jamˈäjtp awäˈän jëyujk ets nan maˈtstëp janääm jatsojkë jäˈäy diˈib wiink lugäär tsoˈondëp. *

11, 12. 1) ¿Wiˈixë David dyaˈijxë wintsëˈkën ko tmëtmaytyakyë Nabal? 2) ¿Tiko kyaj yˈoyëty extëmë Nabal yˈatsooy?

11 Seguurë ko David ojts tsyiptakxëty dyajkay dyaˈuugët ja syoldäädëtëjk mä tadë lugäär. Pääty, mä tuˈugë xëë tkejxy nimäjkë tyuumbëtëjk parë nëjkx tˈamdowdë Nabal. David yˈijx näˈä mbäät tˈokkexy ja tyuumbëtëjk ets ja meerë tkejxy mä jäˈäy jam tnikaaptë ja byorreegë ets tjantsy yaˈoyëdë käˈäy ukën, mä yajpäättë agujk jotkujk ets yˈoyjyaˈaytyäˈäktë. Nan wyinˈijxë oybyë ää ayuk, pes myëgäjpxë Nabal wintsëˈkën myëët. Extëm ko tˈanmääy, “yëˈë mmäänk David”, yëˈë xytyukˈijxëm ko duˈunë nety twintsëˈëgë Nabal extëm tuˈugë uˈunkteety, waˈan yëˈëjëty mët ko Nabal mëjjäˈäy mëjˈënäˈk. ¿Per wiˈixë Nabal yˈatsooy? (1 Sam. 25:5-8.)

12 ¡Jantsy awäˈändak! “Jeˈeyë ojts tˈooy” ja tyuumbëtëjkë David, duˈun ja mixy nyimaytyakë mä Abigail. Nabal duˈun dyajjaygyukëyanë ko David kyaj tii ttsoojëty, ko yëˈë tuˈugë mëduumbë diˈib keˈekyjëdijtp, ets kyaj tmoˈoyany ja tsäjpkaaky, nëë etsë tsuˈutsy. Jeˈeyë ttukxiky ets kyaj tmëjpëjtaky. Waˈanë Nabal mëk tˈaxëkˈijxyë David extëmë Saúl. Yëˈëjëty kyaj nety duˈun tˈixtë David extëmë Jyobaa, diˈibë nety mëk tsyejpyë David ets kyaj tˈixy extëm tuˈugë mëduumbë diˈib kyaj myëdoy, pes yëˈë nety yajtunaampy rey jam Israel (1 Sam. 25:10, 11, 14).

13. 1) ¿Wiˈixë David nyayjäˈäwë ko yajtukˈawäˈänë wiˈixë netyë Nabal të yˈatsoy? 2) ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë Santya̱ˈa̱gʉ 1:20 mä wiˈix jyaˈayˈajtyë David?

13 Ko David tnijäˈäwë, ta jyantsy jyotˈambëjky. Ta tˈanmääy ja syoldäädëtëjk: “¡Pëjtäˈäktë niduˈuk niduˈugë mˈespäädë!”. Ta tyuˈudëjkë mët 400 syoldäädë, parë nëjkx dyaˈoogäˈändë niˈamukë ja yetyëjk diˈib yajpattëp mä tyëjkë Nabal (1 Sam. 25:12, 13, 21, 22). Tam tiko David jyotˈambëjky, per kyaj nety yˈoyëty diˈib tyunaampy. Ets extëmë Biiblyë jyënaˈany: “Mët ko yëˈë jäˈäyëty diˈibë ajkëp, kyaj dëˈën ttuny ja Diosë tsyojkën” (Sant. 1:20). Per ¿ti netë Abigail tyuun parë dyajtsoky ja jyaˈay?

“Mëjkumay yˈitëdë mwijyˈäjtën”

14. 1) ¿Ti jawyiin tyuunë Abigail parë dyaˈoyëyaˈany ja jotmay? 2) ¿Ti xytyukniˈˈijxëm mä wiˈix jyaˈayˈajtyë Nabal etsë Abigail? (Ix nanduˈunë notë.)

14 Extëm të nˈijxëm mä tyäˈädë kapitulo të tsyondaˈaky, Abigail ojts ttuny diˈibë Nabal kyaj ttuuny: ojts tmëdooˈity wiˈix ja tyuumbë yˈanmääyë. ¡Kyaj jyaˈayˈajty extëmë nyaˈay! Nabal nitii nety tkajaygyukë, pääty kyaj yëˈë ja tyuumbë tyukˈawäˈänë ti ayoˈonë nety miin këdakp; pesë tyäˈädë mixy jyënany ko Nabal yëˈë tuˈugë jäˈäy diˈib “kyaj ti ttsoojëty” ets diˈib “kyaj mbäät pën myëtmaytyaˈagyëty” (1 Sam. 25:17). * Jotmaymyëët njënäˈänëm ko Nabal jantsy mëj këjxm jyaˈayˈajty ets kyaj pën tmëjpëjtaky, extëm tyam mayë jäˈäy jyaˈayˈattë. Perë Abigail kyaj duˈun jyaˈayˈajty, pääty ja tyuumbë ojts tyukˈawäˈänxëty.

Abigail kyaj duˈun jyaˈayˈajty extëmë nyaˈay, yëˈë myëdooˈijt ko yajmëtmaytyaky

15, 16. 1) ¿Wiˈixë Abigail dyaˈijxë jäˈäyˈäjtën extëm ja toxytyëjk diˈib yajmaytyakp mä Proverbios? 2) ¿Wiˈix nnijäˈäwëm ko Abigail kyaj dyajtëgooyë mayˈäjt wintsëˈkën mä nyaˈay?

15 Ko Abigail tnijäˈäwë ko mëj ayoˈon tunan jatanëp, ta “tsojkˈam” tˈijxy ti mbäät tˈoktuny. Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko Abigail yëˈë tuˈugë toxytyëjk diˈib kyaj wyinmääymyiny wyinmääyxyëpy parë tijaty ttunët. Pes taxkˈok yajnimaytyaˈaky ko jantsy jotëgooy ko tijaty ttuuny. ¿Ets ti net tyuun? Yajmujk mayë tsäjpkaaky, binë, borreegë tsuˈutsy, tëˈëts kaaky ets ja tsäjpkaaky diˈib myëdäjtypyë pasas ets diˈib myëdäjtypyë iigë parë nëjkx tmoˈoyaˈanyë David mëdë syoldäädëtëjk. Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko Abigail tuumbëjäˈäy, kaˈpxy tijaty dyaˈity mä tyëjk ets nyijäˈäwëp tijaty myëdäjtypy, duˈun extëm ja toxytyëjk diˈib ok yajmaytyak mä Proverbios (Prov. 31:10-31). Ta ja tyuumbëtëjk tˈanmääy ets tmëjäämëˈëktët ja regalë. Etsë Biiblyë jyënaˈany “ko kyaj wiˈix tˈanmääy ja nyaˈay” (1 Sam. 25:18, 19).

16 ¿Yëˈëdaa tyäˈädë yˈandijpy ko Abigail kyaj ojts twintsëˈëgë ja kutujkën diˈib ja nyaˈay myëdäjtypy? Kyaj. Pes extëm të nˈijxëm, oˈkën jëjpˈamë nety yajpäättë may ja yetyëjk diˈib ijttëp mä tyëjkë Nabal, mët ko Nabal kyaj twintsëˈkë David, diˈibë netyë Dios të twinˈixy parë tyunët rey. Ets koxyëbë Abigail kyaj ti ttuuny, nan ojtsxyëp tnikëjxmˈaty ja poky. Abigail winmääy ko Dios yëˈë diˈib mbäät tmëmëdoy ets kyaj tmastuˈudët, kyaj yëˈëjëty ja nyaˈay.

17, 18. ¿Ti jäˈäyˈäjtën yaˈijxë Abigail ko tmëtmaytyakyë David ets wiˈix tˈanmääy parë tjotjäjtë?

17 Ok, ta Abigail nyaybyatë mëdë David etsë syoldäädëtëjk, ta pojënë ttukjënajky ja byurrë ets tniwindakyë David (1 Sam. 25:20, 23). Ta yujy tudaˈaky nyaybyëjtakë ets tˈamdooyë maˈkxën, ets mëktaˈaky tˈanmääyë David parë yajpaˈˈayowët ja nyaˈay ets niˈamukë pënaty ijttëp mä tyëjk. Min nˈokˈijxëm wiˈix tˈanmääy parë tjotjäjtë.

“Tunë mayˈäjtën, nasˈixë waˈanë mduumbë mdatskmëgäjpxëty”

18 Tim jawyiin yëˈë naytyuknipëjkë ja tyëgoˈoyënë Nabal ets tˈanmääyë David parë pyokymyaˈkxëdët. Ta net jyënany ko ja nyaˈay kyaj jyapëtyë jyot wyinmäˈäny extëmë xyëë nyikejy. Duˈun dyajjaygyujkë ko kyaj tsyobäädët ko David ttukumëdowët. Nan yˈijx ko David yëˈë Diosë kyudënaabyë ko tˈanmääy ko yëˈë tsyiptuny “mäjatyë Jyobaa tsyip”. Nan nyijäˈäwëbë nety ko të Dios twandaˈaky ets tyunët rey, pes tˈanmääy: “Jyobaa [...] seguurë mduunkmoˈoyaˈanyëty extëmë wintsën mä Israel”. Axtë tˈanmääy ets kyaj kyëˈë ttukpäädëdë nëë neˈpyny, pes axëëgë nety ok yajnayjawëyaˈanyëty (1 Samuel 25:24-31). ¡Abigail yajnigëxëˈkë wijyˈäjtën extëm jyënany!

19. ¿Wiˈixë David tˈatsooyë Abigail, ets tiko tmëjkumääy?

19 ¿Wiˈixë David yˈatsooy ko ojts tˈaxäjë ja regalë? “¡Mëjkumay yˈitëdë Jyobaa diˈib Diosˈäjtypyë Israel, diˈib të mgexyëty mä tyäˈädë xëë parëts mijts xyjëjpäädëˈëky! Ets mëjkumay yˈitëdë mwijyˈäjtën, ets mëjkumay mˈitët mijts ko të xyjëjpkuwäˈägë parëts mä tyäˈädë xëë kyaj nikëjxmˈatëdë nëë neˈpyny.” David myëjkumääyë Abigail ko jyotmëktaky parë ojts yˈëxtäˈäyëty tsojkˈam, ets ta tˈanmääy ko të tjëjpkuwäˈägë parë kyaj tyuundëgoyët. Ta net tˈanmääy: “Patëkë agujk jotkujk mä mdëjk”. Ets yujy tudaˈaky yˈakjënany: “Tëjëts nmëdoyë mˈayuk” (1 Sam. 25:32-35).

“Tyä mduumbë”

20, 21. 1) ¿Tiko mëjˈixy mëjmëdoy njäˈäwëm ko Abigail tnijëmbijty ja nyaˈay? 2) ¿Wiˈixë Abigail dyaˈijxë jotmëkˈäjtën ets ko tapˈäjtpë jyot wyinmäˈäny ko tmëtmaytyakyë Nabal?

20 Waˈan ko Abigail ojts jyëmbijnë mä tyëjk, twinmääy wiˈixë nety të myaytyaˈaky mëdë David. ¡Tim tëgatsyë netyë David mët ja yetyëjk diˈibë netyë Abigail të tpëky! Per kyaj twinmääy wiˈix mbäät yˈokˈawäˈätspëtsëmy, pesë Biiblyë jyënaˈany: “Ok, ta Abigail tyëjkë mä Nabal”. Yä nˈijxëm ko nyijëmbijt ja nyaˈay, niˈigyë ttuknibëjtakë ko tyunaambyë mëjää parë yˈoyët ja tsyënäˈäy jyukyˈäjtën. Nan tsojkëbë nety tˈawanëdë nyaˈay ko të tijaty tnamoˈoyë David mëdë syoldäädëtëjk parë kyaj yaˈoˈktäˈäyëdët, pes patëbë nety tnijawët. Këˈëm ojtsë nyaˈay ttukˈawanë, net këdiibë ja tsoytyuˈun dyajnaxët ko wiink jäˈäy tyukˈawanëdët. Per ko jyajty, kyaj ttukˈawäˈänë ja nyaˈay mët ko mëj xëë nety jap tyuumpy extëm tuˈugë rey ets të nety jyantsy myuktëgoyëty (1 Sam. 25:36).

Abigail jotmëk yˈijty ets tyukˈawäˈänë Nabal ti nety të ttuny parë kyaj yˈooktët

21 Ja tuk pëky wiˈixë Abigail dyaˈijxë jotmëkˈäjtën ets ko tapë jyot wyinmäˈäny, ja ko kyaj netyë ttukmëtmaytyaky ja nyaˈay ti nety të ttuny, jakumbomnëm ttukˈawäˈänë ko nety të wijy të kyejy. Pes wyinmääy ko mbäät ja nyaˈay tmëdooˈity tijaty tyukmëtmaytyäˈägaampy o mbäät jyotˈambëky. Per tyukmëtmaytyak oy dyuˈunëty. Nabal kyaj jyotˈambëjky ets kyaj wiˈix jyënany, duˈunyë ojts wyëˈëmë mä nety jam yˈuˈunyë (1 Sam. 25:37).

22. ¿Wiˈix jyajtyë Nabal, ets ti xytyukniˈˈijxëm mä wiˈixë Jyobaa tˈixy ko jënoty tëgoty jyamˈatyë naytyëytyunë o yˈaniˈigyë ja kutujkën?

22 ¿Wiˈixë Nabal jyajty? Biiblyë jyënaˈany ko “ja kyorasoon ojts wyeˈemy ooky jyodoty, ets yëˈë këˈëm ojts wyeˈemy extëm tuˈugë tsää”. Waˈanë nety ti päˈäm tmëdaty jyodoty, diˈib yaˈoˈkë kyum mäjk xëë, per kyaj yëˈëyë tyimˈyaˈokë. Pesë Biiblyë jyënaˈany ko “Jyobaa ojts dyajtsayutyë Nabal, ets ta yˈoˈky” (1 Sam. 25:38). Taanëmë Abigail yˈawäˈätspëtsëëmy mët ko Dios ttukumëdooy ja Nabal. Tyam, kyaj Jyobaa ttuktëkë jukyˈäjtën, perë tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko Jyobaa yˈijxypy pën jënoty tëgoty jamˈäjtpë naytyëytyunë o aniˈigyëp ja kutujkën, ets ko tyunaambyë tëyˈäjtën ko tiempë tpäädët (käjpxë Lukʉs 8:17).

23. ¿Ti kunuˈkxën ja tuk pëky yˈaxäjë Abigail, ets wiˈix duˈunyëm yˈijty tudaˈaky?

23 Seguurë ko Abigail jantsy jotkujk nyayjäˈäwë ko yˈawäˈätspëtsëëmy, per tamë netyë Jyobaa myoˈoyaˈanyëty jatuˈugë kunuˈkxën. Ko David tnijäˈäwë ko të Nabal yˈoˈknë, ta tkejxyë tyuumbëtëjk parë nëjkx tˈanëëmë Abigail pën pëkanëp. Abigail ta yˈatsooy: “Tyä mduumbë diˈib juy extëmë mëduumbë parë dyajtekypyujët pënatyëtsë nwintsën tyuumbëˈäjtypy”. ¡Mëjwiin kajaa dyaˈijxë tudaˈakyˈäjtën! Ni jeˈeyë kyanayjäˈäwë mëj këjxm ko David pyëkäˈänyëty; niˈigyë jyënany ko axtë yajtekypyujaampy ja syoldäädëtëjkë David. Biiblyë yˈakjënäˈäny ko Abigail jantsy jotëgooy ets ta tyuˈudëjkë parë twinguwäˈägëyaˈanyë David, kyaj tˈokniwinmäˈäyë (1 Sam. 25:39-42).

24. ¿Tijaty jotmay pyatë Abigail ko tpëjkyë David, ets wiˈixë nyaˈay yˈijxë etsë Jyobaa?

24 Per ¿yëˈë nety yˈandijpy ko ja Abigail nitii jotmay tkanekypyäädäˈäny? Kyaj, pes tsiptäˈägäämbë nety waanë jyukyˈäjtën ko tpëkëdë David. Mä tadë tiempë, Dios nyasˈijxë etsë jäˈäy tmëdatët kanäägë nyëdoˈoxy, etsë David tamë netyë wiinkpë nyëdoˈoxy, diˈib xyëˈäjt Ahinoam, pääty seguurë ko Abigail ojts tmëdatyë jotmay extëm diˈib myëdäjttë wiinkpë Dios mëduumbë. Etsë David yˈakpäädaambyë nety kanäk pëkyë jotmay mä kyatëkënëm rey. Perë Abigail xëmë tpudëjkë David nuˈun mëdë xyëë jyukyˈäjtën dyajnäjxy. Pyattë tuˈugë yˈuˈunk, ets tsojkë David ets kuentˈäjtë. Extëm tëgok, ojts yaˈˈawäˈätspëtsëmyëty ko ja axëkjäˈäy ojts myënëjkxyëty (1 Sam. 30:1-19). Extëm nˈijxëm, David yajtsobat extëmë Abigail jyaˈayˈajty, ko jyotmëkëty, wyijˈyëty ets ko kyaj myastuˈuty, tyäˈädë jäˈäyˈäjtën, nan yëˈë diˈibë Dios yajtsobatypy mä niˈamukë toxytyëjk diˈib mëduunëp.

^ parr. 5 1 Samuel 25:3: “Ets ja yetyëjk ja nety txëˈaty Nabal, ets ja nyëdoˈoxy ja nety txëˈaty Abigail. Etsë nyëdoˈoxy nyijäˈäwë yajxon wiˈix tijaty ttunët ets jantsy tsujtiˈknë, per ja nyaˈay ninuˈunë nety kyaˈoyjyaˈayëty ets axëëgë nety tijaty tyuumpy; ets yëˈë nety tyëëmˈäjty yˈäätsˈäjtypyë Caleb”.

^ parr. 9 Tyäˈädë käjpn Carmelo diˈib wëˈëm abatkëˈëytsyoo jam Israel, ets tmëwingonˈaty ja tëˈëtsˈit diˈib Parán, kyaj yëˈëjëty ja kopk Carmelo mä okë Elías nyaywyinguwäˈkë mët ja kyugajpxyëtyë Baal, pes tyäˈädë kopk tim anikëjxytsyoo wyeˈemy (jap niˈigyë xyˈaknijawët mä kapitulo 10 mä tyäˈädë liibrë).

^ parr. 10 1 Samuel 25:15, 16: “Ets ja yetyëjkëty jantsy oy jyaˈayˈäjttë mët ëëtsëty, ets kyajëts wiˈix xytyuundë ets nitii ojts kyatëgoy nuˈunëts mët ja xëë tiempë nyajnäjxtë, mientrësëts mëët nyajpattë kamoty. Duˈun extëm tuˈugë potsy yajpattë mët ëëtsëty, duˈun xëëny ets koots, xëmëts mëët nyajpattë, nguentˈäjttëts ja borreegë”.

^ parr. 10 Jyobaa të nety ttuknibëjtäägë ets ja tyëëm yˈäätsë Abrahán, Isaac etsë Jacob jam tsyëënëdët mä tadë naxwinyëdë. Pääty waˈanë David wyinmääy ko duˈun ja tuk pëky tmëdunëdë Jyobaa ko tkuentˈatët ja israelitëty ets ja byorreegëty mä ja jäˈäy diˈib wiink lugäär tsoˈondëp.

^ parr. 14 Ko tyäˈädë mixy jyënany ko Nabal “kyaj ti ttsoojëty”, yëˈë yajtuunë tyäˈädë ayuk diˈib nikajp “yˈuˈungë Mëjkuˈu”. Ets mä näägë Biiblyë, Nabal yajtijy ko “kyaj jyapëtyë jyot winmäˈäny diˈib kyaj pën tmëjpëjtaˈaky”.