1, 2. ¿Tijaty tuun jäjtë diˈibë netyë Elías kyajnëm ttimˈixy?

ELÍAS pyëyeˈeky mä meerë jyantsy tyuˈuy ets të tsäjp jyantsy wyindujktäˈäy. Kajaanëm yˈaktëgoyˈaty parë jyäˈtët Jezreel. Ets oy të jyamëjäˈäyënë, kyaj yˈanuˈkxë, pes “ja kyëˈëjë Jyobaa yajpaty” mä yëˈë. Tim tëgatsy ja mëjää diˈib jyäˈäwëp. ¡Axtë të tˈëxpëyeˈeky ja kabayë diˈib pyajëdojttëp ja kyarretë rey Acab! (Käjpxë 1 Reyes 18:46.) *

² Elías naytyuˈuk nyijkxy ets kajaduˈu yˈakwëˈëmxëty. Ja tuu jyantsy kyaˈay wyingëjxm jyëjpkëjxm mientrës jyantsy pyëyeˈeky. Seguurë ko kanäk pëky diˈib wyinmääy, pes ninäˈänëmë nety duˈun tkaˈixy tyuny jyatyëty. Të nety tˈixy diˈibë ja relijyonk tëyˈäjtën ets ja Dios diˈib tëyˈäjtën. Pes mä ja kopk Carmelo, diˈibë nety jagam të wyëˈëmnë ets kyaj yˈokˈyaˈijxnë mët ko jyantsy tyuˈuy, të nety jamë Jyobaa dyaˈixyëtyë myëjˈäjtën ets të dyajwëˈëmy tsoytyuˈun mëët ja dios Baal. Nan të nety yˈooktë ja saserdotë diˈib yˈawdäjttë Baal mët ko nëgoobë nety të wyinˈëën të wyinxäjtë. Ets nan të netyë Elías tˈixy wiˈixë Dios yˈatsoojëmbijtxëty ja nyuˈkxtakën ko dyajminy ja tuu mä nety kyaj yˈoktuunë tëgëk jëmëjt ja kujkm (1 Rey. 18:18-45).

3, 4. 1) ¿Tidaa ko Elías wyinmääy ko oyëyäämbë nety tijaty? 2) ¿Tijaty yajtëˈëwën yaˈˈatsoojëmbitäämp?

³ Mientrësë netyë Elías jyantsy pyëyeˈeky axtë jyajty Jezreel, diˈib jagam naa 30 kilometrë, seguurë ko wyinmääy ko oyëyäämbë nety tijaty. Elías yˈawijxypyë nety etsë Acab nyayajtëgatsëdët, pes të nety tˈixy tijaty të tyuny të jyatyëty mä kopk Carmelo. Acab nyijäˈäwëbë nety ko tsojkëp tmastuˈudëdë Baal, kyaj tnekypyajëditët pënaty myëduundëbë Jyobaa ets tˈanaˈamët ja nyëdoˈoxy Jezabel.

⁴ Mbäät nwinmäˈäyëm ko oyëyäämp tuˈugë jotmay ko nˈijxëm tam wanaty yˈoyë. Ets axtë nwinmäˈäyëm ko oyëyäämp ja kajaabë njotmayˈäjtëm. Pääty mbäät njënäˈänëm ko Elías ojts duˈun nyayjawëty, pes duˈun “ijty jyaˈayˈaty extëm ëtsäjtëm” (Sant. 5:17). Perë Elías pyäädaampynyëmë nety kajaabë jotmay. Pes ko nyajxy kanäk oorë, ta ojts tyuktëkëtyë mëk tsëˈëgë ets axtë oogan. ¿Ti tuun jäjtë? ¿Ets ti  tyuunë Jyobaa parë ojts yajmëktakxëty ja myëbëjkën ets jyotmëkmooyë?

5. ¿Tiko njënäˈänëm ko Acab kyaj tmëjpëjtakyë Jyobaa oyë nety të tjaˈixy tijaty tuun jäjtë mä ja kopk Carmelo?

⁵ Ko Acab jyajty jam Jezreel, ¿ojts dyaˈixyëty ko të tyëgatsy? Biiblyë jyënaˈany: “Acab ta ttukmëtmaytyakyë Jezabel tukëˈëyë diˈibë netyë Elías të ttuny ets tukëˈëyë mä wiˈixë nety të dyaˈooky niˈamukë ja kugajpxyëty mëdë espäädë” (1 Rey. 19:1). Extëm nˈijxëm, tyäˈädë rey ni jeˈeyë tkakuwijtsë Jyobaa ko tmaytyaky tijaty tuun jäjtë. Kyaj tˈëxkajpy ko yëˈë Jyobaa diˈib tyuun ja miläägrë, duˈun tˈijxy ja miläägrë extëmxyëp yëˈë “Elías të ttuny”. Acab kyaj tijaty tˈijxy extëmë Dios tˈixy. ¿Ets ti net tyuunë Jezabel?

6. ¿Ti ayukë Jezabel tyuknigajxë Elías, ets ti nety yˈandijpy?

⁶ Jezabel ta jyantsy jotˈambëjky. Ets ta ttuknigejxyë Elíasë tyäˈädë ayuk: “¡Waˈan duˈun ttundë ja diosëty, ets waˈan duˈun dyajtun dyajjatëdë, pën jabom duˈun oorë, kyajtsë mjukyˈäjtënë nduny extëm niduˈuk yëˈëjëtyë jyukyˈäjtën!” (1 Rey. 19:2). Jezabel të nety ttukniwitsë parë dyaˈoogäˈänyë Elías ets tkumëdowët ko të dyaˈooky ja kyugajpxyëtyë Baal. Tëdën nety jyënaˈany ko yaˈoogaambyë Elías, pes axtë wyandak ko oogëp yëˈë, pën kyaj yˈoogyë Elías. Okpawinmay wiˈixë Elías nyayjäˈäwë ko duˈun yaˈˈanmääy. Tamë nety përoobë myaˈay jam Jezreel, jyantsy tyuˈuy jyantsy pyojy ko ajotkumonë yajˈyujxy ets yajtukˈawäˈänë wiˈix netyë Jezabel të kyajpxykyexy. ¿Wiˈix nyayjäˈäwë ko duˈun yaˈˈanmääy?

7. ¿Wiˈixë Elías nyayjäˈäwë ko Jezabel yaˈooganë, ets ti tyuun?

⁷ Pënë Elías të nety wyinmay ko jëjptëgoyäämp ja relijyonk mä yaˈˈawdatyë Baal, waˈan axëëk jyantsy nyayjäˈäwë ko Jezabel yaˈoogäˈänyëty. Pesë Jezabel tyuumpy ti tyim tunaampy. Të nety dyaˈooky mayë Jyobaa kyugajpxy ets të nety ttukniwinmayë ko dyaˈoogäˈänyë Elías. ¿Wiˈixë Elías nyayjäˈäwë ko duˈunë Jezabel tyukniwinmäˈäyë? Biiblyë jyënaˈany ko “ta tsyëˈkë”. Mbäät tjantsy wyinmääy wiˈix yajtunäˈäny o axtë wiˈixë Jezabel yaˈoogäˈänyëty ets pääty tsyëˈkë. Per oy wiˈix wyinmääy, Biiblyë jyënaˈany ko ta “ojts tsyoony parë ojts tmënëjkxy ja jyukyˈäjtën”, o ja tuk pëky njënäˈänëm, ojts tmëgeˈeky ja jyukyˈäjtën (1 Rey. 18:4; 19:3).

8. 1) ¿Wiˈix nanduˈunë Pedro tsyëˈkë extëmë Elías? 2) ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë yˈijxpajtënë Elías etsë Pedro?

⁸ Per ja Elías kyaj yëˈë naytyuˈuk myëmadakë tsëˈëgë, oy tjamëdäjtyë mëbëjkën. Nanduˈun jyajtyë Apostëlë Pedro. Tëgok, ko Jesus ojts yajˈyoˈoyëty nëë wingëjxy, ta tˈijxy “ja myëkˈäjtënë poj”, ta tsyëˈkë ets  kyiintsondaky (käjpxë Matewʉ 14:30). Elías mëdë Pedro yˈijxpajtën yëˈë xytyukniˈˈijxëm ko parë nˈijtëm jotmëk, kyaj yˈoyëty kajabäät nwinmäˈäyëm mä wiˈix jantsy axëëk njatäˈän ngëbatäˈänëm. Tsojkëbë winmäˈäny nbëjtakëm mä Jyobaa, diˈib xymyoˈoyëmë jotmëkˈäjtën etsë jotkujkˈäjtën.

9. Nimaytyäˈäk wiˈixë Elías kyeky ets wiˈix nyayjäˈäwë.

⁹ Elías ta tsyoˈony mët ko jyantsy tsyëˈkë ets ojts tyuˈuyoˈoy 150 kilometrë axtë jyajty Beer-seba, tuˈugë käjpn diˈib myëtsëbäˈänˈäjtypyë Judá. Ko jam jyajty, ta tnikeky ja tyuumbë ets ta yëˈë naytyuˈuk ojts nyëjkxnë mä ja lugäärë äänëˈëk tëtsëˈëkpë. Biiblyë jyënaˈany ko “tuk xëë ojts tyuˈuyoˈoy”. Nˈokpawinmäˈäyëm ko monyëm tsyoˈony, ets kyaj tmënëjkxy ja kyaˈay yˈukën. Tyuˈuyoˈoy jantsy mon jantsy tuk, jyantsy tsyëˈëgë ets jyantsy myëkˈany, ets apenë ttuknaxy ja tëˈëtsˈit. Ta wanaty wanaty ja Xëë kyëdaknë ets ja tsäjp jyëmbijtäˈäy jantsy tsapts, ets ja Elías kyaj ti jyot myëjäänë. Të jyantsy yˈanuˈkxënë, ta nyaxweetsy mä tuˈugë kepy pyäˈtk parë yˈaniktsoˈogët (1 Rey. 19:4).

10, 11. 1) ¿Wiˈixë Elías tˈanmääyë Jyobaa ko tmënuˈkxtaky? 2) Nimaytyäˈäk wiˈixë Biiblyë tnigajpxy nyayjäˈäwëdë wiinkpë Dios mëduumbë.

¹⁰ Elías ta tmënuˈkxtakyë Jyobaa mët ko kyaj tnekynyijawë ti tyunëp ets tˈanmääy parë yaˈoogëdët. Jyënany: “Kyajts mas niˈigyë nˈoyëty extëmëts ja nˈaptëjk”. Elías nyijäˈäwëbë nety ko ja yˈaptëjk të jyëmbijnëdë wääy päjk ets naxway jap jutoty, ets ko kyaj mbäät pën tnekytyukmëdundë oyˈäjtën (Ecl. 9:10). Elías duˈun nyayjäˈäwë extëm yëˈëjëty, ko kyaj ti ttsoojëty. Pääty wyinmääy ko mejoor tyimˈoogët. Të nety kyëjxnë ja jyot myëjää ko jyënany: “¡Waˈan jabäät!”.

¹¹ ¿Tiko kyaj mbäät wiink nmëdoˈojëm ko Elías mëk mon mëk tuk nyayjäˈäwë? Yëˈko Biiblyë myaytyakypyë yetyëjk etsë toxytyëjk diˈib mon tuk nnayjäˈäwëdë axtë oogandë, extëmë Rebeca, Jacob, Moisés etsë Job (Gén. 25:22; 37:35; Núm. 11:13-15; Job 14:13).

12. ¿Wiˈix mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë Elías ko xytyuktëjkëmë moˈon tujkën?

¹² Tyam yëˈë ndukjukyˈäjtëmë tiempë diˈib “[jantsy] ayoˈon mëët” ets tsip nimëjää, pääty mayë jäˈäy jantsy mon tuk nyayjawëdë, axtë Dios mëduumbëty (2 Tim. 3:1). Pën ja näˈä duˈun mnayjawëty, panëjkxë yˈijxpajtënë Elías: yaˈˈawäˈätsë mjot mgorasoon mä Jyobaa. Jamyats ko “yëˈë dëˈën ja nDeetyˈäjtëm diˈibë [...] xyajjotkujkˈäjtëm” (käjpxë 2 Korintʉ 1:3, 4). Min nˈokˈijxëm wiˈixë Jyobaa tjotkujkmooyë Elías.

13, 14. 1) ¿Wiˈixë Jyobaa dyajtuuny tuˈugë anklës parë dyaˈijxë yˈoyjyaˈayˈäjtënë mët ja kyugajpxy? 2) ¿Tiko xyjyotkujkmoˈoyëm ko nnijäˈäwëmë Jyobaa wäˈäts xyˈixyˈäjtëm?

¹³ ¿Wiˈixëdaa Jyobaa nyayjäˈäwë ko tˈijxy ja kyugajpxy yˈuˈunyë kepypyäˈtkëp mä ja lugäärë äänëˈëk tëtsëˈëkpë ets tˈamdoyë oˈkën? Kyaj tsyekyëty nmääytyëˈëwëm. Pes ko ja Elías myanäjxy, ta Jyobaa tkejxy tuˈugë yˈanklës diˈib tijˈyuˈkxë oytyaˈagyë parë yuˈxäˈänyëty ets ta yˈanmääyë: “Pëdëˈëk, kay”. Ta Elías pyëdëˈky, pes ja anklës tamë nety të tyukwingugëyëtyë tsäjpkaagyë jemygyëˈëbë etsë nëë. Biiblyë jyënaˈany ko ta kyaay yˈuky ets ta jatëgok myanäjxy. Per kyaj tnigajpxy pën yˈanmääy ja anklës dyoskujuyëm. ¿Waˈandaa kyaj nety mbäät yˈokkäjpxnë? Kyaj yajnijawë, diˈib jeˈeyë yajnijäˈäwëp yëˈë ko ja anklës myëmajtskˈok yujxë, waˈan mä kyajnëm nety oy xyëënyë ets yˈanmääyë: “Pëdëˈëk, kay, yëˈko kajaduˈu diˈib mˈyoˈoyaampy” (1 Rey. 19:5-7).

¹⁴ Ja anklës nyijäˈäwëbë nety mä nyijkxyë tyäˈädë kugajpxy mët ko të netyë Dios tyuknijawëty. Ets nan yˈijx ko ja Elías kyaj nety myadäˈägäˈäny tyuˈuyoˈoyët mëdë kyëˈëm mëjää. ¡Mëjwiin kajaa xyjyotkujkmoˈoyëm ko Dios diˈib nmëduˈunëm mas niˈigyë xyˈixyˈäjtëm, nyijäˈäwëp tijaty nwinmäˈäyëm ets tijaty nmëmadakëm, këdiinëm ëtsäjtëm! (Käjpxë Salmo 103:13, 14.) * Per ¿nuˈun ja Elías pyudëjkë ja käˈäy ukën?

15, 16. 1) ¿Wiˈixë Elías pyudëjkë ja käˈäy ukën diˈibë Jyobaa mooyë? 2) ¿Tiko mbäät nmëjjäˈäwëm ja käˈäy ukën diˈib tyamë Jyobaa xymyoˈoyëm?

¹⁵ Biiblyë jyënaˈany: “Ta pyëdëˈky ets kyaay yˈuky, ets ta nyëjkxˈadëtsy mët ja mëjää diˈib mooyë ja käˈäy ukën 40 xyëë 40 tsyuˈum axtë jyajty mä ja kopk Horeb, diˈibë Diosë tëyˈäjtënbë jyaˈäjtypy” (1 Rey. 19:8). Elías nanduˈun yˈayuˈäjty 40 xyëë 40 tsyuˈum extëm netyë Moisés të yˈayuˈaty 600 jëmëjtëp, ets extëmë netyë Jesus yˈayuuˈatäˈäny kyum mil jëmëjt (Éx. 34:28; Luk. 4:1, 2). Ja käˈäy ukënë kyaj ojts dyajjëgeˈeky tukëˈëyë ja Elíasë jyotmay, per ojts wyijtsˈityëty mëdë Diosë nyaybyudëkë. Okpawinmayë Elías të myëjjäˈäyënë ets apenë tyuˈuyoˈoy mä ja lugäärë äänëˈëk tëtsëˈëkpë, nyajxy tuˈuk tuˈugë xëë, tuˈuk tuˈugë sëmään ets duˈun ojts tyuˈuyoˈoy näˈä tuk poˈo ja kujkm.

¹⁶ Mä tyäˈädë tiempë nan xykyuentˈäjtëmë Jyobaa, per kyaj mët ko xymyoˈoyëmë käˈäy ukën, yëˈë duˈun ko xymyoˈoyëmë ëxpëjkpajn parë mëët oy nˈijtëm, diˈib duˈun näjxp extëmë käˈäy ukën (Mat. 4:4). Oy mëk xyaˈijtëm ko nˈixyˈäjtëmë Dios mä yˈAyuk ets mä ëxpëjkpajn. Tyäˈädë käˈäy ukën kyaj dyajjëgeˈeky tukëˈëyë njotmayˈäjtëm, per xypyudëkëyäˈänëm parë nmëmadakëm, pes koxyëp ngamëdäjtëm  tsip nmëmadakëm. Nan yëˈë diˈib xyajjäˈtäˈänëm mä jukyˈäjtën winë xëëbë (Fwank 17:3).

17. ¿Mä jyajtyë Elías ets tiko tyäˈädë kopk mëjwiin kajaa nyikejy?

¹⁷ Elías ja ojts tyuˈuyoˈoy 320 kilometrë parë jyajty mä ja kopk diˈib xyëˈäjtypy Horeb (o Sinaí). Tyäˈädë kopk mëjwiin kajaa nety nyikejy, pes jam mä Moisés ojts myëgajpxyëtyë Jyobaa mët yëˈëgyëjxm tuˈugë anklës ko ja ujts ojts yeeny, ets nan jam ok ja israelitëty twandaktë ko myëmëdowandëp ja Ley. Jamë Elías nyayuˈtsë mä tuˈugë äänk.

18, 19. 1) ¿Ti ja anklës yajtëëwë Elías, ets wiˈix yˈatsooy? 2) Nigäjpx tëgëk pëky tiko Elías nyayjäˈäwë jantsy mon tuk.

¹⁸ Ko netyë Elías yajpääty Horeb, ta Jyobaa yajtëëwë mët yëˈëgyëjxm tuˈugë anklës: “¿Ti yä mduunkˈäjtypy Elías?”. Ko duˈun yajtëëwë yëˈë nety nyijawëyaampy ti jam tyuumpy. Seguurë ko tyäˈädë anklës yuunk naxypy yajtëëwë, päätyë Elías ojts tnigajpxy wiˈixë nety meerë nyayjawëty: “Mëkëts të njantsy nyitsiptunyë Jyobaa ja Dios diˈib myëdäjtypyë tsyiptuumbë; pes ja yˈuˈunk yˈënäˈkë Israel të tmastuˈuttë diˈib mëët ojts xykyajpxyˈaty, ja mˈaltaar të tjijtäˈäytyë, etsë mgugajpxyëty të dyaˈooktë mëdë espäädë, ëjts jeˈeyë naytyuˈuk akwëˈëmp; ets tajëts xyˈëxtäˈäytyë parëtsë njukyˈäjtën xypyëjkëyäˈändë” (1 Rey. 19:9, 10). Tëgëk pëky yä Elías ojts tnigajpxy tiko nety nyayjawëty mon tuk.

¹⁹ Myëduk, yëˈko wyinmääy ko kyaj të tsyobääty tijaty të ttuny. Niˈigyë nety tˈixy myëjwindëkë ja jotmay, oyë nety jëmëjtˈam “të tjantsy nyitsiptunyë Jyobaa”, ets oyë nety të tjayajwäˈätsyë Diosë xyëë ets të tjayaˈixyëty ko yëˈë diˈib mas mëj mä niˈamukë dios. Per ja käjpn ninuˈun kyatëgäjtstë, duˈunyëm kyujuundaktë ets kyaj tmëdäjtë mëbëjkën ets ja relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty niˈigyë myëjwindëjkë. Myëmajtsk, yëˈko wyinmääy ko naytyuˈuk yajpääty. Pes jyënany: “Ëjts jeˈeyë naytyuˈuk akwëˈëmp”, duˈunxyëp extëm kyaj pën yˈokwëˈëmnë diˈib myëduumbyë Jyobaa. Ets myëdëgëëk, yëˈko tsyëˈkë. Mayë nety ja kugajpxyëty të yˈooktë etsë Elías wyinmääy ko tim tsojkë nety nanduˈun yˈoogäˈäny. Waˈan tsyiptaky tnigäjpxët wiˈix nyayjawëty, per kyaj tnasˈijxë ets ja tsoytyuˈun o ja mëjˈat këjxmˈat yajtuˈudukëdët, pes yaˈˈawats ja jyot kyorasoon mä Dios. Duˈun xymyoˈoyëm tuˈugë oybyë ijxpajtën (Sal. 62:8).

20, 21. 1) ¿Tijatyë Elías yˈijx ko pyëtsëëmy äänkˈagëˈëy? 2) ¿Ti Jyobaa tyukniˈˈijxë Elías ko ttukˈijxy ja myëkˈäjtën?

²⁰ ¿Wiˈixë Jyobaa tpudëjkë Elías parë kyaj nyekytsyëˈëgët, ets tijaty myëmääy myëdäj? Biiblyë jyënaˈany ko ta ja anklës yˈanmääyë ets myinët äänkˈagëˈëy. Elías ta myiiny ets kyaj tnijäˈäwë ti tunan jatanëp. Ta ajotkumonë jyantsy myiinyë mëk poj. Seguurë ko mëk  jyantsy yajmëdooy yˈamuˈuy, pes axtë ja tun kopk jyijt ets ja tsäägaats tkëˈtswäˈkxtääy. Okpawinmay wiˈixë Elías nyayuˈtsë ko ja mëk poj myiiny, nyaywyingumäjtsë ets tmäjtstäˈtsy ja pyoˈo wit diˈib mäjxëgojknë. Ta net mëk nyaymyäjtstäˈtsë mët ko ja naxwinyëdë tyëjkë yuˈkxpë. ¡Ta nyajxy tuˈugë mëk ujx! Tamë nety apenë wyäˈkˈoy pyëjkˈoyë ko tuˈugë mëj jënˈyaˈank nyajxy, diˈib yajkuwäˈkë äängoty mët ko jyantsy jyajy (1 Rey. 19:11, 12).

²¹ Biiblyë jyënaˈany ko Jyobaa kyaj nety yajpääty mä tyäˈädë tëgëk pëkypyë diˈib tuun jäjtë. Elías nyijäˈäwëbë nety ko Jyobaa kyaj yëˈëjëty tuˈugë dios diˈib nëgoobë yajpatp oymyääjëty extëmë Baal, diˈib ja jyaˈay myëbëjktëp ko “tyukˈunyaabyë yoots nëmäˈä”, ja dios diˈib yajtuupy. Jyobaa yëˈë të dyajkojy tukëˈëyë diˈib myëdäjtypyë mëkˈäjtën, ets mas niˈigyë kyumëjääjëty këdiinëm tijaty të dyajkojy, pes ni yëˈë tsäjp mbäät kyamëmadaˈagyëty (1 Rey. 8:27). Per ¿wiˈixë Elías pyudëjkë tyäˈädë? Nˈokjamyajtsëm ko mëkë nety tsyëˈëgë. Per ko tnijäˈäwë ko yëˈë nety mëët yajpäätyë Jyobaa diˈib myëdäjtypy tukëˈëyë mëjää, yëˈë pudëjkë parë kyaj tnekytsyëˈëgët ja rey Acab mëdë nyëdoˈoxy Jezabel (käjpxë Salmo 118:6). *

22. 1) ¿Wiˈixë Elías tyuknijäˈäwë ja “ää yoˈkn diˈib yuunk naxypy” ko Jyobaa mëjwiin kajaa nety yajtsobäätyëty? 2) ¿Pënëdaa ja “yoˈkn diˈib yuunk naxypy” diˈib ojts myëgajpxyëtyë Elías? (Ixë notë.)

²² Ko ja jënˈyaˈank nyajxy, ta kyaj tii nyekyyajmëdooy. Ta netë Elías tmëdooy “tuˈugë ää yoˈkn diˈib yuunk naxypy” diˈib anmääyë parë jatëgok tnigäjpxët ti diˈib jotmaytyuunëp. * Waˈan ja Elías kyaj nety nëgoo axëëk yˈoknayjyäˈäwënë, per niˈigyë jyotkujkmooyë tyäˈädë “ää yoˈkn diˈib yuunk naxypy” ko yˈanmääyë ko Jyobaa mëjwiin kajaa yajtsobäätyëty. ¿Wiˈix tyukˈijxë? Ko tyukˈawäˈänë wiˈixë nety ttunäˈäny ja relijyonk diˈib yˈawdäjttëbë Baal jam Israel. Ta Elías tˈijxy ko kyaj nety nëgoobë të Diosmëduny, pes nitii nety mbäädë Jyobaa kyayajtuˈudukyëty parë yˈadëwët diˈib tyuknibëjtakëp. Ets ak yajtunanëbë netyë Jyobaa, pes ta jatuˈugë tuunk tyuknipëjkë ets yˈanmääyë wiˈix meerë ttunët parë tmëmadäˈägët (1 Rey. 19:12-17).

23. ¿Ti majtsk pëky tyuunë Jyobaa parë tjotkujkmooyë Elías?

 ²³ Ets ¿ti Jyobaa tyuun parë Elías kyaj nyayjawëdët naytyuˈuk? Tuk pëky, yëˈko ko ojts ttukˈaneˈemy ets nëjkx tnikäjpxpetyë Eliseo extëmë kugajpxy diˈibë nety ok wingudëgatsˈatanëp. Eliseo mas ënäˈknëmë nety ets yëˈë diˈibë nety jamyëdatanëp ets pudëkëyanëp. ¡Seguurë ko Elías jantsy oy nyayjäˈäwë! Ets ja tuk pëky, yëˈko Jyobaa tyukˈawäˈänë: “Tëjëts nasˈixë ets jëxtujk mil yajpäättët Israel, niˈamukë diˈib kyaj të twingoxtanëdë Baal, ets tukëˈëyë ää diˈib kyaj të ttsuˈkxy” (1 Rey. 19:18). Extëm nˈijxëm: ¡Elías kyaj nety naytyuˈuk yajpääty! Seguurë ko jantsy jotkujk nyayjäˈäwë ko milˈam ja myëguˈuktëjk të tmëmëdowdë Dios ets kyaj të tˈawdattë Baal. Yëˈëjëty tsyojktëbë nety etsë Elías tyuunˈadëˈëtsët ets myoˈoyëdët tuˈugë oybyë ijxpajtën parë kyaj tmastuˈuttëdë Dios mä ja tiempë diˈib tsip nimëjää. Elías mëjwiin kajaa jyotkujkmooyë extëm yˈanmääyë ja anklës, ja “ää yoˈkn diˈib yuunk naxypy”, pes duˈunxyëp extëmë Dios myëgäjpxë.

24, 25. 1) ¿Wiˈix tyam mbäät nmëdooˈijtëmë ja “ää yoˈkn diˈib yuunk naxypy” diˈib tsoˈomp mä Jyobaa? 2) ¿Wiˈix nnijäˈäwëm ko Elías kyupëjk ko Jyobaa jyotkujkmooyë?

²⁴ Duˈun extëmë Elías, nan mbäät näˈäty mëjˈixy mëjmëdoy njäˈäwëm ko nˈijxëm wiˈix tmëdatyë mëkˈäjtën tijatyë Jyobaa të dyajkojy, pes ja nyigëxëˈëgyë myëjää (Rom. 1:20). Jyobaa nan yëˈëyëm yajtuumbyë myëkˈäjtën diˈib kyaj kyugëxë parë tmëjämoˈoy pënaty mëduunëp (2 Crón. 16:9). ¿Ets wiˈix tyam xymyëgäjpxëm? Mët yëˈëgyëjxmë yˈAyuk (käjpxë Isaías 30:21). * Mbäät njënäˈänëm ko pën nbanëjkxëm wiˈixë Biiblyë xytyuˈumoˈoyëm, duˈunxyëp extëm nmëdoˈojëm ja “ää yoˈkn diˈib yuunk naxypy”. Pes Jyobaa yëˈë yajtuumbyë Biiblyë parë xyjëjwijtsëmbijtëm, xyjotkujkmoˈoyëm ets xyˈanmäˈäyëm ko xytsyojkëm.

²⁵ ¿Kyupëjkë Elías ko Jyobaa jyotkujkmooyë mä ja kopk Horeb? Kyupëjk. Tyäˈädë kugajpxy ninäˈä tkamastutyë Dios, jotmëk yˈijty, ets ojts jatëgok tyuundëkë ko yajjotkujkmooy ets tˈanmääy ja nax käjpn parë kyaj tnekyˈawdattët ja dios diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty. Pën ëtsäjtëm nan ngupëjkëm amumduˈukjotë Diosë yˈAyuk parë xyjotkujkmoˈoyëm, ta nëjkx nmëdäjtëmë mëbëjkën extëmë Elías (Rom. 15:4).