1-3. ¿Ti miläägrë netyë Pedro të tˈixy mä tadë xëë, ets ti jotmay pyattë mä tadë koots?

PEDRO jamë nety yajpääty koots mä mejny diˈib Galilea, ets jyantsy nyëëgaapy. Ta ko nyasˈijxë jagam, tˈijxy ko tam jyäjëˈëky mëjmëj, ¿waˈandaa nety xyëënyëyanë? Ja mejny jyantsy pyëdëˈëky ets myëjjaˈtspety mä barkë. Ets tjawë mä wyiin jyëjp ja mëk poj diˈib yajpëdëˈkypy ja mejny. Të jyantsy xyoˈktäˈäy ets këpäˈämënëp, per niˈigyë jyantsy nyëëgaapy.

² Nan tamë nety yajpäättë wiinkpë apostëlë, perë Jesus jamë nety të wyeˈemy mejnybyëˈääy. Mä tadë xëë, të netyë Pedro tˈixy wiˈixë Jesus të ttunyë miläägrë ko dyajkääy milˈamë jäˈäy mët jeˈeyë tuˈuk majtskë tsäjpkaaky etsë äjkx. Pääty ja jäˈäy jyayajtëkëyanë rey. Perë Jesus të netyë wyinmäˈäny tpëjtaˈaky ko kyaj ttuktëkëyaˈanyë politikë, ets nan yëˈë nety tyukniˈˈixëyaampy ja yˈëxpëjkpëty parë kyaj ttuktëkëdët. Pääty tkugeky ja mayjyaˈay ets tˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty parë nyëjkxtët barkoty mejnyˈawinm. Ets yëˈë, ta pyatëjkë kopkëjxy parë jam nyuˈkxtäˈägäˈäny (Mar. 6:35-45; käjpxë Fwank 6:14-17).

³ Tuk tsuˈumë nety ja yˈëxpëjkpëty të nyëëgääptë, ets kajaanëmë nety tyëgoyˈaty parë jyäˈttët mejnyˈawinm. Nimëjää nety ja barkë dyajˈyoˈoytyë mët ko ja mejny jyantsy pyëdëˈëky ets ja poj jyantsy yˈamuˈuy, ni jeˈeyë nety mbäät kyamaytyäˈäktë. Pääty, waˈanë Pedro tyëjkë winmaabyë.

4. ¿Tiko Pedro xymyoˈoyëm tuˈugë oybyë ijxpajtën?

⁴ Waˈanë Pedro kanäk pëky diˈib wyinmääy mët ko myajtsk jëmëjtëbë nety tˈixyˈatyë Jesus. Kajaa nety diˈib të tyukniˈˈixëty, per kajaanëmë  nety tyëgoyˈäjtxëty. Pedro myëdunaambyë nety yajxonë Kristë ets nayaˈoyëyanëp, extëm kyaj nyekytsyëˈëgët ets dyaˈˈaduˈugëdë wyinmäˈäny, pääty xymyoˈoyëmë oybyë ijxpajtën. Min nˈokˈijxëm ti pudëjkë.

5, 6. Nimaytyäˈäk ti netyë Pedro tyukjukyˈajtypy.

⁵ Pedro ninäˈä tkajäˈäytyëgooy ja xëë ko tˈixyˈajtyë Jesus. Ja myëgaˈax Andrés yëˈë tukˈawäˈänë: “Të net nbatëm ja Kristë diˈibë Dios wyinˈijx”. Pedro kyaj tyim winmääy pën kajaa tyëgatsäˈänyë jyukyˈäjtën (Fwank 1:41).

⁶ Jamë nety tsyëënë Capernaum, mä mejnybyäˈä diˈib Galilea, tuˈugë mëj lagunë diˈib kyaj tyäˈämtsëty. Yëˈë nety tyuunkˈäjtypyë äjkxmäjtsk mëdë myëgaˈax Andrés, ets mëdë Santiago etsë Juan, ja yˈuˈungë Zebedeo. Mä Pedro mëdë nyëdoˈoxy tsyëënë, nan jamë nety tsyëënë ja myëˈt toxytyëjk etsë Andrés. Parë ja äjkxmäjtspëty tˈixtët ja fyamilyë, tsojkëp yˈitët oy mëk, tuumbëjäˈäy ets peˈtypyëty. Tuk tsuˈum ijty yˈäjkxmatstë ets majtskë barkë dyajtundë ko tkujëduwëdë ja yˈäjkxmäjtsn. Ets jaanëm jopyëp ja tyuunk jyëjpkëxtë mët ko ja äjkx twimbiwdë ets ttooktë, ta net tpujtë ja yˈäjkxmäjtsn ets tˈadäägëdë.

7. ¿Ti Pedro tyuun ko tmëdooyë Jesus yajmaytyaˈaky, ets tiko tjantsy tyukxondaky?

⁷ ¿Wiˈixë Pedro tˈixyˈajtyë Jesus? Biiblyë jyënaˈany ko ja Andrés, yëˈë nety ëxpëjkpëˈäjtëbë Juan Yajnëbajtpë, pääty waˈanë Pedro tjantsy yˈoymyëdooy wiˈix ja myëgaˈax tnimaytyaˈagyë Juan. Tëgok, ta Andrés tˈijxy ko Juan tniˈˈixë Jesus ets jyënaˈany: “¡Okˈixtë! Tyää dëˈën ja Diosë Byorreeguˈunk”. Ta Andrés ojts tpanëjkxyë Jesus, ets ok, ta ojts tˈëxtäˈäyë Pedro parë ttukˈawanëyaˈany ko të nety tpääty ja Yajnitsokpë (Fwank 1:35-41). Ja nety të nyaxy taxk mil jëmëjt mä Adán mëdë Eva tyuundëgooytyë, ko Jyobaa ojts twandaˈaky tkaxäˈäny tuˈugë jäˈäy diˈib yaˈˈawäˈätspëtsëmëbë naxwinyëdë jäˈäy (Gén. 3:15). Ets yëˈë tyäˈädë Yajnitsokpë diˈibë Andrés yˈixyˈäjt, diˈibë Dios Wyinˈijx. Pääty ko Pedro tnijäˈäwë, ta pëyeˈegyë ojts tninëjkxy.

8. ¿Wiˈix nyikejy extëmë Jesus txëmooyë Pedro, ets tiko näägë jäˈäy wyinmaytyë ko kyaj nyitëkëtyë tadë xëë?

⁸ Pedro ja nety yaˈixyˈaty Simón, o Symeón. Per ko Jesus yˈixyˈäjtë, ta yˈanmääyë: “Mijtsë dëˈën Simonk [...]. Es mij mxëˈatëp Sefës (diˈib yaˈˈandijp Peedrë)” (Fwank 1:42). Ko Jesus txëmooyë Pedro, Cefas, diˈib yˈandijpy “tsää” o “tsäägaats”, yëˈë nety nyaskäjpxëp wiˈix ok yˈitäˈänyë Pedro. Jesus yˈijx ko Pedro mbäädë nety yˈity mëk extëm tuˈugë tsäägaats, ets yëˈë diˈibë nety kajaa pyudëkëyaampy  ja naymyujkën parë yˈitët täˈtspëky. Per ¿nanduˈunë netyë Pedro wyinmay? Mbäät njënäˈänëm ko kyaj. Pes ko mayë jäˈäy tkäjpxtë Evangelios mä yajmaytyaˈagyë Pedro, ta wyinmaytyë ko kyaj tmëdäjtyë duˈumbë jäˈäyˈäjtën. Axtë taa diˈib jënandëp ko extëmë Pedro yajmaytyaˈaky mä Biiblyë, winmääymyiin winmääyxyëjp, kyaj tnijäˈäwë ti tyunëp ets kyaj yˈijty seguurë.

9. ¿Ti Jyobaa yˈijxypy mëdë Jesus ets tiko mbäät nmëbëjkëm extëm xyˈijxëm?

⁹ Jesus nyijäˈäwëbë nety tijatyë Pedro yajtëgoyanëp. Per yëˈë yˈijx ja oybyë jyaˈayˈäjtën, extëm ttunyë Tyeety. Yˈijx ko Pedro mbäädë nety kajaa tyuny, ets pyudëjkë parë wanaty wanaty nyayaˈoyëdët. Tyamë Jyobaa mëdë Jesus nan yëˈë yˈijxtëbë oybyë jäˈäyˈäjtën. Per pën nwinmäˈäyëm ko tsip tpäättët mä ëtsäjtëm, oy ko nmëbëjkëm wiˈix yëˈëjëty xyˈijxëm, ngupëjkëm tijaty xytyukniˈˈijxëm ets nasˈijxëm parë xyaˈoˈoyëm extëm ttuunyë Pedro (käjpxë 1 Fwank 3:19, 20).

10. ¿Tijatyë Pedro yˈijx ko mëdë Jesus jyëdijty, per ti tuunk nyijëmbijt?

¹⁰ Ko Pedro tˈixyˈajtyë Jesus, waˈan tpatsoˈony parë ojts mëët kyäjpxwaˈkxy. Pääty, waˈan tˈijxy tim jawyiimbë miläägrë diˈibë Jesus tyuun Caná, ko ja nëë dyajjëmbijty binë mä jäˈäy pyeky. Ets nan myëdooˈijt diˈib mas jëjpˈam, ko Jesus tnimaytyaky ja Diosë Kyutujkën. Per ta jatëgokë Pedro tnijëmbijtyë tyuunk mä yˈäjkxmatsy. Ets ko kanäk poˈo nyajxy, ta jatëgok nyaybyatë mëdë Jesus, ta yˈanmääyë ets pyanëjkxëdët parë jam dyajtunëdë jyukyˈäjtën etsë jyot myëjää.

11, 12. 1) ¿Wiˈixë Pedro jyajty ko ojts jyanëjkxy äjkxmäjtspë? 2) ¿Tidaa Pedro nayajtëëwë mientrës tmëdooˈity wiˈixë Jesus myaytyaˈaky?

¹¹ Ko jatëgokë Pedro nyaybyatë mëdë Jesus të nety tuktsuˈum tyuny, per nituˈugë netyë äjkx të tkamatstë. Të nety kanäkˈok tjakujëduwëdë ja yˈäjkxmäjtsn, per nitii kyapëtsemy. Pedro nyijäˈäwëbë nety wiˈixë jäˈäy yˈäjkxmatsy, pääty waˈan ojts jyanëjkxy mä mbäät tpääty. Waˈan ko kyaj ti tpaty, tjaˈijxpäädanyë may äjkx mä ja nëë diˈib kiˈxk parë dyajpëtsëmët jap ets tyëkët mä yˈäjkxmäjtsn. Koxyëp duˈun jeˈeyë wyinmääy, ojtsxyëp mas axëëk nyayjawëty. Pes kyaj nety yˈäjkxmatsy mët ko ttsojkënyëˈaty, yëˈë duˈun parë tmoˈoyaˈany ja fyamilyë tijaty tëgoyˈäjtxëp. Per ko kyaj ti tpaty, ta ojts pyëtsëëmnë windëˈëtstuuy, ets ta tniwäˈkë ja yˈäjkxmäjtsn parë dyajwäˈätsäˈäny. Yëˈë nety jam tyuunkˈäjtypy ko Jesus jyajty.

¹² Nimayë netyë jäˈäy pyaminëdë Jesus parë tmëdooˈitäˈändë tijaty tukniˈˈijxëp. Kom jantsy tukmujkëp ja jäˈäy, ta pyejty mä Pedro byarkë ets tˈanmääy parë wanaty dyajjagamgaˈagët, net wäˈäts ja yˈayuk yajmëdowët mët ko jyamëtyë nëë. Pedro jyantsy yˈoymyëdoo tijatyë Jesus myaytyakypy, extëm ja jäˈäyëty diˈibë nety yajpattëp nëëbëˈam.  Mbäät kanäk oorë tmëdooˈijty ko Jesus tnimaytyaˈagyë Diosë Kyutujkën, diˈib xëmë myaytyak. ¡Jantsy oyë netyë ko mëdë Jesus tkäjpxwäˈkxëdë tyäˈädë ayuk oytyim määjëty! Waˈanë Pedro nyayajtëëwë: “¿Mbäädëts nbudëkë Jesus parëts mëët ngäjpxwäˈkxët? Per ¿wiˈixëtsë nfamilyë nˈixët?”. Waˈan tjamyejtsy ko mä tadë ux kyaj nety nituˈugë äjkx të tkamatsy (Luk. 5:1-3).

13, 14. ¿Ti miläägrë Jesus tyukˈijxë Pedro, ets wiˈixë Pedro nyayjäˈäwë?

¹³ Ko Jesus myaytyaktääy, ta tˈanmääyë Pedro: “Yajnëjxë mbarkë mejynygyijky, es kujëbijpnaxë mˈäjkxmäjtsn es mˈäjkxmatsët”. Oyë netyë Pedro kyaˈity seguurë, ta tˈatsooy: “Yaˈëxpëjkpë, tuk tsuˈumëts ëëtsëty të njatundë es ni tuˈugëts të ngamatstë. Per tyamëts nbëjtäˈägët ja äjkxmäjtsn yëˈëgyëjxm ko mij mjënäˈäny”. Waˈanë Pedro kyaj tjakujëbipëyany, pes jeˈeyë nety të dyajwatstäˈäy ets nan të netyë oorë nyäjxnë mä äjkx yajmatsy. Per ta ttuuny extëmë Jesus yˈanmääyë ets waˈan tˈanmääy ja yetyëjkëty diˈibë nety yajpattëp mä jatuˈukpë barkë ets pyanëjkxëdët (Luk. 5:4, 5).

¹⁴ Ko tjuˈttë ja äjkxmäjtsn, ta Pedro mët ja myëguˈuktëjk tjäˈäwëdë jantsy jeˈemtsy. Ta amëjää tjuˈttë, ets ko tˈijxtë ¡të nety yˈutsy ja äjkxmäjtsn! Ta ojts tmëgäjpxtë diˈibë nety yajpattëp mä jatuˈukpë barkë parë pyudëkëdët. Ujts majtsk ja barkë, axtë kinan mët ko jantsy jeˈemtsy. Pedro kyaj tmëbëkany. Të nety tˈokˈijxpë nuˈunë Jesus tmëdatyë mëjää, perë tyäˈädë yëˈë diˈib tyukˈoyˈäjt mëdë fyamilyë. ¡Yëˈë nety wyindënaabyë Jesus diˈib myëdäjtypyë mëjää parë dyajminët ja may äjkx! Pedro ta tsyëˈkë, ets nyaygyoxtënääytyakë Jesus wyinduuy ets tˈanmääy: “Wintsën, mastutkëts, ¡ëjts [pokyjyaˈay]!”. Pedro wyinmääy ko kyaj nyitëkëty yajpäädët mëdë Jesus diˈibë Dios të Wyinˈixyëty, diˈib myëdäjtypyë Diosë myëjää (käjpxë Lukʉs 5:6-9).

15. ¿Wiˈixë Jesus ttukˈijxyë Pedro ko kyaj tiko wyinmääymyin wyinmääyxyëpët o tsyëˈëgët?

¹⁵ Ta Jesus tˈanmääyë Pedro yuunk naxypy: “[Këdii] mtsëˈëgë. Tyam ogäˈän ngaxäˈänyëts mij es xyˈëxtäˈäyët ja jäˈäy diˈibëts ëjë nˈëxpëjkën pyadundëp” (Luk. 5:10). Kyaj nety tiempëty etsë Pedro wyinmääymyin wyinmääyxyëpët o tsyëˈëgët, yëˈë netyë Jesus woojëp parë ttunët ja tuunk diˈib kyaj nyekyyajtuunëmbitäˈäny. Kyaj tiko netyë Pedro wyinmayët wiˈix ja fyamilyë tmoˈoyët tijaty tëgoyˈäjtxëp, o tmëmay tmëdäjët mäjaty tyëgoy o tijaty kyaj tmëmadaˈaky. Mbäädë nety yˈity seguurë ko Dios diˈibë Jesus myëduumpy, pokymyaˈkxp “mëjwiin kajaa” (Is. 55:7). Ets mbäädë nety yˈity seguurë ko Jyobaa moˈoyanëp tijaty  ja fyamilyë yajtëgoyˈajtypy parë yëˈë mbäät kyäjpxwaˈkxy (Mat. 6:33).

16. ¿Ti tyuunë Pedro, Santiago etsë Juan ko Jesus yˈanmääyëdë ets tpanëjkxtët, ets tiko yˈoyëty ko duˈun ttuundë?

¹⁶ Pedro, Santiago mëdë Juan, ta netyë tpatsoˈonyë Jesus. Biiblyë jyënaˈany: “Dyajmiindë ja barkë jam puˈujotm, net tnikaktë tëgekyë es nyëjxtë mët ja Jesus” (Luk. 5:11). Duˈunë Pedro dyaˈijxë ko myëdäjtypyë mëbëjkën mä Jesus ets mä Tyeety diˈib të kyexyëty. Nitii duˈun kyaˈoyëty extëm ko Pedro twinˈijxyë tyäˈädë tuunk. Tyam, mayë Dios mëduumbë dyaˈixëdë duˈumbë mëbëjkën ko ttundë mëjää parë kyaj nyekymyëmadäˈägëdët ja tsëˈëgë o dyaˈˈaduˈugëdë wyinmäˈäny parë tmëdundëdë Jyobaa. Nan ijttëp seguurë ko Tyeetyë tsäjpotmëdë Jyobaa, ninäˈä kyamastuˈudäˈänëdë (Sal. 22:4, 5).

17. ¿Tijatyëdaa Pedro jyamyajts desde ko tˈixyˈajtyë Jesus?

¹⁷ Nˈokjamyajtsëm diˈib të yajmaytyaktsoony mä tyäˈädë kapitulo. Myajtsk jëmëjtëbë netyë Pedro tˈixyˈatyë Jesus. Jamë nety mëdë myëguˈuktëjk yajpäättë mä mejny diˈib Galilea ets jyantsy nyëëgääptë mët ko mëk jyantsy pyojy. Kyaj yajnijawë tijatyë netyë Pedro wyinmaapy, per mbäät yëˈë tjamyejtsy wiˈixë Jesus ttuuny kanäk pëkyë miläägrë. Extëm nˈokpëjtakëm, ko ja myëˈt pyäˈämbejty ojts tˈixy wiˈixë Jesus dyaˈˈagëdaky. Nan ojts këˈëm tmëdooˈity wiˈixë Jesus yaˈëxpëky, extëm ko dyajky ja diskursë diˈib xyëˈäjtypy Sermón del Monte. Ko duˈunë Pedro tˈijxy tmëdooy, ta seguurë yˈijty ko Jesus yëˈë diˈibë netyë Jyobaa të tWinˈixy. Të nety kajaa dyaˈoyë jyaˈayˈäjtën, extëm kyaj tsojkˈam myëmadäˈägëdët ja tsëˈëgë ets dyaˈˈaduˈugëdë wyinmäˈäny. Kajaa nety të nyayaˈoyëty, päätyë Jesus wyinˈijxë parë yˈapostëlëˈatäˈänyëty. Per extëm nˈixäˈänëm, Pedro kyajnëmë nety yajxon tmëmadaˈagyë tyäˈädë jotmay.

18, 19. 1) ¿Ti Pedro yˈijx mä mejny diˈib Galilea? 2) ¿Wiˈixë Jesus tˈatsooyë Pedro ko yˈanmääyë yajˈyoˈoyëdët nëëwingëjxy?

¹⁸ Monyëmë nety naa a las tresën ko Pedro nyasˈijxë jagam ets tˈijxy ko tam ti yuˈkxy nëëwingëjxy. Ta pyëdëˈky mä nety jam nyëëgaapy parë tˈixäˈäny ti yëˈë. Äämbë nety ja poˈo, ¿yëˈëdaa nety këxëˈkp ja nëëˈoˈpyky ko ja mejny nyikapy? Kyaj. Pes niˈigyë nety myëwingonëdë. Ta ko yajxon tˈijxtë, ¡yëˈë nety tuˈugë jäˈäy miimp ets nëëwingëjxy yoˈoy! Ta jyantsy tsyëˈkëdë ets wyinmääytyë ko ijxmäˈttëp. Per tyäˈädë yetyëjk ta jyënany: “¡Jotmëktäˈäktë! Ëjtsë dëˈën. [Këdii] mtsëˈëgëdë”. Yëˈë netyë Jesus (Mat. 14:25-28).

¹⁹ Ta Pedro yˈatsooy: “Wintsën, pën mijtsë dëˈën, yajnëjxkëts nëë wingëjxy axtë mä mijën”. Ko Pedro tˈijxyë tyäˈädë miläägrë, ta jyotmëktaky ets këˈëm yˈoktimˈyoˈoyany parë niˈigyë ja myëbëjkën kyëktëkët. Ta Jesus yˈanmääyë ets myinët, ta Pedro jyënajky barkoty ets nyëëguwaˈky. ¿Mbawinmaapy wiˈixë Pedro nyayjäˈäwë ko ja tyeky kyaj nyipeˈtsy? Duˈunyë ojts wyëˈëmë, ta yoˈoytsyoˈony parë ojts tninëjkxy ja Jesus. Per ta ajotkumonë wiink nyayjäˈäwë (käjpxë Matewʉ 14:29).

20. 1) ¿Wiˈixë Pedro dyajtëgooy ja yˈijxën, ets wiˈix wyimbëtsëëmy? 2) ¿Wiˈixë Jesus tˈanmääyë Pedro?

²⁰ Ko Jesus tˈijxy ja mëbëjkën diˈibë Pedro myëdäjtypy, ta dyajtuuny ja mëjää diˈibë Jyobaa mooyë parë dyajˈyoˈoyët nëëwingëjxy. Tsojkëbë nety etsë Pedro tpëjtäˈägëdë yˈijxën mä Jesus, per ta yˈijxˈawdijty ets ko tˈijxy “ja myëkˈäjtënë poj, ta tsyëˈkë”. Ko Pedro tˈijxy ja mejny këjxmaty jantsy pyëdëˈëky ets myëjjaˈtspety mä ja barkë, ta ja tsëˈëgë myëmadakë. ¿Waˈandaa wyinmääy ko ja mejny kyuwoonëyaˈanyëty ets yˈoogäˈäny? Pojënë ja myëbëjkënë dyajtëgooy  mët ko tsyëˈkë. Pedro diˈibë netyë Jesus të tyijˈyëty “Tsää” ets të tˈixy ko mëk yˈitäˈäny, ta pojënë nyipaˈtstsoˈondaky. Ets oyë nety tjatukjaty nyëëwoonët kyaj nyayˈaˈijxë myadäˈägët, pääty ojts yaxkeˈeky: “¡Yajtsokëts, Wintsën!”. Ta Jesus kyëˈëmëmäjtsë ets yajtënääyë jatëgok nëëwingëjxy. Ta yˈanmääyë diˈib ninäˈä tkajäˈäytyëgooy: “¡Tim waanë jeˈeyë xymyëdaty ja mëbëjkën! ¿Tiko të xykyamëbeky?” (Mat. 14:30, 31).

21. ¿Tiko kyujotmayëty ko nˈamajtsk njotmajtskëm, ets ti mbäät xypyudëjkëm?

²¹ Kajaa diˈib xytyukniˈˈijxëm ko Jesus tˈanmääyë Pedro: “¿Tiko të xykyamëbeky?”. Kujotmay ko ti njëjptsëˈkëm, pes mbäät axtë xyajxujxëm, dyajtëgoyët wanaty wanaty ja mëbëjkën ets xytyukmëjagamgakëmë Dios. Pääty, tsojkëp nbëjtakëmë winmäˈäny ets kyaj nasˈijxëm etsë tsëˈëgë xymyëmadakëm o nˈamajtsk njotmajtskëm. ¿Ti mbäät nduˈunëm? Tsojkëp nbëjtakëmë winmäˈäny mä tijaty ojts ttunyë Jyobaa mëdë yˈUˈunk, tijaty tyam tyuundëp ets tijaty tyukmëdunaampy pënaty mëduunëdëp, tyäˈädë yëˈë mbäät xymyëjämoˈoyëm parë nyaˈˈaduˈugëmë winmäˈäny. Per pën jamë winmäˈäny nbëjtakëm mä diˈib mbäät xyˈatsëˈkëm, xyaˈëxtëkëwäˈkëm o xytyukmastutëmë Jyobaa etsë Kristë, kyaj nëjkx mëk nyaˈijtëm ja mëbëjkën.

22. ¿Tiko Pedro dyajky tuˈugë oybyë ijxpajtën?

²² Pedro ta ojts tpanëjkxyë Jesus mä ja barkë, ets ko jap ojts tyëjkëndë, ta tˈijxy ko të ja mëk poj nyaxy ets ko të ja mejny myoongëdaˈaky. Net ja Pedro mët ja myëguˈuktëjk tˈanmääytyë ja Jesus: “¡Jantsy tëyˈäjtëndëmë dëˈën ko mij ja Dios mˈUˈunkˈatyëty!” (Mat. 14:33). Mientrës xyëënytyaky, waˈan ja Pedro mëjwiin kajaa tmëjjäˈäwë tijatyë nety të tˈixy. Të nety yajtukniˈˈixë mä tadë koots ets kyaj yˈamajtsk jyotmajtskët, niˈigyë tpëjtäˈägët ja myëbëjkën mä Jyobaa ets mä Jesus. Tëgoyˈäjtxëbë nety kajaa parë jyäˈtët extëm tuˈugë tsäägaats, extëmë Jesus yˈanmääyë. Perë Pedro të netyë ja wyinmäˈäny tpëjtaˈaky parë niˈigyë nyayaˈoyëyaˈanyëty. Ets ëtsäjtëm, ¿nan ndunäˈänëm duˈun? ¡Yëˈë oybyë ijxpajtën diˈib xymyoˈoyëmë Pedro mä wiˈix dyaˈijxë mëbëjkën!