Mä tsyondaˈaky
“Niˈigyë xypyanëjxtët ja tyuˈunënëty ja diˈibë myëduundëp ja Dios mëdë [“mëbëjkën etsë maˈkxtujkën”, Traducción del Nuevo Mundo (TNM)] es dëˈën tˈaxäjëdë ja kyumäˈäny diˈibë Dios oj twandaˈaky.” (EBREEɄSɄTY 6:12)
1, 2. ¿Wiˈixë nety tuˈugë sirkuitë tˈixyë Dios mëduumbëty diˈib yajmaytyakp mä Biiblyë, ets tiko yˈoyëty nanduˈun nmëtnaymyaayëbëˈäjtëm?
KO TUˈUGË nmëguˈukˈäjtëm tmëdooˈijtääy wiˈix dyiskursaräjty tuˈugë sirkuitë diˈib të myëjjäˈäyënë, ta jyënany: “Duˈun tnimaytyaˈaky pënaty yajmaytyakp mä Biiblyë extëmxyëp tëëyëp mëët nyaymyaaybyëjkënë”. Tëyˈäjtën extëm jyënany, pesë tyäˈädë sirkuitë kanäk jëmëjtë nety kujk tˈëxpëkyë Biiblyë ets tyukniˈˈixë, duˈunë nety tˈixy ja yetyëjk toxytyëjk diˈib myaytyakypyë Biiblyë extëmxyëp jyukyˈattë ets tjawë extëmë myëtnaymyaayëbë.
2 ¿Këdii jantsy oyxyëp ko nmëtnaymyaayëbëˈäjtëmë jäˈäy diˈib yajmaytyaktëp mä Biiblyë? ¿Nanduˈun mijts xyˈixy extëmë mëtnaymyaayëbë? Okwinmay wiˈix mnayjawëdët koxyëp mëët mmaytyaˈaky wingëjxm jëjpkëjxm, xyajnaxtët mëdë mdiempë ets xyˈixyˈatët yajxon extëmë Noé, Abrahán, Rut, Elías etsë Ester. ¿Wiˈixxyëp mbudëkëty? ¡Okwinmay nuˈunxyëp mmoˈoyëtyë käjpxwijën ets mjantsy jyotmëkmoˈoyëty! (Käjpxë Proverbios 13:20.) *
3. 1) ¿Tiko mbäät xypyudëjkëm kajaa ja yˈijxpajtënë yetyëjk toxytyëjk diˈib yajmaytyaktëp mä Biiblyë? 2) ¿Tijaty yajtëˈëwën yaˈˈatsoojëmbitäämp?
3 Ko nëjkx jyukypyëktë ja oyjyaˈay, ta nëjkx mëët nyajpatëm ets mëët nˈijt nxoˈonëm (Apos. 24:15). Per tyam, nan mbäät xypyudëjkëm kajaa ja yˈijxpajtënë yetyëjk toxytyëjk diˈib yajmaytyaktëp mä Biiblyë. ¿Wiˈix? Apostëlë Pablo ojts tnigajpxy ti tsojkëp nduˈunëm ko jyënany: “Niˈigyë xypyanëjxtët ja tyuˈunënëty ja diˈibë myëduundëp ja Dios mëdë [“mëbëjkën etsë maˈkxtujkën”, TNM] es dëˈën tˈaxäjëdë ja kyumäˈäny diˈibë Dios oj twandaˈaky” (Eb. 6:12). Extëmë Pablo jyënany, ta jyaˈˈaty tuˈuk majtskë yajtëˈëwën, min yëˈë nˈokˈatsoˈojëmbijtëm mä kyajnëm nˈëxpëjktsondakëm wiˈix jyukyˈäjttë tyäˈädë Dios mëduumbëty. ¿Tidën yˈandijpy mëbëjkën, ets tiko tsyekyëty nmëdäjtëm? ¿Ets wiˈix mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë ja Dios mëduumbëty diˈib tëëyëp jukyˈäjttë?
¿Tidën yˈandijpy mëbëjkën, ets tiko tsyekyëty nmëdäjtëm?
4. ¿Wiˈix mayë jäˈäy wyinmaytyë ti yˈandijpy mëbëjkën, ets tiko kyaj tyëyˈäjtënëty?
4 Niˈamukë Dios mëduumbë diˈib yajmaytyakp mä tyäˈädë liibrë, jëjpˈam tˈijxtë yajmëdatëdë mëbëjkën, pääty xymyoˈoyëmë oybyë ijxpajtën. Per jotmaymyëët njënäˈänëm ko tyam mayë jäˈäy kyaj tnijawëdë tidën yˈandijpy mëbëjkën diˈib tëyˈäjtën. Wyinmaytyë ko mëbëjkën yëˈë yˈandijpy ko nmëbëjkëm diˈib kyaj mbäät tyëyˈäjtëndëkë. Per kyaj dyuˈunëty, pesë mëbëjkën diˈib tëyˈäjtën kyaj jeˈeyë yajjawë o nanëgoobë nmëbëjkëm ko tamë Dios. Ets nan kujotmay ko tyam nmëbëjkëmë Dios ets jakumbom kyaj. Nan kyaj jeˈeyë tsyekyëty ets nmëbëjkëmë Dios, pesë Biiblyë jyënaˈany ko axtë “mëjkuˈudëjk tmëbëktë ko jyamëty ja Dios, es axtë tsëyëëytyëp mët ja tsëˈëgë” (Sant. 2:19).
5, 6. 1) Mä ja mëbëjkën diˈib tëyˈäjtën, ¿ti majtsk pëky diˈib kyaj nˈijxëm? 2) ¿Ets ti mëët yaˈijxkijpxyë ko tëyˈäjtën diˈib nmëbëjkëm?
5 Kajaa nyikejˈyë mëbëjkën diˈib tëyˈäjtën. Min nˈokˈijxëm wiˈixë Biiblyë tnimaytyaˈaky (käjpxë Ebreeʉsʉty 11:1). Pablo ojts tnigajpxy ko mëbëjkën, yëˈë yˈandijpy majtsk pëky diˈib kyaj nˈijxëm. Tuˈuk, yëˈë diˈib jantsy taaˈäjtp “oy ngaˈijxëm”, extëm kyaj nˈijxpatëm tijaty jamˈäjtp tsäjpotm, kyaj nˈijxëmë Jyobaa, yˈUˈunk, ets ja Anaˈamënë diˈib tyam jam yajpatp. Ja tuˈuk, yëˈë ko nˈawijxëm “diˈibë të xywyandakëm”, o diˈib kyajnëm tyuny jyatyëty. Extëm nˈokpëjtakëm, kyaj mbäät nˈijxëm ja jembyë jukyˈäjtën diˈib tim tsojk yajminaambyë Diosë Kyutujkën. Per ¿nëgoobëdaa nmëbëjkëm diˈib kyaj nˈijxëm ets ko nˈawijxëm diˈib kyajnëm tyuny jyatyëty?
6 Kyaj. Pablo ojts tnimaytyaˈaky ko tam tiko nmëbëjkëm. Mä tsyondaˈagyë tyäˈädë bersikulo, duˈun të yajkäjpxnaxy mä näägë Biiblyë: “Mëbëjkën yëˈë diˈib nyinekyˈajtypy tijaty yaˈˈawijxp”. Okwinmay ko myajnamoˈoyët tuˈugë tëjk, myajmoˈoyët ja nyineky ets myaˈˈanëëmët: “Tyää ja mdëjk”, ko duˈun myaˈˈanëëmët, kyaj yëˈë tˈandijy mtsëënët mä tuk pedasë neky, yëˈë duˈun ko mbäät mˈity seguurë ko mijts mjaˈäjtypy ja tëjk. Mbäät njënäˈänëm ko tyäˈädë neky duˈun tsyobääty extëm ja tëjk. Nanduˈun jyaty mëdë mëbëjkën, xyajnayjäˈäwëm seguurë ko tukëˈëyë diˈibë Dios të twandaˈaky, kyuytyunaampy.
7. ¿Ti yˈandijpy ko njantsy myëdäjtëmë mëbëjkën?
7 Ko njantsy myëdäjtëmë mëbëjkën, yëˈë yˈandijpy ko nˈijtëm seguurë ets ndukˈijxpajtëm amumduˈukjotë Jyobaa. Ko nmëdäjtëmë duˈumbë mëbëjkën, ta nˈijxëmë Dios extëmë nDeetyˈäjtëm diˈib xytsyojkëm ets seguurë nˈijtëm ko jyantsy kyuytyunaampy tijaty të twandaˈaky. Per kyaj jeˈeyë tsyekyëty ets duˈun nmëdäjtëmë mëbëjkën. Duˈun extëm tuˈugë ujts, pën kyaj nekyyajxoˈkëm mbäät tyëˈëtsy, nanduˈunë mëbëjkën, pën kyaj nyaˈijxëm mëdë tuˈunën, mbäät tyëgoy (Sant. 2:26).
8. ¿Tiko jyëjpˈamëty nmëdäjtëmë mëbëjkën?
8 ¿Tiko jyëjpˈamëty nmëdäjtëmë mëbëjkën? Apostëlë Pablo ojts tnigajpxy tuk pëky (käjpxë Ebreeʉsʉty 11:6). Pën kyaj nmëdäjtëmë mëbëjkën, kyaj mbäät nmëwingoˈonëmë Jyobaa ets nan kyaj mbäät xytyukjotkëdakëm. Pën kyaj nmëdäjtëmë mëbëjkën, niwiˈixtsoo mbäät ngamëwingoˈonëm ets nmëjkumäˈäyëmë nDeetyˈäjtëmë tsäjpotmëdë, Jyobaa.
9. ¿Wiˈix xytyukˈijxëmë Jyobaa ko nyijäˈäwëp ko nyajtëgoyˈäjtëmë mëbëjkën?
9 Jyobaa nyijäˈäwëp nuˈunën nyajtëgoyˈäjtëmë mëbëjkën, pääty dyajjaˈˈatyë ijxpajtën diˈib xytyukniˈˈijxëm wiˈix mbäät nmëdäjtëmë mëbëjkën ets nyajnigëxëˈkëm. Extëm nˈokpëjtakëm, pënaty wyooyoˈoytyëbë naymyujkën xymyoˈoyëmë oybyë ijxpajtën, päätyë Biiblyë jyënaˈany: “Niˈˈijxtuˈuttë ja myëbëjkën” (Heb. 13:7, TNM). Ko Pablo jyënany: “May ja jäˈäy nmëdäjtëm nbëˈääyˈäjtëm”, yëˈë nety myaytyakypy ja Dios mëduumbëty diˈib tëëyëp jukyˈäjttë diˈib yaˈijxëdë kajaajë mëbëjkën (Eb. 12:1). Pablo jeˈeyë ojts tmaytyaˈaky niduˈuk nimajtsk mä Ebreeʉsʉty kapitulo 11, per mä Biiblyë nimay yajmaytyäˈäktë yetyëjk toxytyëjk diˈib wiˈixëm ja xëë jëmëjt tmëdäjttë ets wiˈixëm yaˈijx yajpattë. Kajaa xypyudëkëyäˈänëmë yˈijxpajtën, pes mä tyäˈädë tiempë mayë jäˈäy kyaj tmëdattë mëbëjkën.
¿Wiˈix mbäät niˈˈijxtutëmë myëbëjkën?
10. Ko naytyuˈuk nˈëxpëjkëm, ¿wiˈix mbäät xypyudëjkëm yˈijxpajtënë ja yetyëjk toxytyëjk diˈib yajmaytyakp mä Biiblyë?
10 Tsip nbanëjkxëm tuˈugë jäˈäyë yˈijxpajtën pën kyaj jawyiin yajxon nˈijxëm wiˈix tijaty ttuny. Ko xykyäjpxëdë tyäˈädë liibrë, ta xyˈixäˈäny ko kajaa të yajpayoˈoy parë mbäät mbudëkëty ets xypyanëjkxëdë yˈijxpajtën ja yetyëjk toxytyëjk diˈib myëdäjttë mëbëjkën ets mbäät mas niˈigyë xyˈakpayoˈoy wiˈix yajnimaytyäˈäktë. Ko naytyuˈuk mˈëxpëkët, payoˈoy mä wiinkpë ëxpëjkpajn. Pawinmay diˈib mgajpxypy, wiˈix yˈixëty ja lugäär ets wiˈix tijaty tyuun jyäjtë. Winmay ko tam myajpääty, ix ja it lugäär, wiˈix tijaty xyuuky ets mmëdow ti tuun jäjtëp. Naybyëjtäˈägëdë mä ja jäˈäy diˈib yajmaytyakp, wiˈix nyayjäˈäwë ets wiˈix wyinmääy. Pën mduumpy duˈun, nëjkxëp xyˈixy extëmxyëp jyukyˈattë. ¡Axtë nëjkxëp xyjawë extëmë mjeky myëtnaymyaayëbë!
11, 12. 1) ¿Wiˈix mbäät njäˈäwëm ko nyajpatëm mëdë Abrahán etsë Sara? 2) ¿Wiˈix mbäät xypyudëjkëm mä yajmaytyaˈagyë Ana, Elías etsë Samuel?
11 Ko niˈigyë xynyijawët wiˈix yajmaytyäˈäktë mä Biiblyë, yëˈë mbudëkëdëp parë xynyiˈˈijxtuˈudët. Extëm nˈokpëjtakëm, ko xyajmëjwindëkëyäˈänëdë Diosë tyuunk, mbäät myaˈˈanëëmë ets mnëjkxët mä tyëgoyˈatyë käjpxwäˈkxpë, o mgäjpxwäˈkxët extëm kyaj xytyimtunynyëm diˈib mtsiptakxëp o mjëjptsëˈkëp. Ko nety të myajtuknipëky ets xymyënuˈkxtaˈagyë Jyobaa, nëjkxëp mbudëkëty ko xywyinmayëdë yˈijxpajtënë Abrahán. Yëˈë mëdë Sara ojts tmastuˈuttë ja jyukyˈäjt myadakën diˈibë nety myëdäjttëp Ur, ets ko duˈun ttuundë, ojts yajkunuˈkxtë kajaa. Pën mbanëjkxëbë yˈijxpajtën, nëjkxëp mnayjawëty ko myajpääty mët yëˈëjëty.
12 Okpawinmayë tyäˈädë: ¿të axëëk mdunyëty tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib nety jantsy oy mëët mˈity, ets jantsy axëëk mnayjawëty axtë kyaj mnëjkxäˈäny mä naymyujkën? Pën mbatypyë duˈumbë jotmay, mbäät mbudëkëty ko xywyinmayët ti tyuunë Ana, yëˈë kyaj tnasˈijxë ets yajtuˈuwëˈëmëdët wiˈixë Peniná jyaˈayˈaty parë kyaj tˈawdatëdë Jyobaa. Ana yˈijxpajtënë yëˈë mbudëkëdëp parë xytyunët diˈib oybyëtsëëmp, ets nan nëjkxëp xyjawë extëmë mëtnaymyaayëbë. Ets pën jaa näˈä mˈëxtëkëwaˈaky o winmay ko kyaj tsyobääty tijaty mjatuumpy, mbäät xyjawë ko myajpääty mëdë Elías ko xykyäjpxët tijaty jotmay wyinguwäˈkë ets wiˈixë Jyobaa jyotkujkmooyë. Etsë ënäˈktëjk diˈib tyamë myëˈeskuelëˈˈënäˈk anmääyëdëp parë axëëk jyukyˈattët, mbäät nyayjawëdë ko yajpäättë mëdë Samuel ko tkäjpxtët ti tyuun parë kyaj yajmäˈädëdët ja Elí yˈuˈunk yˈënäˈk mä Diosë tyëjk.
13. Ko nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë Dios mëduumbë diˈib yaˈijxëdë mëbëjkën, ¿yëˈë yˈandijpy ko nmëbëjkënyëˈäjtëm kyaj nëgoo tsyobäädäˈäny Dios windum? Nimaytyäˈäk.
13 Ko nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë Dios mëduumbë diˈib yaˈijxëdë mëbëjkën, ¿yëˈë yˈandijpy ko nmëbëjkënyëˈäjtëm kyaj nëgoo tsyobäädäˈäny Dios windum? Kyaj. Pesë Diosë yˈAyuk xyˈanmäˈäyëm ets nbanëjkxëmë yˈijxpajtën pënaty tëëyëp jukyˈäjttë (1 Kor. 4:16; 11:1; 2 Tes. 3:7, 9). Mä tyäˈädë liibrë nˈixäˈänëm ko näägë Dios mëduumbë, nan ojts tpanëjkxëdë yˈijxpajtënë wiinkpë Dios mëduumbë. Extëm mä kapitulo 17 nˈixäˈänëm ko María ojts tnikäjpxëmbity tuk pëky majtsk pëky extëm nyuˈkxtakyë Ana, diˈib xytyukˈijxëm ko yëˈë pyanëjkxë yˈijxpajtën. ¿Waˈandaa María wyinmääy ko kyaj tsyobäätyë myëbëjkën? Kyaj. María yëˈë pudëjkë ja Ana yˈijxpajtën parë niˈigyë dyajkëktëjkë myëbëjkënë mä Jyobaa ets parë oyë xyëë wyëˈëmët Dios windum.
14, 15. ¿Wiˈix yˈixëty tyäˈädë liibrë, ets wiˈix mbäät nˈëxpëjkëm parë xypyudëjkëm?
14 Tyäˈädë liibrë të yajtuknibëjtäägë parë dyajkëktëkëdë mëbëjkën. Tuˈuk tuˈugë kapitulo, yëˈë diˈib të myiny mä La Atalaya mä jëmëjt 2008 axtë 2013, diˈib jënäämp “Ejemplos de fe”. Per myëmiimpy diˈib kyaj të myiny mä La Atalaya. Tuˈuk tuˈugë kapitulo myëmiimbyë yajtëˈëwënë parë nˈëxpëjkëm ets nˈijxëm wiˈix mbäät xypyudëjkëm. Nan jantsy tsujjatyë dibujë të yaˈoytyuny diˈib miimp mä tyäˈädë liibrë, tap nääk diˈib jeˈeyë të yˈakmëjë o të yˈakˈoyë. Nan myëmiimpy majtskë mapë ets ti jëmëjt tijaty tyuun jyäjtë. Tyäˈädë liibrë Nˈokniˈˈijxtutëmë myëbëjkënë, mbäät xypyudëjkëm ko nˈëxpëjkëm naytyuˈuk, mëdë familyë ets mä naymyujkën. Mbäät mayë familyë tjantsy yˈoymyëdoy ko niduˈuk pën tkäjpxët mëk.
15 Tyäˈädë liibrë mëjwiin kajaa xypyudëkëyäˈänëm parë nbanëjkxëm ja oybyë ijxpajtën diˈib yajwëˈëmdë ja Dios mëduumbëty. Yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë kyëktëkëdë mëbëjkën ets niˈigyë nmëwingoˈonëmë nDeetyˈäjtëmë tsäjpotmëdë, Jyobaa.
^ parr. 2 Proverbios 13:20: “Diˈib tuˈukmujkp mëdë jäˈäyë kuwijypyë nanduˈun jyëmbitäˈäny kuwijy, per diˈibë tuˈukmujkp mëdë jäˈäy diˈib kyaj jyapëtyë jyot wyinmäˈäny axëëk jyatäˈäny”.
