MÄ BIIBLYË kyaj nëgoo tmaytyaˈagyë tyäˈädë anklës diˈib xyëwˈäjtypy Miguel, per ko tmaytyaˈaky xëmë tnigajpxy ti ttuny. Extëm mä tadë liibrë diˈib xyëwˈäjtypy Daniel, jap yajmaytyaˈaky tsyiptuny mëdë axëk anklësëty; mä neky diˈib jyaayë Judas jap yajmaytyaˈaky ti dyajtsiptäˈäktë mëdë  Mëjkuˈu, ets mä tadë liibrë Diˈibʉ Jatanʉp o Apocalipsis, jap yajnigajpxy tsyiptuny mëdë Satanás etsë kyaˈoybyëty. Tyäˈädë anklës Miguel xëmë tsyiptuny mëdë Diosë myëtsip ets tnitsiptunyë kutujkën diˈibë Jyobaa myëdäjtypy extëmë Rey. Duˈunën tkuytyuny extëmë xyëëw nyikejy “¿Pën duˈun extëmë Dios?”. Per ¿pënën xyëwˈäjtypy Miguel?

Nˈokjamyajtsëm ko näägë jäˈäy kyaj jeˈeyë tuˈugë xyëëw tmëdaty. Extëm nˈokpëjtakëm, mä Biiblyë tnigajpxy ko Jacob diˈib nyigëbäjkˈäjt tuˈugë mëj familyë, yajxëëwmooy Israel etsë apostëlë Pedro nanduˈun txëwˈäjty Simón (Génesis 49:1, 2; Matewʉ 10:2). Päätyë Jesukristë yëˈë ja tuˈugë xyëëw Miguel, duˈun txëwˈäjty mä nety kyaminyëm yä Naxwiiny ets duˈun mä të jyëmbijnë tsäjpotm. Min nˈokˈijxëm mä Biiblyë tiko njënäˈänëm ko Miguel yëˈë Jesukristë.

Arkanklës. Mä Biiblyë tnigajpxy ko Miguel yëˈë “arkanklës” (Juudʉs 9). Tyäˈädë ayuk arkanklës yëˈë yˈandijpy “anklës wintsën”. Mä Biiblyë kyaj jyënaˈany arkanklëstëjk parë yajjaygyukët ko nimayë anklës, pääty tuˈuk jeˈeyë jyamˈatyë anklës diˈib yajxëëwmoopy arkanklës Miguel. Etsë Jesus yëˈë duˈun diˈib tuump arkanklës. Extëm tnigajpxy mä 1 Tesalónikʉ 4:16, ti tyunaambyë Jesukristë: “Mët ko yëˈë Nintsënˈäjtëm Jesukristë këˈëm këdäˈägäämp tsäjpotm, yajmëdowëp ko tuˈuk mëk kyäjpxäˈäny mët ja kutujkën, käjxëp ja arkanklës”. Tyäˈädë arkanklës yëˈë Jesus. Päätyë tyäˈädë tekstë yëˈë xytyukjaygyujkëm ko Jesus yëˈë duˈun ja arkanklës Miguel.

Wintsën. Mä Biiblyë tnigajpxy ko “Migel es ja yˈanklës tsiptuundë mët ja sarpyentë es mët ja sarpyentë yˈanklës” (Diˈibʉ Jatanʉp 12:7). Yajxon yä nˈijxëm ko Miguel yëˈë nyiwintsënˈäjtypy ja anklësëty diˈib mëdoowdëp. Mä tadë liibrë Diˈibʉ Jatanʉp, nanduˈun tnigajpxy ko Jesus yëˈë nyiwintsënˈäjtypyë may anklësëty diˈib tsiptuundëp (Diˈibʉ Jatanʉp 19:14-16). Apostëlë Pablo ojts jyënaˈany ja “Nintsënˈäjtëm Jesukristë” ets “mët ja mëkpë yˈanklësëty” (2 Tesalónikʉ 1:7). Extëm yä të nˈijxëm, Biiblyë duˈun tmaytyaˈagyë Miguel mëdë yˈanklës etsë Jesus mëdë yˈanklës (Matewʉ 13:41; 16:27; 24:31; 1 Peedrʉ 3:22). Per kyaj mä tmaytyaˈaky ko majtsk grupë  jyaˈˈatyë anklëstëjk, tuk grupë Miguel ja yˈanklës ets tuk grupë Jesus. Pääty yajjaygyukë ko Miguel yëˈë Jesukristë diˈib jam tuump tsäjpotm. *