Nëjkx parë xyʼixët diʼib tmëminy

Nëjkx mä myiny tukëʼëyë titulo

DIˈIB MËËT KYAˈPXY

Ja tëyˈäjtën mä pënën Teety, Uˈunk etsë espiritë santë

Ja tëyˈäjtën mä pënën Teety, Uˈunk etsë espiritë santë

PËNATY myëbëjktëbë Trinidad jyënäˈändë ko Dios yëˈë tëgëëgë jäˈäy: Teety, Uˈunk etsë Espiritë Santë. Ets ko nidëgëëk ak Dios diˈib myëdäjtypy tukëˈëyë mëjääw, ets ko mbäät tukëˈëyë ttuundäˈäytyë ets ko nipën ojts kyayajkojëdë. Ets tyukniˈˈixëdë ko Teety Dios, Uˈunk Dios, etsë Espiritë Santë nan Dios, ets ko tuˈuk jeˈeyë Dios.

Mayë jäˈäy diˈib myëbëjktëbë Trinidad jyënäˈändë ko kyaj mbäät tnimaytyäˈäktë tiko tmëbëktë. Per myëbëjkˈadëtstëp, pes wyinmaytyë ko duˈun tyukniˈˈixë Biiblyë. Per pën nbëjkëmë kuentë mä Biiblyë nimää kyayajpäätyë tadë ayuk Trinidad. Per ¿japëdaa muum yajpääty mä Biiblyë diˈib yajjaygyukëyanëp ko tyëyˈäjtënëtyë Trinidad? Parë nˈatsoowëmbijtëmë tyäˈädë yajtëˈëwën, min nˈokˈijxëm tuˈugë tekstë diˈib mayë jäˈäy jyaygyujkëdëp ko Trinidad tap myiny mä Biiblyë.

“JA AYUK YËˈË NATY KËˈËM DIOS”

Juan 1:1 jyënaˈany: “Mä tsyonëˈky tsyondaky tamˈäjtpë nety ja Ayuk ets tadë Ayuk tamë nety yˈity mëdë Dios, ets ja Ayuk yëˈë nety këˈëm Dios” (Biblia de Jerusalén Latinoamericana [BJL]). Mä bersikulo 14 japë apostëlë Juan yajxon tnigajpxy ko diˈib yajtijp “Ayuk” yëˈë Jesus (Fwank 1:14). Ko tyäˈädë tekstë jyënaˈany ko ja Ayuk yëˈë nety këˈëm Dios, ta näägë jäˈäy tjaygyukëdë ko duˈunë Uˈunk ets duˈunë Teety tuˈuk jeˈeyë Dios.

Mbäät njamyajtsëm ko Biiblyë tuk pëky yajjääy grieegë ets ok, ta ojts yajkäjpxnaxy mä wiinkpë ayuk. Näägë jäˈäy duˈun të tkäjpxnaxtë tyäˈädë tekstë “ja ayuk yëˈë nety këˈëm Dios”, per nääk kyaj duˈun të tkäjpxnaxtë. ¿Tiko dyuˈunëty? Yëˈko tˈëxpëktë yajxonë grieegë ayuk extëm yajjääyë Biiblyë, ta tpëktë kuentë ko parë tëyˈäjtën mëët tkäjpxnaxtëdë tyäˈädë tekstë, tsojkëp dyajtëgatstët. Min nˈokˈijxëm tuˈuk majtskë ijxpajtën: “tuˈugë dios yëˈë nety ja Ayuk” (Juan. Texto y Comentario, de J. Mateos y J. Barreto, lectura alternativa), “ja Ayuk yëˈë nety tuˈugë dios” (Los escritos originales de la comunidad del discípulo “amigo” de Jesús, de Senén Vidal), “dios yëˈë nety ja Ayuk” (Cuarto Evangelio. Cartas de Juan, de J. J. Bartolomé). Extëm nˈijxëm mä tyäˈädë tëgëëkpë Biiblyë tadë Ayuk kyaj yëˈëjëtyë Dios këˈëm. * Diˈib mä tyäˈädë tekstë myaytyäˈägaampy yëˈë, ko tadë Ayuk yëˈë nyikëjxmˈäjtypy tuˈugë tuungë jëjpˈambë mä pënatyë Jyobaa të dyajkojy, es pääty yajnigajpxy ko yëˈë “tuˈugë dios”. Ets ko duˈun yajtijy, yëˈë yˈandijpy ko “myëdäjtypyë mëjääw”.

MIN NˈAKNIJÄˈÄWËM

Mayë jäˈäy kyaj tnijawëdë wiˈix ijty yajkajpxyë grieegë ayuk ko yajjääyë Biiblyë. Pääty, ¿wiˈix mbäät yajnijawë tidën meerë apostëlë Juan myaytyäˈägan? Wenë, nˈokpëjtakëm tuˈugë ijxpajtën, tuˈugë maˈestrë ttukmëtmaytyaˈaky ti ja yˈalumnëty. Ets ok, ta ja alumnëty ak tëgatsyaty tjaygyukëdë ti ja myaˈestrë të tyukmëtmaytyäˈägëdë. ¿Ti net tyundëp ets yajxon tjaygyukëdët? Wenë, ko tˈakˈyajtëwdët ja myaˈestrë tidën të tmaytyäˈägäˈäny. Duˈuntsoo mbäät yajxon tjaygyukëdë. Nan duˈunën jyaty mëdë tadë tekstë diˈib mä Juan 1:1, parë yajxon njaygyujkëm tsojkëp ngäjpxëmë tadë liibrë diˈib xyëˈäjtypy Juan. Jap niˈigyë nnijäˈäwëm ets nˈijxëm ti tuungë Jesus nyikëjxmˈäjtypy. Duˈuntsoo kyaj tsyiptäˈägët ets njaygyujkëm tidënë Juan ojts tmaytyäˈägäˈäny.

Min nˈokˈijxëm ti ok kyujäˈäyë Juan, mä kapitulo 1, bersikulo 18: “Ninäˈänëm pën tkaˈixy ja Dios Teety”. Perë Jesus ja Diosë yˈUˈunk, mayë jäˈäy yˈijxë, pesë Juan tkujäˈäyë: “Diˈibë yajtijp Ayuk [Jesus], jaˈa jëmbijt jäˈäy es jyikyˈajty mä ëëtsëty. Es ëëtsëty tëts nˈixtë ja myëjˈäjtën” (Fwank 1:14). Pääty, ¿wiˈixë net njënäˈänëm ko Uˈunk yëˈëdën nanduˈun Dios Teety? Juan nanduˈun jyënaˈany ko Ayuk tamë nety mëdë Dios. Ets pën yëˈë tamë nety mëdë Dios, ¿wiˈixën yëˈë këˈëm Diosˈatët? Nanduˈun mä Fwank 17:3, Jesus ojts yajxon tnigajpxy ja tëgatsyˈäjtën diˈib myëdäjtypy mëdë Tyeetyë tsäjpotmëdë, diˈib ojts ttijy yëˈë tuˈukpë Diosë tëyˈäjtënbë. Etsë Juan jyënany: “Perë tyäˈädëtsë dëˈën të ngëxjäˈäy yä es miits xymyëbëktët ko yëˈë Jesus yëˈë dëˈën ja Kristë, Diosë yˈUˈunk” (Fwank 20:31). Mä tyäˈädë bersikulo kyaj jyënaˈany ko Jesus yëˈë Dios, jyënaˈany ko yëˈë Diosë yˈUˈunk. Tukëˈëyë diˈib të nˈijxëm mä tyäˈädë liibrë diˈibë Juan jyaay, yëˈë xytyukˈijxëm wiˈix mbäät njaygyujkëmë Juan 1:1. Jesus diˈib yajtijp Ayuk, yëˈë tuˈugë “dios”, ets yajtijy duˈun yëˈko yëˈë nyikëjxmˈäjtypy tuˈugë tuungë jëjpˈambë, per kyaj tyuˈugyë mëdë Dios diˈib myëdäjtypy tukëˈëyë mëjääw.

MIN NˈAKˈIJXËM KO TËYˈÄJTËN

Nˈokjamyajtsëm jatëgokë ijxpajtën diˈib mä ja maˈestrë. Oy ja maˈestrë të tjatukjaygyukëdë oy ja yˈalumnëty, per pën ja yˈalumnëty kyaj yˈittë seguurë. ¿Ti mbäät ttundë? Pes mbäädë net dyajtëwdë wiink maˈestrë. Pënë tyäˈädë maˈestrë nanduˈun jyënaˈany extëm ja jawyiimbë, taanëmë net yajxon tjaygyukëdët. Nanduˈun tuˈugë jäˈäy mbäät ttuny, pën kyaj tjaygyukë yajxon tidën myaytyäˈäganë apostëlë Juan, ko jyënany ko ja Ayuk yëˈë nety këˈëm Dios, mbäät tˈëxtäˈäy mä wiink liibrë diˈib mä Biiblyë. Extëm nˈokpëjtakëm mä Matewʉ. Jap ojts yajkujayë Jesusë yˈääw yˈayuk: “Per ja xëë es ja oorë ni pën tkanijawë, ni yëˈë Diosë yˈanklësëty es ni ëj, ja Diosë yˈUˈunk, yëˈëyë dëˈën jeˈeyë nyijäˈäp ja Dios Teety” (Matewʉ 24:36). ¿Wiˈix dyaˈixyëtyë tyäˈädë tekstë ko Jesus kyaj yëˈëjëtyë Dios diˈib myëdäjtypy tukëˈëyë mëjääw?

Jesus jyënany ko Tyeety niˈigyë tnijawë ets kyaj dyuˈunëty yëˈë. Pääty koxyëbë Jesus yˈokˈyëˈëjëty ja Dios diˈib myëdäjtypy tukëˈëyë mëjääw, nyijäˈäwëtyaapyxyëp tukëˈëyë extëmë Tyeety. Duˈuntsoo nˈijxëm ko Uˈunk mëdë Tyeety ak tëgatsy. Per mbäät näägë jäˈäy jyënaˈany: “Perë Jesus majtsk pëkyë jyukyˈäjtën tmëdäjty, tuˈuk jam tsäjpotm ets ja tuˈuk yä Naxwiiny, ets ko duˈun jyënany yä nety Naxwiiny”. Koxyëp jyantsy tyëyˈäjtënëty, Jesus ojtsxyëp jyënaˈany ko ja espiritë santë nan nyijäˈäwëp diˈib ja Tyeety nyijäˈäwëp. Perë Jesus ojts jyënaˈany ko yëˈëyë naytyuˈugë Tyeety nyijäˈäwëtyaapy.

Ko xyˈakˈëxpëkët niˈigyë Biiblyë, ta xypyäädäˈäny wiinkpë tekstë diˈib yajtëyˈäjtëndëjkëp mä pënën Teety, Uˈunk etsë espiritë santë (Salmo 90:2; Apostʉlʉty 7:55; Kolosʉ 1:15).

^ parr. 4 Mbäät niˈigyë xyˈaknijawë wiˈix yajnimaytyaˈagyë Juan 1:1, ix mä jyënaˈany: “¿La Palabra era “Dios”, o “un dios”?” yajpääty mä La Atalaya 1 äämbë nobiembrë 2008, diˈib yajpëtsëëmbyë Jyobaa tyestiigëty.