1, 2. 1) ¿Wiˈixë Jyobaa tˈixy pënaty të pyokytyundë ets kyaj yˈajëmbit jyodëmbittë? 2) ¿Ets ti Jyobaa tsyojkypy?

 JYOBAA kyaj tnasˈixë etsë jäˈäy ttuunkˈattëdë poky kaytyey (Sal. 5:​4-6). Yëˈë tsyojkypy ets nmëmëdoˈowëm ja anaˈamën mëdiˈibë të xymyoˈoyëm mä Biiblyë. Per kyaj net ttimyˈëwxity ttimyjyëjpˈixy ets nyajpatëm wäˈätsjäˈäy, yëˈko jyamyejtsypy ko pokyjyaˈay nyajpatëm (Sal. 130:​3, 4). Per nan kyaj tkupëky ko ja axëkjäˈäytyëjk jyënäˈändë: “Dios myayˈäjtëngyëjxm nyajpojpëmaˈxëm, es pääty mbäät nmëˈinduˈunëm” (Juud. 4). Biiblyë jyënaˈany ko Dios yajkutëgoyaampy “ja pekyjyaˈayëty” mä ja Armajedon (2 Peed. 3:7; Diˈibʉ Jat. 16:16).

² Jyobaa kyaj ttsoky ets nituˈugë jäˈäy kyutëgoyët. Extëm të nˈijxëm mä kanäägë artikulo, Jyobaa yëˈë tsyojkypy ets ja pokyjyaˈay “jyodëmbittët” (2 Peed. 3:9). Pääty pënaty tuundëp mëjjäˈäy duˈun jyaˈayˈattë extëmë Jyobaa, maˈkxtujkën myëët tpudëkëdë pënaty të pyokytyundë mëjwiin kajaa parë jyodëmbittët ets jatëgok oy yˈittët mëdë Jyobaa. Per kyaj niˈamukë tkupëktë ets yajpudëkëdët (Is. 6:9). Ta nääk mëdiˈibë kyaj dyajtëgatsäˈändë ja jyukyˈäjtën oy ja mëjjäˈäytyëjk kanäkˈok jyapudëkëdë parë jyodëmbittët. ¿Ti net ja mëjjäˈäytyëjk tyuundëp?

 “YAJPËTSËMDË YÄˈÄDË POKYJYAˈAY”

3. 1) ¿Wiˈixë Biiblyë jyënaˈany yajtunët ja jäˈäy mëdiˈibë të pyokytyuny mëjwiin kajaa ets kyaj jyodëmbity? 2) Pën tuˈugë jäˈäy kyaj yˈajëmbity jyodëmbity, ¿tiko njënäˈänëm ko këˈëmën të nyaytyukmëtsokyëty ets yajjuudët mä Diosë kyäjpn?

³ Ko tuˈugë jäˈäy pyokytyuny mëjwiin kajaa ets kyaj yˈajëmbity jyodëmbity, ja mëjjäˈäytyëjkëty kuanë ko tmëmëdowdë yäˈädë anaˈamën: ‘Yajpëtsëmdë yäˈädë pokyjyaˈay mëdiˈibë jap mä miitsëtyënˈ (1 Corintios 5:​13, TY). Mbäät njënäˈänëm ko këˈëmën duˈun nyaytyukmëtsokyëty ets yëˈë yajmujkypy mëdiˈibë të tniˈipy (Gal. 6:7). ¿Tiko duˈun njënäˈänëm? Yëˈko kyaj të tkupëky ko ja mëjjäˈäytyëjkëty kanäkˈok të jyapudëkëdë (2 Rey. 17:​12-15). Extëmë yäˈädë jäˈäyë jyukyˈäjtënë dyajnëjkxy, ja dyajnigëxëˈëky ko kyaj tmëmëdowäˈänyë Jyobaa (Deut. 30:​19, 20).

4. Ko tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm yajjuuty mä Diosë kyäjpn, ¿tiko nyaxy tuˈugë anunsyë?

⁴ Ko tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm yajjuuty mä Diosë kyäjpn mëdiˈibë të pyokytyuny mëjwiin kajaa ets kyaj të jyodëmbity, ta nyaxy tuˈugë anunsyë mä yaˈˈanëëmë niˈamukë ja nmëguˈukˈäjtëm ko yäˈädë jäˈäy kyaj nyekyTyestiigëty. a Per kyaj yëˈëjëty parë tsyoytyuˈunbäädët, yëˈë duˈun parë niˈamukë ja nmëguˈukˈäjtëm tpanëjkxtët wiˈixë Biiblyë tniˈanaˈamë ko kyaj mëët nyekytyuˈukmuktët ets ni kyanekykyaaymyuk kyanekyyˈukmuktët (1 Kor. 5:​9-11). Tam tiko duˈun Jyobaa të tniˈanaˈamë. Apostëlë Pablo duˈun tkujäˈäyë: “Mët waanëbë lebaduurë pyëdeˈeky tëgekyë ja tsäjkakyjyëtsy” (1 Kor. 5:6). Ko kyayajjuudët ja jäˈäy mëdiˈibë kyaj jyodëmbitäˈäny, mbäät ja nmëguˈukˈäjtëm jyënäˈändë ko kyaj tyimjëjpˈamëty nmëmëdoˈowëm tijatyë Jyobaa nyiˈanaˈamëp (Prov. 13:20; 1 Kor. 15:33).

5. ¿Wiˈix mbäät nˈijxëm ja jäˈäy mëdiˈibë kyaj yˈokTestiigëˈäjnë, ets tiko?

⁵ ¿Wiˈixë net mbäät nˈijxëm ja jäˈäy mëdiˈibë kyaj yˈokTestiigëˈäjnë? Oy kyaj mëët tuˈugyë nˈokˈyajpatënë, kyaj mbäät njënäˈänëm ko tëëjën ninäˈä tkanijëmbityë Jyobaa, jeˈeyën të tpuyeˈeytyuˈuty ja myëguˈuktëjk ets mbäät jatëgok tnijëmbity. Nˈokjamyajtsëm ko ojtsë Jyobaa ttukëdëkë jyukyˈäjtën, jeˈeyë ko tyam kyaj tˈokkuytyuunë extëm ojts ttukwandaˈaky. Kujotmay ko duˈun yajpääty, pes mbäät dyajtëgoy ja jukyˈäjtënë winë xëëbë (Ezeq. 18:31). Per mientrës jyaˈˈatynyëmë tiempë etsë Jyobaa tpaˈˈayowäˈänyë yäˈädë jäˈäy, nˈokˈawxijt nˈokjëjpˈijxëm ko jëmbitäämp jatëgok. ¿Wiˈix mbäädë mëjjäˈäytyëjkëty tpudëkëdë pënaty të yajjuuttë mä Diosë kyäjpn?

¿WIˈIXË MËJJÄˈÄYTYËJKËTY TPUDËKËDË PËNATY TË YAJJUUTTË MÄ DIOSË KYÄJPN?

6. ¿Wixaty tpudëkëdë ja mëjjäˈäytyëjkëty pënaty të yajjuuttë mä Diosë kyäjpn?

⁶ Ko tuˈugë jäˈäy yajjuuty mä Diosë kyäjpn, ¿ti tyuundëp ja mëjjäˈäytyëjk? ¿Waˈandaa net kyaj tˈoktuunëdë kuentë parë tnijëmbitëdë Jyobaa? ¡Kyaj! Ko ja nidëgëëkpë mëjjäˈäytyëjk ttukˈawanëdë ja nmëguˈukˈäjtëm ko kyaj yˈokˈyajpäädanë mä Diosë kyäjpn, ta nanduˈun tˈanëëmëyäˈändë tijatyën mbäät ttuny parë jatëgok jyëmbitët. Tyukˈawanëyandëp nanduˈun ko myëtmaytyäˈägandëp jatëgok parë tˈixäˈändë pën të dyajtëgatsy ja jyukyˈäjtën. Pën kyupëjktëp ko mbäät mëët tyuˈukmuktë, ta tsuj yajxon tˈanëëmëyäˈändë ets yˈajëmbit jyodëmbitët parë jatëgok yajpäädët mä Diosë kyäjpn. Pën ja mëjjäˈäytyëjk yˈijxtëp ko kyajnëm dyajtëgatsy ja jyukyˈäjtën, duˈunyëm jatëgok mëët tyuˈukmukäˈändë parë tpudëkëyäˈändë ets jyëmbitët.

7. ¿Wiˈixë mëjjäˈäytyëjk tpanëjkxëdë Jyobaa yˈijxpajtën ko tpudëkëdë ja jäˈäy mëdiˈibë të yajjuuty mä Diosë kyäjpn? (Jeremías 3:12).

 ⁷ Ja mëjjäˈäytyëjkëty tsojkëp dyaˈixëdët ja paˈˈayoˈow nasˈayoˈowën extëmë Jyobaa ko nety tpudëkëdë ja jäˈäy mëdiˈibë të yajjuuty mä Diosë kyäjpn. Extëm nˈokpëjktakëm, ko ijty ja israelitëty tmëdëgoytyë Jyobaa, yëˈë kyaj ojts tˈawixy aber näˈä yˈokjodëmbittë, pyudëjkë parë jatëgok nyijëmbitëdët, oyë nety tkayajnigëxëˈëktë ko jodëmbitandëp. Extëm ojts nˈijxëm mä myëmajtskpë artikulo, Jyobaa yajtuun ja yˈijxpajtënë Oseas parë xytyukˈijxëm ko paˈˈayoow nasˈayoˈowëp. Yˈanmääy ja Oseas ets jatëgok twowët ja kyudëjk oyë nety pyokytyuny mëdë wiink yetyëjk (Os. 3:1; Mal. 3:7). Duˈun extëmë Jyobaa, nanduˈun ja mëjjäˈäytyëjkëty ttundë, tsyojktëp amumduˈukjot ets pyudëjkëdëp parë jyodëmbitët ja mëdiˈibë të pyokytyuny ets jatëgok yajpäädët mä Diosë kyäjpn (käjpxë Jeremías 3:12).

8. Ko Jesus tmaytyaky ja mixy mëdiˈibë tsoˈon mä tyëjk, ¿wiˈix xypyudëjkëm parë njaygyujkëm yajxon wiˈixë Jyobaa tmëdatyë paˈˈayoˈow nasˈayoˈowën? (Lukʉs 15:7).

⁸ Nˈokjamyajtsëm ko mä ja myëmajtskpë artikulo ojts yajnimaytyaˈaky ja mixy mëdiˈibë tsoˈon mä tyëjk. ‘Jagamnëmë nety myiny ko ja tyeety yˈijxpatë, ta pëyiˈigyë nyitsoˈonë ets pyaˈëyoowë ets myënaanë ets tsyuˈkxë’ (Luc. 15:​20, TY). Ja uˈunkteety kyaj tˈawijxy ets ja yˈuˈunk jawyiin yˈamdowëdët ja maˈkxën, yëˈëjën nyinëjkx mët ko nety ttsoky. Ja mëjjäˈäytyëjkëty nanduˈunën ttsoktë ja jäˈäy mëdiˈibë të yajjuuttë mä Diosë kyäjpn ets pyudëkëyandëp parë jatëgok jyëmbittët (Luk. 15:​22-24, 32). Pääty ko jyodëmbity ja mëdiˈibë të pyokytyuny, ¡jamˈäjtpë xondakën tsäjpotm ets nanduˈun yä Naxwiiny! (Käjpxë Lukʉs 15:7).

9. ¿Wiˈixë Jyobaa tˈanëëmë pënaty të pyokytyundë mëjwiin kajaa?

⁹ Extëm të nˈijxëm, Jyobaa kyaj tkupëky ets ja jäˈäy mëdiˈibë të pyokytyuny mëjwiin kajaa yajpäädët mä nyax kyäjpn pën kyaj jyodëmbity. Per pyudëkëyaampy parë jatëgok jyodëmbitët. Jyobaa duˈun tˈanëëmë pënaty të jyodëmbittë: ‘Nyajtsoˈogandëp yam; [ . . . ] ntsokandëp yam oy mgapäät mganitëkëdë, jaˈko tëjëts ja njootˈanyë xyeemy’ (Os. 14:​4, TY). ¡Oy ko ja mëjjäˈäytyëjkëty tˈixtët pën ja jäˈäy yajnigëxëˈkypy ko tam jyantsy jyodëmbity! ¡Ets pënaty të tmastuˈuttë Jyobaa, jëjpˈam dyajnigëxëˈëktët ko nyijëmbitandëp!

10, 11. ¿Wiˈix mbäät ja mëjjäˈäytyëjkëty tpudëkëdë pënaty tëëyëp yajjuˈttë mä Diosë kyäjpn?

¹⁰ ¿Wiˈix ja mëjjäˈäytyëjkëty tpudëkëyäˈändë pënaty tëëyëp yajjuˈt mä Diosë kyäjpn? Waˈan kyaj tˈoktuunkˈäjnëdë ja poky kaytyey mëdiˈibë tyuundë ko yajjuˈttë mä Diosë kyäjpn o waˈan kyaj tˈokjamyajtsnëdë tiijën ko yajjuˈttë. Yëˈë mëjjäˈäytyëjk duˈunyëm tˈëxtäˈäyäˈändë parë tpudëkëdëdë yäˈädë jäˈäy. Ko nety tkuˈixëdë, mbäät mëët nyuˈkxtäˈäktë ets tsuj yajxon tˈanëëmëdët ko oy ko jyëmbitët mä Diosë kyäjpn. Pënaty tëëyëp tyukpëtsëëmduttë Diosë kyäjpn, seguurë ko yajpudëkëyandëp ets ëxˈäjp jatëgok yajtuknijawëyaˈany pënën Jyobaa ets ja tëyˈäjtën mëdiˈibë yajpatp mä Biiblyë. Pääty ko ja jäˈäy jyënäˈänët ko jëmbitäämp, mbäät ja mëjjäˈäytyëjk ttukniwitsëdë ets tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm yaˈëxpëkëdët, oyë nety kyajëmbitynyëm.

¹¹ Ja mëjjäˈäytyëjkëty yajnigëxëˈëgandëp ja tsojkën ets ja paˈˈayoˈow nasˈayoˈowënë extëmë Jyobaa. Pääty tˈëxtäˈäyäˈändë niˈamukë pënaty të tmëjagamgaˈaktë Jyobaa ets tpudëkëyäˈändë parë jatëgok jyëmbittët. Mbäät pojˈam jyëmbity tuˈugë jäˈäy pën yajnigëxëˈkypy  ko të jyodëmbity ets kyaj yˈokpokytyuunë (2 Kor. 2:​6-8).

12. 1) ¿Mä tsyokyëty ets ja mëjjäˈäytyëjkëty tˈixtët pën tëjën ja jäˈäy jyantsy jyodëmbity? 2) ¿Tiko kyaj mbäät njënäˈänëm ko yäˈädë jäˈäy mëdiˈibë të pyokytyuny mëjwiin kajaa ninäˈä Jyobaa kyapaˈˈayowäˈänyëty? (Ix nanduˈunë notë).

¹² Ta mä tsyokyëty etsë mëjjäˈäytyëjkëty tˈixtët pën tëëjën jyantsy jyodëmbity ja jäˈäy, extëm mëdiˈibë tyuun axëëk ja ënäˈkuˈunk o yˈaguanëˈäjt, mëdiˈibë tyukpëtsëëmdut ja Diosë kyäjpn ets ojts tmëtsipˈäjnë ets mëdiˈibë nyiwinmäˈäyë tmëdëgoyaˈany ja jyamyëët parë pyëkäˈäny mëdë wiinkpë (Mal. 2:14; 2 Tim. 3:6). Tsojkëbë mëjjäˈäytyëjkëty yˈijxˈijt kyuentëˈäjttëp ja myëguˈuktëjk. Per oy ko nanduˈun njamyajtsëm ko Jyobaa kyupëkaampy ja pokyjyaˈay pën të jyantsy jyodëmbity. Ja mëjjäˈäytyëjkëty yˈixandëp yajxon pën të jyantsy  jyodëmbityë yäˈädë jäˈäy mëdiˈibë të pyokytyuny mëjwiin kajaa, per kyaj mbäät jyënäˈändë ko duˈumbë jäˈäy ninäˈä Jyobaa kyapaˈˈayowäˈänëdë (1 Peed. 2:10). b

¿TI MBÄÄT TTUNY JA KONGREGASIONK?

13. ¿Wiˈix nˈijtëm mët ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë jeˈeyë të yajjëjwijtsëmbity o të yajsensuraraty? Per ¿wiˈixë net nˈijtëm mëdë jäˈäy mëdiˈibë të yajjuuty mä Diosë kyäjpn?

¹³ Extëm të nˈijxëm mä jatuˈukpë artikulo, näˈäty nyaxyë anunsyë mä yajnigajpxy ko të tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm yajsensuraraty. Mbäät duˈunyëm mëët ngäjpx nmaytyakëm, pes nnijäˈäwëm ko të jyodëmbity ets të tmastuˈuty ja poky kaytyey (1 Tim. 5:20). Duˈunyëm yajpäädäˈäny mët ëtsäjtëm ets yajpudëkëyäämp parë ttunët mëdiˈibë oy (Eb. 10:​24, 25). Per tim tëgatsy ko tuˈugë jäˈäy yajjuuty mä Diosë kyäjpn. Ko duˈun jyatët, kyaj mëët nˈoktuˈukmukäˈänënë ets ni jeˈeyë mëët ngakääymyukäˈän ngaˈukmukäˈänëm (1 Kor. 5:11).

14. ¿Wiˈix mbäät niduˈuk niduˈuk nnaytyuktuˈumoˈoyëmë Biiblyë parë nnijäˈäwëm pën mbäät nmëgäjpxëm ja jäˈäy mëdiˈibë të yajjuuty mä Diosë kyäjpn? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹⁴ Ko tuˈugë jäˈäy yajjuuty mä Diosë kyäjpn, ¿yëˈëdaa yˈandijpy ko kyaj mbäät nekytyuˈunëmë kuentë? Kyaj, per kyaj net yëˈë tˈandijy ko tuˈugyë mëët tijaty nduˈunëm o mëët ngääymyujk nˈukmujkëm. Ja Diosmëduumbë mëdiˈibë naytyuktuˈumooyëbë Biiblyë, këˈëm twinmayaˈany pën nyasˈijxëp ja wyinmäˈäny twowët ja jyëëky myëguˈuk mä reunyonk o ja mëdiˈibë nety oy mëët nyayjyawëty. Ets ko myinët mä reunyonk, ¿mbäädëdaa ngäjpxpoˈkxëm? Mbäät, pën nyasˈijxëp ja winmäˈäny. Të yˈity kyaj nety mbäät ngäjpxpoˈkxëm, per tyam niduˈuk niduˈugë Dios mëduumbë këˈëm mbäät twinmay duˈun extëm ja Biiblyë nyaytyuktuˈumoˈoyëty pën kyäjpxpoˈkxaampy o kyaj. Per kyaj net yëˈë tˈandijy ko mëët jeky tyëjkënët käjpx maytyakpë o mëët muum nyëjkxnët.

15. ¿Pënatyën yajmaytyakp mä 2 Juan 9-11? (Ix nanduˈunë rekuäädrë “ ¿Tuˈugyën ja poky kaytyey mëdiˈibë myaytyakë Pablo etsë Juan?”).

¹⁵ Per waˈan nnayajtëˈëwëm: “¿Ti këdii duˈunë  Biiblyë jyënaˈany ko pën kyäjpxpoˈkxypy yëˈë nety mëët ttundë axëkˈäjtën?” (käjpxë 2 Juan 9-11, TY). Mä tkatukjäˈtynyëmë yäˈädë tekstë, yëˈë yajmaytyakp ja jäˈäy mëdiˈibë tyukpëtsëëmdutypy ja Diosë kyäjpn ets tmëtsipˈäjnë ets pënaty nanduˈunë myëguˈuktëjk tyuktunaampy ja axëkˈäjtën (Diˈibʉ Jat. 2:20). Pääty, pën tuˈugë jäˈäy myëdëjkëp ja tukniˈˈijxën mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty o ttuunë ja poky kaytyey mëdiˈibë mëjwiin kajaa, ja mëjjäˈäytyëjkëty kyaj mbäät tninëjkxtë. Per waˈan näˈä yäˈädë jäˈäy tyëgatsët, mientrës kyatëgatsynyëm, kyaj mbäät ngäjpxpoˈkxëm ets ni ngawoˈowëm mä reunyonk.

NˈOKMËDÄJTËM JA PAˈˈAYOˈOWËN EXTËMË JYOBAA

16, 17. 1) ¿Ti Jyobaa tsyojkypy ets ttundët pënaty të pyokytyundë? (Ezequiel 18:32). 2) ¿Wiˈix mbäät ja mëjjäˈäytyëjkëty tyuunmuktë mëdë Jyobaa?

¹⁶ Të nˈijxëm mä mëgoxkë artikulo ko Jyobaa kyaj ttsoky ets nituˈugë jäˈäy kyakutëgoyët (käjpxë Ezequiel 18:32). Yëˈë tsyojkypy ets ja pokyjyaˈaytyëjk nyijodëmbitëdët (2 Kor. 5:20). Nuˈun kujkë tiempë pyety kyuˈty, Jyobaa të tˈanëëmë pënaty të myëjagamgaˈagëdë ets nyijodëmbitëdët jatëgok. Pääty jantsy oy ja tuunk mëdiˈibë nyikëjxmˈäjttëp ja mëjjäˈäytyëjkëty, pes tuˈugyë mëdë Jyobaa tyuunmuktë parë tpudëkëdë pënaty të pyokytyundë mëjwiin kajaa ets jyodëmbitët (Rom. 2:4; 1 Kor. 3:9).

¹⁷ ¡Nˈokpawinmäˈäyëm nuˈunën jyamˈatyë xondakënë tsäjpotm ko yˈajëmbity jyodëmbityë jäˈäy mëdiˈibë të pyokytyuny! Jyobaa agujk jotkujk jyantsy nyayjyawëty ko jyëmbity mä nyax kyäjpn ja mëdiˈibë të pyokytyuny. Ko xëmë nbawinmäˈäyëm nuˈunënë Jyobaa xytsyojkëm, xypyaˈˈayoˈowëm, xytyukˈijxëm ja yˈoyjyot yˈoywyinmäˈäny, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë niˈigyë ntsojkëm (Luk. 1:78).