1. ¿Näˈä nyëjkxtäˈäyäˈändë tsäjpotm pënaty të yajwinˈixtë ets jam jyukyˈattët?

 TËËYËP myëmääy myëdäjtë ja Diosmëduumbëty näˈä nyëjkxäˈändë tsäjpotm pënaty të yajwinˈixtë ets jam jyukyˈattët. Nääk jyënandë ko myinëdë Armajedon, ta nety yajpäättë niduˈuk nimajtskë yäˈädë nmëguˈukˈäjtëm ets ko tuk tiempë jyukyˈatäˈändë yä Naxwiiny mä ja tsujpë it lugäär. Per mä rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm 15 äämbë julië 2013, ojts tnigajpxy ko ja nyëjkxtäˈäyäˈändë tsäjpotm mä nety kyaminynyëm ja Armajedon (Mat. 24:31).

2. ¿Ti mbäät näˈäty nnayajtëˈëwëm, ets ti yajnimaytyäˈägäämp mä yäˈädë artikulo?

² Waˈan nëjkx nnayjyäˈäwëm mon tuk ko nety të xynyikaktäˈäyënë pënaty nëjkxandëp tsäjpotm etsë net nnayajtëˈëwëm, ¿wiˈix jyatäˈändë ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë jukyˈatandëp yä Naxwiiny ko myinët “ja mëk ayoˈon”? (Mat. 24:21; Fwank 10:16). Min nˈokˈijxëm majtskë pëky tiko nëjkx duˈun nwinmäˈäyëm. Per nanduˈun nˈixäˈänëm tiko kyaj mbäät ndimymyëmäˈäy ndimymyëdäjëm.

¿TI KYAJ TYUNÄˈÄNY JYATÄˈÄNYËTY?

3, 4. ¿Ti mayë nmëguˈukˈäjtëm myëmääy myëdäjtëp, ets tiko?

³ Waˈan nääk wyinmaytyë ko nëjkxëp ja nmëguˈukˈäjtëm  tmastuˈuttë ja tëyˈäjtën ko nety të nyëjkxtääynyëdë tsäjpotm pënaty tyam xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm. Min nˈokˈijxëm tiko duˈun wyinmaytyë. Tuk pëky yëˈë extëm yajnimaytyaˈaky ja saserdotë Jehoiadá mëdiˈibë oy Diosmëduun mët ja kyudëjk Jehosabeat. Yëˈë ojts dyajˈyaaktë tuˈugë mixyuˈunk mëdiˈibë xyëwˈäjt Jehoás ets pyudëjkëdë parë oy yˈanaˈamët. Mientrësë Jehoiadá jyukyˈajty, Jehoás oy Diosmëduuny, per ko Jehoiadá yˈoˈky, ta Jehoás axëëk yˈadëtsy ets yëˈë myëmëdoow ja anaˈambëtëjk mëdiˈibë kyaj tmëduundë Jyobaa. Pääty tmastutyë Jyobaa (2 Crón. 24:​2, 15-19).

⁴ Myëmajtsk pëky, yëˈë extëm yajnimaytyäˈäktë ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë jukyˈäjttë ja tiempë mä yˈoˈktääytyë ja apostëlëtëjk. Apostëlë Juan mëdiˈibë tim ok ojts yˈooky, pyudëjkëdë myëguˈuktëjk parë oy Diosmëduundë (3 Fwank 4). Ets parë kyaj tyëkët ja tukniˈˈijxën mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty, duˈun extëm ttuundë ja wiinkpë apostëlëtëjk (1 Fwank 2:18). Per ko apostëlë Juan yˈoˈky, ta nyinäjxëdë ja tukniˈˈijxënë mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty, duˈun extëm tuˈugë päˈäm nyinaxy. Ets ko waanë tiempë nyajxy të nety nyinäjxtääyëndë duˈumbë tukniˈˈijxën.

5. Oknimaytyäˈäk tiko kyaj duˈun njatäˈän ngëbatäˈänëm extëmë Jehoás ets ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë jukyˈäjttë ko ja apostëlëtëjk yˈoˈktääytyë.

⁵ ¿Nanduˈunëdaa jyatäˈän kyëbatäˈändë ja Diosmëduumbëty ko nety të nyëjkxtääynyëdë tsäjpotm pënaty tyam xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm? ¿Waˈandaa tmastuˈudäˈändë Jyobaa extëm yˈadëtsyë Jehoás? ¿O waˈandaa tpanëjkxäˈändë ja tukniˈˈijxënë mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty, extëm yˈadëtstë ja Diosmëduumbëty ko ja apostëlëtëjk yˈoˈktääytyë? ¡Kyaj, kyaj duˈun jyatäˈändë! Pes oyë nety të nyëjkxtääynyëdë tsäjpotm ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tyam ja xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm, duˈunyëm xytyuˈumoˈoyäˈänëm ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë jukyˈatandëp yä Naxwiiny parë xëmë Jyobaa nmëduˈunëm ¿Wiˈix ko duˈun njënäˈänëm?

DUˈUNYËM NMËDUNÄˈÄNËMË DIOS EXTËM TTSOKY

6. ¿Ti tëgëk pëky nimaytyäˈägäˈänëm?

⁶ ¿Tiko njënäˈänëm ko duˈunyëmë Jyobaa nmëdunäˈänëm extëm ttsoky oy myinët ja amay jotmay? Yëˈko Biiblyë jyënaˈany ko tim tëgatsy ja tiempë mëdiˈibë tyam ndukjukyˈäjtëm mët ja tiempë mä israelitëty jyukyˈäjttë ets mä ja apostëlëtëjk yˈoˈktääytyë. Min nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyaˈagyë yäˈädë tiempë: 1) ja tiempë mä israelitëty jyukyˈäjttë, 2) ja tiempë mä yˈoˈktääytyë ja apostëlëtëjk ets 3) ja tiempë mä “Dios dyaˈoyët tëgekyë”, yëˈë yˈandijpy ja tiempë mëdiˈibë tyam ndukjukyˈäjtëm (Apos. 3:21).

7. ¿Tiko ja israelitëty duˈunyëm tmëmëdoowdë Jyobaa oy ja nax käjpn ets ja reyëty axëëk yˈadëˈëtstë?

⁷ Ja tiempë mä israelitëty jyukyˈäjttë. Ko netyë Moisés yˈooganë duˈun tˈanmääy ja israelitëty: “Jaˈa ko ëjts wäˈätsëts ndimynyijawë, koojëts ënet nˈoˈknëty, yajtëgoytyëp ënet ja jyot wyinmäˈänyëty, ets ënet tˈixmäjtsnëdëty ja nˈääw nˈëyukëts, mëdiˈibë të ndukˈënaˈamdënëts tpanëjkxtëty” (Deut. 31:​29, MNM). Moisés nanduˈun yˈanmääyëdë ko pën kyaj myëdowdë, ta yajmënëjkxäˈändë wiink nax wiink käjpn (Deut. 28:​35, 36). ¿Tuun jäjtë extëmë Moisés jyënany? Duˈun. Pes ko nyajxy kanäk mëgoˈpx jëmëjt ja anaˈambëtëjk kyaj tmëmëdoowdë Jyobaa ets nanduˈun ja nax käjpn yˈadëtstë. Jyobaa tyukumëdoow pënaty axëëk adëtstë ets kyaj tnekynyasˈijxë ets jyaˈˈatëdë rey (Ezeq. 21:​25-27). Per ko ja israelitëty tˈijxtë wiˈix yˈadëëy tijatyë netyë Jyobaa të tnaskäjpxë, yëˈë pudëjkëdë parë duˈunyëmë Jyobaa tmëduundë (Is. 55:​10, 11).

8. Ko myëjwindëjkë ja tukniˈˈijxën mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty ko ja apostëlëtëjk yˈoˈktääytyë, ¿tiko kyaj mbäät mëjˈixy mëjmëdoy njäˈäwëm?

 ⁸ Ja tiempë mä ja apostëlëtëjk yˈoˈktääytyë. Kyaj mbäät mëjˈixy mëjmëdoy njäˈäwëm ko myëjwindëjkë ja tukniˈˈijxënë mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty, pes të nety duˈunë Jesus tnaskäjpxë (Mat. 7:​21-23; 13:​24-30, 36-43). Mä primer siiglë të netyë apostëlë Pablo, Pedro etsë Juan tnigäjpxtë ko tamë nety tyëkë ja tukniˈˈijxënë mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty mëdiˈibë Jesus nyaskäjpxë (2 Tes. 2:​3, 7; 2 Peed. 2:1; 1 Fwank 2:18). Pääty ko ja apostëlëtëjk yˈoˈktääytyë, ta net ojts myëjwindëjkënë ja tukniˈˈijxën mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty ets ta net ojts yaˈixyˈäjnë mëj Babilonia, o tukëˈëyë ja relijyonk mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty. Duˈun yˈadëëwdääy mëdiˈibë nety të yajnaskäjpxë.

9. ¿Wiˈix tyam tyëgatsyëty ja tiempë mëdiˈibë ndukjukyˈäjtëm?

⁹ “Ko Dios dyaˈoyët tëgekyë, dëˈën extëm twandaky”. Tim tëgatsy tyam ja tiempë mëdiˈibë ndukjukyˈäjtëm, kyaj dyuˈunëty extëm ko ja israelitëty jyukyˈäjttë ets mä jyukyˈäjttë ja Diosmëduumbëty ko ja apostëlëtëjk yˈoˈktääytyë, mä tyëjkë ja tukniˈˈijxën mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty. Nnijäˈäwëm ko tyam yëˈë ndukjukyˈäjtëm “ja tiempë mëdiˈibë jëjpkëxanëp” (2 Tim. 3:​1, TNM). Per mä Biiblyë jyënaˈany ko ja nanduˈun tsyondaky ja tiempë mä “Dios dyaˈoyët tëgekyë, dëˈën extëm twandaky” (Apos. 3:21). Ja tsyondaky 1914, ets ja jyëjpkëxäˈäny ko netyë Jesus të yˈanaˈamnë tuk mil jëmëjt ko nety të njëmbijtënë wäˈätsjäˈäy ets ko nety ja Naxwinyëdë të jyëmbijnë jantsy oy jantsy tsuj. ¿Ti tyuunë Jyobaa 1914? Yëˈë Jesus yajtëjkë Rey jam tsäjpotm. Duˈun jatëgokë Jyobaa dyajnaxkëdakyë yˈanaˈam kyutujkën mä ja tyëëm yˈäätsë rey David. Ko tiempë nyajxy, ta jatëgokë Jyobaa yaˈˈawdäjty extëmë nety ttsoky (Is. 2:​2-4; Ezeq. 11:​17-20). Per ¿waˈandaa jatëgok tyëkëdë tukniˈˈijxën mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty?

10. 1) ¿Wiˈixë Biiblyë ojts tnaskäjpxë nˈawdatäˈänëmë Dios mä ndiempëˈäjtëm? (Isaías 54:17). 2) ¿Tiko xyjyotkujkmoˈoyëm extëm jyënaˈanyë Isaías?

¹⁰ (Käjpxë Isaías 54:17). Okˈix wiˈix ojts yajnaskäjpxë mëdiˈibë tyam ja adëëp: “Oy mëdiˈibë tujn pujxn myajtuknigojët kyaj mëmadäˈägäˈänyëty”. Ta nanduˈun yˈadëyë yäˈädë tekstë: ‘Nëjkxëp yëˈë mˈuˈunk mˈënäˈk nyaˈëjxpëjktäˈädëts ets ääk jotkujk nëjkx yˈittë. Ja mëdëybyë ja nibayeˈeyën yëˈë nëjkx myajjotmëktaˈakyë käˈäp nëjkx mtsëˈëkë mjawë, ja tsëˈëgë ets ja amay jotmay nëjkxëp mgukaktäˈäyë’ (Is. 54:​13, 14, TY). Ni yëˈë “mëjkuˈu diˈibë yä naxwiiny  anaˈamp”, mbäät tˈawäˈktuky ja ëxpëjkënë mëdiˈibë ja tyam tuˈuyeˈepy mä Diosë nyax kyäjpn (2 Kor. 4:4). Taajën tyamë Jyobaa yaˈˈawdaty extëm ttsoky ets ninäˈä jatëgok kyatëkëyaˈany ja tukniˈˈijxën mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty ets nituˈugë tujn pujxn xykyamëmadäˈägäˈänëm.

MËDIˈIBËN TËY TUNAN JATANËP

11. ¿Wiˈix nnijäˈäwëm ko duˈunyëm nyajtuˈumoˈoyäˈänëm oyë netyë nmëguˈukˈäjtëm të nyëjkxtääynyëdë tsäjpotm?

¹¹ ¿Ti tunan jatanëp ko nety të nyëjkxtääynyëdë tsäjpotm pënaty xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm? Nˈokjamyajtsëm ko Jesus yëˈë xykyuentëˈäjtëm ets ko yëˈë nanduˈun nyigëbäjkˈäjtypy ja tuˈukmujkën, pes yëˈë këˈëm jyënany: “Mët ko ëj, ja Kristë, ëjë dëˈën jeˈeyë mWintsënˈäjtypy” (Mat. 23:10). Jesus xëmë xyˈijxˈitäˈän xykyuentëˈatäˈänëm, pääty ko nëjkx nwëˈëmëm yä Naxwiiny kyaj nëjkx ntsëˈk njäˈäwëm. Oy yajxon nganijäˈäwëm tidënë Jesus tyunaampy, mä Biiblyë nyigajpxypy tuk pëky majtsk pëky wiˈix xykyuwäˈänäˈänëm.

12. 1) ¿Wiˈixë Jyobaa tkuentëˈäjtyë kyäjpn ko yˈoˈkyë Moisés? 2) ¿Ets wiˈix tpudëjkë kyäjpn ko Elías ojts nyëjkxy wiinktsoow tuumbë? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹² Moisés ja yˈoˈky mä kyajnëm tyëkëdë ja israelitëty mä ja Nax mëdiˈibë yajtukwandaktë. ¿Wiˈix jyajtyë Diosë kyäjpn ko yˈoˈkyë Moisés? Kyaj naytyuˈuk ojts wyëˈëmdë Jyobaa pudëjkëdë, kyaj myastutëdë mientrës yëˈëjëty kyaj tmastuttë. Pes mä nety kyaˈookynyëmë Moisés ojtsë Jyobaa yˈanëˈëmxëty ko yëˈë nety wingudëgatsˈatanëbë Josué. Etsë Moisés të nety kanäk jëmëjt ttukniˈˈixë parë duˈun tyunët (Éx. 33:11; Deut. 34:9). Tamˈäjtpë nety nanduˈun ja yetyëjkëty mëdiˈibë wijˈyëty, mëdiˈibë mbäät ttuˈumoˈoytyë ja nax käjpn. Tam mëdiˈibë nyigëbäjkˈäjttë 1,000, 100, 50 ets 10 (Deut. 1:15). Duˈunë Diosë kyäjpn yajkuentëˈäjty. Min nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyaˈagyë Elías. Yëˈë kanäk jëmëjtë israelitëty tpudëjkë parë yëˈëyë Jyobaa tmëdundët. Per tëgok ta Jyobaa kyajxë Judá (2 Rey. 2:1; 2 Crón. 21:12). ¿Waˈandaa ja israelitëty ak yëˈëyë ojts wyëˈëmdë? Kyaj pesë Elías të nety ttukniˈˈixë wiˈixë Eliseo ttuˈumoˈoyët ja Diosmëduumbëty ets tamë nety nanduˈun yajpäättë ja kugajpxyëtyë yˈuˈunk yˈënäˈk mëdiˈibë nety të yˈëxpëktë (2 Rey. 2:7). Extëm nˈijxëm xëmë jyamˈäjttë Diosmëduumbëty mëdiˈibë kyuentëˈäjttë Diosë nyax kyäjpn etsë Jyobaa duˈunyëm dyaˈˈadëëy mëdiˈibë nety të ttuknibëjktäägë ets tkuentëˈäjty pënatyë nety mëduunëp.

13. ¿Wiˈix xyjyotkujkmoˈoyëm extëm jyënaˈanyë Ebreeʉsʉty 13:5b? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹³ Extëm yä kujk nnijäˈäwëm, ¿wiˈixëdaa nëjkx  jyatäˈändë ja Diosmëduumbëty ko nety nyëjkxtääynyëdë tsäjpotm mëdiˈibë tyam xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm? Kyaj tiko ndimymyëmäˈäy ndimymyëdäjëm, pesë Biiblyë jyënaˈany ko Jyobaa ninäˈä xykyamastuˈudäˈänëm (käjpxë Ebreeʉsʉty 13:5b). Duˈun extëmë Moisés etsë Elías, nanduˈun tyam mëdiˈibë Wyoowˈyoˈoytyëbë Diosë kyäjpn ttukniˈˈixëdë myëguˈuktëjk mëdiˈibë wëˈëmandëp yä Naxwiiny, ets kanäk jëmëjtën duˈun kujk ttundë. Extëm nˈokpëjktakëm, jaˈäjtpë eskuelë parë pënaty tuundëp mëjjäˈäy, sirkuitë, komitee mëdiˈibë tuundëp Betel ets mëdiˈibë tuundëp superitendente Betel. Ets pënaty Wyoowˈyoˈoytyëbë Jyobaa tyestiigëty, ta kujk ttukniˈˈixëdë ja myëguˈuktëjk mëdiˈibë pudëjkëdëp ets yëˈëjëty jantsy jaa duˈun ttundë. Yëˈë xytyukˈijxëm ko mbäät tˈijxˈit tkuentëˈattë ja Diosë kyäjpn.

14. ¿Ti të njäjtëm mä yäˈädë artikulo?

¹⁴ Extëm të njäjtëm mä yäˈädë artikulo, yëˈë xytyukˈijxëm ko duˈunyëmë Jyobaa nmëdunäˈänëm yä Naxwiiny, oyë nety ja nmëguˈukˈäjtëm të nyëjkxtääynyëdë tsäjpotm mëdiˈibë tyam xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm mä nety jyëjpkëjxnë ja mëk ayoˈon. Komë Jesus yëˈë nwintsënˈäjtëm, pääty nitii ngatsëˈëgëyäˈän ngajawëyäˈänëm, oyë nety xynyibëdëˈkëm tuk grupë nasionk mëdiˈibë Biiblyë tyijpy Gog mëdiˈibë tsoˈomp Magog (Ezeq. 38:​18-20). Kyaj xymyëmadäˈägäˈänëm, duˈunyëmë Jyobaa nmëduunˈadëˈëtsäˈänëm oy ti tyun jyatëdët, pes yëˈë xypyudëkëyäˈänëm. Apostëlë Juan yˈijx ja tëgoymyayjyaˈay ets jyënany ko të nety dyajnaxtë ja mëk mäˈäy mëk täjën. Pääty ijtëmën seguurë ko jantsy nitsoˈogäˈänëmë duˈun (Diˈibʉ Jat. 7:​9, 14).

15, 16. Extëm jyënaˈanyë Diˈibʉ Jatanʉp 17:​14, ¿ti tyunandëp ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë nëjkxandëp tsäjpotm ets wiˈix xyjyotkujkmoˈoyëm?

¹⁵ Waˈan nnayajtëˈëwëm, ¿ti tyunandëp ja nmëguˈukˈäjtëm ko nety niˈamukë yajpatnëdë tsäjpotm? Biiblyë jyënaˈany ko ja gobiernëtëjk tsyiptunäˈändë mët “ja Borreeguˈunk”, per yëˈë “ja Borreeguˈunk mëmadäˈägëdëp”. Ets ¿pënaty pudëkëyanëp? Biiblyë jyënaˈany ko “yëˈë diˈibatyë Dios woojë, wyinˈix, es oy tmëdundë Dios” (käjpxë Diˈibʉ Jat.17:14).  ¿Pënatyën yaˈˈandijtëp? Yëˈë pënatyë nety të jyukypyëktë tsäjpotm. Pääty ko nety të nyëjkxtääynyëdë tsäjpotm, mëdiˈibë tim jawyiin tyunandëp yëˈë ko tsyiptunäˈändë. Mëjwiin kajaa ja tuunk mëdiˈibë nyikëjxmˈäjttëp, pes näägë yäˈädë nmëguˈukˈäjtëm ja nety tyundë soldäädë mä kyajnëm tyëkëdë ëxpëjkpë, per ko tnijäˈäwëdë ja tëyˈäjtën ta dyajtëgäjtstë jyukyˈäjtën (Gál. 5:22; 2 Tes. 3:16). Pääty ko nety yajpatnëdë tsäjpotm, ta mët ja anklëstëjk etsë Jesus dyajkutëgoyäˈändë ja Diosë myëtsip.

¹⁶ Extëm nnijäˈäwëm näägë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë nëjkxandëp tsäjpotm të myëjjäˈäyëndë ets kyaj nëgoo tˈokmëdäjnëdë jyot myëjääw. Per ko nety jam tsäjpotm jyukyˈäjnëdë mas kumëjääw jyëmbitanëdë ets ninäˈä kyaˈoogäˈändë, päätyën tpudëkëyäˈändë Jesus mä tsyiptunäˈändë. Ko nety të nyaxyë Armajedon, ta xypyudëkëyäˈänëm mëdë Jesus parë njëmbitäˈänënë wäˈäts jäˈäy. Niˈigyë xypyudëkëyäˈänëm ko nety jam yajpatnëdë tsäjpotm këdiinëm ko nety yajpäättë yä Naxwiiny.

17. ¿Wiˈix nnijäˈäwëm ko niˈamukë ja Diosmëduumbë nyitsoˈogäˈändë mä Armajedon?

¹⁷ Pën yä mjukyˈatäˈäny Naxwiiny, ¿ti mdunaampy ko nety tsyondaˈaky ja Armajedon? Oy ko ndukjotkujkˈäjtëmë Jyobaa ets nmëmëdoˈowëm extëm xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm. Tuk pëky wiˈix nmëmëdowäˈänëm yëˈë extëm jyënaˈanyë Isaías 26:20: “Tëkë mä mguartë ogäjpë, ets yaˈˈadukë mdëjkˈääw. Nnayuˈutsëdë jeˈeyë tuk ratë axtë ko nyaxët ja ayoˈon”. Jotkujk nnayjyäˈäwëm ko kyaj wiˈix njatäˈän ngëbatäˈänëm, duˈun mëdiˈibë jukyˈatandëp tsäjpotm ets yä Naxwiiny. Pääty ijtëm seguurë extëmë apostëlë Pablo jyënany ko ni yëˈë gobiernëtëjk “ni ja tyambë, ni ja diˈibë miimp këdakpnëm” xykyatukmastuˈudäˈänëm ja tsyojkënë “Dios diˈibë myëdäjtypy mët ëtsäjtëm” (Rom. 8:​38, 39). Pääty ninäˈä mbäät ngajäˈäytyëgoˈoyëm ko Jyobaa xytsyojkëm ets ko ninäˈä xykyamastuˈudäˈänëm.