1. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë duˈunyëm nmëduunˈadëtsëmë Jyobaa oy nbatëmë amay jotmay?

 BIIBLYË jyënaˈany ko yäˈädë tiempë mëdiˈibë ndukjukyˈäjtëm “ayoˈon mëët yˈaknaxäˈäny” (2 Tim. 3:1). Niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy tmëdattë amay jotmay, per pënaty myëduundëbë Jyobaa niˈigyë jyotmaybyäättë mët ko jäˈäy yˈaxëkˈixëdë ets nyibëdëˈëgëdë. Pääty, ¿ti xypyudëkëyäˈänëm parë duˈunyëm nmëduunˈadëtsëmë Jyobaa? Tuk pëky, yëˈë ko njamyajtsëm ko yëˈë nmëduˈunëm ja “Diosë juukypyë” (Jer. 10:10; 2 Tim. 1:12).

2. ¿Wiˈix xypyudëjkëm ko Jyobaa yëˈëjëty ja Diosë juukypyë?

² Jyobaa yˈijxypy tijaty amay jotmay nwinguwäˈkëm, pääty xypyudëkëyäˈänëm (2 Crón. 16:9; Sal. 23:4). Ko nwinmäˈäyëm ko yëˈë tuˈugë Diosë juukypyë, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nmëmadakëm oytyim mëdiˈibëtyë amay jotmay. Min nˈokˈijxëm wiˈix ja rey David pyudëjkë ko duˈun tˈijxyë Jyobaa.

3. ¿Ti David myaytyäˈägan ko jyënany juugyë Jyobaa?

³ Ja rey David yˈixyˈäjtë Jyobaa ets tyukjotkujkˈäjt, pääty ko ja myëtsip pyajëdijtë ets ko ja rey Saúl yaˈooganë, ta tˈanmääyë Jyobaa ets pyudëkëdët (Sal. 18:6). Ko yaˈˈawäˈätspëtsëëmë, ta David jyënany: “¡Juugyë Jyobaa!” (Sal. 18:46). ¿Ti David myaytyäˈägan ko duˈun jyënany? Tuˈugë liibrë jyënaˈany ko David yëˈë yajnigëxëˈk ko tyukjotkujkˈäjtypyë netyë Jyobaa extëm tuˈugë Dios mëdiˈibë juuky ets mëdiˈibë janääm jatsojk pyudëjkëp ja kyäjpn. David yˈijx wiˈixë Jyobaa pyudëjkë, ijt seguurë  yëˈë ja Diosë juukypyë, pääty duˈunyëm tmëduunˈadëtsy ets tmëjkumääy (Sal. 18:​28, 29, 49).

4. Pën nmëbëjkëm ko Jyobaa yëˈë ja Diosë juukypyë, ¿wiˈix xypyudëkëyäˈänëm?

⁴ Pën nmëbëjkëm ko Jyobaa yëˈë ja Diosë juukypyë, xypyudëkëyäˈänëm parë njotmoˈoyëm ja tyuunk. Jyobaa xymyëjääwmoˈoyäˈänëm ko ti amay jotmay xytyukmiˈinëm parë duˈunyëm nmëduunˈadëtsëm. Xypyudëkëyäˈänëm nanduˈun parë ninäˈä ngamastutëm.

MËJÄÄWMOˈOYANËP JA DIOSË JUUKYPYË

5. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë nmëmadakëm ja amay jotmay? (Filipenses 4:​13, TNM).

⁵ Pën nmëbëjkëm ko Jyobaa yëˈë tuˈugë Diosë juukypyë ets ko xypyudëkëyäˈänëm, ta nmëmadäˈägäˈänëm ja amay jotmay, duˈun ja mëjwiin kajaabë ets ja yiˈinëm waanëbë. Tukëˈëyë ja amay jotmay mbäädë Dios dyaˈoˈoyëtyaˈay. Ets kom kumëjääw, mbäät xymyëjääwmoˈoyëm parë nmëmadaktäˈäyëm ja amay jotmay mëdiˈibë nbatëm (käjpxë Filipenses 4:​13, TNM). Pääty, mbäät nˈijtëm seguurë ko nmëmadäˈägäˈänëm. Ko nˈijxëm wiˈixë Jyobaa xypyudëjkëm parë nmëmadakëm ja amay jotmay mëdiˈibë yiˈinëm waanë, ta nˈijtëm seguurë ko xypyudëkëyäˈänëm ko nëjkx nbatëm ja mëjwiin kajaabë.

6. Ko David yaˈkpëtsëëmy, ¿wiˈixë Jyobaa pyudëjkë ets pääty yˈijty seguurë ko xëmë pyudëkëyaˈanyëty?

⁶ Min nˈokˈijxëm wiˈixë David majtskˈok tˈijxy wiˈixë Jyobaa pyudëjkë. Tëgok, ja ko myiiny tuˈugë kää ets ojts yajtsëëmgeˈeky ja byorreegë, ets jatëgok, ko myiiny tuˈugë osë. David amëk jotmëk tpatsoˈony ja kää ets ja osë parë ojts tpëjkë ja byorreegë, per nyijäˈäwëbë nety ko yëˈë Jyobaa pudëjkëp, pääty kyaj ojts nyaymyëjkugäjpxëty (1 Sam. 17:​34-37). David ninäˈä tkajäˈäytyëgooy ko duˈunë Jyobaa pyudëjkë. Pääty yˈijty seguurë ko ja Diosë juukypyë xëmë pyudëkëyaˈanyëty oy ti jotmay twinguwäˈägët.

7. ¿Ti David jyamyajts, ets wiˈix pyudëjkë parë ojts tsyiptuny mët ja Goliat?

⁷ Ok, ta David ojts nyëjkxy mä nety ja israelitëty tsyip adanëdë. Ko jam jyajty, ta tˈijxy ko ak tsëˈkëdëp, jaˈko ja Goliat, jyënaˈany: “Ndimtukxikypyëts ja soldäädëtëjk mëdiˈibë Israel” (1 Sam. 17:​10, 11). Ja israelitëty ak tsëˈkëdëbë nety jaˈko yëˈëyë yˈijxtë ko ja Goliat ximën tyanë ets ko nyixiˈik tyukxiˈigëdë (1 Sam. 17:​24, 25). Perë David, kyaj duˈun tˈijxy. Yëˈë wyinmääy ko yëˈë nety jam yajnixik yajtukxikp “ja Diosë juukypyë” ets kyaj yëˈëjëty ja israelitëty (1 Sam. 17:26). David kyaj tjäˈäytyëgooyë Jyobaa. Jyamyajts ko yëˈë nety të pyudëkëty netpë dyaˈoˈky ja osë ets ja kää, ets seguurë yˈijty ko pudëkëyanëp pën tsiptuump mëdë Goliat. Ets jantsy duˈunën jyajty, yaˈoˈk ja Goliat (1 Sam. 17:​45-51).

8. Ko nyajnäjxëmë amay jotmay, ¿ti mbäät nduˈunëm parë nˈijtëm seguurë ko Jyobaa xypyudëkëyäˈänëm? (Ixë dibujë).

⁸ Duˈun extëmë David, ëtsäjtëm mbäät nmëmadakëm tuˈugë jotmay pën nmëbëjkëm ko tam yajpääty ja Diosë juukypyë mëdiˈibë xypyudëkëyäˈänëm (Sal. 118:6). Ets mbäät niˈigyë nmëbëjkën ko ngäjpxëm mä Biiblyë wiˈixë Jyobaa tpudëjkë pënaty tëëyëp mëduunëdë (Is. 37:​17, 33-37). Mbäät nanduˈun ngäjpxëm mä jw.org mä yajnimaytyaˈaky wiˈixë Jyobaa të tpudëkë nmëguˈukˈäjtëm ko të tpäättë amay jotmay. Ets jamyats  nanduˈun wiˈixë Jyobaa të mbudëkëty ko të xypyaatyë amay jotmay. Mbäät kyaj të xytyimyˈyaˈooky tuˈugë osë o tuˈugë kää extëm ja David, per të Jyobaa mbudëkëty mëjwiin kajaa, extëm ko të mëjwoyëty mä nyax kyäjpn (Fwank 6:44). Ets pääty nanduˈun xymyëduunˈadëˈëtsy mët ko mbudëkëty. Pën kyaj xyˈokjamyajtsnë wixatyë Jyobaa të mbudëkëty, anëëmë waˈan mdukjamyetsyëty wiˈix ojts tˈatsoowëmbity ko xymyënuˈkxtaky ets wiˈix ojts mbudëkëty mä meerë xyajnaxy tuˈugë jotmay. Ko xyjyamyatsët wiˈixë Jyobaa të mbudëkëty, ta mˈitäˈäny seguurë ko duˈunyëm mbudëkëyaˈanyëty.

9. ¿Ti tsojkëp njamyajtsëm ko nwinguwäˈkëmë amay jotmay? (Proverbios 27:11).

⁹ Ko nbatëmë amay jotmay, tsojkëp njamyajtsëm ko Satanás jyënaˈany ko nmastuˈudäˈänëmë Jyobaa ko nbatëm ja amay jotmay (Job 1:​10, 11; käjpxë Proverbios 27:11). Pääty ko nmëmadakëm ja amay jotmay, ta ndukˈijxëmë Jyobaa ko ntsojkëm ets ko Satanás andakp. Pën jam xypyaatyë jotmay, extëm ko kuduunktëjk mnibëdëˈëgëdët, ko jäˈäy tkamëdowäˈänëdë Diosë yˈayuk, ko mmeeny msentääbë yˈamääytyäˈägët o jam ti wiinkpë jotmay xypyäädët, jamyats ko Jyobaa agujk jotkujk nyayjyawëty ko xymyëmadaˈaky ja amay jotmay ets yëˈë nanduˈun xypyudëkëyäˈänëm mä ja ayoˈon mëdiˈibë nyajnäjxëm (1 Cor. 10:​13, TNM). Yëˈë xymyoˈoyäˈänëm ja jot mëjääw parë nmëmadakëm.

JA DIOSË JUUKYPYË MGUNUˈKXANËP

10. ¿Wiˈix xykyunuˈkxäˈänëm ja Diosë juukypyë?

¹⁰ Jyobaa kyunuˈkxypy pënaty mëduunëp (Eb. 11:6). Xyajnayjyäˈäwëm tyam agujk jotkujk ets mä tiempë myiny kyëdaˈaky xymyoˈoyäˈänëm ja jukyˈäjtënë winë xëëw. Seguurë nˈijtëm ko xyjyantsy kyunuˈkxäˈänëm ets ko mbäät duˈun ttuny. Pääty njotmoˈoyëm ja tyuunk duˈun extëm ttuundë tëëyëp ja Diosmëduumbëty.  Min nˈokˈijxëmë yˈijxpajtënë Timoteo (Eb. 6:​10-12).

11. ¿Ti pudëjkë Timoteo parë mëk jyantsy tyuuny? (1 Timoteo 4:10).

¹¹ Käjpxë 1 Timotee 4:10. Timoteo tyukjotkujkˈäjt ja Diosë juukypyë ets myëbëjk ko kunuˈkxanëp. Päätyën tjotmooy ja Diosë tyuunk ets tpudëjkë ja myëguˈuktëjk. ¿Wiˈix ttuuny? Ko jantsy oy yaˈëxpëjky ets tyukniˈˈijxë. Myooy nanduˈunë ijxpajtënë mëjjäˈäy mutskjäˈäy. Yajtuknipëjk nanduˈunë tuunk mëdiˈibë ojts tsyiptakxëty, extëm ko tijaty ttukmëgäjpxët ja myëguˈuktëjk, per tsuj yajxon (1 Tim. 4:​11-16; 2 Tim. 4:​1-5). Timoteo ijtpë nety seguurë ko Jyobaa kunuˈkxanëp oy ja myëguˈuktëjk tkayajtsobäädët tijaty tyuumpy (Rom. 2:​6, 7).

12. ¿Ti pudëjkëdëp ja mëjjäˈäytyëjk parë tyundë mëk? (Ix nanduˈunë dibujë.)

¹² Pënaty tyam tuundëp mëjjäˈäy, mbäät nanduˈun seguurë yˈittë ko Jyobaa yˈijxypy ets yajtsobatypy tijaty tyuundëp. Nimayë yäˈädë mëjjäˈäytyëjk kyaj jeˈeyë tˈijxˈit tkuentëˈattë ja myëguˈuktëjk o nyëjkxtë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë, nanduˈunën tyundë mä yajkojˈyë jëën tëjk ets tpudëkëdë ja myëguˈuktëjk ko ti yˈayoˈonbëjktaˈaky. Taaˈäjtp nanduˈunë mëjjäˈäytyëjk mëdiˈibë kyuˈijxëdëp ja päˈämjäˈäy ets mëdiˈibë wyinguwäˈkëdëp ja doktoortëjk mä hospital. Yëˈë mëjjäˈäytyëjk xondaˈakyˈääw xondaˈakyjyot tkuentëˈattë ja myëguˈuktëjk, pes nyijäˈäwëdëp ko yëˈë Jyobaa tukkuentëˈäjtëdëp ets seguurë yˈittë ko kunuˈkxanëdëp (Kol. 3:​23, 24).

13. ¿Wiˈixë Jyobaa nyayjyawëty ko tijaty ndukmëduˈunëm?

¹³ Kyaj mbäät niˈamukë nduˈunëm mëjjäˈäy, per mbäät niˈamukë nmoˈoyëmë Jyobaa ti nmëdäjtëm, pes yëˈë yajtsobatypy tijaty ëtsäjtëm ndukmëduˈunëm.  Extëm nˈokpëjktakëm, yëˈë yajtsobatypy ko mijts mˈayak mˈagonë oy kyamëjwiin kyajaaty, jotkujk nanduˈun nyayjyawëty ko xykyonëˈëky ja mgëˈë parë mgomentaraty oy mjatsëˈëgë ets ko xypyokymyeˈkxy ja jäˈäy mëdiˈibë të mëdëgoyëty. Jyobaa yajtsobatypy tijaty mdukmëduumpy axtë pën mwinmaapy ko kyaj myëjwiin kyajaaty. Jyobaa mtsojkëp ets mgunuˈkxanëp (Luk. 21:​1-4).

NˈOKMËWINGOˈONËM JA DIOSË JUUKYPYË

14. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj Jyobaa nmëdëgoˈoyëm? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹⁴ Pën njantsy myëbëjkëm ja Diosë juukypyë, ta nmëmëdowäˈänëm. Duˈun ttuuny ja José mëdiˈibë kyaj tyuundëgoyany mët ja kyudëjkë Potifar mët ko jyantsy myëbëjk ko jantsy tamë Dios ets kyaj axëëk dyajnayjyawëyanë (Gén. 39:9). Parë nmëbëjkëm ko jantsy tamë Diosë juukypyë, tsojkëp njuˈtëmë tiempë parë nmënuˈkxtakëm ets nˈëxpëjkëmë yˈAyuk. Ko duˈun nduˈunëm, ta niˈigyë oy mëët nˈitäˈänëm ets ninäˈä tii ngatuundëgoyäˈänëm mëdiˈibë Jyobaa axëëk yajnayjyawëdëp duˈun extëm ja José (Sant. 4:8).

15. ¿Wiˈix yˈadëtstë ja israelitëty ko yajpattë mä ja lugäärë äänëˈëk tëëtsëˈëkpë? (Ebreeʉsʉty 3:12).

¹⁵ Pënaty kyaj tnekyˈixtë Jyobaa extëm tuˈugë Diosë juukypyë, mbäät pojënë tmëjagamgaˈaktë. Duˈun jyäjttë ja israelitëty ko yajpattë mä ja lugäärë äänëˈëk tëëtsëˈëkpë. Ojts yˈamajtsk jyotmajtskëdë pënë Jyobaa mbäät myoˈoyëdë tijaty yajtëgoyˈäjttëp, axtë yajtëëwdë: “¿Wiˈix jaa ja Dios yajpääty mët ëtsäjtëmë ëgë käˈäbë?” (Éx. 17:2, 7, MNM). Ok, ta kyaj tnekymyëmëdoowdë. Kyaj duˈun nˈadëˈëtsäˈänëm extëm yëˈëjëty, ¿këdii? (käjpxë Ebreeʉsʉty 3:12).

16. ¿Ti mbäät dyajxeemy ja nmëbëjkënyëˈäjtëm?

¹⁶ Nimay tyamë jäˈäy kyaj tmëbëktë Dios ets mbäät dyajxeemy ja mëbëjkënë ko nˈijxëm yˈagujkˈat jyotkujkˈattë etsë net  xytyukmëjagamgakëmë Jyobaa. Mbäädë net duˈunyëm nˈakjënäˈänëm ko tam ja Dios per kyaj nekymyëbëjkëm amumduˈukjot ko xypyudëkëyäˈänëm. Duˈun jyajty ja mëdiˈibë jyaayë Salmo kapitulo 73, yëˈë duˈun tˈijxy ko agujkˈäjt jotkujkˈäjttëp jyawë pënaty kyaj tmëdundë Dios ets ko yëˈë nëgoobë tmëduny (Sal. 73:​11-13).

17. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj nmastutëmë Jyobaa?

¹⁷ ¿Ti pudëjkë ja Diosmëduumbë mëdiˈibë jyaayë Salmo 73 parë wyinmääytyëgäjtsy? Ko twinmääy wiˈix jyatäˈän kyëbatäˈändë pënaty jyaˈaytyëgooytyëbë Jyobaa (Sal. 73:​18, 19, 27). Ets wiˈix yëˈë ttukˈoyˈaty ko tmëduny (Sal. 73:24). Mëdiˈibë ëtsäjtëm nanduˈun xypyudëkëyäˈänëm parë nmëduˈunˈadëtsëmë Jyobaa, yëˈë ko nwinmäˈäyëm wiˈix të xykyunuˈkxëm ets wiˈixxyëp ja jukyˈäjtënë nyajnëjkxëm koxyëp ngamëduˈunëm. Ko duˈun nbawinmäˈäyëm yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nanduˈun njënäˈänëm extëm jyënany mëdiˈibë jyaayë yäˈädë Salmo: “Per ëjts, oy kotsë Dios nmëwingony” (Sal. 73:28).

18. ¿Tiko mbäät amëk jotmëk nwinguwäˈkëm tijaty miimp këdakp?

¹⁸ Oy tii jotmay tyam nwinguwäˈkëm, mbäät nmëmadakëm mët ko yëˈë nmëduˈunëm “ja jiikypyë Dios” (1 Tes. 1:9). Yäˈädë Dios mëdiˈibë nmëduˈunëm xymyëmäˈäy xymyëdäjëm ets xëmë xypyudëkëyäˈänëm. Ojts duˈun tpudëkë pënaty mëduunëdë tëëyëp ets duˈunyëm tpudëkëyaˈany pënaty tyam mëduunëdëp. Tim tsojk myinäˈäny ja mëj ayoˈon mëdiˈibë ninäˈänëm duˈun kyatuny kyajatyëty, per kyaj ak ëtsäjtëm nwinguwäˈägëyäˈänëm (Is. 41:10). Pääty mbäät amumduˈukjot njënäˈänëm: “Yëˈë nWintsënˈäjtëm Dios yëˈëts xypyudëjkëp. Kyajts ntsëˈëgët” (Eb. 13:​5, 6).