Extëmë David jyënany mä Salmo 22:1, ¿tiko Jesus ojts tˈaknigajpxy mä nety yˈooganë?

Extëm jyënaˈanyë Matewʉ 27:46, ko netyë Jesus yˈooganë, ta jyënany: “Dios miyë, Dios miyë, ¿tikots mij të xymyastuˈuty?”. Ko duˈun yˈakjënaˈany, ta yˈadëëy diˈib ojtsë David tnaskäjpxë mä Salmo 22:1 (Mar. 15:34). Jesus kyaj duˈun jyënany mët ko të nety ja tyeety myastuˈutyëty o mët ko kyaj tˈokmëdäjnë mëbëjkën, yëˈë jyaygyujkëbë nety tiko yˈoogäˈäny ets kyëyakaambyë netyë jyukyˈäjtën (Mat. 16:21; 20:28). Nan nyijäˈäwëbë nety ko mä yˈooganë, Jyobaa kyaj yˈokpudëkëyanënë (Job 1:10). Ko duˈun ttuunyë Jyobaa, ta tnasˈijxë parë Jesus dyajnigëxëˈëgët ko ninäˈä tkamastuˈudäˈänyë Tyeety oy nuˈun yajtëytyunët mä yˈooganë (Mar. 14:35, 36).

Per ¿tiko duˈunë Jesus yˈakjënany? Kyaj yajxon yajnijawë. Min nˈokˈijxëm naa tidaa ko duˈun jyënany. *

Ko duˈunë Jesus jyënany, waˈan yëˈë dyajjaygyukëyanë ko Jyobaa kyaj nety tˈawäˈktukäˈäny parë jäˈäy yaˈoogëdët. Jyobaa kyaj nety tˈokpudëkëyanë yˈUˈunk parë xyjyuuybyëtsëˈëmëm. Tsojkëbë nety “dyajnax dyajkëxët ja atsuˈux oˈkën es nidëgekyë jäˈäy ttukˈoyˈattët” (Eb. 2:9).

Ko Jesus ojts tnigajpxyë Salmo 22:1, waˈan yëˈëjëty parë tjamyatstët ja jäˈäy tijatyë nety myaytyakypyë Salmo. Pën duˈun, pes ojtsën tpudëkë ja yˈëxpëjkpëty  parë tjamyatstët wiˈix mä Salmo ojts yajnaskäjpxë yˈoogäˈäny tyëgoyaˈany. Mä taabë tiempë, ja judiyëtëjk jyäjttëbë nety agëbajky mayë Salmo. Pääty pën yajtukmëdoowdëp ijty tuˈugë bersikulo, ta tjamyajtstäˈäytyë tijaty myaytyakypyë Salmo (Sal. 22:7, 8, 15, 16, 18, 24). Mä Salmo jyëjpkëjxnë, nenduˈun tnimaytyaˈaky ko Jyobaa yëˈë Wintsën mëdiˈibë Yajkutujkp ets diˈib yˈanaˈamaampy ‘tukëˈëyë jäˈäy ets ja nax käjpn’ (Sal. 22:27-31, TY).

Ko Jesus dyajtuunyë ääw ayuk diˈib miimp mä Salmo, waˈan yëˈë dyajnigëxëˈëgany ko kyaj nety ti të ttuundëgoy. Jesus axëëk jyajty kyëbejty mä nety kyayajtuknikäjpxpetynyëmë oˈkën, jawyiin ojts yajmënëjkxy mä ja yajkutujkpëty ets jam yajtukniwäämbejty ko yëˈë nety nyibëdëˈkypyë Dios (Mat. 26:65, 66). Ets ja teetywyintsëngopk kyaj tmëjˈijxtë ja ley diˈib nety jamˈäjtp mä tnigajpxy wiˈix mbäät tuˈugë jäˈäy jyustisëpääty, pojën jyantsy nyayajtuˈukmujktääyëdë axtë tsuˈumbäät kootspäät ojts tpayeˈeynyëdë Jesus (Mat. 26:59; Mar. 14:56-59). Ko Jesus ojts yˈakjënäˈäny: “Dios miyë, Dios miyë, ¿tikots mij të xymyastuˈuty?”, waˈan yëˈë dyajnigëxëˈëgany ko kyaj nety ti të ttuundëgoy.

Ko Jesus tnikäjpxëmbijty extëm tkujäˈäyë David, diˈib myënäjx yajnaxë ayoˈon jotmay, ¿yëˈëdaa nety yˈandijpy ko kyaj Dios yˈokkupëjkënë o ko të dyajtëgoyë myëbëjkën? Kyaj. Pes ko nety duˈunë David të tˈokˈyajtëyë Jyobaa, ta ok tkujäˈäyë ko myëbëjkypyë nety ko Jyobaa mbäät dyaˈˈawäˈätspëtsëmy pënaty mëduunëp, ets duˈunyëm ojts kyunuˈkxyëty (Sal. 22:23, 24, 27). Nenduˈunën jyajtyë Jesus, diˈib miin mä “Davitë tyëëmp yˈääts”, ko yˈayooy kepykyëjxy mä nety të yajkëxwopy, kyaj yëˈë tˈandijy ko Jyobaa kyaj yˈokkupëjkënë (Mat. 21:9).

Ko Jesus duˈun jyënany, waˈan yëˈë dyajnigëxëˈky ko mëkë nety tjawë ko ja Tyeety kyaj yˈokpudëkëyanënë, pes tsojkëbë nety dyajnigëxëˈëgët ko ninäˈä tkamastuˈudäˈäny. Jyobaa kyaj duˈun ttuknibëjtakë parë Jesus yˈayowët ets yˈoogët, pesë Jesus kyaj nety ti të ttuundëgoy. Per ¿tiko tnasˈijxë ets duˈun jyat kyëbatët ja yˈUˈunk? Yëˈko Adán mëdë Eva tyëgooytyë etsë parë yaˈˈatsoowëmbitët wiˈixë netyë Satanás të tnibëdëˈëgyë Jyobaa. Ja tuk pëky, yëˈë ko tsojkëbë nety nyajjuuybyëtsëˈëmëm mä të nyajkudoˈkëm ets parë mbäät njukyˈäjtëm extëmë Jyobaa ttuknibëjtakë (Mar. 8:31; 1 Peed. 2:21-24). Mbäädë netyë Jesus xyjyuuybyëtsëˈëmëm pën kyaj yˈokpudëjkënë Tyeety mä jam tkëyakanë ja jyukyˈäjtën ëtsäjtëmgyëjxm.

Ja tuk pëky tiko duˈunë Jesus jyënany, waˈan yëˈë tpudëkëyany ja yˈëxpëjkpëty parë twinmaytyët tiko Jyobaa tnasˈijxë etsë yˈUˈunk yajkëxwopët kepykyëjxy. * Jesus nyijäˈäwëbë nety ko mayë jäˈäy kyaj tˈoyˈixäˈändë extëm yˈoogäˈäny kepykyëjxy (1 Kor. 1:23). Per ja yˈëxpëjkpëty jyaygyukëyandëbë nety tiko duˈun yˈooky (Gal. 3:13, 14). Kyaj nety wyinmayäˈändë ko yëˈë oˈkp tuˈugë axëkjäˈäy, duˈunë nety tˈixäˈändë extëm tuˈugë yajnitsokpë.

Kyaj yajxon nnijäˈäwëm tiko Jesus tˈakˈyajtuuny ja ääw ayuk diˈib yajkujäˈäyë mä Salmo 22:1, per nyijäˈäwëbë nety ko yëˈë tyunanëbë Tyeetyë tsyojkën ko yˈoogäˈäny kepykyëjxy. Ko nety yˈooganë, ta yˈakjënany: “Të net tëgekyë yajkuytyuundäˈäy” (Fwank 19:30; Luk. 22:37). ¿Tiko Jyobaa kyaj ojts tˈokpudëjkënë ja yˈUˈunk mä nety meerë tkëyakanë ja jyukyˈäjtën? Yëˈë parë tkuytyunët tëgokyë diˈibë nety të tniminy yä Naxwiiny. Ets parë nenduˈun “yajkuytyunäˈäny diˈibë Moisés es ja Diosë kyugäjxpë kyëxjääytyë [...] mä Salmë” (Luk. 24:44).