1. ¿Wiˈix xypyudëjkëm ko nmëmëdoˈowëmë Diosë yˈëwij kyäjpxwijën?

 ËTSÄJTËM nnijäˈäwëm ko Jyobaa xytsyojkëm ets ko yëˈë xytyukmëtsojkëm mëdiˈibë mbäät ndukˈoyˈäjtëm (Rom. 8:35-39). Ijtëm nanduˈun seguurë ko ndukˈoyˈäjtëm ko nmëmëdoˈowëm ja ëwij käjpxwijën mëdiˈibë Jyobaa yajkypy mä Biiblyë (Is. 48:17, 18). Per ¿ti ndunäˈänëm ko nbatëm ajotkumonë amay jotmay?

2. ¿Ti amay jotmay näˈäty nbatëm, ets ti net nnayajtëˈëwëm?

² Niˈamukë ninuˈun nDiosmëduˈunëm nbatëmë amay jotmay. Extëm nˈokpëjktakëm, waˈanë jëëky mëguˈuk jam wiˈix xyˈanmäˈäyëm o jam ti ttundë mëdiˈibë net axëëk xyajnayjyäˈäwëm. Xypyatëm tuˈugë mëk päˈäm ets kyaj nekyDiosmëduˈunëm extëmë nety njatsojkëm. O jam të yˈayoˈonbëjktaˈaky ja nëë tuu o nyajtukmëtsipˈäjtëm ko nDiosmëduˈunëm. Ko duˈumbë amay jotmay nbatëm, waˈanë net nnayajtëˈëwëm: “¿Titsën ko duˈun ndimyjyaty ndimykyëbety? ¿Jamëtsëdaa ti të nduny mëdiˈibë kyaj yˈoyëty? ¿Waˈanëtsë Jyobaa të xymyastutnë?”. ¿Të duˈun näˈä mnayjyawëty? Pën tëë, këdii mon tuk mnayjyawëty. Pes ta nimayë Diosmëduumbëty mëdiˈibë duˈun të jyat të kyëbattë (Sal. 22:1, 2; Hab. 1:2, 3).

3. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm jyënaˈanyë Salmo 34:19?

³ (Käjpxë Salmo 34:19). Yäˈädë tekstë majtsk pëky mëdiˈibë nyigajpxypy: 1) ko ja oyjyaˈay pyattëbë amay jotmay ets 2) ko Jyobaa yëˈë yaˈˈawäätspëtsëëmëdëp. Tuk pëky mëdiˈibë Jyobaa tyuumpy parë xyaˈˈawäˈätspëtsëˈëmëm mä ja amay jotmay,  yëˈë ko xytyukˈijxëm ko duˈunën nbäädäˈänëmë amay jotmay mientrës njukyˈäjtëm. Jyobaa xyˈanmäˈäyëm ko agujk jotkujk nyajpäädäˈänëm ko nmëduˈunëm. Per kyaj yëˈë tˈandijy ko kyaj nekypyäädäˈänëmë amay jotmay (Is. 66:14). Mëdiˈibënë Dios tsyojkypy, yëˈë ets jamyë jot winmäˈäny nbëjktakëm mä jukyˈäjtën mëdiˈibë miimp këdakp, ets yëˈënë duˈumbë jukyˈäjtën xytyukmëtsojkëm (2 Kor. 4:16-18). Per mientrës jyaˈtyë yäˈädë tiempë, Jyobaa xypyudëjkëm tuˈuk tuˈugë xëëw parë nmëmadakëm ja amay jotmay (Lam. 3:22-24).

4. ¿Ti nnimaytyäˈägäˈänëm mä yäˈädë artikulo?

⁴ Mä yäˈädë artikulo nˈixäˈänëm tuˈuk majtskë yˈijxpajtënë Diosmëduumbëty mëdiˈibë yajmaytyaktëp mä Biiblyë ets nanduˈun pënaty tyam Diosmëduundëp. Nˈixäˈänëm nanduˈun ko mbäät ajotkumonë nbatëmë amay jotmay, per mbäät nmëmadakëm pën ndukˈijxpajtëmë Jyobaa (Sal. 55:22). Mä nnimaytyäˈägäˈänëm tuˈuk tuˈugë ijxpajtën, oy ko nnayajtëˈëwëm: “¿Tixyëbëts nduun koxyëbëts duˈumbë amay jotmay nbaty? ¿Wiˈixëts xypyudëkë parëts niˈigyë ndukˈijxpatëdë Jyobaa? ¿Tijatyëts xytyukniˈˈijxëp?”.

5. ¿Wiˈixë Labán ttuunyë Jacob? (Ixë dibujë mëdiˈibë miimp mä rebistë nyiˈak).

⁵ Mä Biiblyë yajmaytyaktëbë Diosmëduumbëty mëdiˈibë pyattë amay jotmay mëdiˈibë nety kyaj ttimyjyëjpˈixtë. Extëm nˈokpëjktakëm, Jacob anmääyë tyeety parë yëˈë tpëkët niduˈuk ja nyëëxë Labán mëdiˈibë nety myëduundëbë Jyobaa ets nanduˈun yˈanmääyë ko Jyobaa kunuˈkxanëbë nety mëjwiin kajaa (Gén. 28:1-4). Jacob ta ttuuny extëmë tyeety yˈanmääyë, ta tsyoˈony Canaán ets ojts nyëjkxy mä nety tsyëënë Labán. Labán nimajtskë netyë nyëëx, tuˈuk jaa txëwˈäjty Lea ets jatuˈuk Raquel. Jacob yëˈë yˈoyˈijxë Raquel, ja mas ënäˈkpë ets nyiduun wëxtujk jëmëjt parë mëët pyëkäˈäny (Gén. 29:18). Per ko ja tiempë ojts ttukjäjnë parë pyëkët mëdë Raquel, Labán yëˈë ojts dyäjknë ja Lea, ja nyëëxë mas mëjpë. Kyum sëmään, ta Labán tˈanmääyë Jacob ko mbäät tpëkyë Raquel, per tsojkëbë nety tˈaknidunët ja wëxtujk jëmëjt (Gén. 29:25-27). Jacob pyatë wiinkpë jotmay, pesë Labán naduˈunyë yajtuunë iˈpx jëmëjt ets kyaj nyekymyëjuuyë (Gén. 31:41, 42).

6. ¿Tijaty jotmay yˈakpatë Jacob?

⁶ Jacob pyat kanäk pëkyë amay jotmay. Ja yˈuˈunk yˈënäˈk kyaj xëmë oy yˈijttë. Extëm nˈokpëjktakëm, ja José myëgaˈaxëty ojts tyoogëdë extëmë tuumbë mosë. Ja nimajtskpë myäängë Jacob, Simeón etsë Leví, yajnibaxëtëjkëdë ja fyamilyë ets nanduˈunë Jyobaa xyëëw. Jacob ojts nanduˈun yˈooky ja kyudëjk Raquel, ko nety dyajmaxuˈunkˈaty ja myëmajtskpë yˈuˈunk. Ets ko Jacob ojts myëjjäˈäyënë, ta ojts nyëjkxnë Egipto mët ko jyamˈäjty ja yuu mä ja yˈit lyugäär (Gén. 34:30; 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28).

7. ¿Wiˈixë Jyobaa ttukˈijxyë Jacob ko kyupëjkypyë nety?

⁷ Oy duˈunë Jacob tˈokpatyë amay jotmay, duˈunyëm tmëbëjkyë Jyobaa ets tijaty tukwandakë. Etsë Jyobaa tukˈijxë ko kupëjkëbë nety. Extëm nˈokpëjktakëm, mëjwiin kajaa myooyë ja jyukyˈäjt myadakën, oyë netyë Labán të yˈokwinˈëëny të yˈokwinxäjˈyëty. Seguurë ko Jacob kyuˈëˈëw kyukäjpxë Jyobaa ko jatëgok nyaybyatë mët ja yˈuˈunk José, pes të nety nyäjxnë kanäk jëmëjt mä kyaj tˈokˈijxnë. Jacob myëmadak ja amay jotmay mët ko mëkë nety tmëdatyë mëbëjkën mä Jyobaa (Gén. 30:43; 32:9, 10; 46:28-30). Ëtsäjtëm, mbäät nanduˈun nmëmadakëmë amay jotmay pën mëk nmëdäjtëmë mëbëjkën mä Jyobaa.

8. ¿Ti jyatsojkënyëˈäjt ttunäˈänyë David?

⁸ Ja rey David kyaj mbäät tijaty ttuuny  extëmë nety tjatsojkënyëˈaty mä ja Diosë tyëjk. Extëm nˈokpëjktakëm, jyantsy kyojaambyë nety ja templë ets ta ttukmëtmaytyaky ja kugajpxy Natán. Yëˈë, ta yˈanmääyë: “Tun wiˈix mˈanëˈëmxëtyë mjot mgorasoon, yëˈë ko ja Diosë tëyˈäjtënbë yajpääty mët mijts” (1 Crón. 17:1, 2). ¿Nbawinmäˈäyëm wiˈix jantsy agujk jotkujk nyayjyäˈäwë David ko duˈun yaˈˈanmääy? Waˈan netyë ojts tjantsy tyukniwinmayë wiˈix tkojäˈäny ja mëj templë.

9. ¿Ti tyuunë David ko yaˈˈanmääy ko kyaj yëˈë tnekykyojäˈäny ja templë?

⁹ Per mä taabë ux, Jyobaa ta ojts tmëgajpxyë Natán ets tˈanmääy ko David kyaj nety yëˈë tkojäˈäny ja templë, yëˈë niduˈuk ja myäänk mëdiˈibë nety duˈun tyunaampy (1 Crón. 17:3, 4, 11, 12). ¿Ti net tyuunë David ko duˈun yajtukˈawäˈänë? Kyaj ojts dyajtëgatsy mëdiˈibë nety të ttuknibëjktäägë, niˈigyën tkoonmujky ja meeny sentääbë ets dyajtuˈukmujktääy tijaty yajtunaambyë Salomón (1 Crón. 29:1-5).

10. ¿Wiˈixë Jyobaa ojts tkunuˈkxyë David?

¹⁰ Jyobaa tyukwandakë David ko mä ja tyëëm yˈääts jam myinäˈäny ja Rey mëdiˈibë anaˈamäämp xëmëkyëjxm, oyë nety të jyayaˈˈanëëmë ko kyaj yëˈë tkojäˈäny ja templë (2 Sam. 7:16). Ko nety tyuˈuyeˈey Tuk Mil Jëmëjt mä Jesus yˈaneˈemy, seguurë ko David jantsy agujk jotkujk nyayjyawëyaˈanyëty ko nëjkx tnijawë ko mä ja tyëëm yˈääts jamën myiinyë Jesus mëdiˈibë tuump Rey. Yäˈädë yëˈë xytyukniˈˈijxëm ko oy tyam kyaj tijaty nekytyukmëduˈunëmë Jyobaa extëm njatsojkënyëˈäjtëm, yëˈë xykyunuˈkxäˈänëm extëm nety kyaj ndimyjyëjpˈijxëm.

11. ¿Wiˈix ojts yajkunuˈkxtë ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë jukyˈäjttë mä primer siiglë oy mä taabë tiempë kyatuundëjkë ja Diosë gyobiernë? (Apostʉlʉty 6:7).

¹¹ Ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë jukyˈäjttë mä primer siiglë, pyattë ja amay jotmay mëdiˈibë nety kyaj ttimyjyëjpˈixtë. Extëm nˈokpëjktakëm, yëˈëjëty tsyojknëdëbë nety parë tyëkët anaˈambë ja Diosë gyobiernë, per kyaj nety tnijawëdë näˈä duˈun tyunäˈäny jyatäˈänyëty (Apos. 1:6, 7). ¿Ti net tyuundë? Duˈunyëm ojts yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë. Ko tˈijxtë wiˈix niˈigyë ja Diosë yˈayuk jyantsy yaˈëwaˈkxy jyantsy yajkäjpxwaˈkxy mä kanäägë it lugäär, ta tpëjktë kuentë ko Jyobaa yëˈë nety pudëjkëdëp (käjpxë Apostʉlʉty 6:7).

12. ¿Ti tyuundë ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë jukyˈäjttë mä primer siiglë ko jyamˈäjty ja mëk yuu?

¹² Mä primer siiglë jamˈäjt ja mëk yuu “mä tëgekyë naxwinyëdë” (Apos. 11:28). Ja Diosmëduumbëty ojts nanduˈun tkuˈayowëdë. Extëm nˈokpëjktakëm, ja tääk teety ojts tmëmääy tmëdäjtë wiˈix mbäät tˈokˈixtë ja fyamilyë. Ets ja ënäˈktëjkëty mëdiˈibë nety të ttuknibëjktäägëdë niˈigyë dyajmëjwindëkëyäˈändë Diosë tyuunk, waˈan ojts nyayajtëwëdë pën oy duˈunyëm tˈaktundët. Per oy duˈun niˈamukë ja Diosmëduumbëty yˈoktëgäjtstë ja jyukyˈäjtën, duˈunyëm ojts tˈëwäˈkx tkäjpxwäˈkxtë ja Diosë yˈayuk ets myooytyë tijaty ja myëguˈuktëjk mëdiˈibë nety yajpattëp Judea (Apos. 11:29, 30).

13. ¿Wiˈix ojts yajkunuˈkxtë ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë jukyˈäjttë mä jyamˈäjty ja yuu?

¹³ ¿Wiˈix ojts yajkunuˈkxtë ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë jukyˈäjttë mä jyamˈäjty ja yuu? Pënaty yajpudëjkëdë tyimˈijxtë ko Jyobaa yëˈë nety ijxˈijt kuentëˈäjtëdëp (Mat. 6:31-33). Seguurë ko niˈigyë ojts tmëwingondë ja myëguˈuktëjk ko duˈun pyudëjkëdë. Ets agujk jotkujk nanduˈun nyayjyäˈäwëdë pënaty ayäjk agoˈonëdë o jam wiˈixtsow tpudëjkëdë ja myëguˈuktëjk (Apos. 20:35). Jyobaa ojts kyunuˈkxëdë mët ko duˈunyëm ojts tmëduunˈadëˈëtstë oy tyëgäjtstë ja jyukyˈäjtën.

14. ¿Wiˈix jyäjt kyëbajttë Bernabé mëdë apostëlë Pablo, ets wiˈix wyimbëtsëëmy? (Apostʉlʉty 14:21, 22).

¹⁴ Ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë jukyˈäjttë  mä primer siiglë, xëmë yajnibëdëˈktë ets näˈäty ajotkumonë. Min nˈokˈijxëm wiˈix jyäjt kyëbajttë Bernabé mëdë apostëlë Pablo ko nety yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë jam Listra. Ko jam jyäjttë, jantsy oyë jäˈäy ojts yˈagëˈë yˈaxäjëdë ets yˈoymyëdoowdë ja Diosë yˈayuk. Per ok, ta ja myëtsipëty ojts tˈagäjpxëdë jäˈäy ets yajnibëdëˈktë. Yäˈädë jäˈäyëty wyojp kyäˈtstë apostëlë Pablo ets jawaanë tkayaˈoˈktë (Apos. 14:19). Perë Bernabé mëdë Pablo, ta ojts nyëjkxtë wiink lugäär ets duˈunyëm ojts yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë. ¿Wiˈix wyimbëtsëëmy ko duˈun ttuundë? Ja oybyë ayuk “may ja jäˈäy tmëbëjktë” ets myëjääwmooytyë ja myëguˈuktëjk mëdë yˈääw yˈayuk ets mëët ja yˈijxpajtën (käjpxë Apostʉlʉty 14:21, 22). Nimayë jäˈäy ttukˈoyˈäjttë ko apostëlë Pablo mëdë Bernabé duˈunyëm ojts yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë oy jyayajnibëdëˈktë. Nanduˈun ëtsäjtëm, nëjkxëp mëjwiin kajaa nyajkunuˈkxëm pën duˈunyëm nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm ja Diosë yˈayuk.

15. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm yajnimaytyaˈagyë nmëguˈukˈäjtëm Alexander Macmillan?

¹⁵ Mä nety kyatsondaˈakynyëmë jëmëjt 1914, ja Diosmëduumbëty duˈunë nety tˈëwxit tjëjpˈixtë ko jam nyëjkxäˈändë tsäjpotm. Niduˈuk yëˈë nmëguˈukˈäjtëm Alexander Macmillan. Yëˈë duˈunë nety wyinmay ko tim tsojk nyëjkxäˈäny tsäjpotm. Pääty septiembrë mä jëmëjt 1914 ko dyajnäjxyë dyiskursë, duˈun jyënany: “Waˈanëts tyamyë nˈakˈyajnaxyë ndiskursë”. Per kyaj duˈun tyuun jyäjtë. Pes ok, duˈun tkujäˈäyë: “Duˈunëtsë nety nwinmaytyë mët näägë nmëguˈukˈäjtëm ko netyëtsë ndijy ndimynyëjkxangojtë tsäjpotm. Per niˈigyëts njotmooytyë ja Diosë tyuunk mientrësë nety nˈëwxittë”. Ets duˈunën ttuunyë yäˈädë nmëguˈukˈäjtëm. Niˈigyë ojts jyantsy yˈëwaˈkxy jyantsy kyäjpxwaˈkxy, tmëjääwmooy ja myëguˈuktëjk mëdiˈibë nety yajpattëp pujxndëgoty ets duˈunyëm ojts nyëjkxy reunyonk oyë nety të myëjjäˈäyënë. Yajxonën ja tiempë dyajtuny mientrësë nety tˈëwxity tjëjpˈixy parë ttukjäˈtët ja tiempë ets nyëjkxët tsäjpotm. ¿Wiˈix ttukˈoyˈajty ko duˈun ttuuny? Mä jëmëjt 1966 mä nety yˈooganë, duˈun tkujäˈäyë: “Tyam niˈigyëts të nyajkëktëkë nmëbëjkën”. Seguurë ko niˈamukë xypyudëjkëmë yˈijxpajtën, per mas niˈigyë pyudëkëdë pënaty winmääytyëp ko kyaj yˈokmiinë ja kutëgoˈoyën (Eb. 13:7).

16. ¿Wiˈix ajotkumonë tpattë amay jotmayë nmëguˈukˈäjtëmë Herbert mëdë kyudëjk? (Santya̱ˈa̱gʉ 4:14).

¹⁶ Nimayë Diosmëduumbëty yubajt päˈämbajttëp ajotkumonë. Duˈunën jyajtyë nmëguˈukˈäjtëm Herbert Jennings, yëˈë duˈun tnimaytyaky mä yˈeksperiensyë ko jantsy agujk jotkujkë nety myisioonerëˈaty mëdë kyudëjk jap Ghana. b Per ko tiempë nyajxy, ta yäˈädë nmëguˈukˈäjtëm yaˈˈanmääy ko kyëbäjkoty tmëdaty tuˈugë mëk päˈäm. Ko duˈun tnijäˈäwë, ta jyënany extëm jyënaˈanyë Santya̱ˈa̱gʉ 4:14 (käjpx) ko kyaj pën tnijawë wiˈix jakumbom kyuxëënyëyaˈany. Duˈun tkujäˈäyë: “Kom tëtsë nety nbäˈämbety, tats ojts nnayjyëˈëëw nnayjyëgäjpxëndë mëdë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë Ghana ets nanduˈun mëdëts ja nmëtnaymyaayëbëty parëts nëjkxäˈäny Canadá tsoybyajtpë”. Herbert mëdë kyudëjk, yëˈë pudëjkëdë Jyobaa parë duˈunyëm tmëduunˈadëtstë oyë nety duˈun tpäättë amay jotmay.

17. ¿Wiˈix nimay të pyudëkëdë yˈeksperiensyë nmëguˈukˈäjtëmë Herbert?

¹⁷ Extëm tnimaytyakyë yˈeksperiensyë nmëguˈukˈäjtëm Herbert, mëjwiin kajaa nanduˈun të pyudëkëdë wiinkpë Diosmëduumbëty. Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm duˈun tkujäˈäyë:  “Ninäˈänëmëtsë nety duˈun xykyaˈˈajäˈt xykyajotjäˈtë tuˈugë eksperiensyë. Pesë yäˈädë nmëguˈukˈäjtëm myastut ja tuunk mëdiˈibë nety nyikëjxmˈäjtypy parë ojts nyëjkxy tsoybyajtpë, xypyudëjkëts parëts kyaj yëˈëyë ndimymyëmay ndimymyëdäjët ja nˈamay njotmayëts”. Jatuˈugë nmëguˈukˈäjtëm, duˈun tkujäˈäyë: “Jatsë nety kujk nduny mäjk jëmëjt naxy extëmë mëjjäˈäy, per kyajts mbäät duˈun nekytyuuny mët kots xypyaty tuˈugë mëk päˈäm ngëbäjkotyëts. Axëëgëts njantsy nyayjyäˈäwë ets kyajëtsë nety ngäjpxäˈänyë eksperiensyë mët ko niˈigyëts mon tuk xyajnayjyawëty. Per mëjwiin kajaats xypyudëjkë ko ojts ngäjpxë yˈeksperiensyë nmëguˈukˈäjtëm Herbert”. Extëm nˈijxëm, mbäät nmëjääwmoˈoyëmë nmëguˈukˈäjtëm ko nmëmadakëm ja amay jotmay mëdiˈibë nwinguwäˈkëm ajotkumonë. Pääty, ko ajotkumonë tyëgatsëdë jukyˈäjtën etsë nmëguˈukˈäjtëm tˈixtët wiˈix nmëmadakëmë amay jotmay, mbäät pyudëkëdë parë niˈigyë myëbëjkën dyajkëktëkëdët ets nanduˈun tmëmadäˈäktët ko nety tpäättë jotmay (1 Peed. 5:9).

18. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm yajnimaytyaˈaky ja kuˈookytyoxytyëjk mëdiˈibë tsënaapy Nigeria? (Ixë dibujë mëdiˈibë myëmiimpy).

¹⁸ Të nimayë nmëguˈukˈäjtëm tkuˈayowëdë ko jyaˈˈatyë COVID-19. Extëm nˈokpëjktakëm, tuˈugë kuˈookytyoxytyëjk mëdiˈibë tsënaapy Nigeria kyaj nety tˈokmëdäjnëdë ti kyaay yˈuuktëp ets kyaj nanduˈun ti ja myeeny syentääbë. Tëgok, ko ja nyëëxuˈunk tˈijxy ko jeˈeyë nety tuk tasë tˈakmëdattë arros, ta dyajtëëy ja tyääk: “¿Ets ti net nˈakkäˈäy nˈakˈukëm?”. Ja nmëguˈukˈäjtëm ta tˈatsooy ja nyëëxuˈunk ko kyaj nety tˈokmëdäjnëdë ti kyay yˈuuktëp ets ni ja meeny sentääbë, per ko tsojkëbë nety nanduˈun tmëdattët ja mëbëjkën extëm ja kuˈookytyoxytyëjk mëdiˈibë Sarepta. Ta yˈakkääy yˈakˈuktë ets yëˈë tyukˈijxpajttë Jyobaa (1 Rey. 17:8-16). Määnëmë nety tkaˈixtë ti yˈajopyˈatandëp, ta ja nmëguˈukˈäjtëm tmëmiindë jëˈxy pëky. ¡Majtsk sëmään naxy dyajtuundë mëdiˈibë  yajmooytyë! Yäˈädë nmëguˈukˈäjtëm pyëjkë kuentë ko Jyobaa të nety tmëdoowˈity wiˈix ja nyëëxuˈunk tˈanmääy. Yäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm, ko pën ndukˈijxpajtëmë Jyobaa ko nety ajotkumonë nbatëmë amay jotmay, mbäät xypyudëjkëm parë niˈigyë nmëwingoˈonëm (1 Peed. 5:6, 7).

19. ¿Wiˈix jyajtyë nmëguˈukˈäjtëm Alexéi Yershov?

¹⁹ Nuˈunë tiempë pyety kyuˈty, nimayë nmëguˈukˈäjtëm pyattëbë amay jotmay mëdiˈibë nety kyaj ttimyjyëjpˈixtë, extëm ko yajtukmëtsipˈattë ko Diosmëdundë. Min nˈokˈijxëm wiˈix jyajtyë nmëguˈukˈäjtëm Alexéi Yershov mëdiˈibë tsënaapy Rusia. Yëˈë ja nyëbety mä jëmëjt 1994 ets mä taabë tiempë kyaj nety kyubokyë Diosë tyuunk jap Rusia. Per mä jëmëjt 2020, ta ja polisiyë jyäjtë mä yäˈädë nmëguˈukˈäjtëmë tyëjk, kyuˈijx kyuwoˈonëdë ets tjaˈabëjktë tijatyë nety myëdäjtypy. Ko tiempë naxy, ta ja gobiernëtëjk ojts yajtäˈätspëjkxëty ja yˈëˈënën. Ets yëˈë yajtuundë bideo mëdiˈibë nety të tgrabaraty tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë naa tuk jëmëjtën ëxpëjk. Ninuˈunën kyaˈoyëty extëm yˈadëtsyë yäˈädë jäˈäy mëdiˈibë nayajnäjxë ko yˈëxpëkaambyë Biiblyë.

20. ¿Ti të ttunyë nmëguˈukˈäjtëm Alexéi parë niˈigyë të tmëwingonyë Jyobaa?

²⁰ ¿Wiˈixë Alexéi të pyudëkëty ko duˈunë jotmay të twinguwäˈägë? Të niˈigyë Jyobaa tmëwingony. Yëˈë duˈun jyënaˈany: “Xëmëts mëdë ngudëjk nnuˈkxtaˈaky ets koxyëbëtsë Jyobaa xykyapudëkëdë, kyajxyëbëtsë yäˈädë jotmay nmëmadäˈäktë. Kots nˈëxpëkyë Biiblyë xypyudëjkëbëts parëts kyaj xyaˈëxtëkëwäˈägët ja amay jotmay mëdiˈibëts nbatypy. Nbawinmaabyëtsë Diosmëduumbëtyë yˈijxpajtën mëdiˈibë yajmaytyaktëp mä Biiblyë. Pes jap yajnimaytyäˈäktë ko kyaj tsyëˈk jyäˈäwëdë ets ko tyukˈijxpajttë Jyobaa mä tpattë amay jotmay”.

21. ¿Ti të njäjtëm mä yäˈädë artikulo?

²¹ ¿Ti të njäjtëm mä yäˈädë artikulo? Ko näˈäty mbäät ajotkumonë nbatëmë amay jotmay, per pën ndukˈijxpajtëmë Jyobaa, yëˈë xëmë xypyudëkëyäˈänëm. Extëm jyënaˈanyë tekstë mëdiˈibë tyuktsondakypyë yäˈädë artikulo ko “jantsy mayë yˈamay jyotmayë oyjyaˈay, perë Jyobaa yëˈë yaˈˈawäˈätspëtsëëmëp mä tukëˈëyë yäˈädë” (Sal. 34:19). Pääty, kyaj mbäät jamyë jot winmäˈäny nbëjktakëm mä ja amay jotmay mëdiˈibë tyam nbatëm, yëˈëjën mbäät nˈijxëm wiˈixë Jyobaa xytyukpudëkëyäˈänëm ja myëkˈäjtën. Ets mbäädë net duˈun njënäˈänëm extëmë apostëlë Pablo jyënany: “Nmëdäjtypyëts ja jot mëjääw parëts ndunët oytyim tiijëty mët ko tam pënëts xymyoopy ja mëjääw” (Filip. 4:13, TNM).