1. ¿Wiˈixë Jyobaa ttsoky ets nˈijtëm?

 TUˈUGË kasäädë jäˈäy agujk jotkujk nyayjyawëdë ko myaxuˈunkˈatyë yˈuˈunk ets nëgooyë ttsojknëdë. Per kyaj ttsoktë xëmë yˈijtëwët maxuˈunk, pes mbäät tmëmay tmëdäjtë ko ja yˈuˈunk kyanekyyaagët. Nanduˈunënë Jyobaa nyayjyawëty agujk jotkujk ko nduˈuntsondakëm ja tyuunk, per kyaj ttsoky ets xëmë nˈijtëm extëmë maxuˈunk (1 Kor. 3:1). Jyobaa tsyojkypyën ets nˈijtëm “extëmë jäˈäy diˈibë të yeeky të pyety” (1 Kor. 14:20).

2. ¿Tijaty yaˈˈatsoowëmbitäämp mä yäˈädë artikulo?

² Mä yäˈädë artikulo yëˈë yaˈˈatsoowëmbitäämp: ¿Tiijën yˈandijpy kyaj nekyyajpatëm extëmë mutskˈënäˈkuˈunk? ¿Ti mbäät nduˈunëm parë nyaˈk nbajtëm extëmë Diosmëduumbë? ¿Tiko jyëjpˈamëty njëˈxëm ja jëˈxyë tëˈëtspë o juunbë? Ets ¿tiko kyaj yˈoyëty nwinmäˈäyëm ko të nnijäˈäwëtyaˈayënë ja tëyˈäjtën?

¿TIIJËN YˈANDIJPY KYAJ NEKYYAJPATËM EXTËMË MUTSKˈËNÄˈKUˈUNK?

3. ¿Tiijën yˈandijpy ko tuˈugë jäˈäy kyaj yˈokˈyajpatnë extëmë mutskˈënäˈkuˈunk?

³ Ko mä Biiblyë yajmaytyaˈaky tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë mëjjäˈäy mëˈˈënäˈk, kyaj yëˈë tˈandijy ko të wyimbajnë ja xyëëw jyëmëjt. Mä ayuk grieegë yäˈädë ayuk “mëjjäˈäy mëˈˈënäˈkpë”, yëˈë nanduˈun yˈandijpy ko ti myëjay o ko të yaˈkˈabajnë (1 Cor. 2:​6, TNM). Pääty ko tuˈugë Diosmëduumbë të yaˈkˈabajnë, yëˈë yˈandijpy ko yajxon tjaygyukë ti Dios tsyojkypy ets kyaj duˈun yˈokˈijnë extëmë piˈk ënäˈkuˈunk. Per ¿yëˈëdaa yˈandijpy ko kyaj mbäät nekyyaˈkˈadëtsëm? Kyaj, pes tsojkëbën niˈigyë yajxon njaygyujkëm ti Dios tsyojkypy (1 Tim. 4:15). Per ¿wiˈixën nnijäˈäwëm ko tuˈugë Diosmëduumbë të yaˈkˈabety oy yëˈëjëtyë mëjjäˈäytyëjk o ënäˈktëjk?

4. ¿Wiˈix jyaˈayˈaty ja Diosmëduumbë mëdiˈibë yajxon jyaygyukëp ti Jyobaa tsyojkypy?

⁴ Tuˈugë Diosmëduumbë mëdiˈibë yajxon jyaygyukëp ti Jyobaa tsyojkypy, myëmëdoowdaabyë Diosë yˈanaˈamën, kyaj yëˈëyë ttuny mëdiˈibë yˈoymyëdoopy. Oy pokyjyaˈay  yajpääty, yajnigëxëˈkypy mä jyukyˈäjtën ko tyuumbyë mëjääw parë wyinmay ets winë ttuny extëmë Jyobaa ttsoky, të dyajtëgatsyë jyukyˈäjtën ets ja jyot wyinmäˈäny (Éfes. 4:​22-24). Të tjaty wiˈix oy tijaty ttunët mët ko yëˈë naytyuktuˈumooyëp ja Diosë yˈanaˈamën ets kyaj ttimytsyoky myiindäˈäyët këxjäˈäy tii mbäät ttuny. Ets ko ttuknibëjktäägë ti ttunäˈäny, tyuumbyë mëjääw parë tkuytyuny (1 Kor. 9:​26, 27).

5. Ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë yajpattëp duˈun extëmë ënäˈkuˈunk, ¿wiˈix mbäät jyattë? (Éfesʉ 4:​14, 15).

⁵ Ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë yajpattëp duˈun extëmë ënäˈkuˈunk, mbäät pojˈam wyinˈëënëdë ja “andakpëty” ets mbäät tmëbëktë extëm yajniˈoj yajniyääxë ja Diosë nyax kyäjpn (käjpxë Éfesʉ 4:​14, 15). a Mbäät nanduˈun tijaty xytyukmëtsipˈäjtëm, pojˈam tijaty dyajpoky o pojënë tijaty yajtëgoyëty (1 Kor. 3:3).

6. ¿Ti mëët yaˈijxkijpxyë ko tuˈugë Diosmëduumbë yaˈkˈabety ets yajxon tjaygyukë ti Dios tsyojkypy? (Ix nanduˈunë dibujë).

⁶ Extëm të nˈijxëm, ko mä Biiblyë yajmaytyaˈaky tuˈugë Diosmëduumbë mëdiˈibë yajxon jyaygyukëp ti Jyobaa tsyojkypy, yëˈë mëët yaˈijxkijpxyë ko jäˈäy yaˈkˈabajnë. Extëm nˈokpëjktakëm, tuˈugë ënäˈkuˈunk kyaj tnijawë wiˈix tijaty ttunët, yëˈë kuanë oktimtukˈawäˈänxëp ja tyääk tyeety. Extëm ko tninaxäˈänët ja karreteerë, mbäät ja tyääk wyijtsnaxyëty, per ko yaˈknë jeˈeyë ko tˈanëëmë ko mëk tˈixët mä jam tninaxäˈäny ja karreteerë. Ets ko myëjjäˈäy myëˈˈënäˈkënë, ta këˈëm nyaygyuentëˈäjtënë. Nanduˈunën jyaty ja Diosmëduumbë mëdiˈibë kyajnëm yajxon tjaygyukë ti Dios tsyojkypy, xëmë tyimyajtukjamyatsäˈäny tiijën mbäät ttuny parë kyaj tmëjagamgaˈagëdë Dios ets parë oy tijaty ttunët. Per ja Diosmëduumbë mëdiˈibë të yaˈkˈabety, jyaygyujkëp yajxon ti Dios tsyojkypy, këˈëm twinmay wiˈixë Biiblyë jyënaˈany ets wiˈixë Jyobaa tˈixy ti tyunaampy.

7. ¿Yajtëgoyˈäjttëbë naybyudëkë pënaty yajxon jyaygyukëdëp ti Dios tsyojkypy?

⁷ Per ¿yëˈëdaa yˈandijpy ko kyaj tˈokˈyajtëgoyˈäjnë naybyudëkë ja Diosmëduumbë mëdiˈibë yajxon jyaygyujkëp ti Dios tsyojkypy? Kyaj, pes näˈäty yajtëgoyˈajtypyë  naybyudëkë. Pääty ko tuˈugë Diosmëduumbë yajpääty extëmë mutskˈënäˈkuˈunk xëmë ttsoky ets yajtukˈawanët tiijën tyunëp, per mëdiˈibë të yaˈkˈabajnë, yajˈyeˈebyë jyot wyinmäˈäny parë tnijawë ti tyunëp ko ja myëguˈuk yˈëwij kyäjpxwijˈyëty. Ets nyijäˈäwëp ko “niduˈuk niduˈuk tnikëjxmˈatäˈäny tijaty pën tyuumpy” (Gál. 6:​5, TNM).

8. ¿Tiko njënäˈänëm ko kyaj tuknax tijaty ttundë ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë të yaˈkˈabattë?

⁸ Duˈun extëmë jäˈäy tëgatsyaty yˈixˈattë, nanduˈunën ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë të yaˈkˈabattë wiˈixëm jyaˈayˈattë. Ta nääk mëdiˈibë jotmëk, kuwijy, oyjyaˈay, ets jantsy paˈˈayoop. Nˈokpëjktakëm ko nimajtskë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë të yaˈkˈabattë tpäättë tuˈugë jotmay, jeˈeyë ko kyaj tuknax dyaˈoyëdë. Per kom kyaj tninaxtë ja Diosë yˈanaˈamën, kyaj tiko net nyayˈëbäät nyaygyäjpxpäädëdët, niˈigyën ttundët ja mëjääw parë tuˈugyë nyayaˈitëdët (Rom 14:10; 1 Kor 1:10).

¿TI MBÄÄT NDUˈUNËM PARË NIˈIGYË NYAˈKˈADËTSËM?

9. ¿Tiko tsyokyëty nduˈunëmë mëjääw parë yajxon njaygyujkëm ja Diosë yˈAyuk?

⁹ Tuˈugë ënäˈkuˈunk këˈëm yaˈkˈabety, per ja Diosmëduumbë kyaj këˈëm yaˈkˈabattë, tsojkëp nduˈunëm ja mëjääw parë njaygyujkëm wiˈix ja Diosë yˈAyuk jyënaˈany. Extëm nˈokpëjktakëm, ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë Corinto ojts tˈaxäjëdë ja Diosë yˈääw yˈayuk, nëbajttë, yˈaxäjëdë ja espiritë santë ets mëjwiin kajaa tijaty tyukniˈˈijxëdë ja apostëlë Pablo (Apos. 18:​8-11). Per oyë nety jekyë tiempë të nyäjxnë mä nyëbajttë, duˈunyëm kyaj yajxon tjaygyujkëdë wiˈix ja Diosë jyaaybyajtën jyënaˈany (1 Kor. 3:2). ¿Ti mbäät nduˈunëm parë kyaj duˈun njäjtëm?

10. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë niˈigyë njaygyujkëm ti Dios tsyojkypy? (Juudʉs 20).

¹⁰ Parë yajxon njaygyujkëm ti Dios tsyojkypy, tsojkëp nyajtëjkëm ja jot winmäˈäny. Kyaj duˈun nˈitäˈänëm extëmë piˈk ënäˈkuˈungën pes kyaj nëjkx njaygyujkëm ti Dios tsyojkypy (Prov. 1:22). Kyaj duˈun nˈitäˈänëm extëm ja jäˈäy mëdiˈibë të yaˈkˈabajnë ets duˈunyëm ttsoky parë ja tyääk tyeety tyukˈawäˈänxëdët ti mbäät ttuny. Këˈëm mbäät njaygyujkëm yajxon ti Dios tsyojkypy ets nyajtëjkëm ja jot winmäˈäny (käjpxë Juudʉs 20). Pën mˈijxypy ko kyajnëm yajxon xyjyaygyukë ja Diosë yˈAyuk, amdowë Jyobaa parë mbudëkëdët ets yëˈë moˈoyanëdëp “ja tsojkën ets ja jot mëjääw parë xytyundët”.

11. ¿Wixatyë Jyobaa xypyudëjkëm parë yajxon njaygyujkëm ja tëyˈäjtën? (Efesios 4:​11-13).

¹¹ Jyobaa yëˈë yajjaˈäjtypyë nmëguˈukˈäjtëm parë xypyudëjkëm ets yajxon njaygyujkëm ja tëyˈäjtën, duˈun ‘npatëmëty ja mëjjaˈayˈat mä ënety yajxon ja Kristë të [nˈixyˈäjtëm]’ (käjpxë Efesios 4:​11-13, TY). Xymyoˈoyëm nanduˈun ja myëjääw parë “nmëdäjtëm ja Jesukristë wyinmäˈäny” (1 Kor. 2:​14-16). Ojts nanduˈun dyajjäˈäyëty taxkë Evangelio parë nnijäˈäwëm tidënë Jesus tyuun ko jyukyˈajty yä Naxwiiny. Pën nbanëjkxëmë Jesusë yˈijxpajtën mä wiˈix tijaty ttuuny ets kyajpxy myaytyaky, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë yajxon njaygyujkëm ja tëyˈäjtën.

¿TIKO JYËJPˈAMËTY NJËˈXËM JA JEˈXYË TËˈËTSPË O JUUNBË?

12. ¿Tijaty ojts jawyiin nnijäˈäwëm ko ojts nyajtukniˈˈijxëm ja tëyˈäjtën?

¹² Parë nyaˈkˈabajtëm “koonëm oy nnijäˈäwëm diˈibë Dios tsyejpy. Kyaj natimjaˈayëm nduˈun ngäjxëm diˈibë të nyajtukniˈˈijxëm ko Kristë nmëbëjktsoˈonëm”. Extëm  nˈokpëjktakëm, kyaj mbäät yëˈëyë ndukjotkujkˈäjtëm ko të nnijäˈäwëm tidën yˈandijpy ko njodëmbijtëm, nmëdäjtëmë mëbëjkën, nnëbajtëm ets ko oˈkpë jyukypyëkäˈändë (Eb. 6:​1, 2). Niˈamukën mbäät nnijäˈäwëmë yäˈädë tukniˈˈijxën, päätyë apostëlë Pedro ojts tnimaytyaˈaky mä ja pentekostes xëëw (Apos. 2:​32-35, 38). Parë nbanëjkxëmë Kristë, tsojkëp jawyiin nmëbëjkëm yäˈädë tukniˈˈijxën, päätyë apostëlë Pablo jyënany ko pën kyaj nmëbëjkëm ko oˈkpë jyukypyëkäˈändë kyaj tsyobääty tijaty nmëbëjkëm (1 Kor. 15:​12-14). Pääty kyaj yëˈëyë ndukjotkujkˈäjtëm ko të nnijäˈäwëm ja tëyˈäjtën mëdiˈibë jawyiin ojts nyajtukniˈˈijxëm, tsojkëbën niˈigyë nˈëxpëjkëm.

13. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë nnaytyukpudëjkëm ja jeˈxyë tëˈëtspë mëdiˈibë yajmaytyakp mä Ebreeʉsʉty 5:14? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹³ Kyaj yëˈëyë tsyokyëty ndukjotkujkˈäjtëm ko të nnijäˈäwëm ja tëyˈäjtën mëdiˈibë jawyiin ojts nyajtukniˈˈijxëm, tsojkëbën njëˈxëm ja käˈäy ukënë tëˈëtspë o juunbë mëdiˈibë Biiblyë myaytyakypy. Yäˈädë yëˈë yˈandijpy ko nmëwinmäˈänybyatëm wiˈixë Biiblyë jyënaˈany parë njaygyujkëm wiˈixë Jyobaa wyinmay. Parë mbäät nnaytyukpudëjkëm oy ko ngäjpxëmë Biiblyë, nwinmäˈäyëm ti jap ngäjpxëm ets nduˈunëmë mëjääw parë nguytyuˈunëm. Net nëjkx nduˈunëm tijatyë Jyobaa yˈoyˈijxypy (käjpxë Ebreeʉsʉty 5:14). b

14. ¿Wiˈixë apostëlë Pablo tpudëjkë ja myëguˈuktëjk mëdiˈibë Corinto?

¹⁴ Ja Diosmëduumbë mëdiˈibë duˈun ta mutskˈënäˈkuˈunk xëmë ttsoky yaˈˈanëëmët tijatyën mbäät ttuny ko yajxon kyayajnigajpxy mä Biiblyë. Ta net nääk mëdiˈibë jënäämp ko pën kyaj myiny mä Biiblyë waˈan tˈixy ti pën tyunaampy, ets ta net mëdiˈibë jënandëp ko mbäät nyaxkëdaˈagyë anaˈamën oy jap kyaminy. Extëm nˈokpëjktakëm, ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë Corinto ojts tˈanëëmëdë apostëlë Pablo ets dyajnaxkëdäˈägët tuˈugë anaˈamën parë tnijawëdët pën mbäät tjëˈxtë ja jeˈxy pëky mëdiˈibë të yajtukwintsëˈëgë ja awinax. Perë Pablo ta tyukjaygyujkëdë ko këˈëm mbäät tˈixtë niduˈuk niduˈuk ti tyunandëp pën nyasˈijxëdëp ja wyinmäˈäny.  Ojts kanäk pëky tnigajpxy ja käjpxwijënë mëdiˈibë yajpatp mä Biiblyë parë mbäät pyudëkëdë ets tnijawëdët ti tyundëp duˈun extëm ja myëguˈuktëjk kyaj axëëk dyajnayjyawëdët (1 Kor. 8:​4, 7-9). Duˈunën tpudëjkë ja myëguˈuktëjk parë këˈëm dyajtundët ja jyot wyinmäˈäny wiˈix tijaty ttunäˈändë ets kyaj ttimytsyoktët nyaxkëdäˈägët tuˈugë anaˈamën o yajtukˈawäänëdët ti tyundëp.

15. ¿Wiˈixë Pablo tpudëjkë ja Ebreo jäˈäyëty parë niˈigyë wyimbajttë mä Diosë tyuunk?

¹⁵ Min nˈokˈijxëm ja tuk pëky wiˈixë Apostëlë Pablo tˈanmääy ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë Ebreo jäˈäyëty. Nääk kyaj nety yaˈkˈabattënëm, pääty tˈanmääy: ‘Duˈun miitsëty extëmë piˈkˈënäˈkuˈungën mëdiˈibë tsiˈitspnëm käˈäppë tjattë wiˈix kyaytyëtyën’ (Heb. 5:​12, TY). Yëˈëjëty kyaj tkupëjktë ja tëyˈäjtënë mëdiˈibë nety jam jemy yajtukniˈˈijxëdëp (Prov. 4:18). Extëm nˈokpëjktakëm, nimay yëˈë nety yˈakpanëjkxandëp ja Ley mëdiˈibë Moisés yajmooy, oyë nety të nyäjxnë 30 jëmëjt mä Jesus dyajjëjptëgooy (Rom. 10:4; Titʉ 1:10). Jekyë tiempë nyajxy parë ojts tkupëktë yäˈädë tukniˈˈijxën. Päätyënë apostëlë Pablo pyudëjkëdë parë tjaygyukëdët. Yäˈädë tukniˈˈijxënë mëdiˈibë nëˈpäät këkpäät, pudëjkëdë parë niˈigyë ja myëbëjkënë dyajkëktëkëdët ets tˈixtët ko mas oyë nety tmëdunäˈändë Dios. Pudëjkëdë nanduˈun parë amëk jotmëk ojts yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë, oy mä taabë tiempë yaˈˈaxëkˈijxtë (Eb. 10:​19-23).

KYAJ YˈOYËTY NNAYTYUKJOTKUJKˈÄJTËM

16. Oy të njayaˈkˈabajtënë, ¿ti mbäät nˈaktuˈunëm?

¹⁶ Nimëjääwdakp nyaˈkˈabajtëm, ets tsojkëp nnaygyuentëˈäjtëm parë kyaj jatëgok njëmbijtëm extëm ja mutskˈënäˈk. Pääty kyaj yˈoyëty nnaytyukjotkujkˈäjtëm (1 Kor. 10:12). Këˈëmën mbäät nnayˈijx nnaytyuˈunëm parë nnijäˈäwëm pën duˈunyëm jam nyaˈkˈadëtsëm (2 Kor. 13:5).

17. Extëm jyënaˈanyë Kolosʉ, ¿ti xytyukniˈˈijxëm parë duˈunyëm nyaˈkˈadëtsëm?

¹⁷ Ko apostëlë Pablo tnijäˈäyë ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë Colosas nanduˈun jap tˈanmääytyë parë duˈunyëm yaˈkˈadëˈëtstët ets nyaygyuentëˈatëdët parë kyaj nyaytyukwinˈëënëdët ja naxwinyëdë jäˈäy (Kol. 2:​6-10). Etsë Epafras xëmë nyinuˈkxtakëdë  ets duˈun yˈanmääyëdë: “Mëk mˈittët tiˈigyë mëdë Jesukristë, es amumduˈukjot mjikyˈattët extëmë Dios ttseky” (Kol. 4:12). ¿Ti yäˈädë xytyukniˈˈijxëm? Ko parë duˈunyëm nyaˈkˈadëtsëm, tsojkëp nduˈunëmë mëjääw ets nˈamdoˈowëmë Jyobaa nyaybyudëkë. Apostëlë Pablo etsë Epafras nyijäˈäwëdëbë nety ko yajtunäämbën ja mëjääw, päätyën duˈun tˈanmääytyë myëguˈuktëjk, pes tsyojktëbë nety ets duˈunyëm yajpäättët extëmë Diosmëduumbë mëdiˈibë të yaˈkˈabety oy tpäättë ja amay jotmay.

18. ¿Wiˈix mbäät jyaty tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë të yaˈkˈabety? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹⁸ Pablo yˈanmääy ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë ebreo ko oyë nety të jyayaˈkˈabattë, per pën juˈundëp ja yˈääw jyot ets kyaj jyodëmbittë mbäät kyaj Dios yˈokkupëjkëndë. Per tyukˈoy ko yëˈëjëty kyaj duˈun jyäjt kyëbajttë (Eb. 6:​4-9). Ko tuˈugë jäˈäy jyodëmbity mëdiˈibë kyaj tˈoktuunënë Diosë tyuunk o mëdiˈibë të yaˈëxkexy, yëˈë yajnigëxëˈkypy ko ijtp yujy tudaˈaky ets ko kyaj duˈun jyaˈayˈaty extëm ja jäˈäyëty mëdiˈibë apostëlë Pablo myaytyak. Per tsojkëbë net yˈakˈyajpudëkët ko jyëmbittë (Ezeq. 34:​15, 16). Pääty pënaty tuundëp mëjjäˈäy mbäät ttuknipëky tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë të yaˈkˈabety parë tpudëkët ja mëdiˈibë të jyodëmbity.

19. ¿Ti net tyam ndunäˈänëm?

¹⁹ Pën kyajnëm myaˈkˈabety, duˈunyëm tuunˈadëˈëts parë myaˈkˈabatëty, pääty oy ko duˈunyëm xyjyëˈxët ja käˈäy ukënë tëˈëtspë o mˈëxpëkët parë yajxon xyjyaygyukët ti Dios tsyojkypy. Ets pën mijts tuˈugë Diosmëduumbë mëdiˈibë të myaˈkˈabajnë, nnaygyuentëˈatët parë kyaj mjëmbitët extëmë ënäˈkuˈungën.