1, 2. 1) ¿Wiˈix nnijäˈäwëm ko mbäät nmëdäjtëm ja jembyë jäˈäyˈäjtën? 2) ¿Nääk pëky yajmaytyaˈaky ja jembyë jäˈäyˈäjtën mä Kolosʉ 3:10-14?

MÄ Biiblyë yajmaytyakp ja “jikyˈäjtënë jembyë” o jäˈäyˈäjtënë jembyë (Éfes. 4:24; Kol. 3:10). Ets yëˈë yˈandijpyë jäˈäyˈäjtën “diˈibë Dios yajkoj ko nyayyajnikojtutë”. ¿Mbäädëdaa ëtsäjtëm nyajnigëxëˈkëmë tyäˈädë jembyë jäˈäyˈäjtën? Mbäät, mët ko duˈunë Jyobaa ojts xyyajkojëm extëm yëˈë jyaˈayˈaty. Pääty mbäät niˈˈijxtutëmë oyatypyë jyaˈayˈäjtën (Gén. 1:26, 27; Éfes. 5:1).

² Niˈamukë të xynyinäjxëmë pyoky kyaytyeyë Adán etsë Eva, pääty nmëdäjtëmë axëëkpë tsojkën. Nan xynyinäjxëm extëmë jäˈäy jyaˈayˈattë mä ntsënäˈäyëm. Per mët ko Jyobaa xypyudëjkëm, mbäät duˈun njäˈäyˈäjtëm extëm yëˈë ttukjotkëdaˈaky. Pääty, min nˈokˈijxëm diˈibatyën yajtijp ja jembyë jäˈäyˈäjtën diˈibë Pablo kyujäˈäyë mä Biiblyë (käjpxë Kolosʉ 3:10-14). Ets wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm.

3. ¿Wiˈix ja tuk pëky nyajnigëxëˈkëm ja jembyë jäˈäyˈäjtën?

³ Pablo nyimaytyak ko jëjpˈam ets kyaj winˈixy wingexy ntsojkëmë jäˈäy, duˈun tuk pëky nyajnigëxëˈkëm ja jembyë jäˈäyˈäjtën. Jyënany: “Dios xykyuentëpëjtakëm extëmë jyaˈayën, oy nˈisraelitëjäˈäyˈäjtëm o diˈibë kyaj yˈisraelitëty, diˈibë naty të yajtsuktë o diˈibë kyaj yajtsuktë, diˈibë jagam jäˈäy o kugäjpn jäˈäy, diˈibë wintsën o mëduumbë” (Kol. 3:11). Nituˈugë Dios mëduumbë mbäät kyawinmay ko niˈigyë yˈoyëty ja nyax kyäjpn, wiˈix yˈixˈattë o ko tmëdattë meeny sentääbë. ¿Tiko? Jaˈko pënaty jantsy Dios mëduundëp duˈun niˈamukë yajpäättë extëmxyëp jeˈeyë tuˈuk (Gal. 3:28).

4. 1) ¿Wiˈix mbäädë Dios mëduumbë nyaymyënëjkxëdë nixim niyam? 2) ¿Tiko mä näägë lugäär tsyiptaˈaky ets nnayaˈijtëm tuˈugyë?

⁴ Ko nmëdäjtëm ja jembyë jäˈäyˈäjtën, ta jantsy oy njäˈäyˈäjtëm mët oytyim pënëty, njäˈäyˈijx ngristianëˈijxëm ets nmayˈäjt nwintsëˈkëm oy mä tsyoondët ets oy ti tmëdat tkamëdattët (Rom. 2:11). Mä näägë lugäär tsiptakp duˈun njäˈäyˈäjtëm. Extëm nˈokpëjtakëm, jap Sudáfrica ojts tëëyëbë gobiernë abëkyaty tpëjtaˈagyë jäˈäy extëm yˈixˈattë. Abëky tpëjtaktë mä jäˈäy tsyëënëdët diˈib weerë, nan abëky mä tsyëënëdët pënaty yëkë kyoloor ets pënatyë ryasë të nyayxyëbinyëty. Nimayë Testiigëty jap tsyëënëdë mä duˈumbë lugäär. Per diˈib Wyoowˈyoˈoytyëbë Jyobaa tyestiigëty pyudëkëyandëbë nety ja nmëguˈukˈäjtëm ets tpadundët tyäˈädë käjpxwijën: “Yaˈˈawäˈätstë mjot mgorasoon mëjwiin kajaa” (2 Corintios 6:13, TNM). Pääty oktuubrë 2013, tˈyajnaxkëdaktë tuˈugë programë parë nyayˈixyˈatëdët ja nmëguˈukˈäjtëm nixim niyam.

5, 6. 1) ¿Ti yajtukniwijtsë jap Sudáfrica parë nmëguˈukˈäjtëm tuˈugyë nyayaˈitëdët? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky). 2) ¿Ets wiˈix wyimbëtsëëmy?

⁵ Mä tyäˈädë programë yajtukniwijtsë parë ja nmëguˈukˈäjtëm tuˈugyë tˈyajnaxtëdë tiempë sääbëdë domingë diˈib wiink ayuk käjpxtëp o wiink rasë. Tuˈugyë nyëjkxtët käjpxwäˈkxpë, reunyonk ets nyaywyowëdët mä jyëën tyëjk. Mëgoˈpxˈam tuˈukmujkën tpaduundë extëm yajtukniwijtsë. Jantsy mayë neky jyajty Betel mä nmëguˈukˈäjtëm oy tnimaytyaktë tyäˈädë programë axtë yëˈëbäädë jäˈäy diˈib kyaj Tyestiigëty. Extëm tuˈugë jäˈäy diˈib wiink relijyonk tyukˈijtëp, jyënany: “Kyajts ndestiigëty, per nˈëxkajpyëts ko yajxon tyukniwits tyuknimäˈkxëty ja tuunk diˈib mduundëp ets tuˈugyë mnayaˈitëdë oy kyaj tuknax mˈixˈattë”. ¿Wiˈixë tyäˈädë programë wyimbëtsëëmy?

⁶ Noma, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib kyajpxypyë ayuk xhosa, tsëˈkëbë nety twowët mä përoobë tyëjk ja nmëguˈukˈäjtëmë weerëbë diˈib käjpxtëp inglés. Per ko mëët ojts pyëtsëmdë käjpxwäˈkxpë ets wyoowëdë mä tyëjk, ta jyënany: “¡Nanduˈundëm extëm ëtsäjtëm! ¡Kyaj tyëgatsyˈattë!”. Ets ko net pyatëdë ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib mä tuˈukmujkën inglés kyäjpxwäˈkxtët mët ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib kyäjpxtëbë xhosa, ta Noma tˈoytyuunyë kaaky tojkx ets twooy niganääk mä tyëjk. Niduˈuk diˈib wyoow, yëˈë tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib weerë ets tyuny mëjjäˈäy. Noma jyënany: “Monyˈijx monyjäˈäwëts kots nˈijxy agujk jotkujk ttukˈuˈunyë tuˈugë plastikë käjë diˈib jantsy naxypy”. Axtë tyambäät duˈunyëmë nmëguˈukˈäjtëm tpadundë tyäˈädë programë. Mët yëˈëgyëjxm, të tˈyajnimayëdë myëtnaymyaayëbëty ets duˈunyëm ttunäˈändë mëjääw parë tˈixyˈatäˈändë myëguˈuktëjk diˈib wiink rasë o diˈib wiink it wiink lugäär.

7. ¿Tiko jyëjpˈamëty ets xëmë nyaˈijxëmë paˈˈayoˈowën?

⁷ Mientrës njukyˈäjtëm mä Satanás yˈaneˈemy, duˈunyëm nguˈayowëyäˈänëmë yuu päˈäm, ko tijaty yˈayoˈonbëjtaˈaky, ko jäˈäy xypyajëdijtëm, xyˈëxkajxëm mä nmëduˈunëm, xymyaˈtsëm o ko nbatëmë wiinkpë jotmay. Pääty tsojkëp nnaybyaˈˈayoˈowëm parë nnaybyudëjkëm nixim  niyam, pes ko nmëdäjtëmë paˈˈayoˈowën ta nˈoyjyaˈaytyakëm (Efes. 4:32). Tyäˈädë jembyë jäˈäyˈäjtën yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë niˈˈijxtutëm wiˈixë Dios jyaˈayˈaty ets njotkujkmoˈoyëm ja nmëguˈukˈäjtëm (2 Kor. 1:3, 4).

8. ¿Wiˈix wyimbëtsëmäˈäny ko nyaˈijxëmë paˈˈayoˈowën etsë oyjyaˈayˈat mä tuˈukmujkën? Pëjtäˈäk tuˈugë ijxpajtën.

⁸ Mä tuˈukmujkën waˈan jyapëtyë nmëguˈukˈäjtëm diˈib tsoˈondëp wiink paˈis o diˈib kyaj nëgoo tijaty tmëdat tjaygyaptë. ¿Wiˈix mbäät nˈoyjyaˈaytyakëm mët yëˈëjëty? Ko oy nˈagëˈë nˈaxäjëm ets mëët nnaymyaaybyëjkëm (1 Kor. 12:22, 25). Min nˈokˈijxëmë yˈijxpajtënë Dannykarl, diˈib tsoˈon Filipinas ets jyajty Japón. Mä myëduny kyaj netyë jäˈäy oy jyaˈayˈattë mët yëˈë extëm jyaˈayˈattë mët ja myëëjaponesëty. Per tëgok, ta ojts nyijkxy mä tyuˈukmuktë Jyobaa tyestiigëty. Yëˈë duˈun tjamyetsy: “Nimaybyë ak japonesëty, per jantsy oyëts ojts xyˈagëˈë xyˈaxäjëdë extëmxyëbëts jekyëp mëët nayˈixyˈäjtëndë”. Ja nmëguˈukˈäjtëm duˈunyëm yˈoyjyaˈaytyaktë mët yëˈë, ets yëˈë diˈib pudëjkë parë Dios tmëwingoony. Ta nyëbejty, ets tyam tyuny mëjjäˈäy. Pënaty mëët tyundë mëjjäˈäy, jyënäˈändë ko Dannykarl mëdë kyudëjk Jennifer, mëjwiin kajaa tpudëkëdë nmëguˈukˈäjtëm. Duˈun nyimaytyäˈägëdë: “Tyäˈädë kasäädë jäˈäy diˈib tuundëp prekursoor jantsy adëyë jyukyˈattë ets yajxon tˈyajnigëxëˈëktë tidën yˈandijpy nbëjtakëm jëjpˈamë Dios tyuunk” (Luk. 12:31).

9, 10. ¿Wiˈix näägë nmëguˈukˈäjtëm të yajkunuˈkxtë mët ko tpaˈˈayowdë jäˈäy mä kyäjpxwäˈkxtë?

⁹ Ko nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm mbäät ja nyajnigëxëˈkëm ko ndukmëdunäˈänëm oyˈäjtën “oytyim pënëty” (Gal. 6:10). Nimayë nmëguˈukˈäjtëm të tjäjttsondäˈäktë wiink ayuk mët ko tpaˈˈayowdë jäˈäy diˈib tsoˈondëp wiink lugäär (1 Kor. 9:23). Ets jantsy oy të wyimbëtsëmy ko duˈun të ttundë. Extëm nˈokpëjtakëm, Tiffany diˈib tuump prekursoora jap Australia, näjx mä ja tuˈukmujkën mä yajkajpxyë ayuk suajili. Ojts tsyiptakxëty tjatëdë tyäˈädë ayuk, per agujk jotkujk yajnayjawëty. Tiffany jyënaˈany: “Pën mijts mmëdataambyë oyatypyë eksperiensyë mä mgäjpxwaˈkxy, oyxyëp ko mnëjkxy mä tuˈukmujkëm diˈib wiink ayuk. Pes duˈun mnayjawëyaˈanyëty extëmxyëp jagam mnëjkxy, per myajpäädäˈäny mä msiudad. Ets mbäät xyˈixy wiˈix yˈoy tsyujëty ko tuˈugyë nnayaˈijtëm abëtsemy nyaxwinyëdë”.

¹⁰ Min nanduˈun nˈokˈijxëmë yˈijxpajtën tuˈugë familyë diˈib Japón. Ja nyëëx diˈib xyëwˈäjtypy Sakiko, jyënaˈany: “Kots ijty nëjkxtë käjpxwäˈkxpë mayëtsë jäˈäy nbäättë diˈib tsoˈondëp Brasil. Ets kots ijty ndukwingugäjpxëdë Biiblyë diˈib portugués, extëmë Diˈibʉ Jatanʉp 21:3, 4 o Salmo 37:10, 11, 29, jyantsy yˈoymyëdoowdëp ets axtë näˈäty jëëy yaxtëp”. Ko tyäˈädë familyë tpaˈˈayoowdë jäˈäy diˈib tsoˈondëp wiink paˈis, ta  niˈigyë tpudëkëyandë. Sakiko, jyënaˈany: “Kots nˈijxtë ko ja jäˈäy jyantsy tsyojkënyëˈäjttëbë Diosë yˈayuk, tats nduknibëjtakëdë njatäˈändë portugués”. Ets ok, mët ko duˈun nyayˈawäˈänëdë, ta nyaxkëdaky tuˈugë tuˈukmujkën diˈib portugués. Nuˈun kujkë tiempë nyaxy, të nimay tpudëkëdë jäˈäy diˈib tsoˈondëp wiink paˈis parë të tyëkë Dios mëduumbë. Sakiko, jyënaˈany: “Mëjwiin kajaats nduundë mëjääw parëts njäjttë portugués, per mëjwiin kajaats të nyajkunuˈkxtë. Ets nmooytyëbëtsë dyoskujuyëmë Jyobaa” (käjpxë Apostʉlʉty 10:34, 35).

11, 12. 1) ¿Tiko nyajnigëxëˈkëm ja jembyë jäˈäyˈäjtën? 2) ¿Tijaty xypyudëkëyäˈänëm parë duˈunyëm nˈijtëm yujy tudaˈaky?

¹¹ Ko nyajnigëxëˈkëm ja jembyë jäˈäyˈäjtën, yëˈë duˈun parë nyajmëjpëtsëˈëmëmë Jyobaa kyaj yëˈëjëty parë naxwinyëdë jäˈäy xymyëjkugäjpxëm. Nˈokjamyajtsëm ko axtë tuˈugë anklës diˈibë nety wäˈäts jäˈäy, pyokytyuuny mët ko jyëmbijty mëj këjxm (ix nanduˈunë Ezequiel 28:17). Ëtsäjtëm mëk xytsyiptakxëm njëjpkudijëmë mëjˈat këjxmˈat mët ko pokyjyaˈay nyajpatëm. Per oy dyuˈunëty, mbäät nˈijtëm yujy tudaˈaky. Min nˈokˈijxëm ti mbäät xypyudëjkëm.

¹² Tuk pëky diˈib xypyudëkëyäˈänëm, yëˈko bom bom ngäjpxëmë Biiblyë ets nbawinmäˈäyëm (Deut. 17:18-20). Nan oy ko nbawinmäˈäyëm tijatyë Jesus tukniˈˈijxë ets wiˈix tˈyajkyë oybyë ijxpajtën ko yˈijty yujy tudaˈaky (Mat. 20:28). Pes axtë yajtekypyuj ja yˈapostëlëty (Fwank 13:12-17). Nan oy ko janääm jatsojk nˈamdoˈowëmë Jyobaa myëjääw, pes yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj mëj këjxm nnayajnäjxëm (Gal. 6:3, 4; Filip. 2:3).

13. ¿Wiˈix nëjkx nyajkunuˈkxëm pën ijtëm yujy tudaˈaky?

¹³ (Käjpxë Proverbios 22:4). * Jyobaa tsyojkypy ets niˈamukë nˈijtëm yujy tudaˈaky. Ko nyajnigëxëˈkëmë tyäˈädë jäˈäyˈäjtën ta nëjkx mëjwiin kajaa nyajkunuˈkxëm. Extëm nˈokpëjtakëm, nëjkxëp tuˈugyë nyajpatëm mä nduˈukmujkëm ets nan nëjkxëbë Jyobaa yˈoyjyaˈaytyaˈaky extëm kyaj xyjanitëjkëm. Apostëlë Pedro jyënany: “Naybyudëkëdë nixim niyam mët ja tudaˈakyˈat, mët ko Dios myëtsipˈäjtypy ja diˈibë mëj patëp, per pyudëjkëp pënëty yuunk naxypy jäˈäyˈäjttëp” (1 Peed. 5:5).

14. ¿Pën xymyoˈoyëmë mas oybyë ijxpajtën parë nˈijtëm yuunk naxypy ets nmaˈkxtujkëm?

¹⁴ Ta jäˈäy diˈib jënandëp ko amääy amutsk pënaty yuunk naxypy jäˈäyˈäjtp ets maˈkxtujkp. Per kyaj dyuˈunëty, pesë tyäˈädë oybyë jäˈäyˈäjtën yëˈë Jyobaa xymyoˈoyëm, diˈib mas kumëjääw mä tukëˈëyë tijaty jaˈäjtp. Yëˈë yajkypyë mas oybyë ijxpajtën ko yˈity yuunk naxypy ets ko myaˈkxtuky (2 Peed. 3:9). Extëm nˈijxëm wiˈix tˈatsoowëmbijty mët yëˈëgyëjxmë yˈanklës ko tijaty yajtëëwëdë Abrahán etsë Lot (Gén. 18:22-33; 19:18-21). Nan myëmaˈkxtujk ja israelitëty nuˈun nyajxy 1,500 jëmëjt (Ezeq. 33:11).

15. ¿Ti ijxpajtën ojts xymyoˈoyëmë Jesus?

¹⁵ Jesus jyënany: “Nmëdäjtypyëts ja maˈxtujkën” (Mat. 11:29). Jyantsy myëmaˈkxtujk ja yˈëxpëjkpëty ko mumaty tyëgooytyë. Nan ojts tmëmadaˈaky ko ja myëtsipëty kyäjpxpatëdë ets nyiwäämbajtëdë. Duˈunyëm yˈijty yuunk naxypy ets myaˈkxtujky axtë ko yˈoˈky. Mientrësë nety tˈyajnaxyë jäj jëmuˈumën mä të yajkudëy, ta tˈanmääyë Jyobaa ets tpokymyaˈkxët pënaty yaˈoˈkëp mët ko “kyaj tnijawëdë diˈibë tyuundëp” (Luk. 23:34). Extëm nˈijxëm, Jesus yuunk naxypy jyaˈayˈajty ets maˈkxtujk oy tˈyajnäjxy ayoˈonë mëkpë. ¡Mëjwiin kajaa ojts xymyoˈoyëmë ijxpajtën! (Käjpxë 1 Peedrʉ 2:21-23).

16. ¿Wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëmë yuunkˈat naxypyˈat etsë maˈkxtujkën?

 ¹⁶ ¿Wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëmë yuunkˈat naxypyˈat etsë maˈkxtujkën? Tuk pëky, ko nbokymyaˈkxëmë nmëguˈukˈäjtëm. Pablo duˈun tnijäˈäyë ja Dios mëduumbëty: “Oyjyaˈayˈattë es naymyëmaˈxtukëdë nixim niyam. Naybyojkpëmaˈxëdë nixim niyam, dëˈën extëm ja Dios oj mbojpëmaˈxëdë miits mët yëˈëgyëjxm ja Kristë” (Éfes. 4:32). Extëm nˈijxëm, tsojkëp nˈijtëm yuunk naxypy parë nmëmëdoˈowëmë tyäˈädë anaˈamën. Ko duˈun nduˈunëm, ta nyajjapˈäjtëmë tuˈugyëˈäjtën mä nduˈukmujkëm.

17. ¿Tiko jyëjpˈamëty njäˈäyˈäjtëm yuunkˈat naxypyˈat ets nmaˈkxtujkëm?

¹⁷ Jyobaa xytyukˈanaˈamëm ets nyajnigëxëˈkëmë yuunkˈat naxypyˈat etsë maˈkxtujkën. Jëjpˈam ets duˈun njäˈäyˈäjtëm pën jukyˈatäˈänëm mä ja jembyë jukyˈäjtën (Mat. 5:5; Sant. 1:21). Ets diˈib mas jëjpˈam, yëˈko pën jäˈäyˈäjtëm duˈun, nëjkxëp nyajmëjpëtsëˈëmëmë Jyobaa ets nëjkxëp nbudëjkëmë wiinkpë parë tmëmëdowët extëmë Biiblyë jyënaˈany (Gal. 6:1; 2 Tim. 2:24, 25).

18. ¿Wiˈix nyaymyënëjkxyëty ko nmëdäjtëmë tsojkën ets ko kyaj nbajxëmë nmëguˈukˈäjtëm?

¹⁸ Të kanäk pëky yajnimaytyaˈagyë oybyë jäˈäyˈäjtën, ets net mbäät duˈun njäˈäyˈäjtëm pën nmëdäjtëmë tsojkën. Santiago ojts tjëjwijtsëmbity ja myëguˈuktëjk mët ko yëˈëyë nety oy jyäˈäwëdëp pënaty mëkjäˈäy ets ja ayoowbë jäˈäyëty jagam ëxkëˈëm tpëjtäˈäktë. Ojts tˈanëëmë ko extëm yˈadëˈëtstë naywyinguwojpëp mëdë Diosë yˈanaˈamën, mä jyënaˈany: “Mtsokëp ja mmëdëjkpäˈäjëty extëm mij këˈëm mnaytsyekyëty”. Ta yˈakjënany: “Pën miits mwinˈijxtëp pënëty mtsokandëp, taadë dëˈën mëët mbekykyaˈay Dios windum” (Sant. 2:8, 9). Pën ntsojkëmë nmëguˈukˈäjtëm, ta kyaj pën nbajxëm, mët ko yˈëxpëkyˈat kyaˈëxpëkyˈattë, mët ko wiˈixëm yˈixˈattë o mët ko myëkjäˈäyëty o yˈayoy. Kyaj jeˈeyë nnayajnäjxëm ko ntsojkëm niˈamukë jäˈäy, duˈunën mbäät njäˈäyˈäjtëm xëmë.

19. ¿Tiko jyëjpˈamëty nyaˈijxëmë tsojkën?

¹⁹ “Ja diˈibë myëdäjtypyë tsojkën, myëdäjtypy ja maˈkxtujkën” ets “kyaj myëj pyäädë” (1 Kor. 13:4). Pääty tsojkëp nmaˈkxtujkëm, nˈijtëm yuunk naxypy ets yujy tudaˈaky parë duˈunyëmë jäˈäy ndukninëjkxëm ja oybyë ayuk (Mat. 28:19). Ko duˈumbë jäˈäyˈäjtën nmëdäjtëm, nan yëˈë xypyudëjkëm parë oy nˈijtëm mët niˈamukë nmëguˈukˈäjtëm. Pën niˈamukë nyaˈijxëmë tsojkën, ta nëjkx tuˈugyë nyajpatëm mä nduˈukmujkëm ets nëjkxëbë Jyobaa nyajmëjpëtsëˈëmëm. Nan nëjkxëbë jäˈäy tnijawëyäˈändë ja tëyˈäjtën. Pääty ko mä Biiblyë tnimaytyaktäˈäy ja jembyë jäˈäyˈäjtën, ta duˈun tˈyajkugëxë: “Nätsyokëtë niˈëmukë, jäˈä ko yëˈëkyëjxm ja jaˈay tuˈukyë yˈitë ko nyatsyokëtë nyämyäyëtë” (Col. 3:14; Tios yˈaaw yˈayuk).

20. 1) ¿Tijaty mbäät nnayajtëˈëwëm, ets tiko? 2) ¿Ti diˈib awijx njëjpˈijxëm?

²⁰ Oy ko niˈamukë nnayajtëˈëwëm: “¿Tijatyëts mbäät nˈaktuny parëts kyaj duˈun nekyjukyˈatët extëm ijty?”. Tsojkëp mˈamdoˈow nbëjktsoˈowëmë Jyobaa parë xypyudëjkëm ets mëk nduˈunëm ja mëjääw parë nyajtëgäjtsëm ja jot winmäˈäny etsë jäˈäyˈäjtën diˈib kyaj yˈoyëty, diˈib mbäät xyyajtuˈuˈadujkëm parë kyaj ndëjkëm mä Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën (Gal. 5:19-21). Nan tsojkëp nnayajtëˈëwëm: “¿Nyajtëgäjtsˈadëtsypyëtsë njot nwinmäˈäny parëtsë Jyobaa xytyukjotkëdäˈägët?”. Mientrës pokyjyaˈay nyajpatëm, duˈunyëm tsyokäˈänyëty nduˈunëmë mëjääw parë nmëdäjtëm “ja jembyë jot winmäˈäny” ets nyajnigëxëˈkëm ja jembyë jäˈäyˈäjtën (Éfes. 4:23, 24). Per nˈokwinmäˈäyëm wiˈix jantsy oy jantsy tsuj nëjkx njukyˈäjtëm ko nety niˈamukë nyajpatëm wäˈätsjäˈäy ets xëmë nyajnigëxëˈkëm ja jembyë jäˈäyˈäjtëm.