1-3. ¿Tiko näägë nmëguˈukˈäjtëm të tyëgatstë tyuunk diˈibë nety aduˈugë xyëëw tiempë yajtuundëp mä Diosë tyuunk?

ROBERT mëdë Mary, jyënäˈändë: “Jatsë nety të ndundë 21 jëmëjt misioneerë, kots ja ndääk ndeety pyäˈämbajttë”. Ta yˈakjënäˈändë: “Jotkujkëtsë nety nnayjyawëdë kots nguentˈattë, per mëkëts njäˈäwëdë kots nikaktë ja lugäär diˈibëtsë nety mëk ntsojktëp”.

² William mëdë Terrie, jatuˈugë kasäädë jäˈäy jyënäˈändë: “Tëjkëdëts jëëy yaxpë kots nnijäˈäwëdë ko kyajts mbäät nekyjyëmbittë mätsë nety ndundë mët kots xypyattë yuu päˈäm. Xëmëts ntsojkënyëˈäjttë nmëdunäˈändë Jyobaa wiink paˈis, per kyajtsë nety mbäät duˈun nekytyundë”.

³ Alexéi tnimaytyaˈaky: “Nnijäˈäwëdëbëtsë nety ko ja gobiernë dyaˈˈadukäˈänyë Betel mätsë nety nduny. Perë oyëtsë nety njanijawëdë, mëkëts njantsy jyäˈäwëdë ko duˈun ttuundë, ets tats ojts ntsoˈonëdë Betel”.

4. ¿Tijaty yaˈˈatsoowëmbitäämp mä tyäˈädë artikulo?

⁴ Per kyaj yëˈëyë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm duˈun të tyëgatstë jyukyˈäjtën. Nanduˈunën milˈamë nmëguˈukˈäjtëm të jyattë diˈibë nety tuundëp Betel ets diˈibë nety yajtuundëp aduˈugë xyëëw tiempë mä Diosë tyuunk. * Waˈan të tsyiptakxëdë tmastuˈuttët ja tuunk diˈibë nety të tmëyujnëdë. ¿Ti mbäät pyudëkëdë? ¿Ets wiˈix mbäät nbudëjkëm? Min nˈokˈijxëm wiˈix yaˈˈatsoowëmbitäˈäny, pes mbäät niˈamukë xypyudëjkëm ko näˈä tyëgatsëdë jukyˈäjtën.

5. ¿Wixaty xyyajnayjyäˈäwëm ko tyëgatsyë jukyˈäjtën?

⁵ Pënaty tuundëp Betel o wiinktsoo muum Dios mëdundë, të tmëyujnëdë ja it lugäär ets ja jäˈäy. Pääty ko net tmastutnëdë, mëk tjawëdë ja jäj jëmuˈumën mä jyot kyorasoon. Jyantsy pyaˈˈayoowdëp ets myëmääy myëdäjtëp, per mas niˈigyë ko tsyoˈonëdë mët ko jäˈäy tnibëdëˈëky ja Diosë tyuunk (Mat. 10:23; 2 Kor. 11:28, 29). Näˈäty, nan tsiptakxëdëbë net tˈijxwëˈëmdët ja kostumbrë mä të jyäˈttë, oyxyëp të jyajëmbijtpëdë mä jyëën tyëjk. Robert mëdë Mary, jyënaˈany: “Axtë tëgatsyëts nˈijxtë ja kostumbrë diˈibë netyë jäˈäy myëdäjttëp mäts ja nˈit nlugäär ets nan tëgatsyëty njäˈäwëdë nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxtët mä ja ayuk diˈibëts nmëmutskˈäjtëdë. Kom jekyëtsë nety të nduunëdë wiink it wiink lugäär, jabyoˈkxyjyaˈayënëts nayjyäˈäwëdë kots njëmbijttë mäts ja nˈit nlugäär”. Ets ta ja tuk pëky, nan mbäädë net dyaˈˈamääytyäˈäktë meeny sentääbë mët ko dyajtunäˈändë mä ijty kyaj dyajtëgoyˈattë. Nan mbäät nyayjyawëdë mon tuk o yˈëxtëkëwäˈäktë. Per ¿ti mbäät xypyudëjkëm ko duˈun njäjtëm?

6. ¿Wiˈix mbäät wingon nnayaˈijtëm mä Jyobaa?

⁶ Nˈoknayaˈijtëm wingon mä Jyobaa (Sant. 4:8). ¿Wiˈix? Ko ndukˈijxpajtëm, pes yëˈë “diˈib myëdoowˈijtypyë nuˈkxtakën” (Sal. 65:2). Salmo 62:8 jyënaˈany: “Wyinduuy yajpëtsëëmdäˈäy diˈib mjäˈäwëp mä mgorasoon”. Jyobaa mbäät ttuny tijaty “waanë niˈigyë këdiinëm diˈibë ëtsäjtëm nˈamdoˈom es nwinmäˈäyëm” (Éfes. 3:20). Kyaj yëˈëyë xymyoˈoyëm diˈib nˈamdoˈowëm ko nmënuˈkxtakëm. Yëˈë mbäät dyaˈoyë nˈamayˈäjt njotmayˈäjtëm extëmë nety ninäˈänëm ngawinmäˈäyëm.

7. 1) ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë wingon nˈijtëm mëdë Jyobaa? 2) Extëm jyënaˈanyë Ebreeʉsʉty 6:10-12, ¿wiˈix wyimbëtsëmäˈäny ko duˈunyëm nmëduˈunˈadëtsëmë Jyobaa?

⁷ Ja tuk pëky diˈib mbäät xypyudëjkëm parë wingon nˈijtëm mëdë Jyobaa, yëˈë ko bom bom ngäjpxëmë Biiblyë ets nbawinmäˈäyëm. Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib tuun misioneerë, jyënaˈany: “Jëjpˈam ets duˈunyëm nDiosˈawdäjtëm tuk familyë ets nˈëxpëjktäˈäyëm tijaty naxäämp mä reunyonk, duˈun extëmë nety nduˈunëm mä të nˈijtëm”. Nan oy ko duˈunyëm njotmoˈoyëmë Diosë tyuunk mä nety të njäjtëm. Jyobaa kyaj tjäˈäytyëgoy pënaty mëduunëp amumduˈukjot, oy tyam mëjwiin kajaa kyanekymyëdunyëty (käjpxë Ebreeʉsʉty 6:10-12).

8. ¿Wiˈix xypyudëjkëmë 1 Fwank 2:15-17 parë adëyë nyajnëjkxëmë jukyˈäjtën?

⁸ Nˈokˈyajnëjkxëm adëyë ja jukyˈäjtën. Kyaj  yˈoyëty ets ja jukyˈäjt madakën diˈibë naxwinyëdë jäˈäy pyaˈoˈktëëwdëp, xytyukmastutëmë Jyobaa tyuunk (Mat. 13:22). Nan kyaj yˈoyëty nmëdoˈowgujkëm ko xyˈanmäˈäyëmë jiiky mëguˈuk o mëtnaymyaayëbë ko tsojkëp mas niˈigyë nbatëmë meeny sentääbë parë oy njukyˈäjtëm (käjpxë 1 Fwank 2:15-17). Nˈoktukˈijxpajtëmë Jyobaa diˈib të twandaˈaky xymyoˈoyäˈänëm tukëˈëyë ko nety meerë nyajtëgoyˈäjtëm. Yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë mëk ja mëbëjkën nyaˈijtëm, parë kyaj ntsëˈk njäˈäwëm ets xymyoˈoyäˈänëm tukëˈëyë tijaty xytyëgoyˈäjtxëm (Eb. 4:16; 13:5, 6).

9. Extëm jyënaˈanyë Proverbios 22:3, 7, ¿tiko kyaj yˈoyëty nnaynyinuˈkxëm pën kyaj nyajtëgoyˈäjtëm, ets ti mbäät xypyudëjkëm parë nnijäˈäwëm ti nduˈunëm?

⁹ Kyaj nnaynyinuˈkxëm pën kyaj nyajtëgoyˈäjtëm (käjpxë Proverbios 22:3, 7). * Ko tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm tsyoˈonë mä të Diosmëduny, mbäät jantsy tsooxë yajnimëjuyëyäˈäny tijaty yajnëjkxaampy ets mbäädë net pojënë nyaynyinuˈkxëty. Pääty, oy ko kyaj tˈaxäjëdët tijatyë jäˈäy yajkypy nuˈkxy, pën kyaj dyajtëgoyˈattë. Nan mbäät kyaj tnijawëdë nuˈunën nyuˈkxtët ko jam ti tjantsy myëmay tjantsy myëdäjtë, extëm ko tkuentˈattë niduˈugë fyamilyë diˈib pëjkëp. Pën pyattëbë duˈumbë jotmay, oy ko tmënuˈkxtäˈäktëdë Jyobaa ets tˈamdow tpëjktsowdëdë nyaybyudëkë parë tnijawëdët ti mbäät ttundë. Yëˈë mmoˈoyanëdëbë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën ets kuwäˈänanëdëp ja jyot wyinmäˈäny etsë jyot kyorasoon. Ko duˈun ttundët, ta twinmaytyët tijaty yajxon (Filip. 4:6, 7; 1 Peed. 5:7).

10. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë nbatëmë wiinkpë mëtnaymyaayëbë?

¹⁰ Oy nˈijtëm mëdë mëtnaymyaayëbë etsë familyë. Parë kyujkët ja ääw jot, nˈoktukmëtmaytyakëmë nmëtnaymyaayëbëˈäjtëm wiˈix nnayjyäˈäwëm ets wiˈix nyaˈijx nyajpatëm, pënaty mbäät mas niˈigyë xypyudëjkëm, yëˈë diˈibë duˈumbë jotmay të tpäättë (Ecl. 4:9, 10). Tëyˈäjtën ko diˈibë nety nmëtnaymyaayëbëˈäjtëm, yëˈë ja nmëguˈukˈäjtëm mä të nduˈunëm, per tsojkëp nˈëxtäˈäyëmë jembyë mëtnaymyaayëbë mä të njäjtëm. ¿Wiˈix mbäät nbatëm? Ko ndukmëtmaytyakëm wiˈixë Jyobaa të xykyunuˈkxëm parë tˈixtët ko agujk jotkujk nmëduˈunëmë Dios. Mbäät näägë nmëguˈukˈäjtëm kyaj tjaygyukëdë tiko njantsy tyukxondakëmë Diosë tyuunk, perë wiinkpëty mbäät tpanëjkxäˈändët ja nˈijxpajtënˈäjtëm etsë net mëët nnaymyaaybyëjkëm. Per tsojkëp nnaygyuentˈäjtëm parë kyaj yëˈëyë nmaytyakënë tijaty të nduˈunëm mä Diosë tyuunk ets nan kyaj yëˈëyë nmaytyakëm wiˈix axëëk nnayjyäˈäwëm.

11. ¿Wiˈix mbäädë kasäädë jäˈäy duˈunyëm yajpäättë agujk jotkujk?

¹¹ Pën mijts të xymyastuˈuty mä nety mDiosmëduny mët ko pyäˈämbejty ja mëmëjjäˈäy o ja mgudëjk, kyaj mnaybyokyˈixëdët. Ets pën  mijts mbäˈämbajt, këdii axëëk mnayjyawëty ets këdii mwinmay ko mijts të xytyukmastuˈuty ja mjamyëët mä nety mDiosmëdundë. Jamyats ko kyaj mnekynyimajtskˈattë “jeˈeyë dëˈën tuˈuk” ets ojtsë Jyobaa xytyukwandäˈäktë ko mnaygyuentˈatäˈänëdë nixim niyam oy ti jotmay xypyäättët (Mat. 19:5, 6). Ets pën të xymyastuˈuttë mä nety mDiosmëdundë mët ko të mwëˈëmy uˈunk mëët, tsojkëp ja mˈuˈunk xytyuknijawët ko yëˈë diˈib mas myajtsobatypy ets kyaj dyuˈunëty mä nety mdundë. Anëëmë janääm jatsojk ko yëˈë tuˈugë naygyumayë diˈibë Jyobaa të mmoˈoyëty (Sal. 127:3-5). Nan tukmëtmaytyäˈäk wiˈix jyantsy yˈoy jyantsy tsyujëty mDiosmëduundë, pes mbäät pyudëkëty ja mˈuˈunk parë tpëjtäˈägëdë wyinmäˈäny ets aduˈugë xyëëw tiempë dyajtunët mä Diosë tyuunk, duˈun extëm xytyuundë.

12. 1) ¿Wiˈix mbäät nbudëjkëmë nmëguˈukˈäjtëm diˈib aduˈugë xyëëw tiempë yajtuundëp mä Diosë tyuunk parë duˈunyëm tyuunˈadëˈëtstët mä yajpäättë? 2) ¿Wiˈix mbäät nbudëjkëm parë pojën tˈijxwëˈëmdët mä të jyäˈttë?

¹² Ta kanäägë tuˈukmujkën, ets nan ta nimayë nmëguˈukˈäjtëm diˈib pyudëjkëdëp nuˈun myadäˈäktë pënaty kajaa xyëëw tiempë yajtuundëp mä Diosë tyuunk. Myëjääwmooytyëp parë duˈunyëm tyuunˈadëˈëtstët mä yajpäättë, myooytyëbë meeny sentääbë, tyukpudëjkëdëp tijaty yajtëgoyˈäjttëp o kyuentëˈäjtëdëp ja fyamilyë. Yajmëjkumääytyëp ko duˈun tpudëkëdë (Gal. 6:2). ¿Ti mbäät nduˈunëm ko jyäˈtëdë duˈumbë nmëguˈukˈäjtëm mä nduˈukmujkëm? Kyaj mbäät nwinmäˈäyëm ko pääty të jyaˈty mët ko kyaj oy tijaty të ttuny o mët ko të ti ttuundëgoy. * Niˈigyë mbäät nbudëjkëm parë pojën tˈijxwëˈëmët. Nˈokˈagëˈë nˈokˈaxäjëm tsuj yajxon ets nˈokˈanmäˈäyëm ko jantsy oy tijaty të ttuny, oy tyam  kyaj nëgoo yˈoktuunë mët ko yajpääty yuumëët päˈämmëët. Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm të yˈëxpëktë, të yajtukniˈˈixëdë ets nyijäˈäwëdëp wiˈix yajtunäˈänyë Diosë tyuunk, pääty nˈokˈixyˈäjtëm ets nˈokjäjtëm tijaty yëˈë nyijäˈäwëdëp.

13. ¿Wixaty mbäät nbudëjkëm tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të tyëgatsyë jyukyˈäjtën mä nety Diosmëduny?

¹³ Ko tyim jäˈttë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm, waˈan dyajtëgoyˈattë mä tsyëënëdët, wiˈix muum nyëjkxtët, wiˈix ja tyuunk tpäättë o jam ti diˈib tëgoyˈäjtxëdëp. Ets nan waˈan tsyokyëty ndukmëtmaytyakëm extëm wiˈix yajkugëbety tijaty. Per diˈib mas yajtëgoyˈäjttëp, yëˈë ko njaygyujkëm wiˈixën yaˈix yajpäättë. Waˈan niduˈuk yajpäättë yuumëët päˈämmëët o ja fyamilyë. O waˈan dyajnaxtë jäj jëmuˈumën mët ko të yˈooky tuˈugë jyiiky myëguˈuk o myëtnaymyaayëbë. * Ets oy tkaˈëbëtsëm tkakäjpxpëtsëmdë, waˈan mon tuk nyayjyawëdë mët ko tpaˈˈayowdë ja myëtnaymyaayëbëty diˈib të tnikaˈaktë. Naxäämbë tiempë parë jatëgok oy nyayjyawëdët ets tjaygyukëdët ti të tyuny të jyatyëty.

14. ¿Wiˈix yajpudëjkë tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm parë tˈijxwëˈëmët yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxët mä nety të jyaˈty?

¹⁴ Ko mëët nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm ets ko nmoˈoyëmë oybyë ijxpajtën, mbäät pyudëkëdë parë tˈijxwëˈëmdët wiˈix të tyëgatsy ja jyukyˈäjtën. Tuˈugë toxytyëjk diˈibë nety kanäk jëmëjt të Diosmëduny wiink paˈis, jyënaˈany: “Mäts nduuny, bom bomëtsë netyë jäˈäy nyaˈëxpëky. Per mäts të njäˈty, tsipëts ngäjpxët tuˈugë tekstë o ndukˈixëdëtsë jäˈäy tuˈugë bideo mäts ngäjpxwaˈkxy. Per ja nmëguˈukˈäjtëm xywyoowdëts parëts njamyëdattët mä jatëgokë jäˈäy tnijëmbittë ets mä dyaˈëxpëktë. Kots nˈijxy wiˈix tjantsy tyukˈit tjantsy tyukxondë ets wiˈix mëk tyundë, yëˈëts diˈib oy xyyajnayjyäˈäwë. Tats njäjty wiˈixëtsë jäˈäy nmëtmaytyaktsoonët mä tadë lugäär. Tukëˈëyë tyäˈädë yëˈëts diˈib xypyudëjkë parëts jatëgok nnayjyäˈäwë agujk jotkujk”.

15. ¿Wiˈix mbäät duˈunyëm myajpääty agujk jotkujk mä nety të mjäˈty?

¹⁵ Mbäät duˈunyëm myajpääty agujk jotkujk mä nety të mjäˈty. Kyaj mwinmayët ko pääty të tyëgatsy ja mduunk mët ko kyaj të xymyëmadaˈaky,  o ko kyaj tsyobääty diˈibë net tyam mduumpy. Ix wiˈixë Jyobaa të mbudëkëty ets käjpxwäˈkxˈadëˈëts. Panëjkxë yˈijxpajtën ja Dios mëduumbëty diˈib jukyˈäjttë ja tiempë mä apostëlëtëjk jyukyˈäjttë, pes oyë nety mä yaˈix yajpäättë, kyäjpxwäˈkxtë “ja Diosë yˈayuk” mä tukëˈëyë it lugäär (Apos. 8:1, 4). Pën duˈunyëm mˈëwaˈkxy mgäjpxwaˈkxy, mbäät oy wyimbëtsëmy. Extëm nˈokpëjtakëm, mä tuˈugë paˈis ojts yaˈëxkaxtë prekursoorëty, ta ojts nyëjkxtë mä nety tyëgoyˈatyë naybyudëkë mä nanduˈunë jäˈäy kyäjpxtë extëm yëˈëjëty. Ko nyajxy tuk poˈo majtsk poˈo, kanääk ja grupë dyajnaxkëdaktë ets nimayë jäˈäy tyëjkëdë yeˈebyë.

16. ¿Ti mbudëkëyanëp parë mˈyujët mä tyam të mjäˈty?

¹⁶ Nehemías tˈanmääy ja judiyëtëjk ko ja xondakën diˈibë Jyobaa mooyëdëp, yëˈë mëjääwmoˈoyanëdëp (Neh. 8:10). Ja jotkujkˈäjtën kyaj jam yajpääty mä ja it lugäär diˈib të xymyëyujy, netën mˈitët jotkujk pën mˈijtp oy mëdë Jyobaa. Pääty, nayaˈitëdë wingon mä Jyobaa, mmëbëk ko yëˈë moˈoyanëbë wijyˈäjtën, mnëˈëmoˈoyan mduˈumoˈoyanëp ets mbudëkëyanëp. Jamyats ko pääty ojts mˈyujy mä tadë it lugäär mët ko xykyëyajkyë mjot mgorasoon parë xypyudëkëyaˈanyë jäˈäy. Jyobaa nan mbudëkëyanëp parë mˈyujët mä tyam të mjäˈty, pën mgëyajkypy ja mjot mgorasoon (Ecl. 7:10).

17. ¿Ti mbäät nmëdäjtëm winmäˈänyoty mä ja tuunk diˈib tyam nmëdäjtëm?

¹⁷ Nˈokˈyaˈijtëm winmäˈänyoty ko Jyobaa tyuunk winë xëëw winë tiempë yˈitäˈäny, per ja tuunk diˈib tyam nmëdäjtëm naxäämbëˈë. Waˈan mä ja jembyë jukyˈäjtën kyaj yëˈë ndukmëdunäˈänëmë Jyobaa diˈib tyam ndukmëduˈunëm. Alexéi diˈib të yajmaytyaˈaky mä parrafo 3, jyënaˈany ko të tyëgatsyë jyukyˈäjtën mä nety Diosmëduny, yëˈë pudëjkëp parë nyayjëjpˈixëdët mä tiempë myiny kyëdaˈaky. Yëˈë jyënaˈany: “Xëmëts të nmëbëky ko Jyobaa jantsy tam ets ko jantsy miimp ja jembyë jukyˈäjtën, per duˈunëtsë nety nwinmay ko kyaj nyaminy. Per tyam, duˈunëts njawë ko xywyindënaabyëts jyawë Jyobaa ets ko ja jembyë jukyˈäjtën të tyim wingoonë” (Apos. 2:25). Pääty, oy mä nduˈunëm, nˈokmëwingoˈonëm niˈigyë Jyobaa. Yëˈë ninäˈä xykyamastuˈudäˈänëm, niˈigyë xypyudëkëyäˈänëm parë nyajpatëm agujk jotkujk ko nmëduˈunëm nuˈun nmadakëm, oy mä nyaˈijx nyajpatëm (Is. 41:13).