¿MJAMËDATAAMPY tuˈugë tuunk mä nduˈukmujkëm, per kyaj mbäät tyam duˈun xytyuny? Waˈan xyjyatunäˈäny diˈib tyuumpy tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm o diˈib tëëyëp ojts xytyuny. Per waˈan kyaj mbäät duˈun xytyuny mët ko të mëjjäˈäyënë, myajpääty yuumëët päˈämmëët, xyyaˈˈamääytyaˈagyë meeny sentääbë o mët ko jam ti xynyikëjxmˈaty mä mfamilyë. O waˈan ko Diosë kyäjpn të mˈanëˈëmxëty ets kyaj xyˈoknikëjxmˈäjnët ja tuunk diˈibë nety jeky kujk xytyuunë. Per oy diˈibë jotmay xypyäädët, waˈan xyjawë ko kyaj xyˈoktuunënë Diosë tyuunk extëm xyjatsojkënyëˈaty. Ko duˈun mjatët, mbäädë net näˈäty mnayjyawëty axëëk. Per ¿ti mbäät mbudëkëty parë kyaj xypyëjkëˈëgëdë akë, mnayjyawëdët xëmë axëëk o mon tuk? ¿Ti mbudëkëyanëp parë duˈunyëm myajpäädët agujk jotkujk?

Juan Yajnëbajtpë yˈijxpajtën, mbäät mbudëkëty parë duˈunyëm mnayjyawëdët agujk jotkujk. Yëˈë mëjwiin kajaa tuunk tnikëjxmˈäjty, ets waˈan ninäˈä kyawinmääy ko tëgatsäämbë jyukyˈäjtën. Pes mas jekyë netyë tiempë dyajnaxäˈäny pujxndëgoty ets kyaj dyuˈunëty mä Dios mëduny. Per duˈunyëm yajpaty agujk jotkujk axtë ko ojts yˈoˈknë. ¿Ti pudëjkë? Ets ëtsäjtëm, ¿ti xypyudëkëyäˈänëm parë duˈunyëm nyajpatëm agujk jotkujk oy ti kyapëtsëmët extëmë nety nˈawijx njëjpˈijxëm?

Mä jëmëjt 29 mä netyë Jesus të myiinë, ta Juan tpudëjkëtsyondakyë jäˈäy parë tˈawix tjëjpˈixtët ja Mesías, duˈun extëmë netyë Jyobaa të niˈanaˈamë. Duˈun tˈanmääy ja jäˈäyëty: “Yajjëmbittë mjot mwinmäˈänyëty, mët ko ja tsäjpotmëdë kutujkën të wyingony” (Mat. 3:2; Luk. 1:12-17). Ets nimay ja jäˈäy duˈun ttuundë. Jagambäät tsyoˈondë ja mayjyaˈay parë tmëdowäˈändë tidën ja Juan yˈëwaˈkxy kyäjpxwaˈkxypy, nimay jyodëmbijttë ets nyëbajttë. Juan, nan amëk jotmëk tˈanmääy pënaty nyiwintsënˈäjttëbë relijyonk ko yajtukumëdowandëp pën kyaj dyajtëgatstë jyot wyinmäˈäny (Mat. 3:5-12). Kyumdëdujk poˈo mä jëmëjt 29, ja Juan dyajnëbejtyë Jesus, tuˈugë diˈibë nety ninäˈänëm pën duˈun tkatuny. Desde jaa tˈanmääyë jäˈäy parë tpanëjkxtëdë Jesus, ja Mesías diˈibë nety të yajwandaˈaky (Fwank 1:32-37).

Ko Juan ttuunyë tyäˈädë tuunk, ta duˈunë Jesus nyimaytyakë: “Kyaj pënë wiinkpë të yˈity mëj extëmë Juan Yajnëbatpë” (Mat. 11:11, TNM). Seguurë ko  Juan agujk jotkujk nyayjyäˈäwë ko tmëduunyë Jyobaa nuˈun ojts myadaˈaky ets ko ojts tˈaxäjë kunuˈkxën. Tyam, nanduˈunë Dios mëduumbë tˈaxäjëdë kunuˈkxën diˈib amumduˈukjot myëduundëbë Jyobaa. Duˈun ojts yajkunuˈkxyë nmëguˈukˈäjtëm Terry mëdë Sandra, yëˈë ja kujk dyajtundë aduˈugë xyëëw tiempë mä Diosë tyuunk, naxy 50 jëmëjt. Terry, jyënaˈany: “Jantsy oy jantsy tsuj ja tuunk diˈibëts të nikëjxmˈaty, tëts nduny prekursoor regulaar, Betel, prekursoor espesial, sirkuitë ets distritë, ets tyam ndunyëts jatëgok prekursoor espesial”. Agujk jotkujk njantsy nyayjyäˈäwëm ko duˈun nyajtuunkmoˈoyëm. Perë yˈijxpajtënë Juan xytyukniˈˈixëyäˈänëm ko duˈumbë tuunk kyaj yëˈë xytyimmoˈoyëmë jotkujkˈäjtën ets ko tsojkëp nduˈunëmë mëjääw parë nyajpatëm agujk jotkujk.

Tuk pëky diˈibë Juan pudëjkë parë duˈunyëm yajpaty agujk jotkujk, yëˈë ko xëmë tmëjjäˈäwë ja tuunk diˈibë nety myëdäjtypy. Min nˈokˈijxëm tuˈugë ijxpajtën. Ko Jesus nyëbajtääy, mayjyaˈay ojts pyanëjkxënë ets kyaj yˈokduˈunˈäjnë ja Juan. Ta jyotmaytyuktëjkëdë ja yˈëxpëjkpëtyë Juan ets yˈanmääyëdë: “Yaˈëxpëjkpë, okˈix. Diˈibë naty mët mij mä Jordán mëjnëë awinm, diˈibëts mij xytyukmëtmaytyak, tam tyam yajnëbety, es nidëgekyë jäˈäyëty ak yëˈë panëjxëp” (Fwank 3:26). Perë Juan ta tˈatsooy: “Mä tuˈugë jäˈäy pyekyën, ja pëjkpë yetyëjk jaˈa mët tiˈigyë ja diˈibë pyejkypy. Es ja pëjkpë yetyëjk ja myëtnaymyaayëbë niˈigyë xyondaˈaky ko jam mëët yˈity mä yajmëjtuny ja myëtnaymyaayëbë es tmëdooˈity ja kyajxy myatyaˈaky. Es nandëˈën ëj, xondakpëts jotkëdaˈaky ko yëˈë jäˈäyëty tpanëjxtë ja Jesús” (Fwank 3:29). Juan kyaj tˈijxyë Jesus extëmë myëtsip, nan kyaj wyinmääy ko ja tuunk diˈibë Jesus tyuumpy niˈigyë tsyobääty. Duˈunyëm nyayjyäˈäwë agujk jotkujk mët ko yajtsobat tmëtnaymyaayëbëˈatët ja “pëjkpë yetyëjk”.

Extëmë Juan tijaty tˈijxy, yëˈë pudëjkë parë nyayjyäˈäwë agujk jotkujk, oyë nety tsyipëty ja tuunk diˈib nyikëjxmˈäjtypy. Pes nasareo myaxuˈunkˈäjty ets kyaj nety mbäät tˈuugyë binë (Luk. 1:15). Tuktëyë netyë jyukyˈäjtënë dyajnëjkxy, päätyë Jesus duˈun nyimaytyakë: “Pes kyaj ja Fwank Yajnëbajtpë tkay extëmë jäˈäy ti ttsoktë, es kyaj tˈiiky ja binë”. Per ja Jesus mët ja yˈëxpëjkpëty kyaj nety të myaxuˈunkˈattë extëm nasareo, duˈunë nety jukyˈattë extëm oytyim pënëty (Mat. 11:18, 19). Ets oyë Juan ninäˈä tkatuunyë miläägrë, nyijäˈäwëbë nety ko mbäät duˈun ttundë ja Jesus yˈëxpëjkpëty ets axtë pënaty yëˈë panëjkxë (Mat. 10:1; Fwank 10:41). Perë Juan kyaj jamë jyot wyinmäˈäny tpëjtaky, yëˈë ojts tmëwiin tmëjotë ja tuunk diˈibë netyë Jyobaa të tyuknipëkyëty.

Ëtsäjtëm, nan nëjkxëp nyajpatëm agujk jotkujk, pën nyajtsobatëm tijaty tyam ndukmëduˈunëmë Jyobaa. Terry diˈib të yˈokˈyajmaytyakpë, jyënaˈany: “Jamëts ja njot nwinmäˈäny nbëjtaky mä tuˈuk tuˈuk ja tuunk diˈibëts yajmooy”. Ets ko twinmay wiˈix aduˈugë xyëëw tiempë dyajtuuny mä Diosë tyuunk, ta jyënaˈany: “Ninäˈäts ngajënäˈänët tikots duˈun nduuny, pes ak oy ak tsuj diˈibëts njamyejtsypy”.

Mbäät xëmë nnayjyäˈäwëm agujk jotkujk oy ti tuunk nikëjxmˈäjtëm pën nbawinmäˈäyëm tiko tsyobääty, pes nipën duˈunë tuunk të kyayajtuknipëky extëm ëtsäjtëm “mët ko yëˈë mëët nduunmujkëmë Dios” (1 Cor. 3:9, TNM). Nˈokpëjtakëm ko mä mdëjk tam xymyëdaty diˈib myajtsobatypy mëjwiin kajaa ets pën xëmë tsuj yajxon xykyuentˈaty, oy yˈitäˈäny. Nanduˈun ëtsäjtëm, xëmë nëjkx nˈijtëm agujk pën nwinmäˈäyëm nuˈunën jyantsy yˈoy jyantsy tsyujëty ko nduˈunmujkëm mëdë Jyobaa. Kyaj nëjkx nnayˈijxkijpxyëm mëdë wiinkpë nmëguˈukˈäjtëm nuˈunën ja jot mëjääw nyajtuˈunëm mä Diosë tyuunk, ets nan kyaj nwinmäˈäyëm ko ja tuunk diˈibë Jyobaa të xymyoˈoyëm kyaj nëgoo tsyobääty extëm ja tuunk diˈib të yajmoˈoytyë nmëguˈukˈäjtëm (Gal. 6:4).

Waˈanë netyë Juan tnijawë ko kyaj nëgoo jyakäˈäny ja tuunk diˈib tyuumpy, per diˈib kyaj ttimwinmääy yëˈë ko ajotkumonë jyëjpkëxäˈäny (Fwank 3:30). Mä jëmëjt 30, jeˈeyë nety të nyaxy tëdujk poˈo mä Jesus dyajnëbejty, ko ja rey Herodes ojts tniˈanaˈamë parë yajtsumët. Per duˈunyëm tnimaytyakˈadëtsy ja tëyˈäjtën (Mar. 6:17-20). ¿Ti pudëjkë parë xëmë yajpaty agujk jotkujk oyë nety ja jyukyˈäjtën të tyëgatsy? Ko ja jyot wyinmäˈäny tpëjtaky mä ja Diosë tyuunk.

Oyë netyë Juan yˈity pujxndëgoty, nyijäˈäwëtyaay tijatyë Jesus tyuumpy (Mat. 11:2; Luk. 7:18). Ijtpë nety seguurë ko Jesus jantsy yëˈëjën ja Mesías, per waˈan nyayajtëëwë pën tyunaampy tukëˈëyë diˈibë nety ja Diosë jyaaybyajtën të tnaskäjpxë ttunäˈäny ja Mesías. Extëm nˈokpëjtakëm, Juan nyijäˈäwëbë  nety ko ja Mesías tyunäˈäny rey, per waˈan nyayajtëëwë pën tsojk tyëkëyaˈany tuumbë ets pën yaˈˈawäˈätspëtsëmanëp jap pujxndëgoty. Juan nyijawëyaambyë nety yajxon ti tyunaambyë Jesus, pääty tkejxy nimajtskë yˈëxpëjkpëty parë nëjkx dyajtëwdë: “¿Ti mij mdëyˈäjtën ja Kristë diˈibë naty minäämp, o nˈawixtëpts ja wiinkpë?” (Luk. 7:19). Jesus ta yˈanmääyëdë: “Nëjxtë es xytyukmëtmaytyäˈäktët ja Fwank ko yëˈë wiints ijxp, yëˈë ëxneybyë yeˈepy, diˈibë myëdäjtypy ja leprë päˈäm të yˈagëdaˈaky, yëˈë natpë mëdoop, diˈibë oˈkp jikypyëjkp es diˈibë ayoop yaˈˈawanëdëp ja oybyë ayuk” (Luk. 7:20-22). Ko jyëmbijttë, Juan jyantsy myëdoowˈijt tsuj yajxon wiˈix ja Jesus yajnimaytyaˈaky ko ttuny ja miläägrë etsë jäˈäy dyaˈˈagëdaˈaky.

Ko duˈunë Juan yajtukmëtmaytyaky, seguurë ko mëjääwmooyë. Ets yëˈë tukˈijxë ko Jesus yaˈˈadëëwdaapy diˈib ojts yajnaskäjpxë mä ja Mesías. Etsë oyë netyë Jesus kyayaˈˈawäˈätspëtsëmëdët pujxndëgoty, Juan nyijäˈäwëbë nety ko ja tuunk diˈib të ttuny kyaj nyanëgoobëty. Extëm nˈijxëm, tamˈäjtpë nety tiko mbäät nyayjyawëty agujk jotkujk, oyë nety wiˈix yaˈixy yajpääty.

Pën nduˈunëm extëmë Juan ttuuny ets pën nbëjtakëmë jot winmäˈäny mä Diosë tyuunk, ta nëjkx nmëmadakëm tukëˈëyë mëdë maˈkxtujkën etsë xondakën (Kol. 1:9-11). ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm? Ko ngäjpxëmë Biiblyë ets nbawinmäˈäyëm, pes jap nyajtukjamyajtsëm ko ninäˈä kyapaˈˈatäˈäny ko nDiosmëduˈunëm (1 Kor. 15:58). Sandra diˈib të yˈokˈyajmaytyakpë, jyënaˈany: “Kots bom bom ngajpxyë Biiblyë tuk kapitulo, xypyudëjkëbëts parë mas niˈigyë nmëwingonyë Jyobaa ets jamëtsë njot nwinmäˈäny nbëjtaˈaky”. Ko nanduˈun nˈijxëm wiˈixë nmëguˈukˈäjtëm dyajnëˈëyoˈoy dyajtuˈuyoˈoytyë Diosë tyuunk, nan mbäät xypyudëjkëm parë kyaj yëˈëyë nwinmäˈäyëm wiˈix tyam nyaˈijx nyajpatëm ets nbëjtakëm ja jot winmäˈäny mä tijaty tyamë Jyobaa tyuumpy. Sandra yˈakjënäˈäny: “Ko pyëtsëmy poˈoboˈo JW Broadcasting^®, xypyudëjkëdëbëts parëts nnayjyawëdë wingon mä Jyobaa kyäjpn ets parëts duˈunyëm nyajpäättë agujk jotkujk mätsë Jyobaa nmëdundë”.

Juan Yajnëbajtpë waanë jeˈeyë ojts Dios mëduny, per yaˈijxë “ja winmäˈäny es ja mëkˈäjtën extëm tmëdäjty yëˈë Diosë kyugäjxpë Eliiës”. Ets duˈun extëmë Elías, Juan duˈun “ijty jyaˈayˈaty extëm ëtsäjtëm” (Luk. 1:17; Sant. 5:17). Pën nmëjjäˈäwëm ngunuˈkxyjyäˈäwëmë Jyobaa ets pën jamë jot winmäˈäny nbëjtakëm mä tyuunk duˈun extëmë Juan, ta duˈunyëm nëjkx yajpatëm agujk jotkujk oy ti tyun jyatëdët mä jukyˈäjtën.