1. ¿Ti tsojkëp ttundëdë Dios mëduumbë parë jyäˈttët mä jyëjpkëxy ja pëyëˈk?

NIˈAMUKË Dios mëduumbë, duˈunxyëp extëm pyëyëˈkijpxyëdë ets diˈib gyanaratandëp, yëˈë ja jukyˈäjtën. Pääty, oy apenënëm ndëjkëm pëyëˈkpë ets oy kanäk jëmëjt kujk nbëyëˈkënë, tsojkëp duˈunyëm nbëyëˈkˈadëtsëm axtë ko njäjtëm mä jyëjpkëxy. Ja käjpxwijënë diˈibë Pablo myooy ja Dios mëduumbëty diˈib Filipos, mbäät xypyudëjkëm parë nbëyëˈkjäjtëm mä të nitsoˈonëm. Tamë nety nääk diˈib tamyëm tmëduunëdë Jyobaa ko ojts tˈaxäjëdë ja neky diˈibë Pablo tuknijäˈäyëdë, ets jantsy oyë nety Diosmëdundë, perë Pablo yˈanmääyëdë parë duˈunyëm pyëyëˈkˈadëˈëtstët. Pes yëˈë nety tsyojkypy yajpanëjkxët ja yˈijxpajtën ko “jyäˈtäˈäny mä kyugëxë ja pëyëˈkn” (Filip. 3:14).

2. Ja Dios mëduumbëty diˈib Filipos, ¿tiko nety meerë dyajtëgoyˈattë ja käjpxwijënë Pablo?

² Ja Dios mëduumbëty diˈib Filipos, meerë nety dyajtëgoyˈattë ja käjpxwijën diˈibë Pablo mooyëdë, pes yajnibëdëˈktë desde ko nyaxkëdaky ja tuˈukmujkën. Tukëˈëyë tyäˈädë tyuun jyäjtë mä jëmëjt 50 ko Pablo mëdë Silas yaˈˈanmääytyë ets nyaxtët Macedonia. Ko jam tsyoˈondë, ta ojts nyëjkxtë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë Filipos (Apos. 16:9). Jam tpattë Lidia diˈibë Jyobaa yaˈˈawatsë jyot kyorasoon parë tmëdoowˈitët ja oybyë ayuk (Apos. 16:14). Ko waanë tiempë nyajxy, ta nyëbajtääytyë ninuˈunë nety jam tsyëënëdë mä Lidia tyëjk. Per ja Mëjkuˈu kyaj nyaˈijxëdë, pes ta ja Pablo mëdë Silas ojts yajmënëjkxtë mä ja kuduunktëjk ets yajniwäämbajttë ko yajtsiptuundëbë jäˈäy. Ta yajwojp yajkäˈtstë, yajtsuumdë ets yaˈëxkajxtë mä ja käjpn (Apos. 16:16-40). Perë Pablo mëdë Silas kyaj yˈëxtëkëwäˈktë, yäjktë oybyë ijxpajtën. Pes ja myëguˈuktëjk diˈibë nety näämnëm  të tyëkëdë ëxpëjkpë jam Filipos, nan myëmadaktë ja jotmay. Seguurë ko yëˈë pudëjkëdë ja yˈijxpajtënë Pablo mëdë Silas.

3. ¿Ti netyë Pablo nyijäˈäwëp, ets tijaty yaˈˈatsoowëmbitäämp?

³ Pablo të netyë wyinmäˈäny tpëjtaˈaky ko kyaj yˈanuˈkxëyaˈany (2 Cor. 4:16, TNM). Yëˈë nyijäˈäwëbë nety ko tsojkëp jamyë ja yˈijxën tpëjtäˈägët mä jyëjpkëxy ja pëyëˈk. ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë yˈijxpajtën? ¿Ti ijxpajtën tyam nmëdäjtëm diˈib xytyukˈijxëm ko mbäät nmadakëm oy nbatëmë amay jotmay? Ets ¿wiˈix xypyudëjkëm tijaty nˈawijx njëjpˈijxëm parë nbëjtakëmë winmäˈäny ets ninäˈä ngaˈˈanuˈkxëm? Mä tyäˈädë artikulo yaˈˈatsoowëmbitäˈäny.

4. ¿Ti tyuunë Pablo oyë nety yˈity tsumy?

⁴ Min nˈokˈijxëm wiˈixë netyë Pablo yaˈixy yajpääty ko tnijäˈäyë ja Dios mëduumbëty diˈib Filipos. Tsumyë nety yˈity mä tuˈugë tëjk jam Roma, ets kyaj nety mbäät tsyoony ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë. Per kyaj tiempë dyajpaˈäjty, pes myëtmaytyak pënaty nimiinëdë ets nyijäˈäyë kanääk ja tuˈukmujkën diˈibë nety jagam yajpattëp. Ets tyam ¿wiˈix nimayë Dios mëduumbë yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë diˈib të myëjjäˈäyëndë o diˈib pëjk ijxëndëp? Kom kyaj mbäät tsyoondë mä jyëën tyëjk, ta tmëtmaytyäˈäktë pënaty nimiinëdëp, nan nyijäˈäyëdëp pënaty kyaj yajpääty mä jyëën tyëjk.

5. Extëmë Pablo jyënany mä Filipʉs 3:12-14, ¿ti pudëjkë parë ja yˈijxën tpëjtaky mä pyëyëˈkjäˈtäˈäny?

⁵ Apostëlë Pablo kyaj tnasˈijxë parë yajnëˈëwëm yajtuˈuwëˈëmëdët mä Diosmëduuny wiˈixë nety të jyukyˈaty. Niˈigyë jyënany ko parë pyëyëˈkjäˈtët mä të tnitsoonë, jëjpˈamë nety tjäˈäytyëgoyët “diˈibë të nyäjxnë” (käjpxë Filipʉs 3:12-14). Pablo nan ojtsxyëp myëjpëtsëmy mä ja judiyëtëjk, per duˈun tˈijxy “postäˈägën”, kyaj tnasˈijxë ets yëˈë yajnëˈëwëm yajtuˈuwëˈëmëdët (Filip. 3:3-8). Nan mbäätxyëp tpokyjäˈäwë ko tˈëxjëdijty tpajëdijty ja Dios mëduumbëty, per kyaj tnasˈijxë ets duˈunyë yajwëˈëmëdët. Ets nan mbäätxyëp wyinmääy ko mëjwiin kajaa nety të Diosmëduny ets ko kyaj tiko nyekytyuunˈadëˈëtsët. Per yëˈë duˈunyëm tyuunˈadëtsy, oyë nety të yajtsumy të yajmatsy, yajwopy, yajtsäägäˈätsy, jyamëginyëtyë barkë, dyajnaxyë yuu ets dyaˈˈamääytyaˈaky ja wyit xyox (2 Kor. 11:23-27). Per oy nuˈun jyatuuny ets jyaˈˈayooy, nyijäˈäwëbë nety ko tsojkëp tmëduunˈadëˈëtsëdë Jyobaa. Ëtsäjtëm nanduˈun mbäät nduˈunëm.

6. ¿Tijaty mbäät njäˈäytyëgoˈoyëm “diˈibë të nyäjxnë”?

⁶ ¿Wiˈix mbäät njäˈäytyëgoˈoyëm “diˈibë të nyäjxnë” duˈun extëmë Pablo? Waˈan näägë nmëguˈukˈäjtëm axëëk yajnayjyawëdë ko tëëyëp tyuundëgooytyë. Pën duˈun nääk jyattë, oy ko tjuuttëdë tiempë parë tpayoˈoytyët wiˈixë Jesus të xyjyuuybyëtsëˈëmëm. Ko yˈëxpëktët, tpawinmaytyët ets tmënuˈkxtäˈäktëdë Dios, mbäät pyudëkëdë parë kyaj tnekymyëkjawëdët wiˈix të jyukyˈattë. Duˈuntsoo, tjaygyukëdët ets tkupëktët ko të Jyobaa pyokymyaˈkxëdë. ¿Ti ja tuk pëkyë Pablo yˈijxpajtën xytyukniˈˈijxëm? Ta näägë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të tmastuˈuttë tyuunk mä nety tsooxë yajmëjuytyë parë mas niˈigyë tmëdundë Dios. Pën ëtsäjtëm të duˈun nmastutëm, kyaj tiko net ja ääw jot tˈatsokët tijatyxyëp të nbat të nˈijxëm. Tyäˈädë yëˈë yˈandijpy njäˈäytyëgoˈoyëm “diˈibë të nyäjxnë” (Núm. 11:4-6; Ecl. 7:10). Per ¿tijatyëdaa yˈakˈandijpy “diˈibë të nyäjxnë”? Mbäät yëˈëty tijaty të nduˈunëm mä Diosë tyuunk o ja jotmay diˈib të nduknäjxëm. Kyaj wyiˈixëty ko njamyajtsëm wiˈixë Jyobaa të xykyunuˈkxëm ets të xypyudëjkëm nuˈunë xëëw jëmëjt të pyety të kyuˈty, pes ko duˈun nduˈunëm, ta mas niˈigyë nmëwingoˈonëm. Per  ninäˈä mbäät ngawinmäˈäyëm ko të mëjwiin kajaa nmëduˈunënë Jyobaa ets kyaj tiko tyam nekytyuˈunˈadëtsëm (1 Kor. 15:58).

7. Extëmë Pablo jyënany mä 1 Korintʉ 9:24-27, ¿ti tsojkëp nduˈunëm parë nmadakëm mä nibëyëˈkëm ja jukyˈäjtën? Pëjtäˈäk tuˈugë ijxpajtën.

⁷ Pablo jyaygyujkë yajxon ko Jesus jyënany: “Tundë mëkë mëjääw” (Luc. 13:23, 24, TNM). Yëˈë nyijäˈäwëbë nety ko duˈun extëmë Jesus, tsojkëp ttunëdë mëjääw axtë mäbäät jyukyˈaty. Pääty ojts tˈijxkijpxyë ja Dios mëduumbë jyukyˈäjtën extëm ko jäˈäy pyëyëˈëktë (käjpxë 1 Korintʉ 9:24-27). Pënaty pëyëˈktëp, jamë wyinmäˈäny tpëjtäˈäktë mä jyäˈtäˈändë, kyaj wiinktsoo nyasˈix nyaskowëdë. Extëm nˈokpëjtakëm, pënaty pëyëˈkijpxyëdëp, mbäät twinnaxtë mä jäˈäy jyuy tyook o tpäättë jam ti diˈib mbäät yajnëˈëwëˈëm yajtuˈuwëˈëmëdë. Per ¿waˈandaa niduˈuk wyäˈkwëˈëmët parë tˈixët tijatyë jäˈäy tyoˈk yäjktëp? Niwiˈixtsoo, pes ko wyëˈëmët, ta kyaj nëjkx myadaˈaky. Nanduˈun jyaty mä nibëyëˈkëm ja jukyˈäjtën, kyaj mbäät nasˈijxëm ets tijaty xyyajnëˈëwëm xyyajtuˈuwëˈëmëm. Pën jamyë ja ijxën nbëjtakëm mä njäˈtäˈänëm ets pën nmëduunˈadëtsëmë Jyobaa amumduˈukjot, ta nëjkx nˈaxäjëm ja kumäˈäyën extëmë apostëlë Pablo.

8. ¿Ti nimaytyäˈägäˈänëm tëgëk pëky?

⁸ Min nˈokˈijxëm tëgëk pëky diˈib mbäät xyyaˈëxtëkëwäˈkëm. 1) Ko tsojk kyatuny kyajatyëty ti nˈawijx njëjpˈijxëm. 2) Ko kyaj ti jot mmëjääwnë. Ets 3) ko jyajknë tuˈugë jotmay. Ko nˈijxëm ti näägë Dios mëduumbë të ttundë diˈib të tpäättë duˈumbë jotmay, mbäät xypyudëjkëm (Filip. 3:17).

9. ¿Wiˈix mbäät nnayjyäˈäwëm ko tsojk kyatuny kyajatyëty ti nˈawijx njëjpˈijxëm?

⁹ Ko tsojk kyatuny kyajatyëty ti nˈawijx njëjpˈijxëm. Kyaj wyiˈixëty ko nˈawijx njëjpˈijxëm yˈadëwët tijatyë Dios të twandaˈaky. Ja kugajpxy Habacuc nan yˈawijx jyëjpˈijx jyëjptëgoyët ja axëkˈäjtën jam Judá, perë Jyobaa ta yˈanmääyë ko waˈan duˈunyëm tˈawixy tjëjpˈixy (Hab. 2:3). Pën nˈijxëm ko kyaj tsojk tyuny jyaty ti nˈawijx njëjpˈijxëm, mbäädë net xypyëjkxëm ja xondakën ets axtë xyyaˈëxtëkëwäˈkëm  (Prov. 13:12). Duˈun jyäjttë näägë nmëguˈukˈäjtëm mä nety tkatukjäˈtynyëmë jëmëjt 1914. Mä tadë tiempë, nimayë nety tˈawix tjëjpˈixtë nyëjkxäˈändë tsäjpotm. Per ko duˈun kyatuun kyajäjtë, ¿ti net tyuundë pënaty kyaj tmastuttë ja Diosë kyäjpn?

10. ¿Ti tyuunëdë Royal mëdë Pearl ko tˈijxtë kyaj nyatuny nyajjatyëty diˈibë nety yˈawijx jyëjpˈijxtëp?

¹⁰ Min nˈokˈijxëm ti tyuundë nimajtskë nmëguˈukˈäjtëm diˈibë duˈumbë jotmay pyattë, Royal mëdë Pearl Spatz. Royal ja netyë jyëmëjt 20 ko nyëbejty mä jëmëjt 1908. Seguurë nety yˈity ko tim tsojk tˈaxäjëyaˈany ja kyumäˈäyën jam tsäjpotm. Pääty mä jëmëjt 1911 ko ojts tmëgajpxyë Pearl parë tpëkäˈäny, ta tˈanmääy: “Mnijäˈäwëp ti tunan jatanëp 1914, pääty pën pëkäˈänëm, nik oy ko ndimpëjkojëm”. Per ¿duˈunyëmëdaa tmëduunˈadëtstë Dios oy ojts kyanëjkxtë tsäjpotm 1914? Duˈunyëm, pes kyaj nety jam ja wyinmäˈäny të tpëjtäˈäktë parë nyëjkxäˈändë tsäjpotm, yëˈë nety myëdunandëbë Jyobaa nuˈun ja xyëëw jyukyˈäjtën. Të nety ja wyinmäˈäny tpëjtäˈäktë ko madäˈägandëp mä pyëyëˈëktë, ets duˈunën ttuundë. Kanäk jëmëjt tmëduundë Jyobaa axtë ko jyëjpkëjxtë jyukyˈäjtën yä Naxwiiny. Ëtsäjtëm, nan njantsy yˈawijx njantsy jyëjpˈijxëm wiˈixë Jyobaa dyajwäˈätsyë xyëëw, dyajnigëxëˈëgäˈäny ko yëˈë diˈib myëdäjtypyë madakën parë yˈanaˈamët ets wiˈix tkuytyunäˈäny tukëˈëyë tijaty të twandaˈaky. Mbäät nˈijtëm seguurë ko tukëˈëyë tyäˈädë tyunäˈäny jyatäˈänyëty näˈä yëˈë të ttuknibëjtäägë. Pääty, nˈoktuˈunˈadëtsëmë Diosë tyuunk ets kyaj nasˈijxëm parë xyyaˈëxtëkëwäˈkëm ko tsojk kyatun kyajatëdët ti nˈawijx njëjpˈijxëm.

11, 12. Ko nganekymyëdäjtëm ja jot mëjääw extëm ijty, ¿tiko mbäät duˈunyëm nmëduunˈadëtsëmë Jyobaa? Pëjtäˈäk tuˈugë ijxpajtën.

¹¹ Ko kyaj ti jot mmëjääwnë. Tuˈugë jäˈäy diˈib pëyëˈkp, tsojkëp tmëdatëdë jot mëjääw, per ëtsäjtëm kyaj tsyokyëty nmëdäjtëmë jot mëjääw parë mas niˈigyë nyajkëktëjkëmë mëbëjkën mä Jyobaa ets ndukˈijt ndukxoˈonëmë tyuunk. Pes ta mayë nmëguˈukˈäjtëm diˈib kyaj nëgoo tˈokmëdäjnëdë jot mëjääw, per myooytyëbë Jyobaa nuˈun myadäˈäktë (2 Cor. 4:16, TNM). Min nˈokˈijxëmë yˈijxpajtënë nmëguˈukˈäjtëm Arthur Secord, * diˈibë netyë jyëmëjt 88 ets ja nety kujk yˈity Betel 55 jëmëjt. Tëgok, ta wyinˈijxpajtë ja enfermeerë diˈibë nety kuentˈäjtëp ets yˈanmääyë: “Mmëguˈuk Secord, mëjwiin kajaa të xyjantsy yajtunyë mjukyˈäjtën mä Jyobaa tyuunk”. Perë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm kyaj nety jamë wyinmäˈäny të tpëjtaˈaky mä tijaty të ttuny. Ta twinˈijxpejty ja enfermeerë, tmëtxiky ets tˈanmääy: “Tëyˈäjtën extëm mjënäˈäny. Per diˈib jëjpˈam,  kyaj yëˈëjëty diˈib të nduˈunëm, yëˈëjën ko tyam nduˈunˈadëtsëm”.

¹² ¿Të xymyëdunyë Jyobaa kanäk jëmëjt, per tyam kyaj mnekyˈoyˈaty mnekymyëkˈaty parë mdunët extëm ijty? Pën duˈun, këdii mˈëxtëkëwaˈaky. Mbäät mˈity seguurë ko Jyobaa yajtsobatypy tukëˈëyë tijaty të xytyukmëduny (Eb. 6:10). Ets jamyats ko diˈib tyamë Jyobaa yˈijxypy, yëˈë nuˈunën xytsyoky, kyaj yëˈëty nuˈunën tijaty xytyukmëduny. Yajnigëxëˈëk nuˈunën xytsyoky ko xytyukxondäˈägët ets mdunët nuˈun mmadaˈaky (Kol. 3:23). Jyobaa jyaygyujkëp nuˈun tijaty xymyëmadaˈaky ets kyaj mdukˈanaˈamäˈänyëty diˈib kyaj mbäät xytyuny (Mar. 12:43, 44).

13. ¿Wiˈix jyäjttë Anatoly mëdë Lidiya, ets wiˈix xypyudëjkëmë yˈijxpajtën parë nmëduˈunˈadëtsëmë Jyobaa oy jyakët ja amay jotmay?

¹³ Ko jyajknë ja jotmay. Näägë nmëguˈukˈäjtëm kanäk jëmëjt kujk tmëmadaknëdë ko jäˈäy yˈëxjëdit pyajëditëdë. Duˈun jyajtyë Anatoly Melnik, * diˈib tsoˈomp Moldavia. Ja nety jeˈeyë jyëmëjt 12 ko ja tyeety yajmäjtsy ets ojts yajmënëjkxy Siberia, diˈib jantsy jagam wëˈëmp. Kyum jëmëjt, ta nanduˈunë Anatoly mëdë tyääk etsë nyanwelë tyatwelë ojts yajmënëjkxtë Siberia. Ets kyum jekynyëm ojts nyëjkxtë reunyonk, per nëgooyë nety tyitykyˈäjnë mët ko jyantsy kyaˈayë yelë, ets ja tyuˈuyoˈoytyë tëdujk oorë naxy. Ko jatëgokë Anatoly yajtsuumy, ja yˈijty pujxndëgoty tëgëk jëmëjt, yajtukmastut ja kyudëjk Lidiya ets ja nyëëxuˈunk diˈib tuˈugë jyëmëjt. Anatoly kanäk jëmëjt mëdë familyë dyajnäjxtë amay jotmay, per duˈunyëm tmëduunˈadëtstë Jyobaa. Tyam ja jyëmëjt 82 ets tyuny mä Komitee diˈib Betel jap Asia central. Duˈun extëmë Anatoly mëdë Lidiya, nˈokmëduˈunˈadëtsëmë Jyobaa ets nˈokmëmadakˈadëtsëm extëm të nduˈunëm mä tiempë nyaxy (Gal. 6:9).

14. ¿Ti netyë Pablo tsojkëp ttunët parë pyëyëˈkjäˈtët mä të tnitsoonë?

¹⁴ Pablo ijtpë nety seguurë ko pëyëˈkjäˈtaamp mä të tnitsoonë. Yëˈë jamë nety tˈawixy tjëjpˈijxy ja kyumäˈäyën tsäjpotm. Per nyijäˈäwëbë nety ko tsojkëp pyëyëˈkˈadëˈëtsët parë tˈaxäjët (Filip. 3:14). ¿Wiˈixë Pablo tpudëjkë ja Dios mëduumbëty diˈib Filipos parë ja yˈijxën tpëjtäˈäktët mä ja kumäˈäyën? Ko tpëjtaky tuˈugë ijxpajtën.

15. Ko Pablo tmaytyaky wiˈix ja jäˈäy kyunaxˈat kyugäjpnˈattë jam Roma, ¿wiˈix pyudëjkëdë ja Dios mëduumbëty diˈib Filipos?

¹⁵ Apostëlë Pablo tyukjamyajts ja Dios mëduumbëty  diˈib Filipos ko jam tsäjpotm kyunaxˈat kyugäjpnˈattë (Filip. 3:20). Ets jëjpˈamë nety parë kyaj tjäˈäytyëgoytyët. Mä tadë tiempë, tyukˈoyˈäjttëp ijtyë jäˈäy ko kyunaxˈat kyugäjpnˈattë Roma. * Per ja Dios mëduumbëty diˈibë nety nëjkxandëp tsäjpotm, mas niˈigyë nety ttukˈoyˈatäˈändë, pes myëdatandëbë nety tuˈugë gobiernë mas oybyë, ets kyaj dyuˈunëty ko kyunaxˈat kyugäjpnˈattët Roma. Päätyë Pablo tˈanmääy ja Dios mëduumbëty diˈib Filipos: “Jäˈäyˈattë extëmë kunax kugäjpn duˈun extëm nyitëkëty ja oybyë ayuk diˈib tsoˈomp mä Kristë” (Filip. 1:27, TNM, notë).

16. Extëm jyënaˈanyë Filipʉs 4:6, 7, ¿ti mbäät nduˈunˈadëtsëm oy njukyˈatäˈänëm jam tsäjpotm o yä Naxwiiny?

¹⁶ Oy njukyˈatäˈänëm jam tsäjpotm o yä Naxwiiny mä ja it lugäärë tsujpë, tsojkëp nbëyëˈkˈadëtsëm parë njäjtëm mä të nitsoˈonëm. Ets oy ti amay jotmay nmëgëjx nmënäjxëm, kyaj yˈoyëty niˈˈijxˈawdijtëm diˈib të nyaxy ets nan kyaj nasˈijxëm parë tii xyˈanäjxtujkëm mä nmëduˈunëmë Jyobaa (Filip. 3:16). Waˈan nwinmäˈäyëm ko kyaj nyatuny nyajjatyëty tijatyë Jyobaa të twandaˈaky o kyaj ja jot mëjääw nˈokmëdäjtënë extëm ijty. Nan waˈan kanäk jëmëjt kujk nmëmadakënë ko jäˈäy xyˈëxjëdijt xypyajëdijtëm. Per oy ti amay jotmay nyajkëjx nyajnäjxëm, kyaj nmëmäˈäy nmëdäjëm, niˈigyë ndukëdëjkëmë Dios ko nmëwäˈän nmëtsoˈowëm. Ets yëˈë xymyoˈoyäˈänëm ja yˈagujkˈäjt jyotkujkˈäjtën extëm kyaj ndimpawinmäˈäyëm (käjpxë Filipʉs 4:6, 7).

17. ¿Ti nˈixäˈänëm mä jatuˈukpë artikulo?

¹⁷ Ko tuˈugë jäˈäy pyëyëˈkjäˈtanë mä të tnitsoonë, ta mas niˈigyë ja jyot mëjääw tˈakpëjtaˈaky. Ëtsäjtëm nanduˈun mbäät ja jot mëjääw nˈakpëjtakëm parë njäjtëm mä nibëyëˈkëm ja jukyˈäjtën. Ets duˈun extëm ja jäˈäy diˈib pëyëˈkp, jam ja yˈijxën dyaˈijnë mä pyëyëˈkjäˈtäˈäny, ëtsäjtëm nanduˈun mbäät ja ijxën nyaˈijtënë mä ja kunuˈkxën diˈib miimp këdakp. Pääty, nˈoktuˈunˈadëtsëm nuˈun nmadakëm. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë nbëyëˈkˈadëtsëm? Mä jatuˈukpë artikulo nnijawëyäˈänëm ti mbäät jëjpˈam nbëjtakëm mä jukyˈäjtën ets wiˈix mbäät nnijäˈäwëm ko diˈib nduˈunëm yëˈë “diˈib mas jëjpˈam” (Filip. 1:9, 10, TNM).