1. ¿Ti Jyobaa të xytyuknipëjkëm niduˈuk niduˈuk?

MËT ko Jyobaa xytsyojkëm, ta niduˈuk niduˈuk të xytyuknipëjkëmë tuunk mä nyax kyäjpn. Ets oy ti tuunk nikëjxmˈäjtëm, niˈamukë ntsobatëm ets nyajtëgoyˈäjtëm parë xim yam nnaybyudëjkëm. ¿Wiˈixë apostëlë Pablo xypyudëjkëm parë njaygyujkëm ko jëjpˈam duˈun nduˈunëm?

2. Extëm jyënaˈanyë Éfesʉ 4:16, ¿tiko tsyokyëty nixim niyam nnayajtsobatëm ets nnaybyudëjkëm?

² Extëm jyënaˈanyë tekstë diˈib tyuktsondakypyë tyäˈädë artikulo, Pablo yajxon ojts tnigajpxy ko kyaj mbäät njënäˈänëm jodoty winmäˈänyoty mä tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm: “Kyajts mij xytyuˈunxëty” (1 Kor. 12:21). Tsojkëp nixim niyam nnayajtsobatëm ets nnaybyudëjkëm parë mbäät jyaˈˈatyë tuˈugyëˈäjtën mä nduˈukmujkëm (käjpxë Éfesʉ 4:16). Ko nnayaˈijtëm tuˈugyë mëdë nmëguˈukˈäjtëm, ta mbäät nnaymyëjääwmoˈoyëm ets njäˈäwëm ko yajtsojkëm.

3. ¿Ti nˈixäˈänëm mä tyäˈädë artikulo?

³ ¿Mäjaty mbäät nyaˈijxëm ko nyajtsobatëmë nmëguˈukˈäjtëm? Mä tyäˈädë artikulo, yëˈë jawyiin nˈixäˈänëm wiˈix mbäädë mëjjäˈäytyëjk dyajnigëxëˈëktë ko yajtsobattëbë myëguˈuktëjk diˈib mëët tyundë mëjjäˈäy. Ta net nˈixäˈänëm wiˈix mbäät niˈamukë nyajnigëxëˈkëm ko nyajtsobatëm ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib kyaj pyëktë. Ets tim ok, ta nˈixäˈänëm wiˈix mbäät nyajtsobatëm pënaty jyäjttëp ja nˈayukˈäjtëm, per kyaj oy tkäjpxtë.

4. ¿Ti käjpxwijën yäjkë Pablo parë mëjjäˈäytyëjk mä Romanʉs 12:10?

⁴ Niˈamukë pënaty tuundëp mëjjäˈäy të yajwinˈixtë mët yëˈëgyëjxmë espiritë santë, per niduˈuk niduˈuk wiˈixëm tmëdattë wijyˈäjtën (1 Kor. 12:17, 18). Näägë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm näämnëm të yajtuunkmoˈoytyë ets kyaj nëgoo ti tnijawëdë. Ets ta net diˈib të myëjjäˈäyëndë o diˈib pëjk ijxëndëp ets kyaj mbäät ti tˈoktuunëdë. Per nituˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib tuump mëjjäˈäy mbäät kyawinmay: “Kyajts mij xytyuˈunxëty”. Niˈamukë mbäät tpanëjkxtë käjpxwijën diˈib yajpatp mä Romanʉs 12:10 (käjpx).

5. ¿Wiˈix mbäädë mëjjäˈäytyëjk dyajnigëxëˈëktë ko yajtsobattëbë myëguˈuktëjk, ets tiko jyëjpˈamëty duˈun ttundët?

⁵ ¿Wiˈix mbäädë mëjjäˈäytyëjk dyajnigëxëˈëktë ko yajtsobattëbë myëguˈuktëjk? Ko yajxon tmëdoowˈittët wiˈix jyënäˈändë. Ets mas niˈigyë tsyokyëty duˈun ttundët ko tyuˈukmuktët parë tnimaytyäˈägäˈändë tuˈugë jotmay. ¿Tiko duˈun njënäˈänëm? Min nˈokˈijxëm wiˈix jyënanyë rebistë La Atalaya 1 äämbë oktuubrë diˈib 1988: “Ninuˈun tyundë mëjjäˈäy mä tuˈukmujkën, yˈëxkapandëp ko Jesus yëˈë yajtuumbyë espiritë santë parë tpudëkët niduˈuk ja mëjjäˈäy ets myinët mä wyinmäˈäny tuˈugë käjpxwijën diˈib yajpatp mä Biiblyë diˈib mbäät pyudëkëdë parë dyaˈoyëdët tuˈugë jotmay o parë tnijawëdët ti mbäät ttundë (Apos. 15:6-15). Espiritë santë niˈamukë tpudëkëyaˈany ja mëjjäˈäytyëjk ets kyaj jyeˈeyëty niduˈuk”.

6. 1) ¿Ti pudëkëyanëdëp ja mëjjäˈäytyëjk parë tuˈugyë tyundët? 2) ¿Wiˈix ttukˈoyˈatäˈändë ja nmëguˈukˈäjtëm mä tyuˈukmuktë?

⁶ Pën ja diˈib tuump mëjjäˈäy wyintsëˈkëp ja myëguˈuktëjk diˈib mëët tyundë mëjjäˈäy, kyaj yëˈë nëjkx ja yˈääw yˈayuk ttimˈyajtunäˈänët ko nety tyuˈukmuktë, nyasˈixëp parë ja myëguˈuktëjk nanduˈun kyäjpxtët. Nyigäjpxaampy wiˈix wyinmay, per mëdë yujyˈat tudaˈakyˈat, ets myëdoowˈitaampy yajxon wiˈix jyënäˈändë ja myëguˈuktëjk. Yëˈë yˈixandëp wiˈixë Biiblyë jyënaˈany ets tpanëjkxäˈändë extëm tyuˈumoˈoyëdë ja tuumbë diˈib kuwijy  ets tyuumpy ti ja wyintsën tsyojkypy (Mat. 24:45-47). Ko mëjjäˈäytyëjk dyajnigëxëˈëktëdë tsojkënë etsë mayˈäjt wintsëˈkën mä tnigäjpx tnimaytyäˈäktë tijaty, ta ja Diosë myëjääw yajpäädäˈäny mët yëˈëjëty ets tyuˈumoˈoyäˈänëdë parë ttundët diˈib mbäät pyudëkëdë ja nmëguˈukˈäjtëm (Sant. 3:17, 18).

7. ¿Wiˈixë Jesus wyinmääy ko jäˈäy nyaytyuˈukˈaty?

⁷ Mä nduˈukmujkëm, tapë kasäädë jäˈäy diˈib kyaj tpäättë yˈuˈunk yˈënäˈk ets tap diˈib myëdäjttëp, nan tap nimayë nmëguˈukˈäjtëm diˈib kyaj pyëktë. ¿Wiˈix mbäät nˈijxëmë nmëguˈukˈäjtëm diˈib kyaj pyëktë? Min nˈokˈijxëm wiˈixë Jesus yˈijxëdë. Nuˈun jyukyˈajty yä Naxwiiny, kyaj ojts pyeky ets jam ja xyëëw tiempë dyajtuuny mä ojts yˈëwaˈkxy kyäjpxwaˈkxy. Ninäˈä kyajënany ko pënaty panëjkxëdëp kuanë ko pyëktët o yˈittët naytyuˈuk. Per jënan ko näägë Dios mëduumbë pyëjtäˈägandëbë wyinmäˈäny ko kyaj pyëkäˈändë (Mat. 19:11, 12). * Jesus yajtsobat pënatyë nety kyaj të pyëktë ets ninäˈä kyawinmääy ko tam ti tyëgoyˈäjtxëdë mä jyukyˈäjtën mët ko kyaj pyëktë.

8. Extëmë Pablo jyënany mä 1 Korintʉ 7:7-9, ¿ti mbäät twinmaytyë Dios mëduumbë?

⁸ Apostëlë Pablo naytyuˈugë Dios tmëduuny extëmë Jesus. Nyijäˈäwëbë nety ko këˈëm mbäät tuˈugë jäˈäy twinmay pën pëkäämp o kyaj, ets ninäˈä kyajënany ko kyaj yˈoyëty pyëkët tuˈugë Dios mëduumbë. Per yˈanmääy parë tˈixtët pën mbäät naytyuˈugë Jyobaa tmëdundë (käjpxë 1 Korintʉ 7:7-9). Pablo kyaj jagam ëxkëˈëm tpëjtaky pënaty kyaj pyëjktë, niˈigyën ttuunkmooyë Timoteo diˈibë nety naytyuˈukˈäjtp (Filip. 2:19-22). * Pääty, kyaj yˈoyëty nwinmäˈäyëm ko tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mbäät tijaty ttuny mët ko kyasäädëty o ko jatuˈuk kyaj mbäät ti ttuny mët ko nyaytyuˈukˈaty (1 Kor. 7:32-35, 38).

9. ¿Wiˈix mbäät nˈijxëm ko jäˈäy kyasäädëˈaty ets ko nyaytyuˈukˈaty?

⁹ Ni Jesus ets ni Pablo kyatukniˈˈijxëdë ko kuanën tuˈugë jäˈäy pyëkët o yˈitët naytyuˈuk. Pääty, ¿wiˈix mbäät nˈijxëm ko jäˈäy kyasäädëˈaty ets ko nyaytyuˈukˈaty? Mä rebistë La Atalaya 1 äämbë oktuubrë 2012, duˈun yajxon tnimaytyaky: “Oyë jäˈäy të pyeky ets oy  nyaytyuˈukˈaty, yëˈë tuˈugë regalë diˈibë Dios yajkypy. [...] Jyobaa kyaj tˈixy ko ja naytyuˈuktëjk yajnäjxtëbë ayoˈon tsoytyuˈun o ko mon tuk nyayjyawëdë mët ko kyaj pyëktë”. Tyäˈädë yëˈë yajxon xytyukˈijxëm, ko tsojkëp nyajtsobatëm mä nduˈukmujkëm ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib naytyuˈukˈäjttëp.

10. ¿Wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko nmëjpëjtakëm wiˈix nyayjyawëdë ja naytyuˈuktëjk?

¹⁰ ¿Wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko nmëjpëjtakëm wiˈix nyayjyawëdë ja naytyuˈuktëjk? Ko njamyajtsëm ko ta näägë nmëguˈukˈäjtëm diˈib këˈëm të ttuknibëjtäägëdë yˈitäˈändë naytyuˈuk. Ets ta diˈib japëkandëp, per kyaj tpäättë ja jäˈäy diˈib mbäät tpëktë, ets nan ta diˈib të kyuˈoˈknëdë. Per ¿oyëdaa ko nyajtëˈëwëm tiko kyaj pyëktë o nˈanmäˈäyëm ko nbudëkëyäˈänëm parë tpäättëdë jyamyëët? Wenë, mbäät nääk xyˈanmäˈäyëm parë nbudëjkëm. Per pën kyaj, nˈokwinmäˈäyëm wiˈix nyajnayjawëyäˈänëm ko nˈawäˈänëmë naybyudëkë (1 Tes. 4:11; 1 Tim. 5:13). Min nˈokˈijxëm wiˈix näägë naytyuˈuktëjk jyënäˈändë.

11, 12. ¿Ti näˈäty nduˈunëm diˈib axëëk yajnayjyäˈäwëdëbë naytyuˈuktëjk?

¹¹ Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib tuump sirkuitë wyinmay ko mëjwiin kajaa pyudëkëty ko nyaytyuˈukˈaty, pes jantsy oy ja tuunk ttuny diˈib nyikëjxmˈäjtypy. Per jyënaˈany ko näˈäty axëëk yajnayjyawëty ko näägë nmëguˈukˈäjtëm yajtëwëdë tiko kyapëky. Jatuˈugë mixy diˈib tuump Betel, jyënaˈany: “Duˈunëts näˈäty njawë ko näägë nmëguˈukˈäjtëm wyinmaytyë ko ix përoobë naytyuˈuktëjk kyaj myëpëktë, duˈunxyëp extëm yëˈëjëty tuˈugë jotmay ko jäˈäy kyapëky ets kyaj yëˈëjëty tuˈugë regalë diˈibë Dios yajkypy”.

¹² Tuˈugë kiixy diˈib naytyuˈukˈäjtp ets tyuny Betel, jyënaˈany: “Näägë nmëguˈukˈäjtëm wyinmaytyë ko naytyuˈuktëjk ak pëkandëp ets tëgok tëgok nyëjkxtë reunyonk sosial, yëˈë parë tpäädäˈändë pën yˈokpëktëp. Tëgok, tats nyajkejxy wiinktsoo parëts nëjkx nduny tuˈugë tuunk, ets kots jap njäjty, meerë nety mä tadë ux tmëdattë ryeunyonk. Ja nmëguˈukˈäjtëm mätsë nety të njäjtaˈaky, tats xyˈanmääy ko mä tyuˈukmuky tapë nety nimajtskë yaˈayˈënäˈk diˈib duˈunë jyëmëjt extëm ëjts. Tats xyˈanmääy ko kyaj nety yëˈë tˈëxtäˈäy pënëts nˈokpëkëp, per jantsy jeˈeyëts njäjttë mä salonk, tats xykyëˈëmëmäjtsë etsëts ojts xywyoownëjkxy mä nety yajpäättë ja nimajtskpë yaˈayˈënäˈk. ¡Ayoˈon tsoytyuˈunëts nyajnäjxtë nidëgëëk!”.

13. ¿Ti pudëjkë tuˈugë kiixy diˈib naytyuˈukˈäjtp?

¹³ Jatuˈugë kiixy diˈib tuump Betel, jyënaˈany: “Nˈixyˈajtypyëtsë prekursoorëty diˈib naytyuˈukˈäjttëp ets tamë xyëëw jyëmëjtëty, diˈib tapë jyot wyinmäˈänyëty, nyijäˈäwëdëp tidën tyunandëp, pyudëkëyandëbë myëguˈuktëjk ets agujk jotkujk Diosmëdundë. Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm mëjwiin kajaa tyundë mä nduˈukmujkëm. Kyaj ttukmëj ttukpäädëdë ko nyaytyuˈukˈattë ets nan kyaj net wyinmaytyë ko kyaj mbäät yˈagujkˈat jyotkujkˈattë mët ko kyapëktë o ko tkamëdattë yˈuˈunk yˈënäˈk”. Jantsy oy nnayjyäˈäwëm ko nˈyoˈoyëm mä tuˈugë tuˈukmujkëm mä nmëguˈukˈäjtëm xyyajtsobatëm ets xywyintsëˈkëm, mä kyaj pën xyˈaxëkˈijxëm ets mä kyaj pën wyinmayët ko ix përoobë naytyuˈuktëjk kyaj myëpëktë, mä kyaj pën xytyuˈunëmë kuentë o mä kyaj pën xyyajnäjxëm mëj. Ets mä niˈamukë njäˈäwëm ko yajtsojkëm.

14. ¿Wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko nwingutsëˈkëm ja naytyuˈuktëjk?

¹⁴ Diˈib myëjjawëyandëbë naytyuˈuktëjk, yëˈë ko nyajtsobatëm ja oybyë jäˈäyˈäjtën diˈib myëdäjttëp ets kyaj ko nˈëxˈyoˈoy nbayoˈoyëm tiko kyapëktë. Nˈokˈyajtsobatëm mët ko amumduˈukjot tmëdundë Jyobaa, en lugäär jeˈeyë nwinmäˈäyëm ko ix përoobë kyaj myëpëktë.  Ko duˈun nduˈunëm, ta ninäˈä nëjkx kyanayjyawëdë extëmxyëp nˈanmäˈäyëm: “Kyajts mij xytyuˈunxëty” (1 Kor. 12:21). Niˈigyë nëjkx nyajnayjyäˈäwëm ko nwingutsëˈkëm ets ko nyajtsobatëm mä Diosë kyäjpn.

15. ¿Ti näägë nmëguˈukˈäjtëm të ttundë parë dyajmëjwindëkëyäˈändë Diosë tyuunk?

¹⁵ Tyää näämnëm, nimayë nmëguˈukˈäjtëm të ttuknibëjtäägëdë njatäˈändë tuˈugë ayuk parë mas niˈigyë dyajmëjwindëkëyäˈändë Diosë tyuunk. Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm të tijaty dyajtëgatstë mä jyukyˈäjtën. Të nyëjkxtë mä ja tuˈukmujkën mä yajkajpxy ja ayuk diˈib jyatandëp parë mas niˈigyë tyunäˈändë (Apos. 16:9). Ets këˈëm duˈun të ttukniwitsëdë parë nyëjkxäˈändë. Per mëjwiin kajaa tyundë mä ja tuˈukmujkën, oy jëmëjtˈam tmënëjkxy ja tiempë parë yajxon tjattët ja ayuk. Myëjääwmooytyëp ja myëguˈuktëjk, mët ko tmëdattë ja oybyë jäˈäyˈäjtën ets mët ko jeky kujk Dios mëduunëdë. ¿Këdii nyajtsobatëmë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm ko duˈun nyayoxëdë?

16. ¿Ti mbäädë mëjjäˈäytyëjk tˈixtë parë dyajwingëdäˈäktë pën mbäät tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm tyuny mëjjäˈäy o pyudëjkëbë mëjjäˈäy?

¹⁶ Pën tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm kyajnëm yajxon tjaty ja ayuk, ¿oyëdaa ko ja mëjjäˈäytyëjk jyënäˈändët ko kyaj mbäät nyatuny mëjjäˈäy o pyudëjkëbë mëjjäˈäy? Kyaj. Pes ja mëjjäˈäytyëjk yëˈë mbäät tˈixtë pën ja nmëguˈukˈäjtëm myëmëdoopy tijatyë Biiblyë nyiˈanaˈamëp parë tuˈugë jäˈäy diˈib tunäämp mëjjäˈäy o pyudëjkëbë mëjjäˈäy, ets kyaj yëˈëjëty pën ja nmëguˈukˈäjtëm të yajxon tjaty ja ayuk (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Titʉ 1:5-9).

17. ¿Ti net tsojkëp twinmaytyët ja familyë diˈib të nyëjkxtë wiink paˈis?

¹⁷ Ta näägë familyë diˈib të nyëjkxtë wiink paˈis mët ko tkugaˈaktë ja amay jotmay o mët ko nyëjkxtë mëduumbë. Ets waˈanë net ja yˈuˈunk yˈënäˈk nyëjkxtë mä eskuelë mä kyaj yajkajpxy ja ayuk diˈib yëˈëjëty kyäjpxtëp. Ja uˈunktääk uˈunkteety, tsojkëbë net nanduˈun njattët ja ayuk parë tpäädët ja tyuunk. Per nˈokpëjtakëm ko mä të mjäˈty tap tuˈugë tuˈukmujkën o grupë mä yajkajpxy ja mˈayuk. ¿Mä net mnëjkxäˈäny? ¿Mä yajkajpxy ja mˈayuk o mä yajkajpxy ja ayuk diˈibë jäˈäy jap kyäjpxtëp?

18. Extëm jyënaˈanyë Gálatas 6:5, ¿wiˈix nyajnigëxëˈkëm ko nwintsëˈkëm ti tyunaampy ja diˈib nyigëbäjkˈäjtypyë fyamilyë?

¹⁸ Ja diˈib nyigëbäjkˈäjtypyë fyamilyë, yëˈë yˈixaampy diˈibë tuˈukmujkën nyëjkxäˈändë. Per tsojkëp tˈixët diˈib mbäät ttukˈoyˈaty ja fyamilyë (käjpxë Gálatas 6:5, TNM). * Tsojkëp nwintsëˈkëm ti ja nmëguˈukˈäjtëm tyunaampy, pes yëˈë tuˈugë jotmay diˈib yëˈë patëp tˈixët. Nˈokkupëjkëm ti tyunaampy ets nˈokˈagëˈë nˈokˈaxäjëm ja familyë ko jyäˈttët mä ja tuˈukmujkën (Rom. 15:7).

19. ¿Ti tsojkëp ttunët ja diˈib nyigëbäjkˈäjtypyë fyamilyë pën ja yˈuˈunk yˈënäˈk kyaj yajxon tjaygyukëdë ja ayuk diˈib yajkäjpxp mä ja tuˈukmujkën?

 ¹⁹ Waˈan näägë familyë jap yoˈoytyë mä ja tuˈukmujkën mä yajkajpxy ja tääk teetyë yˈayuk. Per mbäät ja uˈunk ënäˈk kyaj yajxon tkäjpxtë ja ayuk mët ko tëgatsy diˈib kyäjpxtëp mä yˈeskuelëˈattë. Päätyë net tsyiptakxëdë tjaygyukëdët tijaty näjxp mä reunyonk ets kyaj mbäät nyekywyimbattë. Ko duˈun jyatët, ja diˈib nyigëbäjkˈäjtypyë fyamilyë, tsojkëp nyuˈkxtäˈägët ets twinmayët wiˈix mbäät tpudëkë ja yˈuˈunk yˈënäˈk parë mas niˈigyë tmëwingondëdë Jyobaa etsë nyax kyäjpn. Taaˈäjtp majtsk pëky diˈib mbäät ttundë: Ttukniˈˈixëdë ja yˈuˈunk yˈënäˈk parë yajxon tkäjpxtët ja ayuk diˈib yëˈë kyäjpxtëp o twinmaytyët parë nyëjkxtët mä tuˈugë tuˈukmujkën mä ja yˈuˈunk yˈënäˈk yajxon tjaygyukëdët tijaty näjxp mä reunyonk. Oy mä twinˈixtët nyëjkxäˈändëdë tyäˈädë familyë, tsojkëp nyayjyawëdët ko yajwingutsëˈkëdëp ets ko tsobattëp.

20. ¿Wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko nyajtsobatëm ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib jyäjttëbë wiink ayuk?

²⁰ Extëm të nˈijxëm, mä kanäägë tuˈukmujkën tapˈäjtpë nmëguˈukˈäjtëm diˈib tyuundëbë mëjääw parë tjattë wiink ayuk. Ets mbäät tsyiptakxëdë tkäjpxtët, per kyaj mbäät yëˈëyë nˈijxëm wiˈix tkäjpxtë, yëˈëjën wiˈix ttsoktë Jyobaa ets ko tjantsy myëdunäˈändë. Ko duˈun nduˈunëm, ta nëjkx nwingutsëˈkëm ets nyajtsobatëm winë ääw winë jot. Ets kyaj nëjkx nwinmäˈäyëm ko tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm kyaj nyajtëgoyˈäjtëm mët ko kyaj tkajpxy yajxon ja nˈayukˈäjtëm.

21, 22. ¿Tiko nguˈëˈëw ngukäjpxëmë Jyobaa?

²¹ Nëgooyë nguˈëˈëw ngukäjpxënë Jyobaa ko të xytyuunkmoˈoyëm niduˈuk niduˈuk mä nyax kyäjpn. Yëˈë niˈamukë dyajtsobääty, duˈunë yetyëjk, toxytyëjk, kasäädë jäˈäy, naytyuˈuktëjk, ënäˈktëjk, mëjjäˈäytyëjk ets oy pën yajxon tkakajpxy tuˈugë ayuk. Duˈun extëmë Jyobaa xyyajtsobatëm, nanduˈunën ëtsäjtëm nnayajtsobatëm nixim niyam (Rom. 12:4, 5; Kol. 3:10, 11).

²² Jantsy oy jantsy tsuj tijaty të xytyukniˈˈijxëm ja ijxpajtën diˈibë apostëlë Pablo pyëjtak. Pën nguytyuˈunëm, ta mas niˈigyë nˈëxtäˈäyäˈänëm winmäˈäny wiˈix mbäät nmëjääwmoˈoyëmë nmëguˈukˈäjtëm ets nan xypyudëkëyäˈänëm parë ntsojkëm ets nyajtsobatëm.