1, 2. 1) ¿Wixatyë Jyobaa tmëgajpxyë naxwinyëdë jäˈäy? 2) ¿Ti nˈixäˈänëm mä tyäˈädë artikulo?

JYOBAA jantsy oy nyayjyawëty ko xymyëgäjpxëm ets duˈun ttuny parë nnijäˈäwëm wiˈix wyinmay ets wiˈix tijaty ttuny. Tëëyëp, yëˈë yajtuunë kugajpxyëty, anklësëty etsë yˈUˈunk, Jesus (Amós 3:7; Gal. 3:19; Diˈibʉ Jat. 1:1). Ets tyam, xymyëgäjpxëm mët yëˈëgyëjxmë Biiblyë.

² Ko Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny, nan tëgëkˈokë Jyobaa ojts kyajpxy desde tsäjpotm. Min nˈokˈijxëm wiˈix jyënany, ti xytyukniˈˈijxëm ets tijaty mbäät nduˈunëm parë ndukˈoyˈäjtëm ko xymyëgäjpxëm.

3. Extëm jyënanyë Markʉs 1:9-11, ¿wiˈix jyënanyë Jyobaa ko Jesus nyëbejty, ets ti Jesus yajtuknijäˈäwë?

³ (Käjpxë Markʉs 1:9-11). Yä mä tim jawyiinë Jyobaa ojts kyajpxy jam tsäjpotm. Jyënany: “Mijtsë dëˈën nˈUˈunkˈäjtypy diˈibëts njantsytsyejpy, es oyëts njotkujkˈaty mët mij”. Seguurë ko Jesus amutskˈäjtë yˈääw jyot ko ojts tmëdoowgajpxyë Tyeety, yˈanmääyë ko tsojkëp ets ko tukjotkujkˈäjtëp. Jyobaa tëgëk pëky diˈib tyuknijäˈäwë Jesus, myëduˈuk, ko yëˈë yˈUˈunkˈäjtypy, myëmajtsk, ko tsyojkypy ets myëdëgëëk ko yajjotkujkˈäjtëp.

4. Ko Jesus nyëbejty, ¿tiko Jyobaa yˈanmääyë ëjts mijts nˈUˈunkˈäjtypy?

⁴ “Mijtsë dëˈën nˈUˈunkˈäjtypy”. ¿Tiko duˈunë Jyobaa jyënany? Yëˈko mientrësë Jesus jyukyˈajty tsäjpotm, duˈunë netyë Dios yˈuˈunkˈatyëty extëm tuˈugë anklës. Per ko nyëbejty, ta yajwinˈijxy  mëdë espiritë santë, ets desde jaa, ta Dios jyënany ko yëˈë të twinˈixy extëmë yˈUˈunk ets ko mbäädë nety jyëmbity tsäjpotm parë tyunët Rey ets Saserdotë Wintsën (Luk. 1:31-33; Eb. 1:8, 9; Heb. 2:17, TNM). Extëm nˈijxëm, tam tiko ja Tyeety yˈanmääyë: “Ëjts mij nˈUˈunkˈäjtypy” ko nyëbejty (Luk. 3:22).

5. Duˈun extëmë Jyobaa, ¿ti nanduˈun mbäät nduˈunëm?

⁵ “Mijtsë dëˈën [...] diˈibëts njantsytsyejpy”. Duˈun extëmë Jyobaa ttuknijäˈäwë ja yˈUˈunk ko tsyojkypy ets tjotkujkmooy, nanduˈun ëtsäjtëm, tsojkëp nˈëxtäˈäyëmë winmäˈäny parë nanduˈun nduˈunëm (Fwank 5:20). Oy nnayjyäˈäwëm ko tuˈugë jäˈäy nyaytyukjotmaytyunyëty mët ëtsäjtëm ets ko xyˈanmäˈäyëm ko oy tijaty nduˈunëm. Pënaty mët nduˈukmujkëm etsë nfamilyëˈäjtëm, nan yajtëgoyˈäjttëp parë nmëjääwmoˈoyëm ets parë ndukˈijxëm ko ntsojkëm. Ko duˈun nduˈunëm, ta dyajkëktëkëyäˈändë ja myëbëjkën ets kyaj tmastuˈudäˈändë Jyobaa. Etsë tääk teety, nan jëjpˈam ttuknijawëdët ja yˈuˈunk yˈënäˈk ko tsyojktëp, tmëjääwmoˈoytyët ets tmëjkumaytyët ko oy tijaty ttundë. Tyäˈädë, yëˈë pudëkëyanëdëp ja yˈuˈunk yˈënäˈk parë oy yˈittët mëdë Dios.

6. ¿Tiko mbäät ndukjotkujkˈäjtëmë Jesukristë?

⁶ “Oyëts njotkujkˈaty mët mij”. Ko duˈunë Jyobaa jyënany, yëˈë yajnigëxëˈk ko tyukjotkujkˈäjtypy ja yˈUˈunk ko mbäät ttuny ti yëˈë tsyojkypy. Ets pënë Jyobaa tyukjotkujkˈäjt, ëtsäjtëm nan mbäät ndukjotkujkˈäjtëm ko Jesus yaˈˈadëwaampy tukëˈëyë tijatyë Jyobaa të twandaˈaky (2 Kor. 1:20). Ko nbawinmäˈäyëmë Jesusë yˈijxpajtën, ta ja jot winmäˈäny nbëjtakëm parë niˈigyë nˈixyˈäjtëm ets nbanëjkxëmë yˈijxpajtën. Ets duˈun extëmë Jyobaa ttukjotkujkˈäjtyë yˈUˈunk, nanduˈun xytyukjotkujkˈäjtëm ko duˈunyëm nˈixyˈäjtˈadëˈëtsäˈänëmë Jesus (1 Peed. 2:21).

7. Extëm jyënaˈanyë Matewʉ 17:1-5, ¿näˈä jatëgokë Jyobaa ojts kyajpxy desde tsäjpotm, ets wiˈix jyënany?

⁷ (Käjpxë Matewʉ 17:1-5). Ja myëmajtskˈokpë mä Jyobaa ojts kyajpxy desde tsäjpotm, ja ko Jesus tyëgäjtsy. Jamë nety yajpäättë mä tuˈugë kopk mëdë Pedro, Santiago etsë Juan. Netë tyäˈädë apostëlëty tˈijxtë wiˈixë Jesusë wyiin jyëjp jyantsy tyëˈkxpëjky ets wiˈix ja wyit jyantsy yˈajäjy jyantsy yˈadëˈkxy. Ta tˈijxtë nimajtskë yetyëjk, Moisés mëdë Elías, tyëkëdë maytyakpë mëdë Jesus wiˈix yˈoogäˈäny ets jyukypyëkäˈäny. Tyäˈädë nidëgëëkpë apostëlëty të nety jyantsy wyindëjkëndë ja tsuu mäˈäy, per ko ojts wyij kyajtë yajxon, taanëm tˈijxtë ja Jesus myëjˈäjtën (Luk. 9:29-32). Ta myinyë ja yoots diˈib abijtëdë, ets jap yajmëdooy ko Dios kyajpxy. Ets nanduˈun jatëgok jyënany extëmë nety të yˈokjënäämbë ko Jesus nyëbejty, ko tsyojkypy ja yˈUˈunk ets ko kyupëjkypy, jyënany: “Tyäˈädëtsë dëˈën ja nˈUˈungëts diˈibëts ëj njantsytsyejpy es diˈibëts ëj mëët njotkujkë”. Ets ta yˈakjënany: “Mëmëdowdë yëˈë”.

8. Ko tyëgäjtsyë Jesus, ¿wiˈix yëˈë pyudëjkë ets nan wiˈix pyudëjkëdë ja yˈëxpëjkpëty?

⁸ Ko duˈunë Jesus tyëgäjtsy, yëˈë nigëxëˈk ko duˈunë nety tmëdatäˈänyë mëjˈäjtën etsë mëkˈäjtën ko tyëkët Rey mä Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën. Seguurë ko Jesus mëjwiin kajaa myëjääwmooyë ets pyudëjkë parë tmëmadäˈägët ja jäj jëmuˈumën ets ja oˈk tëgoˈoyën diˈibë nety wyinguwäˈägëyaampy mëdë tëytyuˈun tsatsytyuˈunën. Ja yˈëxpëjkpëty nan këktëjkëdë myëbëjkën, mëjääwmooyëdë parë kyaj tmastuˈuttëdë Jyobaa oy ti jotmay twinguwäˈägëdët ets parë ttundët ja kajaaduunk diˈibë nety yajtunäämp. Apostëlë Pedro nyimaytyakë tyäˈädë kyum 30 jëmëjt, extëmxyëp jyawë tyam tyuny jyatyëty (2 Peed. 1:16-18).

9. ¿Tijatyë Jesus tyukˈanaˈam ja yˈëxpëjkpëty?

⁹ “¡Mëmëdowdë yëˈë!”. Jyobaa yajxon dyajnigëxëˈky ko tsyojkypy etsë yˈUˈunk nmëmëdoˈowëm. Ko Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny ojts tnigajpxy kanäk pëky tijaty mbäät nmëmëdoˈowëm. Extëm nˈokpëjtakëm, ojts ttukniˈˈixë ja yˈëxpëjkpëty ets tˈëwäˈkx tkäjpxwäˈkxtët ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën ets tyukjamyajts janääm jatsojk parë kyaj nyaygyumanaxëdët (Mat. 24:42; 28:19, 20). Nan yˈamdoow pyëjktsoo parë tpëjtäˈäktët ja jyot myëjääw mä Diosë tyuunk ets yˈanmääy parë kyaj yˈëxtëkëwäˈäktët (Luk. 13:24). Tyukjamyajts nanduˈun ets nyaytsyokëdët nixim niyam, nyayaˈitëdët tuˈugyë ets tmëmëdowdët tijaty nyiˈanaˈamëp (Fwank 15:10, 12, 13). Ja käjpxwijënë diˈibë Jesus yäjk, tuun mä tadë tiempë ets tuump tyambäät.

10, 11. ¿Wiˈix nyajnigëxëˈkëm ko nmëdoowˈijtëm wiˈixë Jesus jyënaˈany?

¹⁰ Jesus jyënany: “Nidëgekyë diˈibë tsyojktëp ja tëyˈäjtën, myëdoodëp yëˈëjëty diˈibëts ëj ngajxypy” (Fwank 18:37). ¿Wiˈix ëtsäjtëm nyajnigëxëˈkëm ko nmëdoowˈijtëm wiˈixë Jesus jyënany? Ko nbanëjkxëmë tyäˈädë käjpxwijën: “Naymyëmaˈxtukëdë nixim niyam es naymyaˈxëdë pën ja pën nyaymyëdëgoyëty mët ja wiinkpë” (Kol. 3:13; Luk. 17:3, 4). Nan nyajnigëxëˈkëm ko ndukˈijt ndukxoˈonëm mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm, oy yˈoy kyaˈoyëty ja tiempë (2 Tim. 4:2).

¹¹ Jesus jyënany: “Yëˈë nborreegëts xyoˈkmëdoodëpts” (Fwank 10:27). Nyaˈijxëmë nety ko nmëdoowgujkëmë Jesusë yˈääw yˈayuk ko nmëmëdoˈowëm, ets ko kyaj nëgoo nmëmäˈäy nmëdäjëm diˈib yä naxwiiny (Luk. 21:34). Niˈigyë nˈijxëm ko jëjpˈam nmëmëdoˈowëmë Jesus, axtë mä xytsyiptakxëm duˈun nduˈunëm. Ta nimayë nmëguˈukˈäjtëm diˈib tyam myëmadaktëbë amay jotmayë mëjwiin kajaabë, extëm yaˈëxjëdit yajpajëdittë, xyon yˈayowdë ets tkuˈayowëdë ko tijaty yˈayoˈonbëjtaˈaky. Per oy ti tyun jyatëdët, duˈunyëm tmëdundë Jyobaa.  Jesus duˈun tˈanëëmë niˈamukë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm: “Pën nyijäˈäp es tpaduny yëˈë nˈanaˈamënëts, yaˈijxëp kots xytsyeky. Esë nDeetyëts tsojkëp diˈibëts ëj xytsyojkp” (Fwank 14:21).

12. ¿Wiˈix ja tuk pëky nyajnigëxëˈkëm ko nmëdoowgujkëmë Jesusë yˈääw yˈayuk?

¹² Ja tuk pëky wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko nmëdoowgujkëmë Jesusë yˈääw yˈayuk, yëˈë ko nmëmëdoˈowëm pënaty të ttuknipëky xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm (Eb. 13:7, 17). Näämnëm, të Diosë kyäjpn tijaty twijtstëgatsy, extëm wiˈix nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm ets të xymyoˈoyëmë jembyë tuumbajn. Nan të tyëgatsy ja reunyonk diˈib yajmëdäjtp sëmäängujky, ets wiˈix yajkojäˈäny ja Tëjk mä nˈëxpëjkëm, wiˈix yˈaˈoyëyaˈany ets wiˈix mbäät yaˈijxˈity yajkuentˈaty. ¿Këdii mëjwiin kajaa nmëjjäˈäwëm ko yajxon të yajtukniwitsë ets ko tsuj yajxon nyajnëˈëmoˈoy nyajtuˈumoˈoyëm? Mbäät nˈijtëm seguurë ko Jyobaa xykyunuˈkxäˈänëm ko nmëmëdoˈowëm wiˈixë kyäjpn xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm.

13. ¿Wiˈix ndukˈoyˈäjtëm ko nmëdoowgujkëmë Jesusë yˈääw yˈayuk?

¹³ Mëjwiin kajaa ndukˈoyˈäjtëm ko nmëdoowgujkëmë Jesusë yˈääw yˈayuk. Extëm nˈokpëjtakëm, tyukwandak ja yˈëxpëjkpëty ko tijaty yëˈë tukniˈˈijxëp, yajnikan yajxaamanëdëbë nety. Jyënany: “Pyäädëp ja poˈxtakn yëˈë mˈanmëjäˈänëty. Ja ngukap diˈibëts ëj nbëjtäˈägaampy mä miitsëty, kyaj tsyipëty xyajnëjxtët, es ja tsemy diˈibë mëët xykyëˈëyët, toˈtyky yëˈë” (Mat. 11:28-30). Ko ngäjpxëmë Diosë yˈAyuk, xyyajnijk xyyajxaˈamëm, xymyoˈoyëmë jot mëjääw parë nmëduˈunëmë Dios ets nan xymyoˈoyëmë wijyˈäjtën, extëmë taxkpë Evangelios, mä yajnimaytyaˈaky wiˈixë Jesus jyukyˈajty ets wiˈix Diosmëduuny (Sal. 19:7; 23:3). Jesus jyënany: “Niˈigyë jyotkujkëty diˈibë myëdoodëp extëm ja Dios jyënaˈany es myëmëdoodëp” (Luk. 11:28).

14, 15. 1) Extëm jyënaˈanyë Juan 12:27, 28, ¿näˈä ja myëdëgëkˈokpë Jyobaa ojts kyajpxy desde tsäjpotm? 2) ¿Tiko Jesus jyotkujkmooyë ets myëjääwmooyë ja Jyobaa yˈääw yˈayuk?

¹⁴ (Käjpxë Juan 12:27, 28, TNM). * Mä Evangelio de Juan jap yajmaytyaˈaky mä myëdëgëkˈokë Jyobaa ojts tmëgajpxyë yˈUˈunk. Jesus jamë nety yajpääty Jerusalén parë tˈaktunäˈäny  ja Paskë mä yˈaktëgoyˈaty ja tuk xëëw ja majtsk xëëw parë yˈooganë. Të nety jyënaˈany ko mëk myay tyajy, ko tˈanmääyë Tyeety: “Tatë yajmëjpëtsëmë mxëëw”, ta ja Tyeety yˈatsoowë desde tsäjpotm: “Tëts nyajpëtsëmy, ets nyajpëtsëmaambyëts jatëgok”.

¹⁵ Diˈibë Jesus myëmääy myëdäj, yëˈë tmëmëdowäˈänyë Tyeety axtë ko yˈoogët, pes nyijäˈäwëbë nety ko yajwopäˈäny yajkäˈätsäˈäny ets ko jäˈäy yaˈoogäˈänyëty (Mat. 26:38). Per diˈib mas jëjpˈam pyëjtak, yëˈë dyajmëjpëtsëmäˈänyë Tyeetyë xyëëw. Jesus myëmääy myëdäj ko extëmë netyë jäˈäy yaˈoogäˈänyëty, dyajnibaxëtëkët ja Tyeetyë xyëëw, pes të nety yajniwäämbety ko tmëgäjpxtëgoyë Dios. Per extëm yˈanmääyë Tyeety, waˈan yëˈë pyudëjkë parë nyayjyawëdët seguurë ko Jyobaa yajmëjpëtsëmaambyë xyëëw. Seguurë ko Jesus yëˈë jotkujkmooyë ets mëjääwmooyë parë tmëmadäˈägët ja jäj jëmuˈumën diˈibë nety yajnaxaampy. Waˈan yëˈëyë naytyuˈuk duˈun tjaygyujkë, perë Jyobaa yajwëˈëm jääybyety parë niˈamukë xypyudëjkëm (Fwank 12:29, 30).

16. ¿Tiko näˈäty nmëmäˈäy nmëdäjëm ko Diosë xyëëw nyibaxëtëkët?

¹⁶ Duˈun extëmë Jesus, waˈan nanduˈun nmëmäˈäy nmëdäjëm ko Diosë xyëëw nyajnibaxëtëjkëm. Waˈan nguˈayoˈowëm diˈib kyaj xyjapat xyjanitëjkëm extëm jyajtyë Jesus, o waˈan nmëmäˈäy nmëdäjëm ko xynyiwäämbajtëm pënaty xymyëtsipˈäjtëm. Ets mbäädë net nwinmäˈäyëm nuˈunën nyibaxëtëkë Jyobaa xyëëw  etsë kyäjpn, per kyaj tiko tyäˈädë dyajkaˈagëdë tsuu mäˈäy. Ko duˈun njäjtëm, xyjyotkujkmoˈoyëm mëjwiin kajaa extëmë Jyobaa tˈanmääyë yˈUˈunk. Jyobaa xëmë dyajmëjpëtsëmäˈänyë xyëëw, ets yëˈë yajtunaambyë yˈAnaˈam Kyutujkën parë dyaˈoyëyaˈany wixatyë Satanás mëdë jyaˈay të ttundë Dios mëduumbë (Sal. 94:22, 23; Is. 65:17). Ijtëm seguurë ko tyäˈädë ääw ayuk adëwäämp: “Netë Dios mmoˈoyëdët yëˈë yˈagujkˈäjt jyotkujkˈäjtën, diˈibë waanë niˈigyë myëjëty këdiinëm diˈibë jäˈäy mbäät tjaygyukë. Esë tyäˈädë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën kyuwäˈänëp ja mjot mwinmäˈäny tiˈigyë mët ja Jesukristë” (Filip. 4:6, 7).

17. Extëm jyënaˈanyë Isaías 30:21, ¿wiˈix tyamë Jyobaa xymyëgäjpxëm?

¹⁷ Tyam, duˈunyëmë Jyobaa xymyëgäjpxëm (käjpxë Isaías 30:21). * Per kyaj ndimmëdoˈowëmë yˈääw yoˈkn desde tsäjpotm. Per xytyuˈumoˈoyëm mët yëˈëgyëjxmë Biiblyë mä myinyë yˈääw yˈayuk. Etsë myëjääw nan yëˈë tyukpudëjkëbë tuumbë diˈib kuwijy parë xymyoˈoyëm ja käˈäy ukën, extëmë ëxpëjkpajn diˈib të kyojy, diˈib miimp mä Internet, bideo ets diˈib të yajgrabaraty, tukëˈëyë tyäˈädë yëˈë yajkëktëjkëbë mëbëjkën (Luk. 12:42).

18. ¿Tiko Jyobaa yˈääw yˈayuk dyajkëktëkë mëbëjkën ets xymyoˈoyëmë jotmëkˈäjtën?

¹⁸ Ninäˈä mbäät ngajäˈäytyëgoˈoyëm wiˈixë Jyobaa tˈanmääyë yˈUˈunk ko yˈijty yä Naxwiiny. Nˈokmëbëjkëm extëmë yˈääw yˈayuk yˈity kujayë mä Biiblyë ko yëˈë diˈib yaˈoˈoyëtyaˈayaampy wixatyë Satanás mëdë jyaˈay të xytyuˈunëm. Pääty, nˈokˈyaˈˈaduˈugëmë winmäˈäny parë yëˈëyë nmëdoowgujkëm wiˈixë Jyobaa xyˈanmäˈäyëm. Ko duˈun nduˈunëm, ta nmëmadakëmë amay jotmay, duˈun tyam ets mä tiempë myiny kyëdaˈaky. Biiblyë jyënaˈany: “Mëdattë miitsëty ja maˈxtujkën es xytyundët diˈibë Dios tsyejpy, es dëˈën xyˈaxäjëdët diˈibë yëˈë të twandaˈaky” (Eb. 10:36).