OYXYËP ko niˈamukë nnayajtëˈëwëm: “¿Nnayjyäˈäwëbëts ko nguˈëˈëw ngukäjpxëbëts tijaty?”. Mä Biiblyë ojts yajnaskäjpxë ko mä tyäˈädë tiempë, mayë jäˈäy kyaj ti tnekymyëjjawëyäˈändë (2 Tim. 3:2). Seguurë ko nˈixyˈäjtëmë jäˈäy diˈib winmääytyëp ko pat nitëjkëdëp tmëdattët tukëˈëyë o yajmoˈoytyët tijaty, ets wyinmaytyë ko kyaj tiko tkuˈëw tkukäjpxëdët. Nipën kyayajpäädäˈäny mëdë duˈumbë jäˈäy.

Perë Jyobaa duˈun tˈanëëmë pënaty mëduunëp: “Jäˈäygyëdäˈäktë” tukëˈëyë (Kol. 3:15). Ko tijaty nguˈëˈëw ngukäjpxëm, ndukˈoyˈäjtëm. ¿Tiko? Min nˈokˈijxëm tuk pëky majtsk pëky.

Tuk pëky tiko mbäät tijaty nguˈëˈëw ngukäjpxëm, yëˈë ko xypyudëkëyäˈänëm parë oy nnayjyäˈäwëm. Ja diˈib kyuˈëˈëw kyukäjpxëp tijaty, oy nyayjyawëty ets nanduˈun ja diˈib yˈaxäjëp. ¿Tiko duˈun njënäˈänëm? Nˈokpawinmäˈäyëmë tyäˈädë. ¿Tiko pën ti xytyukmëdunäˈänëm? Yëˈko yˈijxypy ko xypyat xynyitëjkëm ets ko naytyukjotmaytyuunëp mët ëtsäjtëm. Ets ko duˈun ttuny, yëˈë diˈib ëtsäjtëm xyyajnayjyäˈäwëm oy. Ets seguurë ko duˈunën jyajtyë Rut. Yëˈë jantsy jotkujk nyayjyäˈäwë ko Boaz yˈoyjyaˈaytyaky ets ko tˈijxy ko tam diˈib naytyukjotmaytyuunëp mët yëˈë (Rut 2:10-13).

Perë Dios yëˈë diˈib mas niˈigyë mbäät nguˈëˈëw ngukäjpxëm (1 Tes. 5:18). Ets seguurë ko të nwinmäˈäyëm wiˈixë Diosteety mëjwiin kajaa tijaty të xymyoˈoyëm ets duˈunyëm xymyoˈoyˈadëtsëm (Deut. 8:17, 18; Apos. 14:17). Nˈokjuˈtëmë tiempë parë nbawinmäˈäyëm wiˈixë Jyobaa të yˈoyjyaˈaytyaˈaky mët ëtsäjtëm ets mët ja njiikyˈäjt nmëguˈukˈäjtëm. Ko duˈun nduˈunëm, ta niˈigyë ngukäjpxëyäˈänëm ets nmëbëkäˈänëm ko mëk xytsyojkëm ets ko xyyajtsobatëm (1 Fwank 4:9).

Ko nety të nbawinmäˈäyëm wiˈixë Jyobaa xykyunuˈkxëm ets wiˈix yˈoyjyaˈaytyaˈaky, nˈokmoˈoyëmë netë dyoskujuyëm (Sal. 100:4, 5). Pes ko tijaty nguˈëˈëw ngukäjpxëm, yëˈë diˈib xyyajnayjyäˈäwëm agujk jotkujk.

Ja tuk pëky tiko mbäät xëmë nguˈëˈëw ngukäjpxëm tijaty, yëˈë ko mbäät mët ja jäˈäy niˈigyë naymyaˈaybyëjkëm. Niˈamukë nnayjyawëyäˈänëm ko tsobatëm. Pääty ko tuˈugë jäˈäy ti xytyukmëduˈunëm ets nmoˈoyëmë dyoskujuyëm winë ääw winë jot, ta niˈigyë mëët naymyaˈaybyëjkëm (Rom. 16:3, 4). Ja diˈib tijaty kyuˈëˈëw kyukäjpxëp, mbäät mas niˈigyë tpudëkëyäˈändë wiinkpë. Kom yˈijxypy tijaty yajtukmëduump, ta nanduˈun yˈoyjyaˈaytyäˈägäˈäny. Ko nbudëjkëmë jäˈäy agujk jotkujk xyyajnayjyäˈäwëm, duˈun extëmë Jesus jyënany ko “niˈigyë njotkujkˈäjtëm ko wiink jäˈäy nbudëjkëm es kyaj ko wiink jäˈäy xypyudëjkëm” (Apos. 20:35).

Robert Emmons, tuˈugë profesoor diˈib mä Unibersidad de California, jyënany: “Parë nguˈëˈëw ngukäjpxëm tijaty, tsojkëp njaygyujkëm ko nyajtëgoyˈäjtëm parë wiink jäˈäy xypyudëjkëm. Näˈäty, ëtsäjtëm diˈib ti jäˈäy xytyukmëduˈunëm ets näˈäty ëtsäjtëmë net diˈib ti ndukmëduˈunëm”. Parë njukyˈäjtëm ets nˈagujkˈäjt njotkujkˈäjtëm, nyajtëgoyˈäjtëm kanäk pëkyë wiink jäˈäyë nyaybyudëkë. Extëm nˈokpëjtakëm, mbäädë wiink jäˈäy xymyoˈoyëm käˈäy ukën o xyyaˈˈaybyajt xyyajtsoybyajtëm (1 Kor. 12:21). Ja diˈib tijaty kyuˈëˈëw kyukäjpxëp, pyejkypyë kuentë tijaty yajtukmëduump. Pääty, ¿nmëdäjtëm ëtsäjtëm ja kostumbrë parë tijaty nguˈëˈëw ngukäjpxëm?

Ja tuk pëky tiko mbäät xëmë nguˈëˈëw ngukäjpxëm tijaty, yëˈë ko xypyudëjkëm parë ja jot winmäˈäny  nbëjtakëm mä diˈib oy. Winmäˈäny duˈun tyuny extëm tuˈugë xijtënë, tap diˈib yajnäjxypy ets tap diˈib kyaj. Ja jäˈäy diˈib kyuˈëˈëw kyukäjpxëp tijaty, jam ja jyot wyinmäˈäny tpëjtaˈaky mä diˈib oy ets kyaj nëgoo tmëjpëjtaˈaky ja amay jotmay. Ko mas niˈigyë nguˈëˈëw ngukäjpxëm tijaty, ta mas niˈigyë nˈixäˈänëm diˈib oy ets nmëjjawëyäˈänëm. Pën nˈijxëm tijaty mbäät nguˈëˈëw ngukäjpxëm, xypyudëkëyäˈänëm parë nduˈunëm extëmë Pablo jyënany: “Dëˈënyëm mxondäˈäktët mä yëˈë Nintsënˈäjtëm” (Filip. 4:4).

Pën nguˈëˈëw ngukäjpxëm tijaty, ta kyaj tëgatsy nwinmayäˈänëm. Pes tsip nmëjjäˈäwëm tijaty yajtukmëduˈunëm, pën naywyinaxë jäˈäwëm tijaty, pën mon tuk nyajpatëm o pën nbëjkëˈkëmë akë. Ja jäˈäy diˈib tijaty kyuˈëˈëw kyukäjpxëp, kyaj tpaˈoˈktëyë jukyˈäjt madakën, myëjjäˈäwëp tijaty myëdäjtypy ets kyaj tˈaktimˈëxtäˈäy tijaty (Filip. 4:12).

Ëtsäjtëm, nnijäˈäwëm ko Satanás jyatsojkypy parë nˈëxtëkëwäˈkëm ets nnayjyäˈäwëm mon tuk mët ko nbatëmë amay jotmay mä tyäˈädë tiempë diˈib jëjpkëxanëp. Nan xondäˈägäämp ko axëëk ja jot winmäˈäny nmëbëtsëˈëmëm ets ko nitii ngatukjotkëdakëm. Ko duˈun njäˈäyˈäjtëm, tsipë jäˈäy tmëdoowˈitët ko ndukmëtmaytyakëmë Diosë yˈayuk. Per pën nguˈëˈëw ngukäjpxëm tijaty, ta nëjkx nyajnigëxëˈkëm ko nmëdäjtëm ja jäˈäyˈäjtën diˈib yajkypyë Diosë myëjääw. Extëm nˈokpëjtakëm, nëjkxëp nnayjyäˈäwëm agujk jotkujk ets nan nëjkxëp nmëdäjtëm mas niˈigyë ja mëbëjkën mä Dios (Gál. 5:22, 23, TNM).

Mä tyäˈädë artikulo yëˈë ja nimaytyakëm parë tijaty nguˈëˈëw ngukäjpxëm, ets seguurë ko ninuˈun nDiosmëduˈunëm jënäˈänëm ko tëyˈäjtën. Per nan nbëjkëmë kuentë ko xytsyiptakxëm tijaty nguˈëˈëw ngukäjpxëm ets nmëdäjtëm oy ja jot winmäˈäny. Per kyaj tiko nˈëxtëkëwäˈkëm, mbäät nduˈunëmë mëjääw ets tijaty nguˈëˈëw ngukäjpxëm. ¿Wiˈix? Ko njuˈtëmë tiempë tuˈuk tuˈugë xëëw parë nbawinmäˈäyëm tijaty mbäät ngukäjpxëm. Ko janäämëty tijaty nguˈëˈëw ngukäjpxëm, ta kyaj xynyekytsyiptäˈägäˈänxëm duˈun nduˈunëm. Mas jotkujk nyajpäädäˈänëm ets kyaj dyuˈunëty ja jäˈäy diˈib jamyë jyot wyinmäˈäny pyëjtakypy mä ja yˈamay jyotmay. Nˈokwinmäˈäyëm tukëˈëyë ja oyˈäjtën diˈibë Dios të ttuny ets ja nmëguˈukˈäjtëm parë të xymyëjääwmoˈoyëm ets të xyyajnayjyäˈäwëm agujk jotkujk. Axtë mbäät ngujäˈäyëm majtsk pëky tëgëëk pëky tijaty ngukäjpxëyäˈänëm tuˈuk tuˈugë xëëw.

Ëxpëkyjyaˈay të tˈëxpëjkpëtsëmdë ko mbäät dyajtëgatsy extëm ja ngukoˈoxyˈäjtëm tyuny ko xëmë tijaty nguˈëˈëw ngukäjpxëm, ets xypyudëjkëm parë mas oy tijaty nˈijxëm mä jukyˈäjtën. Ja jäˈäy diˈib tijaty kyuˈëˈëw kyukäjpxëdëp, mas jotkujk yajpäättë. Pääty, nˈokˈijxëm tijaty oyˈäjtën nmëdäjtëm, nˈoktukxondakëm ets nˈokmëjjäˈäwëmë net. Ets en lugäär kyaj nmëjpëjtakëm, nˈoktuˈunëm extëmë Biiblyë jyënaˈany: “Mmoˈoytyë dyoskujuyëmë Jyobaa mët ko yëˈë oyjyaˈay” ets “jäˈäygyëdäˈäktë” tukëˈëyë (1 Crón. 16:34; Kol. 3:15).