1, 2. 1) ¿Ti pyëjkë kuentë tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm? 2) ¿Ti tyuun parë dyaˈoˈoyë ja jotmay?

ROBERT ja nyëbejty ko netyë jyëmëjt 15, per kyaj tmëjpëjtaky ja tëyˈäjtën. Yëˈë jyënaˈany: “Ninäˈäts ti ngatuundëgooy, per mäts nDiosmëduny jeˈeyëtsë nety nduktëëynyë. Mbäädë nety pën wyinmay ko wingonëts nyajpääty mëdë Jyobaa, pes kyajtsë nety ndëgoyˈatyë reunyonk ets kanäkˈokëts nduny prekursoor ausilyaar mä tuˈukpë jëmëjt. Per tamë nety tii diˈibëts xytyëgoyˈäjtp”.

² Ko Robert pyejky, jaanëm tpëjkyë kuentë tidën tëgoyˈäjtxëp. Yëˈë mëdë kyudëjk naytyukmääyëdëp ijty diˈib miimp mä Biiblyë. Ja kyudëjk xëmë ijty tmay mët ko këkpäät tˈëxpëkyë Biiblyë. Perë Robert xëmë ijty tsyoytyuˈunbääty mët ko tim näˈäty tmay ets kyaj jyawë ti tjaty tnijawë. Ta wyinmääy: “Pën ëjts tyam nduˈumoˈoyaambyë ngudëjk mä Diosë jyaˈa, tsojkëbëts ti ndunët”. Ets duˈun ttuuny, pes jyënaˈany: “Tats ngonëˈkyë Biiblyë etsëts ndëjkë ëxpëjkpë, tats ogäˈän nˈijxy wiˈix ja tëyˈäjtën nyaymyënëjkxyëty, taanëmëts njaygyujkë, per diˈib mas jëjpˈam, yëˈë ko niˈigyëts nmëwingoonyë Jyobaa”.

3. 1) ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm jyajtyë Robert? 2) ¿Tijaty yaˈˈatsoowëmbitäämp?

³ ¿Tijaty xytyukniˈˈijxëm extëm jyajtyë Robert? Ko mbäät  nnijäˈäwëm wanatyë Biiblyë, nëjkxëm jëjwitsë reunyonk ets käjpxwäˈkxpë, per kyaj yëˈë tˈandijy ko jantsy wingon nyajpatëm mëdë Jyobaa. Nan mbäät të nwimbajtëm wanaty, per ko nnayˈijxëm wiˈix nyaˈijx nyajpatëm, ta nbëjkëmë kuentë ko tam mä tyëgoyˈaty nnayaˈoˈoyëm (Filip. 3:16). Mä tyäˈädë artikulo nˈatsoowëmbitäˈänëm tëgëëgë yajtëˈëwën: 1) ¿Wiˈix mbäät nbëjkëmë kuentë pën wingon nyajpatëm mëdë Jyobaa? 2) ¿Tijaty mbäät nduˈunëm parë niˈigyë Jyobaa nmëwingoˈonëm? 3) ¿Wiˈix xypyudëkëyäˈänëm tuˈuk tuˈugë xëëw ko wingon nyajpatëm mëdë Jyobaa?

4. ¿Pënaty mbäät tpanëjkxtë käjpxwijën diˈib yajpatp mä Éfesʉ 4:23 etsë 24?

⁴ Ko ojts ndëjkëm Dios mëduumbë, kajaa ojts nyajtëgäjtsëmë jukyˈäjtën. Ets oy të njanëbajtënë, duˈunyëm nnayajtëgäjtsëm. Biiblyë xyˈanmäˈäyëm ets nnaygyëyäjkëm xëmë parë Dios xymyoˈoyëm “ja jembyë jot winmäˈäny” (Éfes. 4:23, 24). Kom pokyjyaˈay niˈamukë nyajpatëm, tsojkëp xëmë nnayaˈoˈoyëm. Axtë pënaty jeky kujk Dios mëduunëdë, tsojkëp nyaygyuentˈatëdët parë kyaj tmëjagamgaˈaktëdë Jyobaa (Filip. 3:12, 13).

5. ¿Tijaty mbäät nnayajtëˈëwëm parë nˈijxëm wiˈix nyaˈijx nyajpatëm mëdë Jyobaa?

⁵ Oy myëjjäˈäy myutsk jäˈäyëty, tsojkëp nˈijxëm wiˈix nyajpatëm mëdë Jyobaa. Nˈoknayajtëˈëwëm: “¿Nbëjkypyëtsë kuentë ko niˈigyëts nmëwingonyë Dios? ¿Nyaˈoˈoyëbëts niˈigyë njäˈäyˈäjtën extëmë Kristë jyaˈayˈaty? ¿Wiˈixëts nyajnigëxëˈëgyë njäˈäyˈäjtën etsëtsë njot nwinmäˈäny mä reunyonk? ¿Wiˈixëts nyajnigëxëˈëky mätsë ngäjpx nmaytyakën tijatyëts ntsojkënyëˈajtypy? ¿Wiˈixëts nˈëxpëky, nnaywyit nnayxyoxyëty, nnayˈoytyunyëtyëts ets wiˈixëts ngupëky ja käjpxwijën? ¿Tits nduumpy kots jam ti xyyajkäˈäjäˈäny? ¿Tëts nmëjay extëmë Dios mëduumbë?” (Éfes. 4:13). Extëm nˈatsoˈowëmbijtëm, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nˈijxëm pën wingon nˈijtëm mëdë Jyobaa.

6. ¿Ti ja tuk pëky mbäät xypyudëjkëm parë nnijäˈäwëm wiˈix nyajpatëm mëdë Jyobaa?

⁶ Näˈäty, tsojkëp xypyudëjkëmë nmëguˈukˈäjtëm parë nbëjkëmë kuentë wiˈix nyajpatëm mëdë Jyobaa. Apostëlë Pablo jyënany ko ja jäˈäy diˈib yëˈëyë wyinmaapy tijaty tsyojkënyëˈajtypy, kyaj tpëkyë kuentë ko extëm jyukyˈaty kyaj Dios ttukjotkëdaˈaky. Per ja diˈib jukyˈäjtp extëmë Diosë myëjääw tyuˈumoˈoyëty, jyaygyujkëp wiˈixë Dios tijaty tˈixy, ets ko kyaj ttukjotkëdaˈaky pënaty nayäjkëdëp mä diˈibë nyiniˈkx kyëbäjk tsyojkypy (1 Cor. 2:14-16, TNM; 1 Kor. 3:1-3). Pënaty tuundëp mëjjäˈäy duˈun wyinmaytyë extëmë Kristë, pääty mbäät pojënë tpëktë kuentë ko tuˈugë jäˈäy kyaj tijaty tˈixy extëmë Dios. Ko duˈun njäjtëm, ¿nëjkxëp nmëmëdoˈowëm ko ja mëjjäˈäytyëjk xykyäjpxwijëm? Ko nmëmëdoˈowëm, yëˈë nety nyajnigëxëˈkëm ko wingon nyajpäädäˈänëm mëdë Jyobaa (Ecl. 7:5, 9).

7. ¿Tiko njënäˈänëm ko kyaj jeˈeyë tsyokyëty nnijäˈäwëmë Biiblyë parë nmëdäjtëm täˈtspëky ja mëbëjkën?

⁷ Parë niˈigyë nmëwingoˈonëmë Jyobaa, kyaj jeˈeyë tsyokyëty ntsatsy nyijäˈäwëmë Biiblyë. Pes ja rey Salomón kajaa nety tnijawë tijaty mä Jyobaa, ets axtë yajkujäˈäyë ja yˈääw yˈayuk mä Biiblyë. Per ok, myëjagamgakë Jyobaa ets axtë myëdëgooy (1 Rey. 4:29, 30; 11:4-6). Pääty, kyaj jeˈeyë tsyokyëty nnijäˈäwëmë Biiblyë, tsojkëbë duˈun nyajtäˈtspëjkëm ja mëbëjkën (Kol. 2:6, 7). ¿Wiˈix?

8, 9. 1) ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë nyajtäˈtspëjkëm ja mëbëjkën? 2) ¿Wiˈix mbäädë winmäˈäny nbëjtakëm ko nˈëxpëjkëm ets nbawinmäˈäyëm? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky).

⁸ Apostëlë Pablo duˈun tˈanmääy ja Dios mëduumbëty  mä primer siiglë: “Koonëm oy nnijäˈäm diˈibë Dios tsyejpy” (Eb. 6:1). ¿Wiˈix mbäät nbaduˈunëmë tyäˈädë käjpxwijën? Ko nˈëxpëjkëmë liibrë“Nayaˈitëdë xëmë mä ja Diosë tsyojkën”, pes yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nˈijxëm wiˈix mbäät nguytyuˈunëmë Biiblyë kyäjpxwijën tuˈuk tuˈugë xëëw. Ets pën të nyajkëjxëm, mbäät nˈëxpëjkëmë wiinkpë ëxpëjkpajn diˈib mbäät xypyudëjkëm parë nyajtäˈtspëjkëm ja mëbëjkën (Kol. 1:23). Nan tsojkëp nbawinmäˈäyëm tijaty nˈëxpëjkëm, ets nˈanmäˈäyëmë Jyobaa waˈan xypyudëjkëm ets nguytyuˈunëm.

⁹ Oy ko nbëjtakëmë winmäˈäny ko pääty nˈëxpëjkëm ets nbawinmäˈäyëm parë nmëmëdowäˈänëmë Jyobaa ets ndunäˈänëm ti tyukjotkëdakypy (Sal. 40:8; 119:97). Nanduˈun parë nnijäˈäwëm wiˈix njëjpkudijëm tijaty xytyukmastuˈudäˈänëmë Jyobaa (Titʉ 2:11, 12).

10. ¿Ti mbäädë ënäˈktëjk ttundë parë myëbëjkën yˈittët täˈtspëky?

¹⁰ Pën mˈënäˈkˈäjtp, ¿të xywyinmay wiˈix mbäät niˈigyë xymyëdunyë Jyobaa? Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib tuump Betel, maytyakp mëdë ënäˈktëjk diˈib nëbatandëp koogoo nyijkxy mä asamblee tuk xëëwbë. Ets yëˈë yajtëëpy tijaty të ttuknibëjtäägëdë ttunäˈändë mä Diosë tyuunk. Extëm nimay yˈatsowdë, yajnigëxëˈktëp ko të yajxon tniwinmayëdë wiˈixë Dios tmëdunäˈändë. Tam nääk diˈib yajtunandëp aduˈugë xyëëw tiempë mä Jyobaa tyuunk o tam diˈib nëjkxandëp mä tyëgoyˈatyë naybyudëkë. Per nan pyatypy näägë ënäˈktëjk diˈib kyaj tnijawëdë wiˈix yˈatsowdët. Waˈan mët ko wyinmaytyë ko kyaj tyim jëjpˈamëty nduknibëjtakëm ets niˈigyë Dios nmëduˈunëm. Pääty, oy ko ënäˈktëjk nyayajtëwëdët: “¿Nëjkxpëts reunyonk ets käjpxwäˈkxpë mët ko yëˈë tsyojktëbëtsë ndääk ndeety? ¿Këˈëmëts oy nˈity mëdë Dios?”. Niˈamukë mbäät nduknibëjtakëm wiˈix niˈigyë nmëduˈunëmë Jyobaa, duˈunë ënäˈktëjk etsë mëjjäˈäytyëjk. Pesë yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nyajtäˈtspëjkëm ja mëbëjkën (Ecl. 12:1, 13).

11. 1) ¿Ti tsojkëp nduˈunëm parë nwimbajtˈadëtsëm? 2) ¿Pënë yˈijxpajtën mbäät nbanëjkxëm?

¹¹ Ko nety të nˈijxëm mä mbäät nnayaˈoˈoyëm, ta net nnayajtëgäjtsëm. Jëjpˈam duˈun nduˈunëm, pes mbäät nyikejy jukyˈäjtën o oˈkën (Rom. 8:6-8). Jyobaa kyaj tˈawixy ets nˈijtëm wäˈäts jäˈäy, yëˈë xymyoˈoyëmë myëjääw parë xypyudëjkëm, per tsojkëp nduˈunëmë mëjääw. John Barr, diˈib tuun mä Diˈib wyoowˈyoˈoytyëbë Jyobaa tyestiigëty, ojts tëgok tnimaytyaˈagyë Lukʉs 13:24 ets jyënany ko nimayë nmëguˈukˈäjtëm “tyëgoytyë mët ko kyaj ttundë mëjääw parë yˈitët mëk”. Per ëtsäjtëm duˈun mbäät nduˈunëm extëmë Jacob, yëˈë tsiptuunˈadëts mët ja anklës axtë ko ojts kyunuˈkxyëty (Gén. 32:26-28). Ko ngäjpxëmë Biiblyë, mbäät ndukxondakëm, per kyaj jeˈeyë nwingäjpxnäjxëm extëm oytyim diˈibë liibrëty. Tsojkëbë duˈun këkpäät nˈëxpëjkëm parë nwimbajtëm, extëmxyëp nbadäjëmë oorë platë.

12. 1) ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë nwinmäˈäyëm extëmë Kristë? 2) ¿Wiˈix xypyudëjkëm ja Pedro yˈijxpajtën?

¹² Ko nduˈunëmë mëjääw parë niˈigyë nmëwingoˈonëmë Jyobaa, ta xypyudëjkëm mëdë myëjääw parë nyajtëgäjtsëmë jot winmäˈäny ets wanaty wanaty njäjtëm nwinmäˈäyëm extëmë Kristë (Filip. 2:5). Diosë myëjääw nan xypyudëjkëm parë nyajmëjwindëjkëmë oybyë jäˈäyˈäjtën ets njëjpkudijëm tijaty këˈëm nnaytyukmëtsojkëm (Gal. 5:16, 22, 23). Pën nbëjkëmë kuentë ko nˈatsojkëmë jukyˈäjt madakën o tijatyë niniˈkx këbäjk tsyojkypy, mbäät njëjpkudijëm. Nˈokˈamdoˈowëmë Jyobaa myëjääw parë xypyudëjkëm ets nbëjtakëmë jot winmäˈäny mä diˈib oy (Luk. 11:13). Nˈokjamyajtsëm wiˈix jyajtyë apostëlë Pedro, yëˈë kyaj näˈäty wyinmääy extëmë Kristë, per kyaj yˈëxtëkëwaˈky (Mat. 16:22, 23; Luk. 22:34, 54-62; Gal. 2:11-14). Mëdë  Jyobaa nyaybyudëkë ojts wanaty wanaty tjaty wyinmayët extëmë Kristë. Ets ëtsäjtëm nan mbäät duˈun nduˈunëm.

13. 1) ¿Wiˈix mbäät xypyudëjkëm ja käjpxwijën diˈibë Pedro yäjk? 2) ¿Ti mbäät nduˈunëm parë niˈigyë nmëwingoˈonëmë Dios? (Ixë rekuäädrë “ ¿Tijaty mbäät nduˈunëm parë niˈigyë nmëwingoˈonëmë Dios?”).

¹³ Ok, ta Pedro ojts tnigajpxy diˈibë oybyë jäˈäyˈäjtën mbäät nyajmëjwindëjkëm, extëm ko nmaˈkxtujkëm, nnayjëjwijtsëmbijtëm ets ntsojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm (käjpxë 2 Peedrʉ 1:5-8). Tsojkëp nduˈunëmë mëjääw parë nyajmëjwindëjkëmë tyäˈädë oybyë jäˈäyˈäjtën, pes yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë niˈigyë nmëwingoˈonëmë Dios. Oyxyëp ko tuˈuk tuˈugë xëëw nnayajtëˈëwëm: “¿Diˈibë jäˈäyˈäjtënëts tyam nyajnigëxëˈëgaampy parëts niˈigyë nmëwingonëdë Dios?”.

14. ¿Wiˈix nyigëxëˈëgäˈäny tuˈuk tuˈugë xëëw pën wingon nyajpatëm mëdë Jyobaa?

¹⁴ Ko nwinmäˈäyëm extëmë Kristë, ja nyigëxëˈëgäˈäny mä ngäjpx nmaytyakëm ets wiˈix njäˈäyˈäjtëm mä nduˈun nˈayoˈowëm o mä nˈeskuelëˈäjtëm, ets mä nwinˈijxëm ti ndunäˈänëm tuˈuk tuˈugë xëëw. Ja nyigëxëˈëgäˈäny pën nduˈunëmë mëjääw parë nbanëjkxëmë Kristë yˈijxpajtën. Pën wingon nyajpatëm mëdë Jyobaa, ta nitii nganasˈijxëm parë xytyukmëjagamgakëm. Nëjkxëp njëjpkudijëm ko ti xyyajtëgoyäˈänëm. Ets ko ti ndunäˈänëm, ta jawyiin nnayajtëˈëwëm: “¿Diˈibë tekstëts mbäät xypyudëkë parëts nnijawët tits ndunëp? ¿Tixyëbë Kristë tyuumpy mä tyäˈädë jotmay? ¿Diˈibëdaa Jyobaa tyukjotkëdäˈägëp?”. Oy ko nmëdäjtëmë kostumbrë ets xëmë duˈun nnayajtëˈëwëm. Min nˈokˈijxëm tuˈuk majtskë ijxpajtën. Mä tuˈuk tuˈugë jotmay myiny tuˈugë tekstë diˈib mbäät xypyudëjkëm parë nnijäˈäwëm ti nduˈunëm.

15, 16. Ko mwinmayët extëmë Kristë wyinmay: 1) ¿Wiˈix mbudëkëyaˈanyëty parë xywyinˈixët pën mbëkaampy? 2) ¿Wiˈix mbudëkëyaˈanyëty parë xywyinˈixëdë mëtnaymyaayëbë?

¹⁵ Ko xywyinˈixët pën mbëkaampy. Mä 2 Korintʉ 6:14 ets 15 (käjpx) myiny tuˈugë käjpxwijën. Extëmë Pablo jyënany, yëˈë xytyukˈijxëm ko tuˈugë jäˈäy diˈib winmaapy extëmë Kristë, tim tëgatsy mët tuˈugë jäˈäy diˈib wyinmäˈänyˈajtypy tijaty yä naxwiiny. ¿Wiˈix mbäät xypyanëjkxyë tyäˈädë käjpxwijën ko xywyinˈixët pën mbëkaampy?

¹⁶ Ko xywyinˈixëdë mëtnaymyaayëbë. Mä 1 Korintʉ 15:33 (käjpx) myiny tuˈugë käjpxwijën. Tuˈugë jäˈäy diˈib winmaapy extëmë Kristë, kyaj nyaymyayëdët mëdë jäˈäy diˈib mbäät tyukmëjagamgeˈegyëtyë Dios. Nˈokpawinmäˈäyëm mäjaty mbäät nguytyuˈunëmë tyäˈädë käjpxwijën. Extëm nˈokpëjtakëm, ko nyajtuˈunëmë redes sociales o ko tuˈugë jäˈäy diˈib kyaj nˈixyˈäjtëm xyˈanmäˈäyëm mä Internet ets mëët nˈëyëˈëk nguyäjtëm.

17. ¿Tijaty nëjkx njëjpkudijëm pën wingon nˈijtëm mëdë Jyobaa?

¹⁷ ¿Tijaty mbäät xyˈawäˈktujkëm parë kyaj nmëwingoˈonëmë Jyobaa? Tuˈugë tekstë diˈib xyˈanmäˈäyëm ets nnaygyuentˈäjtëm, yëˈë Ebreeʉsʉty 6:1 (käjpx). Ko yä Pablo jyënaˈany ets nmastutëm “ja axëk jikyˈäjtën”, yëˈë yˈandijpy tijaty nduˈunëm diˈib kyaj tsyobääty, diˈib  kyaj xypyudëjkëm parë niˈigyë nmëwingoˈonëmë Jyobaa. Tyäˈädë tekstë mbäät xypyudëjkëm parë nˈatsoˈowëmbijtëmë tyäˈädë yajtëˈëwën: “¿Xypyudëjkëbëts diˈibëts yam nduumpy o ninuˈunëts xykyapudëkë? ¿Oyëdaa kots ngupëkëdë tyäˈädë tuunk parëts niˈigyë nganaratët? ¿Tikots kyaj mbäät nduˈukmuky mëdë jäˈäy diˈib jyayaˈoyëyandëbë tyäˈädë jukyˈäjtën?”.’

18. ¿Ti nëjkx ndukniwinmäˈäyëm pën wingon nˈijtëm mëdë Jyobaa?

¹⁸ Ko ndukniwinmäˈäyëm ets niˈigyë nmëduˈunëmë Jyobaa. Jesus ojts tnigajpxy tijaty mbäät ndukniwinmäˈäyëm (Mat. 6:33, TNM). Tuˈugë jäˈäy diˈib wingon ijtp mëdë Jyobaa, yëˈë jawyiin pyëjtakypyë Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën mä jyukyˈäjtën. Ko winmäˈänyoty nyaˈijtëmë tyäˈädë tekstë, yëˈë xypyudëjkëm parë nnijäˈäwëm extëm: “¿Oy kots nëjkxët mä unibersidad o kyaj? ¿Oy kots ngupëkëdë tyäˈädë tuunk?”.

19. Pën wingon nˈijtëm mëdë Jyobaa, ¿ti nëjkx nduˈunëm ko nmëdäjtëmë jotmay mëdë nmëguˈukˈäjtëm?

¹⁹ Ko nmëdäjtëmë jotmay mëdë nmëguˈukˈäjtëm. Ja käjpxwijën diˈibë Pablo myooy ja Dios mëduumbëty diˈib Roma, mbäät xypyudëjkëm ko nmëdäjtëmë jotmay mëdë wiinkpë (Rom. 12:18). Ninuˈun nbanëjkxëmë Jesus, nduˈunëmë mëjääw parë nˈijtëm tuˈugyë “mët nidëgëkyë jäˈäyëty”. Per ¿ti nduˈunëm ko nmëdäjtëmë jotmay mët tuˈugë jäˈäy? ¿Xytsyiptakxëm ngupëjkëm extëm wyinmay, o yaˈixyˈäjtëm extëm tuˈugë jäˈäy diˈib kyaj tsyiptunäˈäny? (Sant. 3:18).

20. ¿Tiko mijts niˈigyë xymyëwingonäˈänyë Jyobaa?

²⁰ Extëm nˈijxëm, Biiblyë kyäjpxwijën mbäät xypyudëjkëm parë nduˈunëm tijaty extëmë Diosë myëjääw xytyuˈumoˈoyëm. Tyäˈädë yëˈë xypyudëjkëm parë njukyˈäjtëm agujk jotkujk. Robert diˈib të yˈokˈyajmaytyakpë, jyënaˈany: “Kots niˈigyë nmëwingoonyë Jyobaa, tats mas oy njäˈäyˈajty mëdëtsë ngudëjk ets mëdëtsë nˈuˈunk nˈënäˈk”. Ëtsäjtëm, nan nëjkxëp nˈaxäjëmë kunuˈkxën pën nmëwingoˈonëm niˈigyë Jyobaa. Nan mbäät tyam agujk jotkujk njukyˈäjtëm, ets mä tiempë myiny kyëdaˈaky, nˈaxäjëm “ja jikyˈäjtën diˈibë tëyˈäjtënbë” (1 Tim. 6:19).