¿Wiˈix jyukyˈaty tuˈugë jäˈäy diˈib Diosë myëjääw tuˈumooyëp?
“Waˈan niduˈuk niduˈuk miits xymyëdattët ja mjot mwinmäˈäny extëm tmëdäjty ja Nintsënˈäjtëm Jesukristë” (FILIP. 2:5).
1, 2. 1) ¿Wiˈix ttukˈoyˈattë nmëguˈukˈäjtëm ko jyukyˈattë extëm tyuˈumoˈoyëdë Diosë myëjääw? 2) ¿Tijaty yaˈˈatsoowëmbitäämp?
TUˈUGË nmëguˈukˈäjtëm diˈib Canadá, jyënaˈany: “Kots nasˈixë etsëtsë Diosë myëjääw xytyuˈumoˈoyët, agujk jotkujkëts xyyajnayjawëty ets xypyudëjkëbëts parëts nwinguwäˈägë amay jotmay tuˈuk tuˈugë xëëw”. Jatuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib Brasil, jyënaˈany: “Agujk jotkujkëts kujk ngasäädëˈaty 23 jëmëjt mëdëtsë ngudëjk mët kots nasˈixëdë etsëtsë Diosë myëjääw xytyuˈumoˈoytyët”. Ets jatuˈuk diˈib Filipinas jyënaˈany ko agujk jotkujk nyayjyawëty ets oy nyaymyënëjkxyëty mët niˈamukë nmëguˈukˈäjtëm mët ko jyukyˈaty extëmë Diosë myëjääw tyuˈumoˈoyëty.
2 Extëm nˈijxëm, mëjwiin kajaa yajtukˈoyˈaty ko njukyˈäjtëm extëmë Diosë myëjääw xytyuˈumoˈoyëm. Per ¿ti mbäät nduˈunëm parë niˈigyë nyajnigëxëˈkëm ko xytyuˈumoˈoyëmë Diosë myëjääw? Min jawyiin nˈokjaygyujkëm wiˈixë Biiblyë tmaytyaˈagyë jäˈäy diˈib jukyˈäjtp extëmë Diosë myëjääw tyuˈumoˈoyëty. Mä tyäˈädë artikulo nˈatsoowëmbitäˈänëm tëgëëgë yajtëˈëwën: 1) ¿Wiˈix jyukyˈaty tuˈugë jäˈäy diˈibë Diosë myëjääw tuˈumooyë? 2) ¿Pënatyë yˈijxpajtën xypyudëkëyäˈänëm
parë nyajnigëxëˈkëm ko jukyˈäjtëm extëmë Diosë myëjääw xytyuˈumoˈoyëm? 3) ¿Wiˈix xypyudëkëyäˈänëm ko “nmëdäjtëm ja Jesukristë wyinmäˈäny”?¿WIˈIX JYUKYˈATY TUˈUGË JÄˈÄY DIˈIB DIOSË MYËJÄÄW TUˈUMOOYËP?
3. ¿Wiˈix tyëgatsyëty ja jäˈäy diˈib tuˈumooyëbë Diosë myëjääw mët ja diˈib yëˈëyë wyinmaapy tijaty tsyojkënyëˈajtypy?
3 Apostëlë Pablo nyimaytyak wiˈix tyëgatsyëty “ja jäˈäy diˈib tuˈumooyëbë Diosë myëjääw” mët “ja jäˈäy diˈib yëˈëyë wyinmaapy tijaty tsyojkënyëˈajtypy” (käjpxë 1 Corintios 2:14, 15, TNM). * Jyënany: “Ja jäˈäy diˈib yëˈëyë wyinmaapy tijaty tsyojkënyëˈajtypy, kyaj tyuˈumoˈoyëtyë Diosë myëjääw, kyaj tˈaxäjë tijatyë Diosë myëjääw yajkypy, pes parë yëˈë lokë winmäˈäny ets kyaj mbäät tnijawë”. “Per ja jäˈäy diˈib tuˈumooyëbë Diosë myëjääw, pyayoˈoytyaapy winë” ets myëdäjtypy “ja Jesukristë wyinmäˈäny”. Extëm nˈijxëm, Pablo ojts jyënaˈany ets njukyˈäjtëm extëm xytyuˈumoˈoyëm ja Diosë myëjääw. Per ¿wiˈix tyëgatsyëtyë tyäˈädë majtskpë jäˈäy?
4, 5. ¿Wiˈix nyigëxëˈëky tuˈugë jäˈäy diˈib yëˈëyë wyinmaapy tijaty tsyojkënyëˈajtypy?
4 Tuˈugë jäˈäy diˈib yëˈëyë wyinmaapy tijaty tsyojkënyëˈajtypy, duˈun wyinmay extëmë naxwinyëdë jäˈäy ets yëˈëyë myëmääy myëdajpy tijaty tyukˈoyˈatëp. Pablo ja ojts ttijy, “naxwinyëdë jäˈäyë wyinmäˈänyëty [...] diˈibë yˈaneˈempy nidëgekyë diˈibë kyajpyëm tmëmëdoy ja Dios” (Éfes. 2:2). Mayë jäˈäy yëˈë tyuundëp ti yˈijxtëp ttunyë wiink jäˈäy, en lugäär tpanëjkxtëdë Diosë yˈanaˈamën, yëˈë tyuundëp diˈib wyinmääytyëp ko oy. Tuˈugë jäˈäy diˈib yëˈëyë wyinmaapy tijaty tsyojkënyëˈajtypy, yëˈëyë myëjotmaybyatypy ja meeny sentääbë, wiˈixë wiink jäˈäy yˈokˈixëdët ets tnitsiptuny ja madakën diˈib wyinmaapy ko tmëdaty.
5 Pënaty yëˈëyë wyinmääytyëp tijaty tsyojkënyëˈäjttëp, yëˈë tyuundëp “diˈibë nyiniˈx kyëbäjk wyinmäˈänyˈäjttëp” (Gal. 5:19-21). Mä ja tim jawyiimbë neky diˈibë Pablo tyuknigajx ja Dios mëduumbëty diˈib Corinto, jap tnimaytyaky wixatyë tyäˈädë jäˈäy jyaˈayˈattë: tyuktëjkëdëp ko wiink jäˈäy tsyiptundë, yajnaywyäˈkxëdëbë jäˈäy, yajkujuundaktëbë wiinkpë, naymyëjäjtëdëp mä kuduunk justisë, kyaj tmëjˈixtë kutujkën ets yëˈëyë myëwiin myëjotëdëp ja käˈäy ukën. Nan kyaj ttundë mëjääw parë tjëjpkudijëdët diˈib axëëk (Prov. 7:21, 22). Judas jyënaˈany ko axtë kyaj tnekymyëdattë ja Diosë myëjääw (Juud. 18, 19).
6. ¿Wiˈix nyigëxëˈëky tuˈugë jäˈäy diˈib tuˈumooyëbë Diosë myëjääw?
6 Per tim tëgatsy ja jäˈäy diˈib tuˈumooyëbë Diosë myëjääw. Myëmääy myëdajpy wiˈix oy yˈitët mëdë Dios ets duˈun jyaˈayˈatäˈäny extëm yëˈë (Éfes. 5:1). Tyäˈädë yëˈë yˈandijpy ko tyuumbyë mëjääw parë wyinmay extëmë Jyobaa ets tˈixy tijaty extëm yëˈë. Jantsy jënäämp ko tamë Dios, ets wyintsëˈkëbë yˈanaˈamën mä jyukyˈaty tuˈuk tuˈugë xëëw (Sal. 119:33; 143:10). Nan yajnigëxëˈkypy ja oybyë jäˈäyˈäjtën diˈibë “espiritë santë” yajkypy en lugäär ttunët “diˈibë nyiniˈx kyëbäjk wyinmäˈänyˈäjttëp” (Gal. 5:22, 23). Min nˈokˈijxëm tuˈugë ijxpajtën diˈib mbäät xypyudëjkëm parë njaygyujkëm tidën yˈandijpy xytyuˈumoˈoyëm ja Diosë myëjääw. Tuˈugë jäˈäy diˈib jyantsy tsyojkënyëˈajtypyë xux koowk, mbäät njënäˈänëm ko yëˈë wyinmäˈänyˈajtypy, nanduˈun tuˈugë jäˈäy diˈib jyantsy tsyojkënyëˈajtypyë Diosë jyaˈa, nan yëˈë wyinmäˈänyˈajtypy.
7. ¿Wiˈixë Biiblyë tnimaytyaˈaky tuˈugë jäˈäy diˈib tuˈumooyëbë Diosë myëjääw?
7 Jesus jyënany ko ja jäˈäy diˈib jukyˈäjtp extëm Lukʉs 11:28 jyënaˈany: “Niˈigyë jyotkujkëty diˈibë myëdoodëp extëm ja Dios jyënaˈany es myëmëdoodëp”. Etsë Romanʉs 8:6 myaytyakypy tiko niˈigyë yˈoyëty ko njukyˈäjtëm extëmë Diosë myëjääw xytyuˈumoˈoyëm. Jyënaˈany: “Diˈibaty nayyäjkëdëp mët ja diˈibë nyiniˈx kyëbäjk tsyejpy, tyäˈädë jäˈäyëty patëdëp ja oˈkën. Per diˈibaty nnayyäjkëdëp mä yëˈë espiritë santë, tyäˈädë jäˈäyëty patëdëp ja jotkujkˈäjtën es ja jikyˈäjtën winë xëë winë tiempë”. Ko nbëjtakëmë jot winmäˈäny mä tijatyë Dios jyaˈäjtypy, ta mëët oy nˈijtëm tyam ets nnayjyäˈäwëm jotkujk, ets mä tiempë myiny kyëdaˈaky, nˈaxäjëm ja jukyˈäjtënë winë xëëwbë.
tyuˈumoˈoyëtyë Diosë myëjääw, agujk jotkujk yajpääty.8. ¿Tiko jyëjpˈamëty nduˈunëmë mëjääw parë nwinmäˈäyëm extëmë Jyobaa wyinmay?
8 Mä tyam njukyˈäjtëm, mbäät jantsy pojënë xynyinäjxëm extëmë naxwinyëdë jäˈäy wyinmaytyë. Pes kyaj wyinmaytyë extëmë Dios wyinmay, pääty tsojkëp nduˈunëmë mëjääw parë nguentˈäjtëmë jot winmäˈäny. Pën kyaj nyajtuktujkëm mëdë Jyobaa wyinmäˈäny, ta tyuktukët mëdë naxwinyëdë jäˈäyë wyinmäˈäny. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë kyaj duˈun njäjtëm? ¿Wiˈix mbäät mas niˈigyë nyajnigëxëˈkëm ko xytyuˈumoˈoyëmë Diosë myëjääw?
NˈOKPANËJKXËMË OYBYË IJXPAJTËN
9. 1) ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë njukyˈäjtëm extëm xytyuˈumoˈoyëmë Diosë myëjääw? 2) ¿Pënatyë oybyë yˈijxpajtënë nˈixäˈänëm?
9 Duˈun extëmë ënäˈkuˈunk tpanëjkxëdë ja tyääk tyeetyë yˈijxpajtën, nanduˈun mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtën pënaty jukyˈäjttë extëm tyuˈumooyëdë Diosë myëjääw. Per kyaj yˈoyëty nbanëjkxëmë yˈijxpajtën pënaty winmääytyëp extëmë naxwinyëdë jäˈäy (1 Kor. 3:1-4). Mä Biiblyë miimp majtsk pëkyë ijxpajtën, per min nˈokˈijxëmë oybyë ijxpajtën diˈib yäjkë Jacob, María etsë Jesus.
10. ¿Wiˈixë Jacob dyajnigëxëˈky ko yëˈë tuˈumooyë Diosë myëjääw?
10 Jacob nan pyatë jotmay extëm ëtsäjtëm. Ojts Gén. 28:10-15). Yajnigëxëˈk mëdë yˈääw yˈayuk ets mët tijaty tyuun ko yajtsobat ja Diosë wyandakën. Extëm nˈokpëjtakëm, ko Jacob wyinmääy ko ja myëgaˈax Esaú yaˈooganëp, ta tmënuˈkxtakyë Dios ets yaˈˈawäˈätspëtsëmëdët, duˈun tˈanmääy: “Mijts wäˈäts të mˈënäˈäny koojëts oy mëk xyajwimbitäˈäny, ets ko may ja nˈuˈunk nˈënäˈkëts xymyoˈojäˈäny. Duˈun xyajnimayëjaˈany ta nëëˈäjinën, käˈäpë tjëgyepy yajmëtsyowëtyën” (Gén. 32:6-12, MNM). Extëmë Jacob jyukyˈajty, yajnigëxëˈk ko jyantsy myëbëjk tijatyë Jyobaa tukwandakë.
ja myëgaˈax Esaú jyayaˈoogäˈänyëty, ets ja myëˈt awinˈëën tijaty tyuktuunë, perë Jacob yëˈë tuˈumooyë Diosë myëjääw oyë nety yajpääty mëdë jäˈäyëty diˈib kyaj wyinmaytyë extëmë Dios. Myëbëjk ti Dios tyukwandakë Abrahán, ets kyuentˈäjt ja fyamilyë diˈibë nety yaˈˈadëwaambyë tyäˈädë wandakën (11. ¿Ti xytyukˈijxëm ko María duˈunë nety jyukyˈaty extëmë Diosë myëjääw tyuˈumoˈoyëty?
11 Minë net nˈokˈijxëmë yˈijxpajtënë María. Jyobaa yëˈë winˈijxë parë dyajmaxuˈunkˈatëdë Jesus mët ko duˈunë nety jyukyˈaty extëmë Diosë myëjääw tyuˈumoˈoyëty. ¿Wiˈix nnijäˈäwëm? Ko yajkujäˈäyë wiˈix ojts tmëjkugäjpxë Jyobaa ko ojts tninëjkxy ja Elisabet ets ja Zacarías (käjpxë Lukʉs 1:46-55). Extëmë María jyënany, yëˈë xytyukˈijxëm ko mëk ttsojkënyëˈajtyë Diosë yˈAyuk, ets ko nyijäˈäwëbë nety yajxon wiˈix jyënaˈany ja Diosë jyaaybyajtën (Gén. 30:13; 1 Sam. 2:1-10; Mal. 3:12). Ko María mëdë José pyëjktë, kyaj yˈijt tsyënääytyë, jaanëm ko netyë Jesus të myaxuˈunkˈaty. Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko nimajtsk yëˈë jëjpˈam pyëjtaktë ti Jyobaa tsyojkypy ets kyaj tijaty yëˈëjëty tsyojktëp (Mat. 1:25). Nuˈun ja xëëw tiempë nyajxy, María ojts yajxon tmëdoowgukë tijatyë Jesus tyuun ets tijaty myaytyak, ets “tpëjkeˈky tëgekyë mä jyot wyinmäˈäny” (Luk. 2:51). Jyantsy nyijawëyan tijaty yajwandak mä ja Mesías. Pääty, oy ko nbanëjkxëmë yˈijxpajtën ets nwinmäˈäyëm wiˈix mbäät nbëjtakëm jawyiin tijatyë Dios tsyojkypy.
12. 1) ¿Wiˈixë Jesus ojts tpanëjkxë Tyeetyë yˈijxpajtën? 2) ¿Wiˈix mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtën? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky).
12 Minë net nˈoknimaytyakëmë Jesus. Nipënnëm duˈun tkanasˈixë etsë Diosë myëjääw tyuˈumoˈoyëdët extëmë Jesus. Nuˈun jyukyˈajty yä Naxwiiny ets Dios mëduuny, yajnigëxëˈk ko yëˈë tuˈumooyë Diosë yˈanaˈamën ets yëˈë tyuun tijatyë Tyeety tsyojkypy (Fwank 8:29; 14:9; 15:10). Extëm nˈokpëjtakëm, nˈokˈijxkijpxyëm wiˈixë Isaías tnimaytyaˈaky ja Jyobaa pyaˈˈayoˈowën mët extëmë Marcos tkujäˈäyë (käjpxë Isaías 63:9; * Markʉs 6:34). ¿Nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë Jesus ets nbaˈˈayoˈowëm pënaty yajtëgoyˈäjttëp? ¿Jamë jot winmäˈäny nbëjtakëm mä ngäjpxwäˈkxëm ets ndukniˈˈijxëmë jäˈäy ja Diosë Kyutujkën? (Luk. 4:43). Ko duˈun nduˈunëm, yëˈë nety nyajnigëxëˈkëm ko jukyˈäjtëm extëm xytyuˈumoˈoyëmë Diosë myëjääw.
13, 14. 1) ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë nmëguˈukˈäjtëmë ijxpajtën diˈib tuˈumooyëdëbë Diosë myëjääw extëmë Jesus? 2) Nimaytyäˈäk tuˈugë eksperiensyë.
13 Tyam, nan ta nimayë nmëguˈukˈäjtëm diˈib kajaa të dyaˈoyëdë jyaˈayˈäjtën parë tmëbäädäˈändë Jesusë jyaˈayˈäjtën. Yëˈëjëty jyantsy tyukxondaktëp mä kyäjpxwäˈkxtë, jantsy oyjyaˈayëty, paˈˈayoowdëp ets kanäk pëky tmëdattë oybyë jäˈäyˈäjtën. Pokyjyaˈay yajpäättë extëm niˈamukë, per tyuundëbë mëjääw parë dyajmëjwindëkëdë oybyë jäˈäyˈäjtën. Rachel diˈib tsënaapy Brasil, jyënaˈany: “Duˈunëts ijty njantsy nyayxyoxäˈänyëty extëm ja wit jyemybyëtsëmy. Ets päätyëts ijty kyaj tsuj yajxon nnayxyoxyëty. Per kots nnijäˈäwë tëyˈäjtën, tats njaygyujkë ko tsojkëbëts nasˈixët parëts xytyuˈumoˈoyëdë Diosë mëjääw. Ojtsëts xytsyiptakxë nnayajtëgatsëdët, per mas
jotkujkëts nnayjyäˈäwë ets ndukxondakypyëtsë njukyˈäjtën”.14 Per tëgatsy ja jotmay diˈib pyatë Reylene, diˈib tsënaapy Filipinas. Yëˈë Testiigë nety, per jamë wyinmäˈäny tpëjtaky mä unibersidad ets tpäädäˈänyë oybyë tyuunk parë ttukˈoybyëtsëmäˈänyë tyäˈädë jukyˈäjtën. Yëˈë jyënaˈany: “Kyajts jëjpˈam nekypyëjtaky tijatyëtsë nety ndunaampy mä Diosë tyuunk. Per tats nbëjkyë kuentë ko tam diˈibëts xytyëgoyˈäjtxëp, diˈib mas jëjpˈam ets kyaj dyuˈunëtyëts ja nduunk. Tats jatëgok jëjpˈam nbëjtakyë Jyobaa tyuunk”. Desde jaa, Reylene tmëbëkyë Jyobaa wyandakën diˈib yajpatp mä Matewʉ 6:33, 34, ets duˈun dyakyë oybyë ijxpajtën. Yëˈë jyënaˈany ko seguurë yˈity ko Jyobaa kuentˈatanëp. Waˈan mä nduˈukmujkëm jyapˈatyë nmëguˈukˈäjtëm diˈib nanduˈun të ttundë. Ko nˈijxëm wiˈix tpanëjkxëdë Jesusë yˈijxpajtën, ¿këdii nanduˈun ndunäˈänëm? (1 Kor. 11:1; 2 Tes. 3:7).
NˈOKMËDÄJTËM “JA JESUKRISTË WYINMÄˈÄNY”
15, 16. 1) ¿Ti mbäät nduˈunëm parë njäˈäyˈäjtëm extëmë Kristë? 2) ¿Wiˈix mbäät njäjtëm nwinmäˈäyëm extëmë Jesus?
15 ¿Wiˈix mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë Kristë? Biiblyë xyˈanmäˈäyëm mä 1 Korintʉ 2:16 ets “nmëdäjtëm ja Jesukristë wyinmäˈäny”. Ets mä Filipʉs 2:5 jyënaˈany: “Waˈan niduˈuk niduˈuk miits xymyëdattët ja mjot mwinmäˈäny extëm tmëdäjty ja Nintsënˈäjtëm Jesukristë”. Pääty parë nˈijtëm extëmë Kristë, tsojkëp nnijäˈäwëm wiˈix jyaˈayˈajty, wiˈix wyinmääy ets wiˈix tijaty ttuuny. Diˈibë Jesus niˈigyë myëmääy myëdäj, yëˈë wiˈix oy yˈitët mëdë Dios. Ko njäˈäyˈäjtëm extëm yëˈë, ta niˈigyë nmëwingoˈonëmë Jyobaa. Pääty jëjpˈam ets njäjtëm nwinmäˈäyëm extëmë Jesus.
16 ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm? Ja Jesusë yˈëxpëjkpëty ojts tˈixtë ja miläägrë diˈib tyuun, wiˈix tyukniˈˈijxë, wiˈix jyaˈayˈajty mët oytyim pënëty ets wiˈix tpaduunyë Diosë tyëyˈäjtën. Pääty jyënandë: “Ëëtsëty, apostëlëty, testiigëts nidëgekyëty diˈibë Jesus tyuun” (Apos. 10:39). Ëtsäjtëm tyam kyaj mbäät ndimˈijxëmë Jesus. Perë Jyobaa ojts dyajkujayëty mä Matewʉ, Markʉs, Lukʉs etsë Fwank tijatyë Jesus tyuun parë mbäät yajxon nnijäˈäwëm wiˈix jyaˈayˈajty. Ko ngäjpxëm ets nbawinmäˈäyëm, ta nnijäˈäwëm wiˈix wyinmay. Duˈun nbaduˈunëmë tyäˈädë käjpxwijën: “Kristë [...] xymyoˈoyëm tuˈugë ijxpajtën es nbaduˈunëm yëˈë” ets “miits mmëdattë ja winmäˈäny” extëmë Kristë (1 Peed. 2:21; 4:1).
17. ¿Wiˈix ndukˈoyˈäjtëm ko nwinmäˈäyëm extëmë Jesus?
17 ¿Wiˈix ndukˈoyˈäjtëm ko nwinmäˈäyëm extëmë Jesus? Nˈokpëjtakëm tuˈugë ijxpajtën. Ko njëˈxëmë jeˈxy pëky diˈib xyˈoytyuˈunëm, pyudëjkëbë niniˈkx këbäjk. Nanduˈun jyaty ko nyajtuktujkëmë jot winmäˈäny mëdë Kristë wyinmäˈäny, xypyudëjkëm parë oy nˈijtëm mëdë Dios. Ets duˈun wanaty wanaty nmëwinmäˈänybyatëm tixyëbë Jesus tyuumpy mä tuˈuk tuˈugë jotmay. Tyäˈädë yëˈë xypyudëjkëm parë nduˈunëm diˈibë Dios tyukjotkëdäˈägëp, diˈib ok kyaj axëëk xyyajnayjäˈäwëm. ¿Këdii taaˈäjtp kanäk pëky tiko mbäät “nnayyajtëgäjtsëm extëmxyëbë Jesukristë nwitˈäjt nijamˈäjtëm?” (Rom. 13:14).
18. ¿Tijaty të nnijäˈäwëm mä tyäˈädë artikulo?
18 Mä tyäˈädë artikulo të nˈijxëm tidën yˈandijpy njukyˈäjtëm extëm xytyuˈumoˈoyëmë Diosë myëjääw, etsë yˈijxpajtënë Dios mëduumbëty diˈib tuˈumooyëdë. Nan të nˈijxëm wiˈix xypyudëjkëm parë nwinmäˈäyëm extëmë Jyobaa ets niˈigyë nmëwingoˈonëm ko nmëdäjtëm “ja Jesukristë wyinmäˈäny”. Per ¿wiˈix mbäät nbëjkëmë kuentë pën wingon nyajpatëm mëdë Jyobaa? ¿Tijaty mbäät nduˈunëm parë niˈigyë nmëwingoˈonëm? ¿Wiˈix njukyˈatäˈänëm tuˈuk tuˈugë xëëw ko wingon nyajpatëm mëdë Jyobaa? Tyäˈädë yaˈˈatsoowëmbitäˈäny mä jatuˈukpë artikulo.
^ parr. 3 1 Corintios 2:14, 15, TNM: “Per ja jäˈäy diˈib yëˈëyë wyinmaapy tijaty tsyojkënyëˈajtypy, kyaj tyuˈumoˈoyëtyë Diosë myëjääw, kyaj tˈaxäjë tijatyë Diosë myëjääw yajkypy, pes parë yëˈë lokë winmäˈäny ets kyaj mbäät tnijawë, jaˈko yajpayoˈoy mëdë Diosë myëjääw. Per ja jäˈäy diˈib tuˈumooyëbë Diosë myëjääw, pyayoˈoytyaapy winë, per yëˈë nituˈugë yetyëjk kyapayoˈoyëty”.
^ parr. 12 Isaías 63:9: “Nuˈun jyejky ja kyëjx tyujkën nanduˈun yëˈë kyëjxy tyujky. Ets ja kyugajpxy yëˈë yajnitsokëdë. Mët ko tsyojkëdë ets pyaˈˈayoowëdë, ta jyuuybyëtsëëmëdë, ets yëˈë wijtsëˈkëdë ets ojts myënëjkxëdë nuˈun ja xëëw tiempë nyajxy”.