Japëts nmaxuˈunkˈäjty Quebec, mä tuˈugë siudad diˈib Canadá mä yajkajpxyë francés. Yëˈëts ndääkˈäjt ndeetyˈäjttë Louis mëdë Zélia, ets mëkëts xytsyojktë. Ndeetyëts kyaj ijty nëgoo yˈaˈëw yˈagäjpxëty, per jantsy nekykyäjpxäämp ijty. Ets ëjts nëgooyëts ijty njäˈäyanë ets diˈibëts xëmë ntsojkënyëˈäjt, yëˈëts ndunäˈäny periodistë.

Kotsë njëmëjt naa 12, ta myiiny tuˈugë jäˈäy mätsë ndëjk diˈibëtsë nety mëdë ndeety tyuny, yëˈë Rodolphe Soucy mëdë myëtnaymyaayëbë. Nimajtsk ak Testiigë nety, ëjts kyajtsë nety nëgoo ndimnijawë pënën yëˈëty, ets nan kyajtsë nety nëgoo ndimnijawëyaˈanyë tadë relijyonk. Per diˈibëts nˈoyˈijx, yëˈë ko jantsy oyjyaˈayëty ets ko tsuj yajxon tˈatsoowëmbijttë mëdë Biiblyë tijatyëts nyajtëëwdë. Ja ndääk ndeetyëts nan yˈoyˈijxtë, ta jyënandë ko yˈëxpëkandëbë Biiblyë.

Mä tadë tiempë, japëtsë nety nˈëxpëkyë sekundaaryë mä tuˈugë eskuelë diˈibë katolikëtëjk jyaˈäjttëp. Ets näˈäganäˈätyëtsë nety ndukmëtmaytyaˈagyë nmëguˈuktëjk tijatyëts njäjtypy mä Biiblyë. Per ok, tats ja nmaˈestrëtëjk diˈibë nety nanduˈun tuundëp teety, xymyëdoowmaytyaktëts. Niduˈugë tyäˈädë maˈestrë en lugäär dyajtunëdë Biiblyë parë tjëjpkugäjpxët tijatyëtsë nety nmaytyakypy, jyënany mäts ja nmëguˈuktëjk ko jantsy kujuunëts. Ko duˈun jyajty, axëëgëts njantsy nyayjyäˈäwë, per xypyudëjkëts parëts nˈixët ko tijatyëts jap yajtukniˈˈijxëdëp kyaj tyuˈugyë mët extëmë Biiblyë jyënaˈany. Tats nbëjky kuentë ko kyajts jap mbäät nekyˈëxpëky. Ja ndääk ndeetyëts xymyooytyëtsë permisë parëts wiinktsoo nˈeskuelëˈatët.

Duˈunyëmëts nˈëxpëjkyë Biiblyë, per kyajts pojˈam nwimbejty mët ko tsëˈkëbëtsë nety nëjkxët ëwäˈkx  käjpxwäˈkxpë winjëën windëjk. Ja katolikëtëjk, yëˈë diˈibë nety anaˈamdëp ets mëkë nety tjantsy myëtsipˈattë ko yajkäjpxwaˈkxyë Diosë yˈayuk. Maurice Duplessis, yëˈë nety nyiwintsënˈäjtypy politikë jap Quebec, per tuˈugyë nety mëët nyayaˈityëty ja katolikëtëjk, yëˈë pyuwäˈkë ja mayjyaˈay parë tnibëdëˈktë ja Testiigëtëjk ets axtë ttuundë axëëk. Mä tadë tiempë, tsojkëbë netyë jotmëkˈäjtën parë nëjkxëm ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë.

Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈibëts xypyudëjkë parëts kyaj nëgoo nekytsyëˈkë, yëˈë John Rae diˈibë nety të yˈotsy mä Eskuelë diˈib Galaad klase numero 9. Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm, nëgooyë nety tnijäˈäwënë tijaty, per jantsy yujy jantsy tudaˈaky. Tim näˈätyëts xymyooyë käjpxwijën, per xytyukniˈˈijxëts tijaty mët ja yˈijxpajtën. Kyaj nety nëgoo tjatyë francés, päätyëts ijty xëmë njamyëdaty ko nyijkxy ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë. Kots xëmë njamyëdäjty, yëˈëts xypyudëjkë parëtsë nwinmäˈäny nbëjtaky etsëts nDestiigëˈatët. Jats nnëbejty 26 äämbë mayë 1951 ko nety të nyäjxnë mäjk jëmëjt mäts tim ogäˈän nmaytyaky mët ja Testiigëty.

Niwaanëtsë nety nduˈukmuktë jap Quebec, per ja nimaybyë nmëguˈukˈäjtëm ak prekursoorë nety tyundë. Ets yëˈëts diˈib xypyudëjkë parëts nanduˈun ndunët. Mä tadë tiempë, yëˈëyëts ijty nyajtuundëbë Biiblyë kots nëjkxtë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë tëjkmdëjkm. Ets kom kyaj nety ti ëxpëjkpajn pyëtsëmy, tsojkëbëtsë nety njattët nyajtundët yajxonë Biiblyë. Päätyëts nduunyë mëjääw parëts njäjtyë tekstë diˈibëts mbäät xypyudëkë etsëts ntsiptunët ja tëyˈäjtën. Per mayë jäˈäy kyaj nety tkäjpxäˈändë wiinkpë Biiblyë diˈib kyaj yajkupëky tsäjptëgoty.

Mä jëmëjt 1952, tats nbëjky mëdë Simone Patry, tuˈugë kiixy diˈib jantsy oy Dios mëduump ets diˈib nanduˈun tsënaapy Quebec. Tats ojts nëjkxtë tsënaabyë Montreal, ets kyajnëmtsë nety nyaˈˈabattë tuk jëmëjt kots nbattë tuˈugë nëëxuˈunk diˈibëts nxëëwmooytyë Lise. Jats nmastuty ja prekursoorˈäjtk mätsë nety ndimpëkanë, per duˈunyëts mëdë Simone adëyë ja njukyˈäjtënë ojts nyajnëjkxtë parëts mbäät mas niˈigyë nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxtë ets nˈyoˈoytyëts reunyonk.

Ja nyajxy mäjk jëmëjt parëts jatëgok ndukniwinmäˈäyë ndunët prekursoor. Mä jëmëjt 1962, tats nˈojtsy mä Eskuelë parë Mëjjäˈäytyëjk ets diˈib Pudëjkëdëp. Tyäˈädë eskuelë jap tyuunë mä Betel diˈib Canadá, ets ja jyejky tuk poˈo. Yëˈëts tuˈugyë mëët nˈijty mä kuartë ja nmëguˈukˈäjtëm Camille Ouellette. Xyyajmonyˈijx xyyajmonyjyäˈäwëts wiˈixë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm tjantsy jyotmoˈoyë Dios tyuunk, oyë nety jyamëtyë kyudëjk etsë yˈuˈunk  yˈënäˈk. Jap Quebec, kyaj nety nëgoo nmëguˈukˈäjtëm diˈib duˈun yajˈyaak yajpattëbë yˈuˈunk yˈënäˈk ets nanduˈun tyundët prekursoor. Perë Camille tunäämbë nety duˈun. Nuˈunëts mët tuˈugyë nyajpaty, xyˈanmääyëts parëts nˈixët pën mbäädëts jatëgok nduny prekursoor. Ko nyajxy majtsk poˈo tëgëk poˈo, tats nwinmääy ko mbäädëts jatëgok nduny prekursoor. Näägë nmëguˈukˈäjtëm jyënandë ko kyaj yˈoyëty diˈibëtsë nety ndunaampy, per tuundëjkëts jatëgok prekursoor, pes ijtpëtsë nety seguurë ko Jyobaa xykyunuˈkxäämbëts kots niˈigyë nyajmëjwindëjkë tyuunk.

Mä jëmëjt 1964, tats nduundëjkëdë mëdë Simone prekursoor espesial jap Quebec, ja lugäär mätsë nety të nmaxuˈunkˈattë. Japëts nduundë nuˈun ja xëëw jëmëjt nyajxy. Mä tadë tiempë, kyaj nety nëgoo jäˈäy tnekymyëtsipˈattë ja Diosë tyuunk extëm ijty.

Tëgok, tats nyajmäjtsy sääbëdë tsuu mä tuˈugë käjpnnuˈunk diˈib xyëwˈäjtypy Sainte-Marie, diˈib myëwingonˈäjtypyë Quebec. Tats tuˈugë polisiyë ojts xymyënëjkxy mä nety yajpääty ja wyintsën, tats xytsyuumdë mët ko kyajtsë nety të nˈamdoyë permisë parëts nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxët tëjkmdëjkm. Ok, tats ojts xymyënëjkxtë mä tuˈugë fes diˈib xyëwˈäjtypy Baillargeon, diˈib xyˈatsëˈkëm ko nwinguwäˈkëm. Tyäˈädë jäˈäy tats xyyajtëëy pënëts nˈabogaadëˈataampy. Tats nˈatsooy ko yëˈë Glen How, * tuˈugë Testiigë diˈib mayë jäˈäy ixyˈäjtëp. Ta tyäˈädë fes jyënany tsëˈëgë tsëˈëgë: “Kyaj, kyajxyëp yëˈëjëty”. Ets pääty duˈun jyënaˈany mët ko tyäˈädë abogaadë të nety myadaˈaky mä të tnitsiptuny nimayë nmëguˈukˈäjtëm. Ko waanë yˈijty, ta ja yajkutujkpë jyënany ko kyaj tyëyˈäjtënëty diˈibëtsë nety të nyajtukniwäämbety.

Kom yajmëtsipˈäjttëbë nety ja Dios mëduumbëty jap Quebec, pääty tsyiptaky yajpäädët tuˈugë oybyë tëjk mäts mbäät nduˈukmuktë. Ja nmëguˈukˈäjtëm yëˈëyë pyattë tuˈugë tuktëjk mä jäˈäyë kyarrë dyaˈity, per ko myiinë ja xuxpoˈo, nëgooyë tyitykyˈäjnë. Ja nmëguˈukˈäjtëm yëˈëyë nety yajmëjjëdëp tuˈugë estufë parë mbäät nyayˈajokxëdë. Mä kyatsondaˈakynyëm ja reunyonk, tats ijty ndukˈabikëdë ja estufë etsëts nimaytyäˈäktë eksperiensyë.

Jantsy oy jantsy tsuj ko nˈijxëm nuˈunën të myëjwiin të kyajaajë mä yajkäjpxwaˈkxyë Diosë yˈayuk. Mä jëmëjt 1960 axtë 1969, kyaj nety myayëty ja tuˈukmujkën ets niwanaty tyuˈukmuktë nuˈun ja it lugäärë diˈib naa japyë yajpatp Quebec, diˈib Côte-Nord ets diˈib Gaspé. Per tyam, nuˈunë tyäˈädë it lugäär të nyimayëdë nmëguˈukˈäjtëm ets tyuˈukmuktë mä jëën tëjkë jantsy tsujjatypyë diˈib të yajkojy.

Mä jëmëjt 1970, tats mëdë Simone nyaˈˈanmääytyë parëts ndundët sirkuitë, ets 1973, tats nduundëjkëdë distritë. Mä tadë tiempë, mëjwiin kajaats tijaty xytyukniˈˈijxëdë nmëguˈukˈäjtëm extëmë Laurier Saumur * etsë David Splane. * Koogoo ijty jyëjpkëxy ja asamblee, tats mëdë David nimaytyäˈäktë wiˈixëts mbäät mas oy ndiskursarattë. Njamyejtsypyëts kots tëgok xyˈanmääy: “Léonce, jantsy oyëts të nmëdoy extëm të xyˈakˈyajnaxyë mdiskursë. Oy extëm të  xytyuny, per ëjts tëgëëkxyëbëtsë ndiskursë jam të nyajpëtsëmy”. Nëgooyëts ijty nipiiw nikoonë ja diskursë, pääty tsojkëbëtsë nety njatët parëts yëˈëyë nimaytyäˈägët diˈib jëjpˈam.

Ja diˈib tuundëp distritë, yëˈë ijty nyikëjxmˈäjttëp parë nëjkx tmëjääwmoˈoytyë pënaty tuundëp sirkuitë. Per kom may ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib Quebec xyˈixyˈäjttëbëts, pääty ak ëjtsëts ijty xymyëtpëtsëmandëp ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë. Ets ëjts, nan njantsy pyanëjkxandëbëts ijty, per kyajts nëgoo ja tiempë nˈokmëdäjnë parëts nmëjääwmoˈoyët ja sirkuitë. Tëgok, tats tsuj yajxon xyˈanmääy tuˈugë sirkuitë: “Kyaj wyiˈixëty ko mëdë nmëguˈukˈäjtëm xyyajnaxyë tiempë, per këdii xyjyaˈaytyëgoy ko mä tyäˈädë sëmään ëjts xykyuˈijxëp. Nan nyajtëgoyˈajtypyëts parëts xymyëjääwmoˈoyët”. Kots tsuj yajxon xymyooy ja käjpxwijën, yëˈëts xypyudëjkë parëts ja ndiempë nyajtunët duˈun mä ja nmëguˈukˈäjtëm ets mä ja sirkuitë.

Mä jëmëjt 1976, jats nguˈijx ngubatë tuˈugë mëj ayoˈon, päˈämbajtëts mëjtaˈaky ja ngudëjk, ets ta yˈoˈky. Jantsy oyëtsë ngudëjk jyaˈayˈajty, xëmë ojts tmëmay tmëdäjˈyë wiink jäˈäy ets mëk ttsojkyë Jyobaa. Nmëmadakëts ja jäj jëmuˈumën mët kots nyajnäjxy kajaa nxëëw ndiempë mä Diosë tyuunk, ets nguˈëˈëw ngukäjpxëbëtsë Jyobaa kots xytyukˈijxyë tsyojkënë ets kots xypyudëjkë nuˈunë tadë tiempë nyajxy. Ok, tats nbëjky mëdë Carolyn Elliott, tuˈugë prekursoora diˈibë nety të jyaˈty Quebec parë jap tyunäˈäny, yëˈë kyajpxypyë inglés ets jantsy tyukˈijty jyantsy tyukxoombyë Diosë tyuunk. Carolyn, yëˈë tuˈugë toxytyëjk diˈib mbäät oypyënëty myëwingonyëty ets jyantsy myëmääy jyantsy myëdajpyë wiink jäˈäy, ets mas niˈigyë ja diˈib wintsoytyuˈun o ja diˈib nayjyäˈäwëdëp naytyuˈuk. Carolyn, mëjwiin kajaats xypyudëjkë mäts nduny sirkuitë.

Eneerë mä jëmëjt 1978, tats nyaˈˈanmääy parëts nyaˈëxpëkët mä ja tim jawyiimbë Eskuelë parë Prekursoor jap Quebec. Xyjantsy tyuktëjkëtsë tsëˈëgë mët ko ninäˈänëmtsë nety nganëjkxy mä tyäˈädë eskuelë ets kyajnëmëts nety nˈixy ja liibrë, ak jemyë nety tukëˈëyë, duˈun parë ëjts ets nanduˈun parë ja diˈib ëxpëkandëp. Per diˈib tyukˈoy, yëˈë ko tapë nety nimay ja prekursoorëty diˈib tijaty jyäjt nyijäˈäwëdëp. Pääty, oyëtsë nety ëjts nyaˈëxpëky,  mëjwiin kajaajëts xytyukniˈˈijxëdë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm.

Nan ja mä jëmëjt 1978, tyuunë Asamblea Internacional diˈib xëwˈäjt “Fe victoriosa”, mä Estadio Olímpico diˈib Montreal. Ninäˈänëmë nety duˈun kyatunyëtyë asamblee jap Quebec, pes ja tyuˈukmujktë, naxy 80 milë jäˈäy. Ëjts yajtuknipëjk parëts nmëtmaytyäˈägët ja diˈib yajpëtsëëmdëbë notisyë ets nimayëts nmëtmaytyaktë tyäˈädë jäˈäyëty. Agujk jotkujkëts nnayjyäˈäwë wiˈix jantsy oy jantsy tsuj ojts xynyigäjpx xynyimaytyakëm. Jats näjxtë mä raadyë ets mä telebisionk, naxy 20 oorë, ets mëgoˈpxˈam dyajpëtsëëmdë neky. Ko duˈun tyuun jyäjtë, ta mas niˈigyë jäˈäy tˈixyˈäjttë Jyobaa ets ja kyäjpn.

Mä jëmëjt 1996, mëjwiin kajaatsë njukyˈäjtën tyëgäjtsy. Desde kots nnëbejty, japyëtsë nety jeˈeyë të nduny Quebec mä yajkajpxyë francés. Per tats nyajkëjxy parëts nëjkx nduny distritë jap Toronto mä yajkajpxyë inglés. Mëkëts ntsëˈkë nyajnaxëdëtsë ndiskursë inglés mët ko tety wakyëtsë nety ngajpxy. Tsojkëbëtsë nety janääm jatsojk nmënuˈkxtäˈägëdë Jyobaa etsëts mas niˈigyë ndukˈijxpatët.

Tyam, mbäädëts njënäˈäny ko agujk jotkujkëts majtsk jëmëjt nduuny jap Toronto. Carolyn, maˈkxtujkën myëëdëts xypyudëjkë parëts oy nyayjyawëdët mäts nˈingleskajpxy. Etsë nmëguˈukˈäjtëm nan xypyudëjkëdëts ets xymyëjääwmooytyëts. Netyëts nbattë nimayë nmëtnaymyaayëbë.

Koogoo ijty tpääty ja asamblee de sirkuitë, kanäk pëkyëts tijaty njantsy tyukniwitsë, per nan nëjkxpëts ijty biernës tsuu ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë tëjkmdëjkm. Waˈan näägë nmëguˈukˈäjtëm nyayyajtëëwëdë tikots nëjkxy ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë mä meerë ja asamblee tpääty ets mä kyaj tiempë yajmëdaty. Per xymyëjääwmoobyëts ijty kots nëjkx mëdë jäˈäy ngajpxy nmaytyaˈaky. Ets axtë tyambäät jantsy oyëts nnayjyawëty kots nëjkxy ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë.

Mä jëmëjt 1998, tats nyajkajxtë prekursoor espesial jap Montreal mëdë Carolyn. Kanäk jëmëjtëts nikëjxmˈäjty parëts ndukniwitsët wiˈix mbäät yajkäjpxwaˈkxyë Diosë yˈayuk mä mayjyaˈay yajpäättë etsëts nmëtmaytyäˈägët pënaty yajpëtsëëmdëbë notisyë parë kyaj pën tnekyˈaxëkˈixëdë Jyobaa tyestiigëty. Tyam mëdë Carolyn njantsy tyukmëtmaytyäˈägandëbëtsë Diosë yˈayuk pënaty jäjttëp Canadá, pes jyantsy nyijawëyandëp mas niˈigyë Biiblyë.

Kots nbawinmay nuˈunëts kujk nDestiigëˈaty 68 jëmëjt, mëjwiin kajaajëts nmëjjawë. Jantsy agujk jotkujkëts nnayjyawëty kots të njaty wiˈixëts ndukxondäˈägët mäts nˈëwaˈkxy ets wiˈixëts nbudëkët nimayë jäˈäy parë tnijawëdët ja tëyˈäjtën. Ets ja nëëxëts Lise, tuundëjkëdë prekursoor regulaar ko ja yˈënäˈkuˈunk yaˈktääytyë. Agujk jotkujkëts nnayjyawëty kots nˈixyë Lise, duˈunyëm ttukxondaˈagyë Diosë tyuunk. Ets nguˈëˈëw ngukäjpxëbëtsë nmëguˈukˈäjtëm diˈibëts xymyooytyë oybyë ijxpajtën etsë ëwij käjpxwijën, pes xypyudëjkëdëts parëts nyajkëktëkët ja naymyaayë mëdë Jyobaa etsëts ndunët ja tuunk diˈibëts yajtuknipëjk mä nyax kyäjpn. Nan tëts njaty ko net mbäät nmëduˈunˈadëtsëmë Jyobaa mä ja nyax kyäjpn xypyëjtakëm, pën ndukˈijxpajtëm ja yˈespiritë santë (Sal. 51:11). Duˈunyëmëts nguˈëwëyaˈany ngukäjpxëyaˈanyë Jyobaa kots xyyajtuny parëtsë xyëëw nyajmëjpëtsëëmë (Sal. 54:6).