1. ¿Wiˈixë Jesus tˈatsooy ja yˈëxpëjkpëty ko yajtëëwëdë näˈä myinäˈänyë kutëgoˈoyën, ets wiˈix tˈakˈanmääy?

 JAWAANË nety yˈaktëgoyˈaty mä Jesus yˈooganë ko nimäjtaxk ja yˈëxpëjkpëty yajtëëwëdë ti mbäät ttukˈijxwëˈëmdë “ko pyatnëp ja tiempë mä jyëjptëgoyaˈanyë yäˈädë jukyˈäjtën” (Mat. 24:3, TNM). Waˈan duˈun yajtëëwëdë mët ko nyijawëyandëbë nety näˈä kyutëgoyaˈany ja Jerusalén käjpn ets ja templë. Extëmë Jesus yˈatsoowëdë, yëˈë nety nanduˈun myaytyäˈägaampy ko pyatnëp ja tiempë “mä jyëjptëgoyaˈanyë yäˈädë jukyˈäjtën”. Pääty tˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Ja xëë es ja oorë nipën tkanijawë, ni yëˈë Diosë yˈanklësëty es ni ëj, ja Diosë yˈUˈunk, yëˈëyë dëˈën jeˈeyë nyijäˈäp ja DiosTeety”. Ta tˈakˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Wëˈëmdë miitsëty wijˈyëty es mnayjyëjpˈixëdëp” (Mar. 13:32-37).

2. ¿Tiko nety jyëjpˈamëty nyayaˈitëdët wijy kejy ja judiyëtëjk?

² Ja judiyëtëjk, tsojkëbë nety nyayaˈitëdët wijy kejy parë nyitsoˈoktët. Jesus tukmëtmaytyakëdë wiˈixë nety mbäät tpëktë kuentë ko wingoonëp mä kyutëgoyaˈanyë Jerusalén käjpn ets ja tyemplë. Pes duˈun tˈanmääy: “Ko xyˈixtët ja Jerusalén käjpn nyadujktäˈäy mët ja soldäädëty, të nety tpääty mä kyutëgoyaˈany”. Ets ko tsojkëbë nety kyaˈaktët ets nyëjkxtët “jagam yugoty” (Luk. 21:20, 21). Pënaty duˈun tyuundë, ojts nyitsoˈoktë ko ja Romanë jäˈäy dyajkutëgooytyë Jerusalén käjpn.

3. ¿Ti nˈixäˈänëm mä yäˈädë artikulo?

 ³ Tyam yëˈë ndukjukyˈäjtëm ja tiempë mëdiˈibë jëjpkëxanëp. Pääty tsojkëp nnaygyuentëˈäjtëm ets nnayaˈijtëm wijy kejy extëm ja Dios mëduumbëty mëdiˈibë mä primer siiglë. Mä yäˈädë artikulo yëˈë nˈixäˈänëm ko tsojkëp nnayaˈijtëm wijy kejy ko nˈijxëm tijaty ja tuun jäjtëp abëtsëmy nyaxwinyëdë. Nanduˈun yajnimaytyäˈägäˈäny wiˈixën mbäät nˈijx nduˈunëm wiˈix njukyˈäjtëm ets wiˈix yajxon ja tiempë nyajtuˈunëm mëdiˈibë akwëˈëmp.

4. ¿Tiko yˈoyëty nnijäˈäwëm tijaty ja tyam tuun jäjtëp?

⁴ Ta kanäk pëky tiko mbäät nnijäˈäwëm wiˈix ja yˈadëy tijaty ojts yajnaskäjpxë mä Biiblyë. Extëm nˈokpëjktakëm, Jesus ojts tnigajpxy tijaty tunan jatanëp mëdiˈibë xytyukˈixäˈänëm ko wingoonëp mä jyëjptëgoyaˈanyë Satanásë yˈanaˈamdakn (Mat. 24:3-14). Apostëlë Pedro ojts nanduˈun xyˈanmäˈäyëm ko parë niˈigyë ja mëbëjkën nyajkëktëjkëm, tsojkëp nˈijxëm wiˈixën ja yˈadëy tijaty ojts yajnaskäjpxë mä Biiblyë (2 Peed. 1:19-21). Ets mä liibrë mëdiˈibë tyukjëjpkëjxnëbë Biiblyë, jyënaˈany: “Diˈibëts ngëxjaapy mä tyäˈädë neky, yëˈë diˈibë Dios myooy ja Jesukristë es ttuknijawëdët ja myëduumbëty diˈibë tsojkëp es tsojk tyunäˈäny jyatäˈänyëty” (Diˈibʉ Jat. 1:1). Kyaj wyiˈixëty ko nnijawëyäˈänëm tijaty ja tyam tuun jäjtëp ets wiˈix dyaˈˈadëy tijaty ojts yajnaskäjpxë mä Biiblyë, waˈan axtë njantsy nyimaytyäˈägäˈänëm mët ja nmëguˈukˈäjtëm.

5. Ko nety nnimaytyakëm tijaty ojts yajnaskäjpxë mä Biiblyë, ¿tiko mbäät nnaygyuentëˈäjtëm, ets wiˈix kyaj yˈoyëty nwinmäˈäygyojëm? (Ix nanduˈunë dibujë).

⁵ Tsojkëp nnaygyuentëˈäjtëm ko nnimaytyakëm wiˈix jaa yˈadëy tijaty ojts yajnaskäjpxë mä Biiblyë. ¿Tiko? Yëˈko mbäädë net yëˈë nnigäjpx nnimaytyakëm wiˈix nwinmäˈäyëm ets nyajnaywyäˈkxëm ja nmëguˈukˈäjtëm. Extëm nˈokpëjktakëm, waˈan nmëdoˈowëm ko ja wintsëndëjk mëdiˈibë yajpattëp abëtsëmy nyaxwinyëdë tnigäjpx tnimaytyäˈäktë wiˈix dyaˈoyëyäˈändë ja amay jotmay ets dyajjaˈˈatäˈändë ja tuˈugyëˈäjtën. Kyaj mbäät nwinmäˈäygyojëm ko yëˈën adëëp mëdiˈibë ojts yajnaskäjpxë mä 1 Tesalónikʉ 5:3, nik oy ko nˈijxëm tijaty näämnëm të pyëtsëmy. Pën yëˈë nnigäjpx nnimaytyakëm wiˈix tijaty të yajkäjpxtëˈkxy mä Diosë kyäjpn, mbäät nbudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm parë tuˈugyë nyayaˈitëdët ets tuˈugyë tijaty tmëbëktët (1 Kor. 1:10; 4:6).

6. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm jyënaˈanyë 2 Peedrʉ 3:11-13?

⁶ (Käjpxë 2 Peedrʉ 3:11-13). Extëmë apostëlë Pedro tkujäˈäyë, xypyudëjkëm parë nˈijxëm wiˈix jaa yˈadëy tijaty ojts yajnaskäjpxë mä Biiblyë, pes xyˈanmäˈäyëm ko tsojkëp njëjpˈijxëm ja Jyobaa myëj xëëw. ¿Tiko? Yëˈë parë yajxon nyajtuˈunëmë tiempë ets nˈijxëm wiˈix njukyˈäjtëm “wäˈäts es extëmë Dios ttseky”, kyaj yëˈëjëty ko ndimynyijawëyäˈänëm ja “xëë es ja oorë” näˈäjënë Jyobaa dyajminäˈänyë Armajedon (Mat. 24:36; Luk. 12:40). Yäˈädë yëˈë yˈandijpy ko tsojkëp nˈijxëm wiˈixën tyam njukyˈäjtëm, ets ko tukëˈëyë tijaty nduˈunëm, yëˈë duˈun mët ko ntsojkëmë Jyobaa. Parë duˈun nduˈunëm, tsojkëp nˈijx nduˈunëm wiˈixën njukyˈäjtëm.

7. ¿Ti tsojkëp nduˈunëm extëmë Jesus jyënany? (Lukʉs 21:34).

⁷ Jesus yˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty parë tˈix ttundët wiˈix jyukyˈattë ets kyaj yëˈëyë tˈixtët tijaty tuun jäjtëp abëtsëmy nyaxwinyëdë (käjpxë Lukʉs 21:34). Extëmë Jesus jyënany yëˈë xytyukˈijxëm ko jëjpˈam ets nˈijx  nduˈunëm wiˈix njukyˈäjtëm ets njäˈäyˈäjtëm. Tsojkëp nˈijxëm tijaty mbäät xytyukmëjagamgakëmë Jyobaa etsë net njëjpkudijëm. Ko duˈun nduˈunëm, ta nnayaˈijtëm mä ja Diosë tsyojkën (Prov. 22:3; Juud. 20, 21).

8. ¿Wiˈixë apostëlë Pablo tˈanmääy ja Diosmëduumbëty?

⁸ Apostëlë Pablo yˈanmääy ja Dios mëduumbëty mëdiˈibë Éfeso ko tsojkëbë nety tˈix ttundët wiˈix jyukyˈattë. Duˈun tnijäˈäyë: “Mëk mnaygyuentëˈatëdët ets kyaj mjukyˈattët extëm pënaty kyaj jyot wyinmäˈäny, duˈunën jukyˈattë extëm pënaty wijy kejy” (Efes. 5:15, 16, TNM). Satanás nëgooyë tˈëxtääynyë winmäˈäny parë xytyukmëjagamgaˈagäˈänëmë Jyobaa. Päätyën mä Biiblyë nyaˈˈanmäˈäyëm ets duˈunyëm nˈijxkujk njaygyujkëm “tidënë Jyobaa tsyojkypy” nduˈunëm, ets duˈuntsoow kyaj xymyëmadakëm (Efes. 5:17, TNM).

9. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë njaygyujkëm “tidënë Jyobaa tsyojkypy”?

⁹ Mä Biiblyë kyaj tyim yajnigäjpxtäˈäy tijatyën mbäät xytyukmëjagamgakëmë Jyobaa. Pes tuˈuk tuˈugë xëëw, tsojkëp nwinˈijxëm ti oybyëtsëmëp ets njaygyujkëm “tidënë Jyobaa tsyojkypy” nduˈunëm. ¿Wiˈixën mbäät njaygyujkëm? Ko nˈëxpëjkëmë Diosë yˈAyuk ets xëmë nbawinmäˈäyëm. Ko niˈigyë njaygyujkëm tidënë Jyobaa tsyojkypy ets ko nduˈunëmë mëjääw parë “nmëdäjtëm ja Jesukristë wyinmäˈäny”, ta kyaj xytsyiptäˈägäˈänxëm parë njukyˈäjtëm “extëm pënaty wijy kejy”, oyë nety kyayajnigajpxy tiijën tsojkëp nduˈunëm (1 Kor. 2:14-16). Näˈäty, mbäät pojënë nbëjkëmë kuentë tijatyën mbäät xyˈaxëktuˈunëm, per näˈäty tsiptakp.

10. ¿Tijaty tsojkëp njëjpkudijëm?

¹⁰ Taaˈäjtp kanäk pëky tijaty mbäät xyˈaxëktuˈunëm, extëm ko tuˈugë yetyëjk mëdë toxytyëjk jeˈeyë nyaywyinˈit nyaywyinxonëdë, ko jäˈäy kyaaynyiˈiky yˈukniˈigyëdë, ko dyajtundë ääw ayuk mëdiˈibë yajtsayujtp, ko tˈixtë pornografía o mä jäˈäy nyayaˈook nyayajtëgoyëdë (Sal. 101:3). Satanás mëdiˈibë xymyëtsipˈäjtëm, nëgooyë tˈëxtääynyë winmäˈäny parë xytyukmëjagamgaˈagäˈänëmë Jyobaa (1 Peed. 5:8). Pën kyaj nnaygyuentëˈäjtëm, mbäädë net tijaty ndukmëtsipˈäjtëm ja nmëguˈukˈäjtëm, nˈaxëkˈijxëm, nwinˈëˈën nwinxäjëm, nˈatsojkëm tijaty, mëj këjxm nnayjyäˈäwëm ets nbëjkëˈkëmë tsip akë (Gal. 5:19-21). Waˈan näˈäty nbëjkëmë kuentë ko duˈun jäˈäyˈäjtën. Per pën kyaj netyë nyajpëtsëˈëmëm mä jot korasoon, mbäät niˈigyë myëjwindëkë ets xyˈaxëktuˈunëm, duˈun extëm tuˈugë axëkˈujts pën naˈijxëm, ta niˈigyë myayë (Sant. 1:14, 15).

11. ¿Ti jotmay mbäät nbatëm, ets tiko tsyokyëty nnaygyuentëˈäjtëm?

¹¹ Tsiptakp nbëjkëmë kuentë ko xyˈaxëktuˈunäˈänëm ko nduˈukmujkëm mëdë jäˈäy mëdiˈibë mbäät xyajmäˈtëm. Extëm nˈokpëjktakëm ko nduˈunëm mëdë jäˈäy mëdiˈibë kyaj Tyestiigëty, waˈan mëët nˈoyjyaˈaytyakëm mët ko ndukˈixäˈänëm wiˈixën jyaˈayˈattë Jyobaa tyestiigëty. Ets waˈanë net näˈäganäˈäty mëët ngäˈäy nˈukëm, per ta duˈun ngostumbrëpëjkënë. Waˈan näˈäty yëˈë tkajpxyˈaty tmaytyaˈakyˈaty ja axëkˈäjtën mä wiˈixë jäˈäy nyaymyëttsëënëdë. Mbäät kyaj xyˈokjëjpˈëw xyˈokjëjpkäjpxë, per kom xëmë mëët mduˈukmuky, ta kyaj wiˈix xyˈokmëdoownë. Ets mbäädë net muum mwoyëty ets xypyanëjkxy. ¿Wiˈix wyimbëtsëmäˈäny? Kyaj jekyë tiempë nyaxäˈäny parë nanduˈun tijaty xytyunët o mwinmayët extëmë taabë jäˈäy. Ëtsäjtëm jantsy oy njäˈäyˈäjtëm ets nwingutsëˈkëm oytyim pënëty, per oy ko njamyajtsëm ko pënaty mëët nduˈukmujkëm mbäät xytyukninäjxëmë jyaˈayˈäjtën (1 Kor. 15:33). Pën nˈijx nduˈunëm wiˈix njukyˈäjtëm extëmë Jesus  jyënany, ta kyaj mëdë xëëw tiempë nyajnaxäˈänëm pënaty kyaj tmëmëdowdë Jyobaa yˈanaˈamën (2 Kor. 6:15). Nëjkxëp nbëjkëmë kuentë ko xyajmäˈädäˈänëm ets kyaj mëët nekytyuˈukmukäˈänëm.

12. ¿Ti nety tsojkëp ttundët ja Jesusë yˈëxpëjkpëty mä kyaminyëm ja kutëgoˈoyën?

¹² Ja Jesusë yˈëxpëjkpëty kyaj jeˈeyë tˈëwxijt tjëjpˈijxtë naa yˈokminy ja kutëgoˈoyën, pes ojtsë Jesus tyuknipëkëdë parë tˈëwäˈkx tkäjpxwäˈkxtët ja oybyë ayuk jam “Jerusalén, nëˈënë Judeeë nyax, Samaaryë nyax es tëgekyë naxwinyëdë” (Apos. 1:6-8). Kajaaduunk mëdiˈibë yajtuknipëjktë, per mbäädë nety yajxon dyajtundë ja tiempë pën jyotmooytyëp.

13. ¿Tiko yˈoyëty yajxon nyajtuˈunëmë tiempë? (Kolosʉ 4:5).

¹³ (Käjpxë Kolosʉ 4:5). Parë nˈijx nduˈunëm wiˈixën njukyˈäjtëm ets njäˈäyˈäjtëm, tsojkëp nˈijxëm wiˈix ja tiempë nyajtuˈunëm. Pes niˈamukë nguˈijx ngubatëm ja ayoˈon “mëdiˈibë kyaj nˈëwxijt njëjpˈijxëm” (Ecl. 9:11). Axtë mbäät ajotkumonë nˈoˈk ndëgoˈoyëm.

14, 15. ¿Wiˈix mbäät mas oy nyajtuˈunëm ja tiempë? (Ebreeʉsʉty 6:11, 12; ix nanduˈunë dibujë).

¹⁴ ¿Wiˈix mbäät mas oy nyajtuˈunëm ja tiempë? Ko nmëduˈunëmë Jyobaa ets ko niˈigyë nmëwingoˈonëm (Fwank 14:21). Tsojkëp  nduˈunëm extëm jyënaˈanyë 1 Korintʉ 15:58: “Dëˈënyëm xytyundët waanë niˈigyë ja Nintsënˈäjtëmë tyuunk”. Pääty oy ko tyam niˈigyë nmëduˈunëmë Jyobaa, net ko myinët ja kutëgoˈoyën o ko nety nˈoogäˈän ndëgoyäˈänënë, kyaj nëjkx mon tuk nnayjyäˈäwëm tiko të ngamëduˈunëmë Jyobaa (Mat. 24:13; Rom. 14:8).

¹⁵ Duˈun extëmë Jesus ttukwandaky ja yˈëxpëjkpëty, ta tyam xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm ja Diosë yˈayuk abëtsëmy nyaxwinyëdë. Mët yëˈëgyëjxmë Diosë kyäjpn, Jesus xytyukniˈˈijxëm wiˈix mbäät nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm ets xymyoˈoyëm tijaty mbäät xypyudëjkëm parë nduˈunëmë yäˈädë tuunk (Mat. 28:18-20). Mëdiˈibë jeˈeyë tsojkëp nduˈunëm, yëˈë njotmoˈoyëm mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm, mä jäˈäy nyaˈëxpëjkëm ets nnayaˈijtëm wijy kejy mä kyajnëm myinyë kutëgoˈoyën. Biiblyë jyënaˈany: “Miits niduˈuk niduˈuk xyˈaktimmëdundët ja Dios mët winë mˈää mjot mabäät mjikyˈattë” (käjpxë Ebreeʉsʉty 6:11, 12). Ko duˈun nduˈunëm, ta seguurë nˈëwxijt njëjpˈijxëm tijatyë Jyobaa të xytyukwandakëm.

16. ¿Ti të nduknibëjktakëm ndunäˈänëm?

¹⁶ Jyobaa nyijäˈäwënëp näˈä dyajjëjptëgoyaˈany mä Satanás yˈaneˈemy. Ko nety duˈun tyuny jyatyëty, jaa mä tkuytyunäˈäny tijaty të tnaskäjpxë mä Biiblyë. Waˈan näˈäty nwinmäˈäyëm ko kyaj nyaminäˈäny ja kutëgoˈoyën, per seguurë ko myinäˈäny ja Jyobaa myëj xëëw, “¡kyaj jyakäˈäny!” (Hab. 2:3). Pääty të winmäˈäny nbëjktakëm extëm jyënaˈanyë Miqueas 7:7: “Xëmëts nˈëwxitäˈäny njëjpˈixäˈänyë Jyobaa. Njëjpˈixaambyëts maˈkxtujkën myëët ja Dios mëdiˈibëts xyajnitsokp”.