1, 2. 1) Extëmë Jesus dyajkyë anaˈamën mä Matewʉ 28:18-20, ¿ti tuungë mas jëjpˈambë të yajtuknipëkyë Diosë kyäjpn? 2) ¿Tijaty nˈatsoowëmbitäˈänëm mä tyäˈädë artikulo?

KO JESUS jyukypyejky, ta tˈanmääy ja yˈapostëlëtëjk parë mëët tyuˈukmuktët mä tuˈugë kopk, ja apostëlëtëjk jantsy jotkujk nyayjyäˈäwëdë ko ojts nyëjkxtë mä ja kopk ets mëët tyuˈukmujktë (Mat. 28:16). Ets waˈan jamë Jesus nyaytyukˈijxë “nimëgoxk mëgoˈpx” naxyë myëguˈuktëjk (1 Kor. 15:6). ¿Tiko duˈun ttukniwijtsë parë jam mëët tyuˈukmuktët? Yëˈë parë ojts ttuknipëkyë tyäˈädë tuunk: “Nëjx yaˈëxpëktë jäˈäyëty mä tëgekyë naxwinyëdë esëts ëj njäˈäyˈattët” (käjpxë Matewʉ 28:18-20).

² Pënaty myëdoowˈijttë extëmë Jesus jyënany, yëˈë diˈib ok yajpattë mä ja Diosë kyäjpn diˈib naxkëdak mä primer siiglë. Ja tuungë mas jëjpˈambë diˈibë nety nyikëjxmˈäjttëp, yëˈë tpudëkëdët ja jäˈäy parë mas nimay tpanëjkxtëdë Jesus. * Tyam, taaˈäjtp jantsy mayë tuˈukmujkën abëtsemy nyaxwinyëdë, ets pënaty jap tuˈukmujktëp, nan yëˈë tyuundëbë tyäˈädë tuunk. Mä tyäˈädë artikulo, nˈatsoowëmbitäˈänëm taxkë yajtëˈëwën: ¿Tiko jyëjpˈamëty nbudëjkëmë jäˈäy parë tpanëjkxtëdë Jesus? ¿Tidën yˈandijpy nbudëjkëm? ¿Niˈamukëdaa Dios mëduumbë tpudëkëdë jäˈäy parë tpanëjkxtëdë Jesus? Ets ¿tiko mbäät nmaˈkxtujkëm mä nduˈunëmë tyäˈädë tuunk?

3. Extëm jyënaˈanyë Fwank 14:6 etsë 17:3, ¿tiko jyëjpˈamëty nbudëjkëmë jäˈäy parë tpanëjkxtëdë Jesus?

³ ¿Tiko jyëjpˈamëtyë tyäˈädë tuunk parë nbudëjkëmë jäˈäy ets tpanëjkxtëdë Jesus? Yëˈko yëˈëyë pënaty pyanëjkxtëbë Jesus, mbäät nyaymyayëdë mëdë Dios. Nan mbäät mas oy jyukyˈattë ets tˈawix tjëjpˈixtët ja jukyˈäjtënë winë xëëbë (käjpxë Fwank 14:6; 17:3). Extëm nˈijxëm, mëjwiin kajaa diˈibë Jesus të xytyuknipëjkëm, per kyaj ak ëtsäjtëm nduˈunëmë tyuunk. Pesë apostëlë Pablo tkujäˈäyë: “Mët ko yëˈë mëët nduunmujkëmë Dios” (1 Cor. 3:9, TNM). Mëjwiin kajaa nmëjjäˈäwëm ko Jyobaa mëdë Jesus të xytyuknipëjkëmë tyäˈädë tuunk, oy nyajpatëm pokyjyaˈay.

4. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëmë Iván mëdë Matilde tpudëjkëdë Davier mëdë Érika?

⁴ Ko nbudëjkëmë jäˈäy parë tpanëjkxtëdë Jesus, mbäät xymyoˈoyëm mëjwiin kajaa agujkˈäjt jotkujkˈäjtën. Min nˈokˈijxëm wiˈixë Iván mëdë Matilde diˈib tsënääytyëp Colombia tpudëjkëdë Davier. Ko ttukmëtmaytyaktë Diosë yˈayuk, ta yˈanmääyëdë: “Njayajtëgatsaambyëtsë njukyˈäjtën, per xytsyiptakxëbëts”. Davier, yëˈë nety të tniˈëxpëkë boksyadoorˈäjtk, dyajtunyë droogë ets nëgooyë yˈuknë. Ets nan duˈunyë nety tsyëënë mëdë Érika diˈib nyoobyëˈajtypy. Iván jyënaˈany: “Nmëyoˈoytsyondaktëts mä ja käjpnnuˈunk mä nety tsyëënë. Kom jantsy nidëkë, kanäkˈoorëts ijty nduˈuyoˈoytyë bisikletëkëjxy, oy nuˈun jyantsy myoˈontsë. Ko Érika tˈijxy wiˈixë Davier dyajtëgäjtsyë jyukyˈäjtën etsë jyaˈayˈäjtën, ta nanduˈun tˈëxpëjktsondakyë Biiblyë”. Ko tiempë nyajxy, ta Davier tmastutyë droogë, nëë ets ja boks, ets nan sibilpëjk mëdë Érika. Matilde jyënaˈany: “Käˈädëtsë nwinëë ko Davier mëdë Érika nyëbajttë mä jëmëjt 2016, ets njamyajtstëts wiˈixë Davier jyënany: Njayajtëgatsaambyëtsë njukyˈäjtën, per xytsyiptakxëbëts”. Extëm nˈijxëm, jantsy agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm ko nbudëjkëmë jäˈäy parë tpanëjkxtëdë Jesus.

5. ¿Ti diˈib tim jawyiin mbäät nduˈunëm parë nbudëjkëmë jäˈäy ets tpanëjkxtëdë Jesus?

⁵ Tim jawyiin diˈib mbäät nduˈunëm, yëˈë ko nˈëxtäˈäyëmë jäˈäy diˈib jyantsy yˈixyˈataambyë Jyobaa (Mat. 10:11). Nyajnigëxëˈkëmë nety ko yëˈë Jyobaa xyjantsy tyestiigëˈäjtëm ko nmëtmaytyakëm niˈamukë jäˈäy diˈib ndimpatëm. Ets nan yëˈë nety nyajnigëxëˈkëm ko njantsy pyanëjkxëmë Jesus ko nmëmëdoˈowëm diˈib ojts niˈanaˈamë: nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm.

6. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë jäˈäy tˈoymyëdowëdë Diosë yˈayuk?

⁶ Ta näägë jäˈäy diˈib jyantsy nyijawëyandëbë tëyˈäjtën. Ets ta wiinkpë diˈib këxëˈktëp ko kyaj jyawë ttsojkënyëˈattë ko tim ogäˈän nmëtmaytyakëm. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë tˈoymyëdowdët? Tsojkëp nnijäˈäwëm yajxon ti ndukmëtmaytyäˈägäˈänëm, nwinˈijxëm ti mbäät tˈoymyëdowdë ets nwinmäˈäyëm wiˈix nyajtëkëyäˈänëm ja maytyaˈaky.

7. 1) ¿Wiˈix mbäädë jäˈäy nmëtmaytyaktsoˈonëm? 2) ¿Tiko njënäˈänëm ko jëjpˈam nmëdoowˈijtëm ets nwintsëˈkëm wiˈix ja jäˈäy wyinmay?

⁷ Extëm nˈokpëjtakëm, mbäädë jäˈäy nˈanmäˈäyëm: “Tyam, nëgooyë jyaˈäjnë amay jotmay. Mijts wiˈix mˈokwinmay, ¿waˈandaa jyaˈˈaty tuˈugë gobiernë diˈib mbäät dyaˈoyë?”. Ta net ndukwingugäjpxëmë Daniel 2:44 ets ndukmëtmaytyakëm. O ja tuk pëky, mbäät nˈanmäˈäyëm: “Mijts wiˈix mˈokwinmay, ¿tidaa tsojkëp parë nmëdäjtëmë uˈunk ënäˈk diˈib yaˈixëdëbë mayˈäjt wintsëˈkën?”. Ta net ndukwingugäjpxëmë Deuteronomio 6:6, 7. Per oy ti mët ja jäˈäy nmaytyakëm, oy ko nwinmäˈäyëm pënaty nmëtmaytyäˈägäˈänëm. Nˈokwinmäˈäyëm  nanduˈun wiˈix pyudëkëyaˈanyëty ko tnijawët ja tëyˈäjtën diˈib yajpatp Biiblyë. Ets mä nmëtmaytyakëm, jëjpˈam nmëdoowˈijtëm ets nwintsëˈkëm wiˈix wyinmay. Ko duˈun nduˈunëm, ta nëjkx yajxon njaygyujkëm ja jyotmay ets mbäät tmëdoowˈity ja Diosë yˈayuk.

8. ¿Tiko kyaj mbäät ntsipkaˈxëm ko nnijëmbijtëm kanäkˈokë jäˈäy?

⁸ Parë tuˈugë jäˈäy jyënäˈänëdë yˈääw jyot ko yˈëxpëkaambyë Biiblyë, tsojkëbë tiempë etsë jot mëjääw parë nnijëmbijtëm kanäkˈok. ¿Tiko? Yëˈko mbäät kyaj pën nbatëm ko njanijëmbijtëm o kyaj tmëdatyë tiempë parë xymyëtmaytyakëm. Ets waˈan jaanëm tkupëkäˈäny ko nety kanäkˈok nnijëmbijtëm ets ko nety të xyˈijxwëˈëmënë. Nˈokjamyajtsëm ko mbäät pojënë yony tuˈugë ujtsuˈunk ko janääm jatsojk nyajxoˈkëm. Nanduˈun jyaty mët tuˈugë jäˈäy, mbäät niˈigyë ttsokyë Jyobaa mëdë Jesus ko janääm jatsojk ndukmëtmaytyakëmë Diosë yˈAyuk.

9, 10. ¿Tiko mbäät njënäˈänëm ko niˈamukë nˈëxtäˈäyëmë jäˈäy diˈib yˈixyˈataambyë Dios?

⁹ Niˈamukë nˈëxtäˈäyëmë jäˈäy diˈib yˈixyˈataambyë Dios. Tyäˈädë tuunk mbäät mëët yaˈijxkijpxyë ko yaˈëxtäˈäy tuˈugë mixyuˈunk diˈib të tyëgoy. ¿Tiko duˈun njënäˈänëm? Min nˈokˈijxëm ti tëgok tuun jäjtë. Ojts tyëgoy tuˈugë mixyuˈunk diˈibë jyëmëjt tëgëëk, ets ja jäˈäy yˈëxtääyë naa 500. Per jaanëm yajpaty ko nety të nyäjxnë naa 20 oorën mä tuˈugë mokkam. Ja jäˈäy diˈib patë kyaj yajmëjkumayany, pääty jyënany: “Të yajpäätyë tyäˈädë mixyuˈunk mët ko mëgoˈpxˈamë jäˈäy të yˈëxtäˈäyëty”.

¹⁰ Nimayë jäˈäy duˈun yajpäättë extëmë tyäˈädë mixyuˈunk diˈib tëgooy. Kyaj tˈawix tjëjpˈijxtë diˈib ëtsäjtëm nˈawijx njëjpˈijxëm, per tsyojktëbë naybyudëkë (Éfes. 2:12). Pääty, naxy niduktujk miyonk nˈëxtäˈäyëmë tyäˈädë jäˈäyëty. Waˈan mä ngäjpxwäˈkxëm kyaj ëtsäjtëm ndimpatëmë  jäˈäy diˈib yˈëxpëkaambyë Biiblyë, per pyattëbë nmëguˈukˈäjtëm diˈib mëët ngäjpxwäˈkxëm. Ets niˈamukë njantsy tyukxondakëm ko tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm tpäätyë jäˈäy diˈibë net ok pyanëjkxypyë Jesus.

11. Oy tyam kyaj pën nyaˈëxpëjkëm, ¿wiˈix mbäät nyäjkëmë naybyudëkë parë tuˈugë jäˈäy tpanëjkxëdë Jesus?

¹¹ Pën tyam kyaj nyaˈëxpëjkëm nipën, mbäät nyäjkëm kanäk pëkyë naybyudëkë parë tuˈugë jäˈäy tpanëjkxëdë Jesus. ¿Wiˈix? Tuk pëky, ko tsuj yajxon nˈagëˈë nˈaxäjëm ets ko oy nyajnayjyäˈäwëm ja diˈib miimp mä reunyonk. Ko duˈun nduˈunëm, ta tyäˈädë jäˈäy tpëkäˈänyë kuentë ko nmëdäjtëm ja tsojkën diˈib yajtukˈëxkäjptëp pënaty jyantsy pyanëjkxtëbë Kristë (Fwank 13:34, 35). Myëmajtsk pëky, ko ngomentaräjtëm mä reunyonk, mbäät ja jäˈäy pyudëkëty parë nanduˈun kyomentaratäˈänët winë ääw winë jot ets mëdë mayˈäjt wintsëˈkën. Ets myëdëgëk pëky, ko nëjkxëm käjpxwäˈkxpë mët ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib näämnëm tuundëjkëp ets ko ndukniˈˈijxëm wiˈix mbäädë Biiblyë dyajtuny parë jäˈäy dyaˈëxpëkët. Ko duˈun nduˈunëm, yëˈë nety ndukniˈˈijxëm wiˈix tpanëjkxëdë Jesusë yˈijxpajtën (Luk. 10:25-28).

12. ¿Tsojkëp mëjwiin kajaa tijaty njäjt nnijäˈäwëm parë nbudëjkëm tuˈugë jäˈäy ets tpanëjkxëdë Jesusë? Pëjtäˈäk tuˈugë ijxpajtën.

¹² Kyaj mbäät nwinmäˈäyëm ko tsojkëp tijaty mëjwiin kajaa njäjt nnijäˈäwëm parë nbudëjkëm tuˈugë jäˈäy ets tpanëjkxëdë Jesus. ¿Tiko duˈun njënäˈänëm? Min nˈokˈijxëmë yˈijxpajtënë Faustina diˈib tsënaapy Bolivia. Ko tˈixyˈajtyë Jyobaa tyestiigëty, kyaj nety tjatyë letrë, per tam ogäˈän tjaty. Të nyëbajnë, ets jyantsy yaˈëxpëkaambyë jäˈäy, tuˈuk tuˈugë sëmään ja dyaˈëxpëky nimëgoxk. Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm kyaj duˈunë letrë tjaty extëm ja jäˈäyëty diˈib yaˈëxpëjkypy, per të tpudëkë nidëdujk parë të nyëbattë (Luk. 10:21).

13. Oy nuˈunë tuunk njantsy myëdäjtëm, ¿wiˈix ndukˈoyˈäjtëm ko njuˈtëmë tiempë parë nbudëjkëmë jäˈäy ets tpanëjkxtëdë Jesus?

¹³ Mayë Dios mëduumbë jantsy tuundëp ets nyikëjxmˈäjttëp kanäk pëkyë tuunk. Per jyuˈttëbë tiempë parë jäˈäy dyaˈëxpëktë, ets yëˈë diˈib yajnayjyäˈäwëdëp agujk jotkujk. Min nˈokˈijxëmë yˈijxpajtën Melanie. Yëˈë naytyuˈugë nety ja nyëëxuˈunk dyajˈyeeky diˈib tuktujkë jyëmëjt, nan xëbäätyë nety tyuny ets tkuentˈatyë tyeety diˈib myëdäjtypyë kanser. Ja lugäär mä nety tsyëënë jap Alaska jantsy nidëkë ets yëˈëyë naytyuˈuk diˈib Testiigë. Melanie xëmë tˈamdooyë Diosë nyaybyudëkë parë nyëjkxët ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë, oyë nety nuˈun jyantsy tyitykyëty, pes pyäädaambyë netyë jäˈäy diˈib mbäät ttukniˈˈixë tijatyë Biiblyë myaytyakypy. Ok, ta tpatyë Sara diˈib jyantsy tyukxondak ko tnijäˈäwë Diosë xëëw. Ko waanë yˈijty, ta Sara jyënany ko yˈëxpëkaambyë Biiblyë. Melanie jyënaˈany: “Ko ijty tsyuˈujënë biernës biernës, tëts njantsy yˈanuˈkxëtyaˈay. Per tats ijty  mëdëtsë nnëëxuˈunk nëjkxë jäˈäy nyaˈëxpëktë ets agujk jotkujkëts xyyajnayjyawëdë. Njantsy pyaayoˈoyandëbëts ijty tijatyë Sara yajtëëpy, ets agujk jotkujkëts njantsy nyayjyäˈäwëdë kots nˈijxtë wiˈixë Sara nyaymyaaybyëjkë mëdë Jyobaa”. Sara yajmëtsiptsoˈon, per amëk jotmëk twinguwäˈkë, myastut ja ryelijyonk, ets ok, ta nyëbejty.

14. 1) ¿Tiko yaˈijxkijpxyë ja äjkxmäjtspë tyuunk mët ja tuunk diˈib ëtsäjtëm nduˈunëm? 2) ¿Wiˈix xypyudëjkëmë yˈääw yˈayukë apostëlë Pablo diˈib yajpatp mä 2 Timotee 4:1, 2?

¹⁴ Pën nwinmäˈäyëm näˈäty ko kyaj jyawë mä nbäädäˈänëmë jäˈäy diˈib pyanëjkxaambyë Jesus, oy ko nˈëxtäˈäyˈadëtsëm. Nˈokjamyajtsëm ko Jesus ojts tˈijxkijpxyë tyäˈädë tuunk mët tuˈugë jäˈäy diˈib äjkxmäjtsp. Tuˈugë äjkxmäjtspë mbäät dyajnaxyë tiempë jantsy kanäk oorë ets kyaj tmatsët nituˈugë äjkx, nan xëmë tyundë koots o jopymyonyëm ets näˈäty, kajaa ttukˈyoˈoytyë ja mejny (Luk. 5:5). Nanduˈun jyaty mët näägë nmëguˈukˈäjtëm, maˈkxtujkën myëët dyajtundë kanäk oorë xyëëw tiempë parë tˈëxtäˈäytyë tuˈugë jäˈäy diˈib nyijawëyaambyë tëyˈäjtën, yˈijxtëp näˈä mbäät tpäättë ets mää. Ets ttundë duˈun parë mas nimayë jäˈäy tmëtmaytyäˈägäˈändë. Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm diˈib mëk tuundëp, yajkunuˈkxtëp, pes pyattëbë jäˈäy diˈib myëdowandëbë Diosë yˈayuk. ¿Mbäädë net nëjkxëm ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë, näˈä ja jäˈäy yajpääty ets mäjaty mbäät nbatëm? (käjpxë 2 Timotee 4:1, 2).

15. ¿Tiko tsyokyëty nyaˈijxëmë maˈkxtujkën ko jäˈäy nyaˈëxpëjkëm?

¹⁵ ¿Tiko tsyokyëty nyaˈijxëmë maˈkxtujkën ko  jäˈäy nyaˈëxpëjkëm? Tuk pëky, yëˈko kyaj jeˈeyë nbudëkëyäˈänëm parë tnijawët ets ttsokët tijatyë Biiblyë tukniˈˈijxëp, yajpudëkëyäämbë duˈun parë tˈixyˈatët ets ttsokëdë Jyobaa Dios, ja diˈib yajjääyë Biiblyë. Ets ja tuk pëky, kyaj jeˈeyë tsyokyëty ndukniˈˈijxëm tijatyë Jesus ojts ttukˈaneˈemy ja yˈëxpëjkpëty, tsojkëbën ndukniˈˈijxëm wiˈix mbäät tkuytyuny mä jyukyˈäjtën. Nˈokpudëjkˈadëtsëm mä jam ttunyë mëjääw parë tmëmëdowäˈäny ja Biiblyë kyäjpxwijën. Ta näägë jäˈäy diˈib pojënë myastutypy tijatyë nety tyuundëp ets dyajtëgatstë jyot wyinmäˈäny, perë wiinkpë myënëjkxypy mas niˈigyë tiempë.

16. ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë yˈijxpajtënë Raúl?

¹⁶ Min nˈokˈijxëm wiˈix wyimbëtsëëmy ko dyaˈijxë maˈkxtujkën tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib misioneerëˈäjt Perú. Yëˈë tnimaytyaky: “Nyaˈëxpëjkëts tuˈugë jäˈäy diˈib xyëwˈäjtypy Raúl, yajkëjx majtskë liibrë, per duˈunyëm tmëdäjty mëjwiin kajaa amay jotmay. Ninuˈunë nety oy kyatsëënë mët ja kyudëjk, yˈaxëkˈëy yˈaxëkajpxy ets tsip ja yˈuˈunk yˈënäˈk wyingutsëˈëgëdët. Per kom jëjwitsë ojts yoˈoy reunyonk, tats duˈunyëm nmëyoˈoyˈadëtsy mët ja fyamilyë. Raúl, jaanëm nyëbejty ko nyajxy tëgëk jëmëjt mätsë nety të nˈixyˈaty”.

17. ¿Ti nˈixäˈänëm mä jatuˈukpë artikulo?

¹⁷ Jesus ojts xytyukˈanaˈamëm etsë nëjkxë jäˈäy nyaˈëxpëjkëm “mä tëgekyë naxwinyëdë” parë pyanëjkxëdët. Ets parë nmëmëdoˈowëmë tyäˈädë anaˈamën, kuanë ko näˈäty nmëtmaytyakëmë jäˈäy diˈib kyaj tyuˈugyë mët ja mëbëjkën diˈib nmëdäjtëm, o axtë diˈib kyaj ttimtukˈitëdë relijyonk o kyaj tmëbëktë Dios. Mä jatuˈukpë artikulo nˈixäˈänëm wiˈix mbäät ndukmëtmaytyakëmë Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën.