Kyaj njäˈäytyëgoˈoyëm ko Jyobaa myëdäjtypyë madakën parë yˈanaˈamët
“Waˈanë jäˈäy tnijawëdë ko mijts, mxëwˈaty Jyobaa, mijts jeˈeyë naytyuˈuk diˈib mˈijtp Jantsy Këjxm abëtsemy nyaxwinyëdë” (SAL. 83:18).
1, 2. 1) ¿Ti diˈib mbäät niˈamukë nbëjtakëm jëjpˈam? 2) ¿Ets tiko jyëjpˈamëty duˈun nduˈunëm?
NIMAYË jäˈäy yëˈë mas jëjpˈam pyëjtaktëbë meeny sentääbë. Jamë jyot wyinmäˈäny tpëjtäˈäktë mä nyayajmëkjäˈäytyäˈägäˈänëdë ets mëk tkuentˈattë ja meeny sentääbë diˈib pyattëp. Nan taa jäˈäy diˈib mas jëjpˈam pyëjtakypyë fyamilyë, wiˈix oy mëk yˈittët o tijaty tyunandëp mä jyukyˈäjtën.
2 Per taa diˈib mas jëjpˈam mbäät nbëjtakëm ets kyaj dyuˈunëty diˈib të yajnigajpxy ets ninäˈä mbäät ngajäˈäytyëgoˈoyëm. ¿Ti? Nbuwäˈkëm ja madakën diˈibë Jyobaa myëdäjtypy parë yˈanaˈamët. Jeˈeyë ko pën yëˈëyë nmëmäˈäy nmëdäjëm tijaty ndukxëwnäjxëm bom bom o ja amay jotmay diˈib nmëdäjtëm, mbäät njäˈäytyëgoˈoyëm ko jyëjpˈamëty. Per pën nbuwäˈkëm ja madakën diˈibë Jyobaa myëdäjtypy parë yˈanaˈamët, ta nëjkx nnijäˈäwëm wiˈix nwinguwäˈkëm ja amay jotmay diˈib xytyukmiˈinëm ets nëjkxëp niˈigyë nmëwingoˈonëmë Jyobaa.
¿TIKO NIˈIGYË JYËJPˈAMËTY NBUWÄˈKËMË JYOBAA?
3. ¿Wiˈixë Satanás jyënany ko Jyobaa yˈaneˈemy?
3 Satanás të tˈyajjaygyukëty ko Jyobaa kyaj tmëdatyë madakën parë yˈanaˈamët, ko kyaj oy yˈaneˈemy, ko nitii oyˈäjtën xykyatukmëtsojkëm ets ko mas jotkujkxyëp njukyˈäjtëm ko këˈëm nayˈanaˈamëm (Gén. 3:1-5). Nan të tˈyajjaygyukëty ko nituˈugë naxwinyëdë jäˈäy mbäät tkamëdunyë Dios amumduˈukjot, ets ko nituˈuk tkakupëkäˈäny parë yˈanaˈamëdët pën yajjotmaymyoopy (Job 2:4, 5). Päätyë Jyobaa të tnasˈixë tiempë parë yajxon yajnijawët ko pënë jäˈäy jyëjpkudijëbë Diosë yˈanaˈamën, axëëk wyimbëtsëmäˈänxëty.
4. ¿Tiko jyëjpˈamëty yaˈixët pën myëdäjtypyë madakën parë yˈanaˈamët?
4 Jyobaa wäˈäts tnijawë ko kyaj tyëyˈäjtënëty extëmë Satanás jyënaˈany. Pën duˈun, ¿tiko tkayaˈoyë tyäˈädë jotmay? ¿Tiko niˈigyë tnasˈixë tiempë parë Satanás tˈyajnigëxëˈëgët pën tëyˈäjtën jyënaˈany o kyaj? Yëˈko tyäˈädë jotmay nan abatnäjxëbë anklëstëjk etsë naxwinyëdë jäˈäy (käjpxë Salmo 83:18). * Adán mëdë Eva kyaj tkupëjktë etsë Dios yˈanaˈamëdët, ets nanduˈun nimayë jäˈäy të yˈadëˈëtstë. Pääty, mbäät pën wyinmay ko tëyˈäjtën extëmë Satanás jyënany. Per koonëmë naxwinyëdë jäˈäy etsë anklës tˈixtët ko Jyobaa yëˈë myëdäjtypyë madakën parë yˈanaˈamët, taanëm jyaˈˈatäˈänyë tuˈugyëˈäjtën etsë jotkujkˈäjtën yä Naxwiiny. Ets ko nety yˈaneˈemy tëyˈäjtën myëët, niˈamukë njukyˈatäˈänëm winë xëëw. Taanëm jatëgok jyaˈˈatäˈänyë jotkujkˈäjtën abëtsemy nyaxwinyëdë (Éfes. 1:9, 10).
5. ¿Wiˈix mbäät nbuwäˈkëm ja madakën diˈibë Jyobaa myëdäjtypy parë yˈanaˈamët?
5 Nigëxëˈëgäämp ko Jyobaa tëyˈäjtën myëët yˈaneˈemy ets ko Satanásë yˈanaˈamën mëdë naxwinyëdë jäˈäy ninuˈun kyaˈoybyëtsëmy, pääty kyutëgoyaˈany. Perë Diosë gyobiernë yëˈë diˈib oy tijaty tyunaampy mä yˈanaˈamäˈänyë Jesus. Ets nyigëxëˈëgäˈäny ko naxwinyëdë jäˈäy diˈib myëmëdoowdëbë Dios, mbäät tpuwäˈägë Jyobaa gyobiernë (Is. 45:23, 24). ¿Ntsojkënyëˈäjtëm jam nyajpäädäˈänëm? Pën duˈun, tsojkëp njamyajtsëm ets njaygyujkëm nuˈunën jyëjpˈamëty nbuwäˈkëmë Jyobaa yˈanaˈamën.
NIˈIGYË JYËJPˈAMËTY ETS KYAJ DYUˈUNËTY JA NITSOKËN
6. ¿Nuˈunën jyëjpˈamëty nbuwäˈkëm ja madakën diˈibë Jyobaa myëdäjtypy parë yˈanaˈamët?
6 Të nnijäˈäwëm ko diˈib mas jëjpˈam mbäädë naxwinyëdë jäˈäy tpëjtaˈaky, yëˈë tpuwäˈägët ja madakën diˈibë Jyobaa myëdäjtypy parë yˈanaˈamët. Niˈigyë tyäˈädë jyëjpˈamëty ets kyaj dyuˈunëty ko nˈijtëm jotkujk. ¿Yëˈë tyäˈädë yˈandijpy ko kyaj jyëjpˈamëty ja nitsokën diˈib nˈawijxëm o ko Jyobaa kyaj xymyëmäˈäy xymyëdäjëm? Kyaj. Min nˈokˈijxëm tiko duˈun njënäˈänëm.
7, 8. ¿Wiˈix ndukˈoyˈatäˈänëm ko nyigëxëˈëgët ko Jyobaa yëˈë myëdäjtypyë madakën parë yˈanaˈamët?
7 Jyobaa mëjwiin kajaa xyyajtsobatëm. Pääty ojts xytyuknigajxëmë yˈUˈunk parë nnitsokëm ets nbatëm ja jukyˈäjtënë winë xëëwbë (Fwank 3:16; 1 Fwank 4:9). Ko Jyobaa tkakuytyunëdë wyandakën, ta Mëjkuˈu jyënäˈänäˈäny ko andakp, ko kyaj yˈaneˈemy tëyˈäjtën myëët ets ko tyukwinguyuˈtsypyë oyˈäjtënë naxwinyëdë jäˈäy. Etsë myëtsip, ta tyukxiˈigëdët ets jyënäˈändët: “Jesús wyandak ko myinäˈäny jatëgok, ¿këdii? Pes, ¿mä net? Yëˈë nˈaptëjkˈäjtëm të yˈoˈknëdë, per dëˈënyëm wyeˈemy tëgekyë nandëˈën extëmë naty ko yëˈë naxwinyëdë tsyondaky” (2 Peed. 3:3, 4). Päätyë Jyobaa tˈyajnitsoˈogäˈänyë naxwinyëdë jäˈäy diˈib mëmëdoowëp, net nyigëxëˈëgët ko yëˈë myëdäjtypy ja madakën parë yˈanaˈamët (käjpxë Ebreeʉsʉty 6:17 18). Jyobaa mëdë tsojkën yˈaneˈemy, pääty mbäät nˈijtëm seguurë ko xëmë ttsokäˈäny ets tˈyajtsobäädäˈäny pënaty mëduunëp (Éx. 34:6).
8 Ko nbuwäˈkëm ja madakën diˈibë Jyobaa myëdäjtypy parë yˈanaˈamët, kyaj yëˈë tˈandijy ko kyaj xyyajtsobatëm o ko kyaj nmëjpëjtakëm ja nitsokën. Jyobaa tsuj yajxon xykyuentˈäjtëm. Pääty oy ko nyaˈijtëm winmäˈänyoty ti diˈib mas jëjpˈam, ets xëmë nbuwäˈkëm ja yˈanaˈamën.
JOB WINMÄÄYTYËGÄJTS
9. ¿Wiˈixë Satanás tnimaytyakyë Job? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky).
9 Tuˈugë liibrë diˈib tim jawyiin yajjääy mä Biiblyë, txëwˈaty Job ets yëˈë xytyukˈijxëm wiˈix mbäät nˈijxëmë ayoˈon jotmay diˈib nwinguwäˈkëm. Japë Satanás jyënany ko Job myastuˈudaambyë Dios pën yajnäjxypy mëkë ayoˈon, ets tˈanmääyë Jyobaa parë tˈayoˈonmoˈoyëdë Job. Jyobaa kyaj duˈun ttuuny, per nyasˈijxë etsë Satanás tˈijxmatsëdë Job. Duˈun tˈanmääy: “Tukëˈëyë diˈib myëdäjtypy ndukëdëjkëp” (käjpxë Job 1:9-12). * Ko waanë yˈijty, ta Job tˈyajtëgooytyaay ja jyukyˈäjt myadakën, yˈoˈktääy ja tyuumbë myosë ets nimäjk ja yˈuˈunk diˈib tsyojkypy. Satanás duˈun tˈyajkëxëˈky ko yëˈë Dios diˈib yˈayoˈonmoobyë Job (Job 1:13-19). Ta net tmooyë Job tuˈugë axëkpäˈäm diˈib mëk yaˈˈayoowë (Job 2:7). Ets parë tˈyaˈoˈktëëyë tyäˈädë jotmay, yëˈë yajtuun ja kyudëjkë Job ets ja nidëgëëkpë myëtnaymyaayëbë parë axëëk tˈyajnayjäˈäwë (Job 2:9; 3:11; 16:2).
10. 1) ¿Wiˈixë Job tˈyaˈijxë ko yëˈë pyuwäˈkëbë Dios? 2) ¿Ets wiˈix tyëgooy?
10 ¿Tëyˈäjtënë nety extëmë Satanás të tnimaytyaˈagyë Job? Kyaj, ninuˈunë nety kyatëyˈäjtënëty, pesë Job kyaj tmastutyë Dios (Job 27:5). Per tuk tiempë, ojtsë Job tjäˈäytyëgoy diˈib mas jëjpˈam. Naynyigäjpxë ko kyaj tii të ttuundëgoy ets yˈanmääy mëktaˈagyë Dios parë tyukmëtmaytyäˈägëdët tiko yˈayoy (Job 7:20; 13:24). Mbäät nwinmäˈäyëm ko päätyë Job duˈun jyënany mët ko nety jyantsy yˈayoy, per ojtsë Dios pyudëkëty parë wyinmääytyëgatsët. ¿Wiˈix yˈanmääyë?
11, 12. 1) ¿Ti Job jyaygyujkë mët ko Jyobaa pyudëjkë? 2) ¿Ti tyuunë Job?
11 Mä Job kapitulo 38 axtë 41 japë Jyobaa myëgäjpxë, per nimää kyatukmëtmaytyakë tiko nety yˈayoy. Diˈib jap tukjaygyukëyanë, yëˈë ko jantsy mutskë Job ko yaˈijxkijpxyët mëdë Dios. Jyobaa nan tyukniˈˈijxë ti diˈib mas jëjpˈam mbäät tpëjtaˈaky ets kyaj dyuˈunëty ja yˈamay jyotmay (Job 38:18-21). Ko duˈunë Job yajpudëjkë, ta wyinmääytyëgäjtsy.
12 Per ¿yëˈë yˈandijpy ko Jyobaa kyaj tsuj yajxon ojts tmëgajpxyë Job? Kyaj, etsë Job nan kyaj duˈun tjäˈäwë. Yëˈë jyaygyujkë ets myëjpëjtak extëmë Jyobaa yˈanmääyë. Axtë jënan: “Päätykyëjxmëts jatëgok nyajjëmbityë nˈääw nˈayuk extëmëts të njënäˈäny, ets jodëmbijtpëts naxwayoty kuyjäämoty” (Job 42:1-6). Job nan të nety yˈoktukjaygyujkëbë Elihú wiˈix tijaty yˈixëty (Job 32:5-10). Myëjpëjtak ja käjpxwijën diˈib yajmooy ets winmääytyëgäjts, päätyë Jyobaa jyënany ko kupëjkëp (Job 42:7, 8).
13. Ko Job ojts nyäjxnë ja yˈayoˈon jyotmay, ¿wiˈix duˈunyëm ttukˈoyˈajty extëmë Jyobaa yˈanmääyë?
13 Extëmë Job yˈanmääyë Jyobaa, duˈunyëm ttukˈoyˈajty axtë ko nety të nyäjxnë ja yˈayoˈon jyotmay. “Jyobaa kyunuˈkx mas niˈigyë Job mä jyukyˈäjtkëbejty ets kyaj dyuˈunëty mä jyukyˈäjttsondaky”. Ets ko nyajxy ja tiempë, ta jatëgok tmëdäjty “nijëxtujkë myäänk ets nidëgëëgë nyëëx” (Job 42:12-14). Seguurë ko Job pyaˈˈayoow ja yˈuˈunk yˈënäˈk diˈibë Satanás yaˈoˈk. Ets waˈan ninäˈä tkajäˈäytyëgooy wiˈix oˈktëy jyajty kyëbejty mëdë fyamilyë. Pën jyaygyujkë ok tiko nety duˈun të yˈayoy, waˈan näˈäganäˈäty twinmääy tidaa ko nety tyim jëjpˈamëty ets mëk yˈayowët. Pën winmääy duˈun, waˈan tjamyejtsy wiˈixë netyë Jyobaa të yˈanëˈëmxëty ets mbäät yëˈë jyotkujkmooyë ets pyudëjkë parë tˈixët ti diˈib mas jëjpˈam (Sal. 94:19).
¿Mbäät mas jëjpˈam nbëjtakëm ja madakën diˈibë Jyobaa myëdäjtypy parë yˈanaˈamët ets kyaj dyuˈunëty ja njotmayˈäjtëm? (Ixë parrafo 14).
14. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm jyajtyë Job?
14 Ko nbawinmäˈäyëm wiˈixë Job jyajty, mbäät xypyudëjkëm parë kyaj yëˈëyë nwinmäˈäyëm ja ayoˈon diˈib nbatëm ets nan mbäät xyjotkujkmoˈoyëm. Pesë “Diosë jyaaybyajtën, yajkëxjääy es naytyukniˈˈijxëm es nmëdäjtëm ja maˈxtujkën es jotkujk nˈawijx njëjpˈijxëm diˈibë minäämp” (Rom. 15:4). Yˈijxpajtënë Job yëˈë xytyukniˈˈijxëm ets kyaj aduˈuk nmëmäˈäy nmëdäjëm wiˈix njäjt ngëbajtëm mä jukyˈäjtën etsë net njäˈäytyëgoˈoyënë diˈib mas jëjpˈam: nbuwäˈkëm ja madakën diˈibë Jyobaa myëdäjtypy parë yˈanaˈamët. Nan nˈokjamyajtsëm ko yëˈë nety nbuwäˈkëmë Diosë yˈanaˈamën ko mëk ndënäˈäyëm oy myëjwiin kyajaaty ja ayoˈon diˈib xytyukmiˈinëm extëm jyajtyë Job.
15. ¿Wiˈix wyimbëtsëmy ko mëk ndënäˈäyëm mä nbatëmë amay jotmay?
15 Extëm jyajtyë Job mbäät xyjotkujkmoˈoyëm, pes yëˈë xytyukˈijxëm ko pën xytyukjäjtëmë ayoˈon jotmay kyaj yëˈë tˈandijy ko të Jyobaa xytyukjotˈambëjkëm, yëˈë duˈun parë nyajnigëxëˈkëm ko nbuwäˈkëm ja madakën diˈib myëdäjtypy parë yˈanaˈamët (Prov. 27:11). Ko nmëmadakëm ja ayoˈon jotmay, ta jotkujk nyajnayjäˈäwëmë Jyobaa ets kyëktëkët ja mëbëjkën mä tijaty nˈawijx njëjpˈijxëm (käjpxë Romanʉs 5:3-5). Extëmë Job ojts yajkunuˈkxy, yëˈë xytyukˈijxëm wiˈixë Jyobaa jyantsy yˈoyjyaˈayëty ets “jyantsypyaˈˈayoy” (Sant. 5:11). Pääty, mbäät nˈijtëm seguurë ko Jyobaa kyunuˈkxaampy niˈamukë pënaty puwäˈkëp ja yˈanaˈamën. Ko duˈun nnijäˈäwëm, yëˈë xypyudëjkëm parë nmëmadakëm oytyim diˈibëtyë ayoˈon mëdë maˈkxtujkën etsë xondakën (Kol. 1:11).
KYAJ NJÄˈÄYTYËGOˈOYËM KO JYOBAA MYËDÄJTYPYË MADAKËN PARË YˈANAˈAMËT
16. ¿Tiko jyëjpˈamëty ets xëmë njamyajtsëm ko jëjpˈam nbuwäˈkëm ja madakën diˈibë Jyobaa myëdäjtypy parë yˈanaˈamët?
16 Ko nwinguwäˈkëmë amay jotmay diˈib njäˈäwëm ko kyaj nekymyëmadäˈägäˈägëm, tsip njamyajtsëm ko tsojkëp nbuwäˈkëm ja madakën diˈibë Jyobaa myëdäjtypy parë yˈanaˈamët. Axtë jotmay diˈib yiˈinëm waanë, mbäät nˈijxëm mëjwiin kajaa ko yëˈëyë nwinmäˈäyënë. Pääty, oy ko xëmë njamyajtsëm nuˈunën jyëjpˈamëty nbuwäˈkëmë Jyobaa yˈanaˈamën oy ti jotmay nbatëm.
17. Ko njotmoˈoyëmë Diosë tyuunk, ¿wiˈix xypyudëjkëm parë kyaj njäˈäytyëgoˈoyëm diˈib mas jëjpˈam?
17 Ko njotmoˈoyëmë Diosë tyuunk, yëˈë xytyukjamyajtsëm ko diˈib mas jëjpˈam yëˈë nbuwäˈkëm ja madakën diˈibë Jyobaa myëdäjtypy parë yˈanaˈamët. Min nˈokˈijxëm wiˈix jyajty tuˈugë toxytyëjk diˈib xyëwˈäjtypy Renee. Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm yëˈë patë derrame cerebral, xëmë ijty tˈyajnaxyë pëjk adoˈonën ets nan myëdäjtypyë netyë kanser. Ko ijty yajmënëjkxy mä hospital, ta ttukmëtmaytyaˈagyë Diosë yˈayuk pënaty jap tuundëp, pënaty tsoybyajttëp ets pënaty min kyuˈixëdë. Tëgok, ja tyuuny 80 oorë nuˈun yˈijty majtsk sëmään ja kujkm mä hospital. Renee kyaj tjäˈäytyëgooy diˈib mas jëjpˈam, ni jaa ko nety yˈooganë. Tyäˈädë yëˈë tukjäˈäytyëgooyë ja pyëjk yˈadoˈonën.
18. ¿Wiˈix mbäät nbuwäˈkëm ja madakën diˈibë Jyobaa myëdäjtypy parë yˈanaˈamët extëm ttuunyë Jennifer?
18 Tuˈuk tuˈugë xëëw nyaxy, nwinguwäˈkëmë amay jotmay diˈib kyaj tyim mëjwiin tyim kajaajëty, ets nan tsojkëp jaa nyajnigëxëˈkëm ko yëˈë nbuwäˈkëmë Jyobaa yˈanaˈamën. Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib xyëwˈäjtypy Jennifer, ja yˈawijxy tëgëk xëëw mä aeropuerto mët ko kyaj abionk nyekytsyoony parë jyëmbitët mä tyëjk. Mbäätxyëp ojts nyayjawëty naytyuˈuk, tsyipkeˈexy etsxyëp wyinmääy ko oˈktëy jyaty kyëbety, per kyaj duˈun wyinmääy. Yëˈë myënuˈkxtakë Jyobaa parë pyudëkëdët ets ttukmëtmaytyäˈägëdë jäˈäy ja oybyë ayuk diˈibë nety jam nanduˈun awijxtëp. Jennifer ojts nimayë jäˈäy tmëtmaytyaˈaky ets tkëyajky mayë ëxpëjkpajn. Yëˈë jyënaˈany: “Xykyunuˈkxëtsë Jyobaa mätsë tyäˈädë jotmay nbaty ets xymyooyëtsë jot mëjääw parëts nyajmëjpëtsëmëdë xyëëw”.
19. ¿Ti yajtukˈijxwëˈëmbë Diosë kyäjpn?
19 Yëˈëyë Diosë kyäjpn diˈib jyaygyujkëp ko jëjpˈam nbuwäˈkëm ja madakën diˈibë Jyobaa myëdäjtypy parë yˈanaˈamët. Ets pääty tyëgatsyëty mëdë relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty. Jëjpˈam ets niduˈuk niduˈuk nˈijxëm pën nbuwäˈkëm ja madakën diˈibë Jyobaa myëdäjtypy parë yˈanaˈamët.
20. ¿Wiˈixë Jyobaa tˈixy ko nbuwäˈkëm ja madakën diˈib myëdäjtypy parë yˈanaˈamët?
20 Mbäät nˈijtëm seguurë ko Jyobaa mëjwiin kajaa tˈyajtsobääty ko nbuwäˈkëm ja madakën diˈib myëdäjtypy parë yˈanaˈamët. ¿Wiˈix nbuwäˈkëm? Ko nmëmadakëm ja amay jotmay ets ko xëmë nmëduˈunëm (Sal. 18:25). Mä jatuˈukpë artikulo, yëˈë yˈaknimaytyäˈägaampy tiko mbäät nbuwäˈkëm ets wiˈix mbäät nduˈunëm.
^ parr. 4 Salmo 83:18: “Waˈanë jäˈäy tnijawëdë ko mijts, mxëwˈaty Jyobaa, mijts jeˈeyë naytyuˈuk diˈib mˈijtp Jantsy Këjxm abëtsemy nyaxwinyëdë”.
^ parr. 9 Job 1:9-12: “Ta ja Satanás tˈatsooyë Jyobaa ets tˈanmääy: ¿Nëgoobëdaa Job ttsëˈëgë Dios? ¿Ti kyaj mijts xykyuwäˈänyë Job ets tukëˈëyë jyëën tyëjk ets tukëˈëyë tijaty myëdäjtypy? Mgunuˈkxypy tijaty tyuumpy, etsë jyëyujk yˈanimal të tjantsy yajwindujktäˈäyë naxwinyëdë. Per, parë nyajtëgäjtsëm, okxäjtëw, ets xytyonët tukëˈëyë diˈib myëdäjtypy, ets yëˈë mˈaxëkmëgäjpxanëp mwingëjxm mjëjpkëjxm. Ta Jyobaa tˈanmääyë Satanás: ¡Ix! Tukëˈëyë diˈib myëdäjtypy ndukëdëjkëp. ¡Jeˈeyë ko yëˈë kyaj xykyëˈënixäjët! Ta Satanás twinwäˈktutyë Jyobaa”.
