“¡WIˈIX jyaty!”.

Seguurë ko të duˈunë jäˈäy kanäkˈok xykyäjpxpoˈkxy, ets waˈanë net të xykyëmatsy o të xymyëneny. Wiˈixëmë jäˈäy nyaygyäjpxpoˈkxëdë mä tuˈuk tuˈugë lugäär. Per niˈamukë yëˈë yajnigëxëˈktëbë wingutsëˈkën, pes ko ngakäjpxpoˈkxëm o ngaˈˈatsoˈowëm, kyaj nety nmëdäjtëmë wingutsëˈkën.

Per ta jäˈäy diˈib tsiptakxëp kyäjpxpoˈkxët, waˈan mët ko wyintsoytyuˈunëty o ko kyajë jäˈäy tˈixyˈaty. Nan ta nääk diˈib tsiptakxëp tkäjpxpoˈkxëdë jäˈäy diˈib wiink lugäär tsoˈomp, diˈib wiink rasë o wiˈix yaˈixy yajpääty. Per mbäädë jäˈäy pyudëkëty, oy jeˈeyë pojën ngäjpxpoˈkxëm.

Pääty oknayajtëwëdë: “¿Wiˈix mbäät tuˈugë jäˈäy pyudëkëty kots ngäjpxpoˈkxët? ¿Titsë Biiblyë xytyukniˈˈijxëp?”.

“Dios nidëgekyë jäˈäy ttsojktäˈäy” (Apos. 10:34). Duˈunë Pedro jyënany ko ojts tˈagëˈë tˈaxäjë ja Cornelio mä Diosë kyäjpn, ja tim jawyiimbë jäˈäy diˈibë nety kyaj yˈisraelitëty. Ok, ta Pedro tkujäˈäyë ko Dios tsyojkypy ets niˈamukë “ja pojpë jäˈäy jyodëmbittët” (2 Peed. 3:9). Ko ngäjpxëmë tyäˈädë tekstë waˈan yëˈë nwinmäˈäyëm pënaty apenënëm yˈëxpëjktëbë Biiblyë. Perë Pedro nan ojts duˈun tˈanëëmë ja Dios mëduumbëty: “Wintsëˈëgëdë mëjpë mutskpë. Tsoktë mmëmëbëjkpëty” (1 Peed. 2:17). Extëm nˈijxëm, oy ko ngäjpxpoˈkxëmë jäˈäy oy mä tsyoonët, oy wiˈix ja kostumbrë tmëdatët ets oy wiˈix yˈixˈatët. Pes duˈun nyaˈijxëm ko ntsojkëm ets ko nwingutsëˈkëm.

Apostëlë Pablo duˈun tˈanmääy ja Dios mëduumbëty: “Nayˈaxäjëdë niduˈuk niduˈuk extëm nandëˈën oj mˈaxäjëdë ja Kristë” (Rom. 15:7). Pablo nan ojts tnimaytyaˈaky ja myëguˈuktëjk diˈib mooyëdë “jotkujkˈäjtën”. Tyam, nan jëjpˈam ets nmëjääwmoˈoyëm ja nmëguˈukˈäjtëm, pesë Satanás mëktaˈaky tnatsejxy tnawoogyë Diosë kyäjpn (Kol. 4:11; Diˈibʉ Jat. 12:12, 17).

Ko ngäjpxpoˈkxëm, kyaj yëˈëyë tˈandijy ko oyë jäˈäy nˈagëˈë nˈaxäjëm. Min nˈokˈijxëm wiˈixë Biiblyë tnimaytyaˈaky.

Mä Jyobaa tkapëjtaˈakynyëm ja yˈUˈunk María jyodoty, jayëjp tkejxy tuˈugë yˈanklës parë ojts tmëtmaytyaˈagyë María. Duˈun tˈanmääy: “Dios maygyepyëty Mariië. Niˈigyë mij ja Nintsënˈäjtëm mtsekyëty, Dios yˈity mët mijts”. María kyaj tjaygyujkë tiko tuˈugë anklës myëgajpxyëty, ta jyënany jyodoty wyinmäˈänyoty: “¿Ti yˈandijpyë tyäˈädë käjxpoˈxën?”. Ta ja anklës yˈanmääyë: “Mariië, katë mtsëˈëgë. Dios mdunäˈänxëp tuˈugë mëj mayˈäjtën”. Ta tyukmëtmaytyakë ko yëˈë Jyobaa të wyinˈixyëty parë dyajmaxuˈunkˈatët ja yˈUˈunk. Ta ja María ojts jyotkujkë ets tkupëjky ti Dios tuktunanëp. Jyënany: “Ëjtsë dëˈën Dios mëduumbë. Waˈanëts ja Dios xytyuktuny extëmëts mij të xyˈanëëmë” (Luk. 1:26-38).

Tyäˈädë anklës myëjjäˈäwë ko Jyobaa yajkugajpxyˈäjtë, kyaj wyinmääy ko kyaj jëjpˈam nyekyˈitäˈäny ko tmëtmaytyäˈägët tuˈugë pokyjyaˈay. Ets diˈib tim jawyiin tyuun, yëˈë kyäjpxpoˈkx ja María. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm yˈijxpajtën? Ko oy ko ngäjpxpoˈkxëm ets nmëjääwmoˈoyëmë nmëguˈukˈäjtëm. Kyaj tyim tsekyëty jeky nmëtmaytyakëm parë nbudëjkëm ets nyajnayjyäˈäwëm ko tsobatp mä Jyobaa kyäjpn.

Pablo yˈixyˈäjt nimay ja Dios mëduumbë diˈibë nety yajpattëp mä tuˈukmujkën diˈib Asia Menor ets Europa. Mä ja neky diˈib tyuknijäˈäyëdë, nimay ojts tkajxëdë syaluudë. Extëm mä Romanʉs kapitulo 16, ojts tmaytyaˈagyë Febe, diˈib tyij “nmëmëbëjkpëˈäjtëm”  ets ojts tniˈanaˈamë parë yajxon yaˈˈagëˈë yaˈˈaxäjët “extëm nyitëkëty ja Diosë jyaˈayëty” ets yajpudëkët “mët ti tëgoyˈäjtxëp”. Pablo nanduˈun jyënany: “[Käjpxpoˈkxtë] Prisilë esë Akilë [...] njäˈäygyëdakypyëts yëˈë, es kyaj yˈëjtsëty jeˈeyë, nandëˈën nidëgekyë ja nmëmëbëjkpëˈäjtëm diˈibë kyaj yˈisraelitëty”. Nan ojts jyënaˈany ets yajkäjpxpoˈkxët ja Dios mëduumbëty diˈib kyaj nëgoo yajmaytyaˈaky, extëmë Epéneto etsë Trifena mëdë Trifosa, diˈib ijttë tuumbë jäˈäy. Extëm nˈijxëm, Pablo kyaj ojts nyaytyukmëjˈatyëty parë tkajxëdë syaluudë ja myëguˈuktëjk (Rom. 16:1-16).

Nˈokpawinmäˈäyëm wiˈix jantsy jotkujk nyayjyäˈäwëdë ja Dios mëduumbëty ko Pablo jyamyajtsëdë, ets seguurë ko niˈigyë ttsojktë ja Pablo ets ja myëguˈuktëjk. Ets ko ja wiinkpë Dios mëduumbë tmëdoowdë wiˈix ja saluudë yajkejxy, pudëjkëdë ets mëjääwmooyëdë parë mëk dyaˈittët ja myëbëjkën. Extëm nˈijxëm, ko nnaygyäjpxpoˈkxëm ets ko nnaymyëjkumäˈäyëm tuˈukˈääw tuˈukjot, yajkëktëjkëdëp ja nyaymyayë ets yajtuˈugyëdëp.

Ko tëgokë Pablo tsyoˈony Puteoli parë nyijkxy Roma, ojts jyëjpˈyoˈoyëdë ja myëguˈuktëjk. Ets ko tˈijxmiindë, net ojts “jyotkujkë es tjäˈäygyëdaky ja Dios” (Apos. 28:13-15). Näˈäty, mbäät jeˈeyë nmëtxikëm o ndukˈijxëmë këˈë parë njotkujkmoˈoyëm ja diˈib mon tuk yajpatp.

Tëgokë Santiago mëkë nety tkäjpxwijäˈäny ja Dios mëduumbëty diˈib të ttuktëkëdë tijaty tyuundëbë naxwinyëdë jäˈäy (Sant. 4:4). Duˈun dyajtsondaky ja myaytyaˈaky:

“Ëj Santyäˈägë, myëduumbë Diosteety esë Nintsënˈäjtëm Jesukristë, njäˈäyëtsë tyäˈädë neky ets ngäjxpeˈxyëts tëgekyë israelitëty diˈibë tsoˈondë yää ets oj nyëjxtë tsënaabyë mä wiink naxwinyëdë” (Sant. 1:1, Ja Oibyʉ Tʉiˈya̱jtʉn). Ko duˈun ja Santiago ojts kyäjpxpoˈkxëdë, yëˈë yaˈijxë ko kyaj mëj këjxm nyayajnaxyëty ets yëˈë pudëjkëdë parë tkupëjktë ja käjpxwijën. Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko yaˈˈawatsypyë nëˈë tuˈu parë nimaytyakëm tuˈugë jotmay ko jawyiin ngäjpxpoˈkxëm.

Parë oy nyajnayjyäˈäwëm ja nmëguˈukˈäjtëm, tsojkëp ngäjpxpoˈkxëm winë ääw winë jot ets nyajnigëxëˈkëm ja tsojkën, oy nwinmäˈäyëm ko kyaj pën tpëkyë kuentë (Mat. 22:39). Tëgok, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib Irlanda, jantsy jotëgoy jyajty mä nety ja reunyonk tsyondäˈäganë. Ko tyëjkë, ta tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm nyiˈˈijxˈawdijtë, myëtxikë ets yˈanmääyë: “¡Wiˈix jyaty! Oy ko të miny”. Kyaj yˈatsooy, ta nyaxweˈtsy.

Ko nyajxy tuk sëmään majtsk sëmään, ta tmëwingoony ja nmëguˈukˈäjtëm ets ttukmëtmaytyaky ko yëˈë nety yajnäjxypy tuˈugë jotmay mëdë fyamilyë. Duˈun tˈanmääy: “Mä tadë xëëw, kyajtsë nety nminäˈäny reunyonk, jantsy määy täjpëtsë nety, kyajts nëgoo njamyetsy tijaty yajmaytyak, per diˈibëts njamyejtsypy, yëˈë kots ojts xykyäjpxpoˈkxy. Oyëts xyyajnayjyäˈäwë. Dyoskujuyëm”.

Ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib käjpxpoˈkx kyaj tnijäˈäwë pën kajaa tpudëjkë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm. Yëˈë jyënaˈany: “Jantsy jotkujkëts nnayjyäˈäwë kots xytyukmëtmaytyaky wiˈix pyudëjkë kots jeˈeyë ojts ngäjpxpoˈkxy. Oytyëm kots ojts ngäjpxpoˈkxy”.

Ja rey Salomón duˈun tkujäˈäyë: “Yajjëˈëdë mtsäjpkaaky mä mëjnëë, ets ko nyaxët kanäk xëëw, ta xypyäädäˈäny jatëgok” (Ecl. 11:1). Ko ngäjpxpoˈkxëmë jäˈäy, ets mas niˈigyë ja nmëguˈukˈäjtëm, ta nnaymyëjääwmoˈoyëm nixim niyam. Pääty, ninäˈä mbäät ngawinmäˈäyëm ko kyaj mëkˈäjtën tmëdaty.