1. ¿Tiko Jesus tˈamdooy tpëjktsooyë Tyeety parë yajkuwäˈänët ja yˈëxpëjkpëty?

JA UX mä Jesus yˈakˈyajpaty yä Naxwiiny, yëˈë wyinmääy tëgokyë ja amay jotmay diˈibë nety wyinguwäˈägëyandëp ja yˈëxpëjkpëty. Ets kom mëkë nety ttsoktë, ta nmëwäˈän tmëtsoˈowë ja Tyeety parë ja yˈëxpëjkpëty yajkuwäˈändët mä ja Mëjkuˈu (Fwank 17:14, 15). Jesus nyijäˈäwëbë nety ko jyëmbijnët tsäjpotm, Satanás duˈunyëm tsyajkxäˈäny wyoogäˈäny parë ttukmastuˈudäˈänyë Jyobaa pënaty jamëdunanëp. Extëm nˈijxëm, tsojkëbë nety yajkuwäˈändët niˈamukë pënaty myëdunandëbë Jyobaa.

2. ¿Tiko nˈijtëm seguurë ko Jyobaa yˈatsoowëmbitaambyë nuˈkxtakën?

² Mët ko Jyobaa ttsokyë yˈUˈunk, ta ojts tˈatsoowëmbijttë nyuˈkxtakën. Pën ëtsäjtëm nduˈunëmë mëjääw parë nyajjotkujkˈäjtëmë Jyobaa, ta nenduˈun xytsyokäˈänëm, tˈatsoowëmbitäˈäny ko nˈamdoˈow nbëjktsoˈowëmë nyaybyudëkë ets xykyuwäˈänäˈänëm. Kom yëˈë tuˈugë Uˈunkteety diˈib jantsy tsojkp, xëmë tkuentˈatäˈänyë yˈuˈunk yˈënäˈk. Pes ko duˈun tkatunët, kyaj nety tkuytyuny extëmë xyëëw nyikejy.

3. ¿Tiko tyam nyajtëgoyˈäjtëm etsë Jyobaa xykyuwäˈänëm?

³ Tyam niˈigyë nyajtëgoyˈäjtëm etsë Jyobaa xykyuwäˈänëm. Satanás të yaˈëxkexy tsäjpotm ets të xynyigëdakëm mëk “awäˈän” (Diˈibʉ Jat. 12:12). Näägë jäˈäy diˈib xynyibëdëˈkëm, duˈunë Satanás yajwinmayëdë ko yëˈë tyuundëp “diˈibë Dios tsyejpy” (Fwank 16:2). Ets diˈib kyaj tmëbëktë Dios, xynyibëdëˈkëm mët ko kyaj nduˈunëm tijatyë naxwinyëdë jäˈäy tyuundëp. Per oy ti jotmay nbatëm kyaj ntsëˈk njäˈäwëm, pesë Biiblyë jyënaˈany: “Kyuytyiimpy ja Dios ja yˈayuk, yëˈë myajmëjwiin myajkajaaxëdëp ja mmëbëjkën es mˈagëˈëduk mˈaxäjtukëdëp es myajtsoˈogëdëp mä ja kaˈoybyë” (2 Tes. 3:3). Min nˈokˈijxëm majtsk pëky wiˈixënë Jyobaa xykyuwäˈänëm.

4. Extëm jyënaˈanyë Éfesʉ 6:13-17, ¿ti të xymyoˈoyëmë Jyobaa parë xykyuwäˈänëm?

⁴ Jyobaa xymyoˈoyëm tuˈugë pujxnwit diˈib mbäät xykyuwäˈänëm ko Satanás xynyibëdëˈkëm (käjpxë Éfesʉ 6:13-17). Tyäˈädë pujxnwit, täˈtspëky ets oy, per net xykyuwäˈänäˈänëm pën xëmë nmëjëdijtëm oytyim määjëty. Min nˈokˈijxëm tijatyën yajtuktëkëyäämp ets ti yˈandijpy.

5. ¿Ti yˈandijpy ko jyënaˈany pëjtäˈäktë ja tëyˈäjtën extëmë wëën, ets tiko mbäät naytyukwëˈënëm?

⁵ Ko jyënaˈany pëjtäˈäktë ja tëyˈäjtën extëmë mwëënën, yëˈë yˈandijpy ja tëyˈäjtën diˈib yajpatp mä Biiblyë. ¿Tiko mbäät nbëjtakëm ja tëyˈäjtën extëmë wëën? Yëˈko Satanás, yëˈë nyigëbäjkˈäjtypy “ja andakën” (Fwank 8:44). Yëˈë, kanäk mil jëmëjt kujk yˈandaknë ets të twinˈëëny “nidëgekyë ja naxwinyëdë jäˈäy” (Diˈibʉ Jat. 12:9). Per ja tëyˈäjtën diˈib yajpatp mä Biiblyë, yëˈë diˈib xykyuwäˈänëm parë kyaj nyajwinˈëˈënëm. ¿Wiˈixën nbëjtakëm ja wëën? Ko niˈigyë nnijäˈäwëm ja tëyˈäjtën mä pënën Jyobaa, ko nˈawdäjtëm winë ääw winë jot “es mëdë tëyˈäjtën” ets ko tijaty nduˈunëm “tëyˈäjtën myëët” (Fwank 4:24; Éfes. 4:25; Heb. 13:18, TNM).

6. ¿Ti yˈandijpy ja käätsywyëën, ets tiko tsyokyëty nbëjtakëm?

⁶ Ko jyënaˈany xypyëjtäˈäktët ja mwäˈäts jukyˈäjtën extëmë mgäätsywyëën, yëˈë yˈandijpy wiˈixë Jyobaa tniˈanaˈamë njukyˈäjtëm. ¿Tiko jyëjpˈamëty nbëjtakëm ja käätsywyëën? Yëˈko duˈun extëm tuˈugë soldäädë tkuwäˈäny ja kyorasoon mët ja käätsywyëën, nenduˈun tkuwäˈänäˈäny ja ngorasoonˈäjtëm parë kyaj dyajmäˈädët extëm ja naxwinyëdë jäˈäy wyinmaytyë (Prov. 4:23). Jyobaa xytyukˈanaˈamëm parë ntsojkëm ets nmëduˈunëm amumduˈukjot (Mat. 22:36, 37). Satanás, yajnaywyäˈkxanëbë ngorasoonˈäjtëm. ¿Wiˈix? Ko niˈigyë xytyukˈatsokäˈänëm tijatyë naxwinyëdë jäˈäy xyˈawäˈänëm, per yëˈë diˈibë Jyobaa yˈaxëkˈijxypy (Sant. 4:4; 1 Fwank 2:15, 16). Ets pën kyaj xymyëmadakëm parë ngajpxykyutëjëmë Diosë yˈanaˈamën, Satanás kyaj xymyëboˈkxäˈänëm.

7. ¿Wiˈix nbëjtakëm ja käätsywyëën?

⁷ Nbëjtakëmë nety ja käätsywyëën ko ngupëjkëm tijatyë Jyobaa yˈijxypy oy ets axëëk, ets ko njukyˈäjtëm extëm tniˈanaˈamë (Sal. 97:10). Mbäät näägë jäˈäy wyinmaytyë ko Jyobaa yˈanaˈamën tsumy matsypyëm xyaˈijtëm. Per ko nganekymyëmëdoˈowëm tijatyë Biiblyë nyiˈanaˈamëp, duˈunë nety nyajpatëm extëm tuˈugë soldäädë diˈib nyasjaˈanëp ja käätsywyëën mä meerë tsyiptuny mët ko wyinmay ko nëgoo tyimjeˈemtsyˈäjnë. Ets ¿këdii tsuuwinmäˈänyë nety ko duˈun tuˈugë soldäädë yˈadëˈëtsët? Per pën ntsojkëmë Jyobaa, kyaj nmëkjawëyäˈänëm nmëmëdoˈowëm ja yˈanaˈamën, niˈigyë njawëyäˈänëm ko xykyuwäˈänëm (1 Fwank 5:3).

8. ¿Ti yˈandijpy ndukwäˈkëm ja këˈëk ets ko listë nyajpatëm parë nimaytyakëm ja oybyë ayuk?

⁸ Pablo nenduˈun xyˈanmäˈäyëm ets nnaygyëˈëgëm ets ngäjpxwäˈkxëm ja ayuk diˈibë yajmiimpy ja jotkujkˈäjtën. Tyäˈädë yëˈë yˈandijpy ko xëmë mbäät nyajpatëm listë parë nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën. Ko ndukmëtmaytyakëmë jäˈäy tijatyë Biiblyë myëmiimpy, ta ja nmëbëjkënyëˈäjtëm kyëktëkë. Ets xymyëjääwmoˈoyëm ko abëtsemy nyaxwinyëdë ja nmëguˈukˈäjtëm tˈëwäˈkx tkäjpxwäˈkxtë ja oybyë ayuk. Extëm nˈokpëjtakëm, ëwäˈkx käjpxwäˈkxtëp tëjkmdëjkm, ko nyëjkxtë tuumbë, eskuelë, mä jäˈäy jyuy tyooktë, ko nyëjkxtë juuy këbäjtpë, ko tkuˈixëdë myëguˈuktëjk diˈib kyaj tyestiigëty, o ko tmëtmaytyäˈäktë pënaty yˈixyˈäjttëp. Nan ëwäˈkx käjpxwäˈkxtëp, oy näˈäty kyaj mä mbäät nyëjkxtë. Ko nmastutëmë tyäˈädë tuunk mët ko ntsëˈkëm, mbäät nguˈayoˈowëm. Pes duˈun nëjkx nyajpatëm extëm ja soldäädë diˈib nyasjaˈanëp ja kyëˈëk mä meerë tsyiptuny: tsayutäämp ja tyeky ets kyaj mbäät nyekynyaygyuwäˈänyëty, nan kyaj mbäät ttuny tijaty ja wyintsën tukˈanaˈamëp.

9. ¿Tiko yˈoyëty nbagëˈëyëm ja mëjpë eskuudë?

⁹ Ja mëjpë eskuudë, yëˈë yˈandijpy ko nmëbëjkëmë  Jyobaa. Nmëbëjkëm ko tëgokyë tijaty Jyobaa të twandaˈaky kyuytyunaampy. Mëdë tyäˈädë mëbëjkën, mbäät nyaˈˈadujkëm “ja jëëndiˈpxn diˈibë ja kaˈoybyë nyasmäjtsëp”. Tsojkëp nbagëˈëyëmë tyäˈädë eskuudë. ¿Tiko? Yëˈko xykyuwäˈänäˈänëm parë kyaj xywyinˈëˈënëm tijatyë apostatas tukniˈˈijxëdëp ets parë kyaj xyaˈëxtëkëwäˈkëm ko nyajnëxik nyajtukxikëm o nyaˈëbat nyajkäjpxpatëm. Pën kyaj nmëdäjtëmë mëbëjkën, kyaj nmëdatäˈänëm ja jot mëjääw parë njëjpkudijëm ko pën xytyukmëdëgoyäˈänëmë Jyobaa. Per tëgok tëgok njëjpkuwäˈkëm diˈibë Jyobaa kyaj tˈoyˈixy, extëm mä nduˈunëm o mä nˈeskuelëˈäjtëm, yëˈë nety xykyuwäˈänëm ja nmëbëjkënyëˈäjtëm (1 Peed. 3:15). Nan yëˈë nety xykyuwäˈänëm ko ngakupëjkëm tuˈugë tuunk mä mas tsooxë nyajmëjuyäˈänëm, mët ko yëˈë nmëdunäˈänëm mas niˈigyë Jyobaa (Eb. 13:5, 6). Ets tëgok tëgok mëk ndënäˈäyëm ko nyaˈˈaxëkˈijxëm, nan yëˈë ja nmëbëjkënyëˈäjtëm diˈib xykyuwäˈänëm (1 Tes. 2:2).

10. ¿Ti yˈandijpy ja pujxngujup diˈib kyuwaambyë këbäjk, ets tiko mbäät ngëxkëˈëyëm?

¹⁰ Ja pujxngujup diˈib kyuwaambyë këbäjk, yëˈë yˈandijpy tijatyë Jyobaa të twandaˈaky, extëm ja kunuˈkxën diˈib myoˈoyaampy niˈamukë pënaty mëduunëp ets ko pën oˈktëp, ta dyajjukypyëkäˈäny (1 Tes. 5:8; 1 Tim. 4:10; Titʉ 1:1, 2). Ets duˈun extëm ja pujxngujup, tkuwäˈäny ja soldäädë kyëbäjk, nenduˈun tkuwäˈäny ja jot winmäˈäny  ko tijaty nˈawijx njëjpˈijxëm. ¿Wiˈixtsoo? Ko xypyudëjkëm parë ja jot winmäˈäny nyaˈijtëm mä tijatyë Jyobaa të xytyukwandakëm ets parë kyaj nëgoo ndimmëmäˈäy ndimmëdäjëm ja amay jotmay. ¿Wiˈixën naytyukujujpëm ja pujxngujup? Ko nduˈunëmë mëjääw parë nwinmäˈäyëm extëmë Jyobaa wyinmay. Extëm nˈokpëjtakëm, kyaj yëˈë ndukjotkujkˈäjtëm “ja mëkjäˈäyˈat, mët ko këjx näjxpëˈë”, yëˈë ndukjotkujkˈäjtëmë Dios (Sal. 26:2; 104:34; 1 Tim. 6:17).

11. ¿Ti yˈandijpy ja espäädë, ets tiko jyëjpˈamëty nyajtuˈunëm?

¹¹ Ja espäädë, yëˈë yˈandijpyë Diosë yˈAyuk, jaˈa njënäˈänëm, ja Biiblyë. Tyäˈädë espäädë myëdäjtypyë mëkˈäjtën parë dyajnidëˈkxy diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty ets parë dyaˈˈawäˈätspëtsëmyë jäˈäy mä bisyë (2 Kor. 10:4, 5; 2 Tim. 3:16, 17; Eb. 4:12). Mbäät njäjtëm nyajtuˈunëm yajxonë tyäˈädë espäädë ko nˈëxpëjkëm naytyuˈuk ets ko Diosë kyäjpn xytyukniˈˈijxëm (2 Tim. 2:15). Perë tyäˈädë pujxnwit diˈib yä të nmaytyakëm, kyaj yëˈëyë mëdë Jyobaa xykyuwäˈänëm. Min nˈokˈijxëm ti naybyudëkë ja tuk pëky yajkypy.

12. ¿Pënaty ntsojkëm xypyudëjkëm, ets tiko?

¹² Tuˈugë jäˈäy diˈib jeky kujk syoldäädëˈäjnë, nyijäˈäwëp ko kyaj mbäät tsyiptuny naytyuˈuk mët nimayë soldäädëtëjk, tsojkëp pyudëkëdët ja myëguˈuktëjk. Nenduˈun jyaty mët ëtsäjtëm, kyaj mbäät naytyuˈuk nwinguwäˈkëmë Satanás mëdë jyaˈay parë mëët ntsiptuˈunëm, tsojkëp xypyudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm. Etsë Jyobaa yëˈë të xymyoˈoyëm ja nmëguˈukˈäjtëm abëtsemy nyaxwinyëdë parë xypyudëjkëm (1 Peed. 2:17).

13. ¿Wiˈix xypyudëjkëmë reunyonk extëm jyënaˈanyë Ebreeʉsʉty 10:24, 25?

¹³ Tuk pëky wiˈix xypyudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm, yëˈë ko nëjkxëm reunyonk (käjpxë Ebreeʉsʉty 10:24, 25). Niˈamukë näˈäganäˈäty ngumoˈon ngudujkëm. Per ¿këdii oy nyayjyäˈäwëm ko nëjkxëm reunyonk? Pes xypyudëjkëm ko nmëdoˈowëm wiˈix ja nmëguˈukˈäjtëm kyomentarattë winë ääw winë jot, wiˈix dyajnaxtë demostrasyonk etsë diskursë. Xymyëjääwmoˈoyëm parë duˈunyëm nmëduˈunˈadëtsëmë Jyobaa, nbëjkëm nenduˈun ja jot mëjääw ko mëët ngäjpx nmaytyakëm mä kyatsondaˈakynyëmë reunyonk ets ko kyëjxnë (1 Tes. 5:14). Ko nyajpatëm reunyonk, nan mbäät nbudëjkëmë nmëguˈukˈäjtëm, pes ko duˈun nduˈunëm, ta agujk jotkujk nnayjyawëyäˈänëm (Apos. 20:35; Rom. 1:11, 12). Per kyaj yëˈëyëtyë tyäˈädë, nan yajtukniˈˈijxëm wiˈix nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm ets wiˈix mas oyë jäˈäy nyaˈëxpëjkëm. Extëm nˈokpëjtakëm, yajtukniˈˈijxëm mä reunyonk wiˈix mas oy nyajtuˈunëmë ëxpëjkpajn etsë bideo diˈib tuump mä jäˈäy nyaˈëxpëjkëm. Pääty, nˈokniˈëxpëjkëm yajxon tijaty naxäämp reunyonk, nˈokˈijxkujk nˈokjaygyujkëm tijaty jap yajmaytyakp ets nˈokkuytyuˈunëmë net. Ko nduˈunëm tëgokyë tyäˈädë, ta nëjkx nyajpatëm listë mä ntsiptuˈunëm extëm “tuˈugë Jesukristë yˈoysyoldäädë” (2 Tim. 2:3, TNM).

14. ¿Ti naybyudëkë ja tuk pëky nmëdäjtëm?

¹⁴ Diˈib nenduˈun xypyudëkëyäˈänëm, yëˈë ja tëgoy myay anklës diˈib tsäjpotm. Ëtsäjtëm, nnijäˈäwëm nuˈunën kyumëjääwëty tuˈugë anklës, ¿nbawinmäˈäyëmë net ti mbäät ttuny ja tëgoy myay anklës? (Is. 37:36). Nituˈugë yetyëjk ets nituˈugë demonyë tkamëbäädët ja anklëstëjk diˈibë Jyobaa myëdäjtypy. Jyobaa, yëˈë tëgokyë mëkˈäjtën myëdäjtypy. Pääty, pën yajpatp mët ëtsäjtëm, kyaj ja nmëtsipˈäjtëm xymyëmadäˈägäˈänëm, oyxyëp nuˈun jyatimnimayˈäjtpë (Juec. 6:16). ¡Etsë tyäˈädë tëyˈäjtënëˈë! Pääty nˈokˈyaˈijtëm winmäˈänyoty ko xyajmoˈon xyajtujkëm wiˈix të xytyuˈunëm o të xyˈanmäˈäyëm tuˈugë jäˈäy diˈib mëët nduˈunëm, nˈeskuelëˈäjtëm o tuˈugë jiiky mëguˈuk diˈib kyaj Tyestiigëty. Nˈokjamyajtsëm ko kyaj naytyuˈuk ntsiptuˈunëm, yëˈë Jyobaa diˈib xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm.

15. Extëm jyënaˈanyë Isaías 54:15, 17, ¿tiko Dios mëduumbëty duˈunyëm yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë?

¹⁵ Taaˈäjtp kanäk pëky tiko naxwinyëdë jäˈäy xyˈaxëkˈijxëm diˈibë Satanás këˈamˈäjtëdëp. Niwiˈixtsoo ngatuktëkëyäˈänëmë politikë ets nan kyaj nëjkxäˈänëm tsiptuumbë. Yëˈë nduknijäˈäwëmë jäˈäy ti Dios txëwˈaty ets nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm ko yëˈëyë Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën diˈib yajminaambyë jotkujkˈäjtën ets nmëmëdoˈowëm. Nan nimaytyakëm ko ja diˈib anaˈamp yä naxwiiny, nëgooyë yˈandaknë ets yëˈë tuˈugë yajjäˈäyˈoˈkpë diˈib ninuˈun kyapaˈˈayoy (Fwank 8:44). Ets nan nimaytyakëm ko tim tsojk kyugëxëyaˈanyë tyäˈädë jukyˈäjtën. Satanás mëdë jyaˈay ninäˈä xykyayaˈˈamonäˈänëm, duˈunyëm nmëjkumayäˈänëmë Jyobaa nuˈun nmadakëm. Ets oy nuˈunë Satanás jyakumëjääwëty, kyaj mbäät tˈawäˈktuky etsë naxwinyëdë jäˈäy tnijawëdët ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën abëtsemy naxwinyëdë. ¿Tiko? Yëˈko Jyobaa yëˈë xykyuwäˈänëm (käjpxë Isaías 54:15, 17). *

16. ¿Wiˈixë Jyobaa dyaˈˈawäˈätspëtsëmäˈänyë nyax kyäjpn ko myinët ja mëj ayoˈon?

¹⁶ ¿Ti tunan jatanëp mä tiempë myiny kyëdaˈaky? Ko myinët ja mëj ayoˈon, Jyobaa xyaˈˈawäˈätspëtsëmäˈänëm. Min nˈokˈijxëm majtsk pëky mäjaty xyaˈˈawäˈätspëtsëmäˈänëm. Myëduˈuk, yaˈˈawäˈätspëtsëmaampy pënaty mëduundëp ko nety “ja naxwinyëdë ryeyëty” dyajkutëgoytyë ja Mëj Babilonia, jaˈa njënäˈänëm, tëgokyë ja relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty (Diˈibʉ Jat. 17:16-18; 18:2, 4). Ets myëmajtsk, yaˈˈawäˈätspëtsëmaampy ja nyax kyäjpn ko nety dyajkutëgooytyaˈay nuˈun yˈakwëˈëmy ja Satanásë jyaˈay mä Armajedon (Diˈibʉ Jat. 7:9, 10; 16:14, 16).

17. ¿Tiko yˈoyëty nnayaˈijtëm wingon mä Jyobaa?

¹⁷ Pën nnayaˈijtëm wingon mä Jyobaa, Satanás kyaj mbäät xyaˈoˈkëm winë xëëw winë tiempë, pes yëˈë duˈun diˈib kutëgoyäämp winë xëëw (Rom. 16:20). Pääty, nˈoktuktëjkëm ja pujxnwit ets ninäˈä nganasjaˈanëm. Kyaj ntsiptuˈunëm naytyuˈuk, waˈan xypyudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm ets nˈokpanëjkxëm wiˈixë Jyobaa xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm. Ko duˈun nduˈunëm, ta nëjkx nˈijtëm seguurë ko ja nDeetyˈäjtëmë tsäjpotmëdë, xypyudëkëyäˈänëm ets xykyuwäˈänäˈänëm (Is. 41:10).