1. ¿Mä ti yˈitäˈändë seguurë ja tääk teety mä yˈuˈunk yˈënäˈk kyanëbattënëm?

BLOSSOM BRANDT, tnimaytyaˈaky wiˈix jyajty ko twinmääy nyëbatäˈäny, jyënaˈany: “Nuˈun nyajxy kanäk poˈo, kanäkˈok nibëdëˈëgëtsë ndääk ndeety nˈanmääy ko nnëbatäämbëts, ets kanäkˈokëts mëët nimaytyaktë. Itandëbë nety seguurë pën njantsy jyaygyujkëbëts nuˈunën jyëjpˈamëty kots nnëbatët. Ta ttukjäjty ja xëëw diˈib mas jëjpˈam mätsë njukyˈäjtën, kots nnëbejty 31 äämbë disiembrë 1934”. Nanduˈun tyamë tääk teety diˈib Dios mëduundëp, pyudëkëyandëp ja yˈuˈunk yˈënäˈk parë ttundët diˈib oybyëtsëmëp. Ko nanëgoobë ja yˈuˈunk yˈënäˈk dyajtuˈuwëˈëmëdët parë kyaj nyëbattët, mbäät kyaj oy nyekyˈittë mëdë Jyobaa (Sant. 4:17). Per itandëp seguurë pën listë ja yˈuˈunk yˈënäˈk yajpäättë mä kyanëbattënëm parë tnikëjxmˈattët ja tuunk ko tpanëjkxtët ja Kristë.

2. 1) ¿Ti näägë sirkuitë jotmaytyuunëdëp? 2) ¿Ti nˈixäˈänëm mä tyäˈädë artikulo?

² Näägë sirkuitë jotmaytyuunëdëp ko tˈixyˈattë ënäˈktëjk diˈibë jyëmëjt naa 20 ets të myutskˈattë mä Diosë kyäjpn, per  kyajnëm nyëbattë. Nimay nëjkxtëp mä tuˈukmujkën, pyëtsëmdë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë ets axtë jënandëp ko Testiigëty. Per waˈan jyamëty tiko kyaj nyaywyandäˈägëdë mä Jyobaa parë nyëbattët. Näˈäty, yëˈë ja tyääk tyeety anmääyëdëp parë kyaj nyanëbattët. ¿Tiko nääk dyajtuˈuwëˈëmëdë ja yˈuˈunk yˈënäˈk? Mä tyäˈädë artikulo nˈixäˈänëm taxk pëky diˈib mbäät jyotmaytyunëdë ja tääk teety.

3. ¿Ti jotmaytyuunëdë ja tyääk tyeetyë Blossom?

³ Ja tyääk tyeetyë Blossom ojts jyotmaytyunëdë pën mëjnë ja nyëëx parë tjaygyukët tidën yˈandijpy ko jäˈäy nyëbety ets tiko jyëjpˈamëty. Per ¿wiˈix mbäädë tääk teety tnijawëdë pën listë ja yˈuˈunk yˈënäˈk yajpäättë parë nyaywyandäˈägëdët mä Jyobaa?

4. ¿Wiˈixë tääk teety pyudëkëdë ja anaˈamën diˈibë Jesus yäjk mä Matewʉ 28:19 ets 20?

⁴ (Käjpxë Matewʉ 28:19, 20). Biiblyë kyaj tnigajpxy nääk mbäädë jäˈäy xyëëw jyëmëjt tmëdaty parë nyëbatët. Per oy ko tääk teety twinmaytyët ti yˈandijpy nbudëjkëmë jäˈäy parë tpanëjkxëdë Kristë. Ko Matewʉ 28:19 jyënaˈany: “Nëjx yaˈëxpëktë jäˈäyëty [...] esëts ëj njäˈäyˈattët”, mä ayuk grieegë yëˈë yˈandijpy ko tuˈugë jäˈäy yajtukniˈˈixë parë pën tpanëjkxët. Ja diˈib pyanëjkxypyë Jesus, yëˈë diˈib yajtukniˈˈijxëp ets jyaygyujkëp tijatyë Jesus tukniˈˈijxëp, ets të tpëjtaˈagyë wyinmäˈäny parë tmëmëdowäˈäny. Pääty tsojkëp ja tääk teety dyaˈëxpëkët ja yˈuˈunk yˈënäˈk desde maxuˈunk, parë ok nyëbattët ets tpanëjkxtëdë Kristë. Ets oyë maxuˈunk kyaj mbäät nyëbety, Biiblyë nyigajpxypy ko axtë ënäˈkuˈungë mutskatypyë mbäät tjaygyukë ets tmëjˈixy ja tëyˈäjtën.

5. Extëmë Timoteo yajmaytyaˈaky mä Biiblyë, ¿wiˈix xypyudëjkëm parë nnijäˈäwëm näˈä nyëbejty?

⁵ Timoteo ja tpëjtakyë wyinmäˈäny tmëdunäˈänyë Jyobaa mä yˈënäˈkˈäjty. Apostëlë Pablo yˈanmääyë ko yˈixyˈajtypyë nety ja Diosë jyaaybyajtën desde ko myutskˈäjty, jaˈa njënäˈänëm, desde maxuˈunk. Ja tyääk mët ja nyanwelë diˈibë nety judiyë, yëˈë pudëjkëdë parë ttsokët ja Diosë jyaaybyajtën, pes ja tyeety kyaj nety Dios mëduny. Ko Timoteo duˈun yajpudëjkë, ta tyäˈtspëjky ja myëbëjkën (2 Tim. 1:5; 3:14, 15). Ets ko tmëdäjty naa 20 jyëmëjt, ta ojts tjamyëdatyë Pablo mäjaty jyëdijty extëmë misioneerë (Apos. 16:1-3).

6. ¿Wiˈix mbäädë tääk teety tpudëkëdë yˈuˈunk yˈënäˈk?

⁶ Kyaj niˈamukë ënäˈkuˈunk tyuknaxëty mët ko wiˈixëm tyëkëdë jyot wyinmäˈäny. Ta nääk diˈib jyaygyujkëdëp ja tëyˈäjtën mä myutskˈattënëm, twinˈixtë diˈib oy ets ta jyënäˈändë ko nyëbatäˈändë. Ets ta wiinkpë diˈib tsojkëbë tiempë nyaxët parë duˈunë wyinmäˈäny tpëjtäˈäktët. Ja tääk teety diˈib yajˈyeˈebyë jyot wyinmäˈäny, kyaj mëktaˈaky tˈanëëmë yˈuˈunk ënäˈk ets nyëbattët, niˈigyë tpudëkëdë ets wyimbattët nuˈun tijaty tjaygyukëdë. Jyantsy tyukxondaktëp ko ja yˈuˈunk yˈënäˈk tmëjpëjtäˈäktë extëm jyënaˈanyë Proverbios 27:11 (käjpx). * Xëmë mbäät dyaˈittë wyinmäˈänyoty ko pääty tpudëkëdë ja yˈuˈunk yˈënäˈk parë tpanëjkxtëdë Kristë. Pääty, oy ko nyayajtëwëdët: “¿Nyijäˈäwëbëts ja nˈuˈunk nˈënäˈk tijatyë Biiblyë tukniˈˈijxëp parë nyaywyandäˈägëdët mä Dios ets nyëbatët?”.

7. Parë tuˈugë jäˈäy nyëbatët, ¿kuanë ko ttimnijäˈäwëtyaˈayët tijatyë Biiblyë tukniˈˈijxëp? Nimaytyäˈäk.

⁷ Tääk teety yaˈëxpëjktëp ja yˈuˈunk yˈënäˈk parë yajxon tjaygyukëdët ja tëyˈäjtën.  Ko duˈun dyaˈëxpëktët, yëˈë pudëkëyanëdëp ja yˈuˈunk yˈënäˈk parë jyënäˈänët ja yˈääw jyot ko naywyandäˈäganëp mä Jyobaa. Perë tyäˈädë kyaj yëˈë tˈandijy ko kuanë ttimnijäˈäwëtyaˈayët tijatyë Biiblyë tukniˈˈijxëp parë nyaywyandäˈägëdët ets nyëbatët. Pes niˈamukë pënaty nëbajttëp, jëjpˈam ets duˈunyëm yˈakˈëxpëktët ets tnijawëdët ja tëyˈäjtën (käjpxë Kolosʉ 1:9, 10). Pën duˈun, ¿nuˈunxën mbäät tmëdaty ja ëxpëjkën mä kyanëbetynyëm?

8, 9. ¿Wiˈix jyajty ja pujxndëjk kuentˈäjtpë diˈib Filipos, ets ti xytyukniˈˈijxëmë yˈijxpajtën?

⁸ Nˈokˈijxëm tuˈugë ijxpajtën diˈib mbäät pyudëkëdë ja tääk teety (Apos. 16:25-33). Pablo myëmajtskˈokë nety tkuˈixë ja käjpn diˈib Filipos naa jaa mä jëmëjt 50. Ta jam mëdë Silas yajniwäämbajttë, yajmäjtstë ets ta yajtsuumdë. Mä tadë koots, ta nyajxy tuˈugë mëk ujx diˈib myëxijtëtyaay ja potsy ëxˈäjpäät ets yˈawatstääy ja pujxndëjkˈääw. Ja pujxndëjk kuentˈäjtpë, ta wyinmääy ko të ja tsumyjyaˈay kyaktäˈäytyë, ta jyanayaˈooganë, perë Pablo kyaj tnasˈijxë. Ta mëdë Silas ttukmëtmaytyaktë ja pujxndëjk kuentˈäjtpë mët ja fyamilyë pënën Jesus. Ta tmëbëjktë tijaty yajtukmëtmaytyaktë ets netyë nyëbajttë. ¿Ti tyäˈädë xytyukniˈˈijxëm?

⁹ Waˈan ja pujxndëjk kuentˈäjtpë yëˈëjëty tuˈugë jäˈäy diˈibë nety jeky të syoldäädëˈaty, ets kyaj tnijawë ja Diosë jyaaybyajtën. Pääty parë tpanëjkxët ja Jesus, tsojkëbë nety tnijawët ja tëyˈäjtën diˈib mä Diosë yˈAyuk, tjaygyukët tidën yˈandijpy nmëduˈunëmë Jyobaa, ets tmëmëdowdët tijatyë Jesus tukniˈˈijxë. Tijaty yajtukniˈˈijxë, yëˈë pudëjkë parë nyëbatët. Per seguurë ko duˈunyëm yˈakˈëxpëjkˈadëtsy ko nyëbajtääy. Pääty, ¿ti net mbäät ttundë tääk teety ko tuˈugë yˈuˈunk yˈanëˈëmxëdët ko nëbatäämp mët ko tsyojkypyë Jyobaa ets myëmëdowaampy? Mbäät tˈanëëmë ets tmëtmaytyäˈägët ja mëjjäˈäytyëjk parë tˈixtët pën mbäät nyëbety. * Ets duˈun extëm niˈamukë Dios mëduumbë diˈib nëbajttëp, duˈunyëm ja yˈuˈunk yˈëxpëjkˈadëˈëtsäˈäny nuˈun ja xyëëw jyukyˈäjtën (Rom. 11:33, 34).

10, 11. 1) ¿Wiˈix näägë tääk teety wyinmaytyë? 2) ¿Ti diˈib mbäät mas oy kyuwäˈänyëty tuˈugë uˈunk?

¹⁰ Näägë tääk teety wyinmaytyë ko mä ja yˈuˈunk kyanëbetynyëm, oy ko jawyiin tˈëxpëktë tuˈugë karreerë ets tpäädëdë oybyë tyuunk. Ets waˈan duˈun wyinmaytyë mët ko tyukmëtsojktëbë oyˈäjtën. Per ¿jyantsy pyudëjkëdëbë nety ja yˈuˈunk yˈënäˈk parë yˈittët agujk jotkujk? Ets ta ja tuk pëky, ¿duˈunënë Biiblyë tyukniˈˈixë? ¿Wiˈixë Jyobaa ttsoky nyajtuˈunëmë jukyˈäjtën? (Käjpxë Eclesiastés 12:1). *

¹¹ Oy ko nyaˈijtëm winmäˈänyoty ko tukëˈëyë tijaty jaˈäjtp yä naxwiiny, kyaj tyuˈugyë mët extëmë Jyobaa wyinmay ets mët tijaty yëˈë tsyojkypy (Sant. 4:7, 8; 1 Fwank 2:15-17; 5:19). ¿Ti diˈib mbäät mas oy kyuwäˈänyëtyë uˈunk ënäˈk mä Satanás, mä jyaˈay ets wiˈix wyinmaytyë? Ko oy yˈitët mëdë Jyobaa. Pën ja tääk teety yëˈë jëjpˈam pyëjtaktëp ets ja yˈuˈunk tmëdatët tuˈugë karreerë ets tpäädëdë oybyë tyuunk, mbäät ja yˈuˈunk wyinmay ko yëˈë diˈib niˈigyë jëjpˈam ets kyaj ko oy yˈittët mëdë Jyobaa. Seguurë ko nituˈugë tääk teety diˈib  Dios mëduump tkatsoky etsë yˈuˈunk yˈënäˈk ttunët diˈibë naxwinyëdë jäˈäy tsyojktëp. Nan nnijäˈäwëm ko net mbäät nˈijtëm agujk jotkujk pën yëˈë jawyiin nbëjtakëmë Jyobaa mä jukyˈäjtën (käjpxë Salmo 1:2, 3). *

12. ¿Tiko näägë tääk teety tˈanëëmëdë yˈuˈunk yˈënäˈk ets kyaj nyanëbattët?

¹² Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm tˈanmääyë nyëëx ets kyaj nyanëbatët. ¿Tiko? Yëˈë tnimaytyaˈaky: “Tsoytyuumbëts nigäjpxët ko päätyëts duˈun nˈanmääy mët ko nëjkx näˈä yaˈëxkexy”. Näägë tääk teety nanduˈun wyinmaytyë extëmë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm, ko mas oy ets jaanëm ja yˈuˈunk nyëbattët ko nety të nyaxy ja xyëëw jyëmëjt mä alokë tijaty ttundë (Gén. 8:21; Prov. 22:15). Waˈan ja tääk teety wyinmaytyë ko kyaj ja yˈuˈunk yaˈëxkaxët pën kyajnëm nyëbety. Per ¿tiko kyaj yˈoyëty ets duˈun wyinmaytyët? (Sant. 1:22).

13. Pën tuˈugë jäˈäy kyaj nyëbety, ¿yëˈë yˈandijpy ko kyaj kyuentëkëyaky mä Dios? Nimaytyäˈäk.

¹³ Waˈan ja tääk teety kyaj tnatsoktë ets ja yˈuˈunk nyaywyandäˈägëdët axtë jaanëm ko yajpäädët listë. Per tëgooytyëbë nety ko wyinmaytyët ko ja yˈuˈunk kyaj yajkuentëwitsäˈäny mët ko kyajnëm nyëbety, pes desde ko tnijawë ti oy ets ti axëëk, kyuentëkëyaky mä Dios (käjpxë Santya̱ˈa̱gʉ 4:17). Päätyë tääk teety diˈib Dios mëduundëp, kyaj tˈanëëmëdë ja yˈuˈunk yˈënäˈk ets ja ok nyëbattët, niˈigyë ttundë mëjääw parë tmoˈoytyë oybyë ijxpajtën. Tyukniˈˈijxëdëp desde mutsknëm parë ttsoktët tijatyë Jyobaa yˈoyˈijxypy, ets tˈaxëkˈixtët tijaty yˈaxëkˈijxypy (Luk. 6:40). Ko ja uˈunk ënäˈk ttsoktëdë Jyobaa, yëˈë kuwäˈänanëdëp parë kyaj mëjwiin kajaa pyokytyundët, pes yëˈë nëjkx ttuny diˈibë Jyobaa nyigajpxypy ko oy (Is. 35:8).

14. ¿Wiˈix mbäädë mëjjäˈäytyëjk diˈib mä tuˈukmujkën tpudëkëdë tääk teety?

¹⁴ Yëˈë mëjjäˈäytyëjk diˈib mä tuˈukmujkën, mbäät tpudëkëdë ja tääk teety. ¿Wiˈix? Ko tnimaytyäˈäktët wiˈix jyantsy yˈoyëty ko nbëjtakëmë winmäˈäny parë niˈigyë Dios nmëduˈunëm. Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib tuun prekursoora naxy 70 jëmëjt, jyamyejtsypy wiˈix myëtmaytyakë ja nmëguˈukˈäjtëm Russell ko netyë jyëmëjt tëdujk, jyënaˈany: “Mäjmokx minutë tiempë tjuˈty parëts mëët nimaytyaktë wiˈixëtsë Dios nmëdunäˈäny”. ¿Wiˈix wyimbëtsëëmy? Ok, ta tyuuntsondaky prekursoora. Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko oy wyimbëtsëmy ko pën njotmëkmoˈoyëm ets ko nˈanmäˈäyëm ko oy diˈib tyunaampy (Prov. 25:11). Ja tuk pëky diˈib mbäät ttundë mëjjäˈäytyëjk, yëˈë tˈanëëmëdët ja tääk teety ets tuˈugyë tyundët mët ja yˈuˈunk yˈënäˈk mä wyaˈatsy ja tëjk mä nˈëxpëjkëm, ets ttuknipëktët ja ënäˈkuˈunk diˈib mbäät tmëmadäˈäktë.

15. ¿Wiˈix mbäädë wiinkpë nmëguˈukˈäjtëm tpudëkëdë ënäˈktëjk?

¹⁵ Ets ¿wiˈix mbäädë wiinkpë nmëguˈukˈäjtëm tpudëkëdë ënäˈktëjk? Ko tmëmay tmëdäjtët mëdë oywyinmäˈäny. Mbäät tpëktë kuentë wiˈix wyimbattë. Extëm nˈokpëjtakëm, ¿jantsy oy të kyomentaraty tuˈugë mixy o kiixy mëdë kyëˈëm ääw kyëˈëm ayuk? ¿Të dyajnaxy tuˈugë yˈasignasyonk sëmäänoty? ¿Të tmëmadaˈaky tuˈugë jotmay mä myëbëjkënë të yaˈijxmatsy? ¿Të tmëtmaytyaˈagyë myëguˈuktëjk mä yˈeskuelë?  Pën tëë, nˈokˈanmäˈäyëm ko jantsy oy të ttuny. Nˈokpëjtakëmë winmäˈäny parë mëdë ënäˈktëjk ngäjpx nmaytyakëm mä kyatsondaˈakynyëmë reunyonk ets ko kyëxët. Ko duˈun nduˈunëm, ta nbudëjkëm parë nyayjyawëdët jotkujk ko yajpääty mä ja “mëjpë tuˈukmujkën” (Sal. 35:18).

16, 17. 1) ¿Tiko jyëjpˈamëty ets ja uˈunk ënäˈk nyëbattët? 2) ¿Wiˈix nyayjyawëyäˈänëdë ja tääk teety diˈib Dios mëduundëp? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky).

¹⁶ Tääk teety diˈib Dios mëduump, yëˈë mas jëjpˈam pyëjtakypy ko ja yˈuˈunk yˈënäˈk “dyajˈyaak dyajpatët mä Jyobaa jyëjwijtsëmbijtën etsë yˈëwij kyäjpxwijën” (Efes. 6:4, TMN; Sal. 127:3). Ko ijty ja israelitëtyë yˈuˈunk myaxuˈunkˈattë, jam myiny jyaˈty mä ja käjpn diˈib të nyaywyandaˈagyëty mä Dios. Per ko tyamë ënäˈkuˈunk myaxuˈunkˈattë mä Diosë kyäjpn, kyaj yˈokduˈunˈäjnë. Pes ja tääk teety kyaj ttukninaxy ja yˈuˈunk ko ttsoktë Jyobaa ets ko tnijawëdë ja tëyˈäjtën. Pääty, jaa xëëw mä myaxuˈunkˈaty tuˈugë uˈunk, ja mbäädë tääk teety tpëjtäˈäktë wyinmäˈäny parë tpudëkëdët ja yˈuˈunk ets tpanëjkxëdë Kristë, nyaywyandäˈägëdët mä Dios ets nyëbatët. Tyäˈädë duˈun diˈib mas jëjpˈam. ¿Tiko? Jaˈko net tpäädët ja nitsokën mä ja mëj ayoˈon diˈib wingoomp pën naywyandakëp, nëbajtp ets pën xëmë tmëdunyë Dios (Mat. 24:13).

¹⁷ Mä tim jawyiimbë parrafo, të nimaytyakëmë nmëguˈukˈäjtëm Blossom Brandt. Ko ja tyääk tyeety tˈanmääy ko nëbatäämp, ta yˈitandë seguurë pën listë nety yajpääty parë nyëbatët. Ko tˈijxtë ko listë yajpääty, ta tˈanmääytyë ko oy nyëbatët. Blossom tnimaytyaˈaky ti ja tyeety tyuun mä nety jakumbom nyëbatanë: “Xyˈanmääytyëts parëts niˈamukë naygyoxtënääytyäˈägëdët ets ta tyëjkë nuˈkxtakpë. Ojts tˈanëëmë Jyobaa ko jantsy jotkujk nyayjyawëty ko ja nyëëxuˈunk të tyukëdëkëtyë jyukyˈäjtën”. Ko nyajxy 60 jëmëjt, ta Blossom jyënany: “Mientrësëts njukyˈaty, ninäˈäts ngajäˈäytyëgoyaˈany titsë ndeety tyuun mä tadë koots”. Tääk teety, miitsëty nan mbäät agujk jotkujk mnayjyawëdë ko xyˈixtët ja mˈuˈunk mˈënäˈk nyaywyandäˈägëdë ets nyëbattë parë tmëdunäˈändë Jyobaa.