Desde 1988 Jack mëdë Marie-Line dyajtundë aduˈugë xyëëw tiempë mä tmëdundë Jyobaa. Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm yaˈixyˈattë ko pojën tˈijxwëˈëmdë jukyˈäjtën mä tyim yajkaxtë, ets kanäägë tuunk të tˈaxäjëdë jap Guadalupe ets Guayana Francesa, it lugäär diˈib tyam nyitënaabyë Betel diˈib Francia. Min mëët nˈokkäjpx nˈokmaytyakëm.

¿Tiko mwinmäˈäny xypyëjtaktë aduˈugë mxëëw mdiempë xyyajtunäˈändë mä Diosë tyuunk?

Marie-Line: Japëts nˈyeˈky nbejty Guadalupe, ets xëëwˈamëts ijty nëjkxy ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë mëdëtsë ndääk, diˈibë ijty jyantsy tyukxondakypy ko Tyestiigëˈaty. Kom ntsojkypyëts mëkë jäˈäy, pääty jantsy jeˈeyëts nbëtsëëmy eskuelë mä jëmëjt 1985, tats nduundëjkë prekursoora.

Jack: Kots nyaˈkpëtsëëmy, xëmëts nyajpaty mët ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib aduˈugë xyëëw tiempë yajtuundëp mä Diosë tyuunk ets diˈib jyantsy tsyojkënyëˈäjttëp. Koogoots ijty nmëdatyë nbakasyonk mä eskuelë, tats nduny prekursoor ausilyaar. Näˈäty, tats ijty nmatstë autobus sääbëdë domingë parëts nëjkxtë käjpxwäˈkxpë xëëwˈam mët ja prekursoorëty. Ets kots nyajkëjxnëdë, tats nëjkxnëdë mejnybyëˈääy. Atoodëts ijty nëjkx njëdittë.

Jaats nbëjktë mä jëmëjt 1988. Ok, tats nnayjyënanë: “Kyaj ti diˈibëts xyyajnëˈëwëˈëm xyyajtuˈuwëˈëmëdëp. Oyxyëp kots mas niˈigyë nyajmëjwindëjkëdë Diosë tyuunk”. Tats nduundëjkë prekursoor extëmë nety tyunyë Marie-Line. Kyum jëmëjt, tats nˈojtsy mä eskuelë parë prekursoor, ets ok, tats nduundëjkëdë prekursoor espesial. Tuundëts mä kanäägë it lugäär jap Guadalupe, njantsy tyukxondaktëtsë Diosë tyuunk, ets ok, tats nyajkajxtë jap Guayana Francesa.

Nuˈun kujkë xëëw jëmëjt nyaxy, miitsëty kanäkˈok të myajkajxtëgatstë mä mdundë. ¿Ti të mbudëkëdë parë të xymyëyujtë?

Marie-Line: Ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib tuundëp mä Betel diˈib Guayana Francesa nyijäˈäwëdëbë nety ko ja tekstë diˈibëts njantsy yˈoymyëdoowdëp, yëˈë Isaías 6:8. Pääty kots ijty xymyëgäjpxtë mä telefënë, kanäkˈokëts xiˈiky andaˈaky xyˈanmääytyë: “¿Mjamyajtstëp ja tekstë diˈib mjantsy yˈoymyëdoowdëp?”. Nnijäˈäwëdëbëtsë nety ko päätyëts duˈun xyˈanëëmëdë mët kots xykyajxtëgatsäˈändë, päätyëts ijty nˈatsowdë: “¡Tyamëts ëëtsëty! ¡Kajxtëgëts!”.

 Parëts nyajtsobäättët diˈibëts tyam nmëdäjttëp, kyajts mëët nˈijxkijpxyëdë mäts të nˈoktuumbëdë. Nan nduundëbëtsë mëjääw parëts nˈixyˈattë ja nmëguˈukˈäjtëm mäts njäˈttë.

Jack: Näägëtsë nmëtnaymyaayëbëty mëdë oyjyot oywyinmäˈäny xyjyaˈˈanmääytyëts parëts kyaj wiinktsoo nëjkxtët, pes wingonëtsë nety xymyëdatäˈändë. Per kots ntsoˈondë Guadalupe, tats tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm xyˈanmääy extëm jyënanyë Jesus mä Matewʉ 13:38 ko “naxwinyëdë jäˈäyëty yëˈë dëˈën ja kam”. Pääty kots nyajkaxtë wiinktsoo, yëˈëts njamyajtstëp ko japyëmëts ndundë mä ja kam oyëts mä nëjkxtët. Pes diˈib mas tsobatp, yëˈë ja jäˈäyëty ets kyaj yëˈëjëty ja it lugäär.

Kots njäˈttë mä tuˈugë lugäär, tats nˈixtë ko ja jäˈäyëty agujk jotkujk jyukyˈattë, tats nanduˈun njukyˈattë extëm yëˈëjëty. Tëgäjtsp ja käˈäy ukën, per njëˈxtëbëts tijaty ja jäˈäy jyëˈxtëp ets nˈuktëbëts tijaty yˈuktëp. Jeˈeyë ko nnaygyuentˈäjtëdëbëts parëts kyaj nˈyubat nbäˈämbattët. Nduundëbëtsë mëjääw parëts tsuj yajxon nnigäjpx nimaytyäˈäktë tuˈuk tuˈuk ja lugäär mäjatyëts ndundë.

Marie-Line: Nan mëjwiin kajaats tijaty xytyukniˈˈixëdë ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib tsënääytyëp mäjatyëts nyajkaxtë. Njamyejtsypyëts wiˈixëts tëgok njäjttë jap Guayana Francesa kots ndimnäämjäjttë. Ëwäˈkx käjpxwäˈkxpëtsë nety nëjkxäˈändë, per kom nëgooyë ja komduu ojts myiinë, tats nwinmääy ko jaanëmëts ntsoonäˈändë ko tyuunaxët. Per tats tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm xyˈanmääy: “¡Joˈomdë net!”. Duˈunyëts ojts nwëˈëmë, tats nyajtëëy: “Per ¿wiˈix njoˈomëm?”. Tats xyˈanmääy: “Käjpëˈëgë msombriyë ets njoˈomëm bisikletëkëjxy”. Duˈunëts njäjty njëditët bisikletëkëjxy etsëts tukˈaduˈumgëˈë ngäjpˈitët ja sombriyë. Koxyëbëts duˈun ngatuuny, ninäˈäxyëbëts ojts ngaˈëwaˈkxy ngakäjpxwaˈkxy koogoo jyantsy tyuˈuy.

Miitsëty të naa mäjmokxˈokën mtsënääytyëgatstë. ¿Jam ti xynyigäjpxäˈändë diˈib mbäät pyudëkëdë nmëguˈukˈäjtëm?

Marie-Line: Mëk ko ntsënääytyëgäjtsëm. Per jëjpˈam nmëdäjtëm tuˈugë lugäär mä mbäät nnayjyäˈäwëm jënoty tëgotypyëm ko njëmbijtëm mä ojts të nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm.

Jack: Koogoots ijty ntsënääytyëgatstë, xëmëts ngoytyë ja tëgot mäts ntsëënëyäˈändë. Näˈäty, ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib Betel nyijäˈäwëdëp ko kyajts jeky nˈitäˈändë mä taabë lugäär, päätyëts ijty xyˈanëëmëdë: “Jack, këdii tyam mˈoknaytyukjotmaytyuunënë xykyoyëdë mdëjk”.

Marie-Line të tˈatsux nijäˈäwënë wiˈix dyajmukyë tsyemy kyëˈëy. Ak käjoty tpëjtaktäˈäy ets ta net tnijäˈäy, parë “banyë”, parë “kuartë” o parë “kosinë”. Kotsë net njäˈttë mäts ntsëënëyäˈändë, nnijäˈäwëdëbëts  mäjaty ja käjë yajmënëjkxäˈäny. Marie-Line yaˈoˈoyëp tuˈugë listë tijaty myëmiimpy tuˈuk tuˈugë käjë parëts pojënë nbäättë tijatyëts nyajtunandëp.

Marie-Line: Kom tëts nnijäˈäwëndë wiˈixëts tijaty ndundë, pääty jantsy jeˈeyëts njäˈttë netyëts nëjkxtë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë.

¿Wiˈix xytyukniwitsë mdiempë parë yajxon xytyuunëdë Diosë tyuunk? (2 Tim. 4:5).

Marie-Line: Jaayëts nboˈkxtë lunës etsëts nˈëxpëktë tijaty naxäämp reunyonk, ets sëmäänˈabetyëts ngäjpxwäˈkxtë.

Jack: Tëyˈäjtën ko tsojkëbëts nyajkäˈpxtët ja nˈoorë, per kyajts yëˈëyë nmëmay nmëdäjtë. Diˈibëts mas jëjpˈam nbëjtaktëp, yëˈë kots nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxtë. Desde kots ntsoondë mätsë ndëjk axtë kots njëmbijnëdë, nduundëbëtsë mëjääw parëts tmëtmaytyäˈäktë niˈamukë jäˈäy diˈibëts ndimpattëp.

Marie-Line: Extëm nˈokpëjtakëm, kots nëjkxtë kääy ukpë mä tuˈugë parke, nmënëjkxypyëtsë trataadë. Ets tamë jäˈäy diˈibëts xymyëwingoondëp ets xyˈamdoowdëbëtsë ëxpëjkpajn oyëtsë nety të ngatukˈawanëdë ko Testiigëtyëts. Pääty, nˈijx nduundëbëts wiˈixëts nnaywyit nnayxyoxëdë ets wiˈixëts njäˈäyˈattë, pes yëˈë diˈibë jäˈäy yˈijxtëp.

Jack: Nmëjëmbäˈä nmëdëjkpäˈäjëtyëts nan nduknijäˈäwëdëbëts ja tëyˈäjtën kots tijaty ndukmëdundë. Xëmëts ngoonmukyë postäˈäk o puˈxm diˈibëts nbatypy nëˈääy tuˈääy ets nyajwäˈätsyëts ja parke diˈib yajpatp mä ja nax käjpn. Yëˈëjëty, pyëjktëbë kuentë ets päätyëts näˈäty xyyajtëwdë: “¿Kyajëdaa xynyamëdaty tuˈugë Biiblyë diˈibëts mbäät xymyoˈoy?”.

Miitsëty janääm jatsojk mnëjkxtë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë mä lugäärë nidëkëbë. ¿Jam ti diˈib mjamyajtstëp ets xynyimaytyäˈägäˈändë?

Jack: Jap Guayana Francesa, tapˈäjtpë lugäär diˈib jantsy tsip nimëjääw yajnidëjkëp. Kanäkˈokëts ojts nduˈuyoˈoytyë mä duˈumbë nëˈë tuˈu, mä tuˈukpë sëmään jats ojts nˈyoˈoytyë 600 kilometrë. Diˈibëts kyaj njäˈäytyëgoy, yëˈë kots nˈojtstë Saint Élie, mä it lugäär diˈib Amazonia. Parëts jap ojts njäˈttë, kanäkˈoorëts ojts nduˈuyoˈoytyë mä tuˈugë karrë, ets ok, mä tuˈugë lantsyë. Mayë jäˈäy diˈib jap tsënääytyëp, yëˈë yˈëxtääytyëbë oorë. Jyantsy myëjjäˈäwëdë kots nmooytyë ëxpëjkpajn, ets nääk, yëˈëts xymyooytyë oorë. Ets ko ojts jyäjmoonë, tats nbëjtaktë bideo diˈib yajpëtsëëmbyë Diosë kyäjpn ets nimayë jäˈäy tyuˈukmujktë.

Marie-Line: Tëgok yaˈˈanmääyë Jack ets yëˈë dyajnaxët ja diskursë diˈib mä Jesusë yˈoˈkën xëëw jap Camopi. Taxk oorëts ojts nduˈuyoˈoytyë lantsyoty mä ja nëë diˈib Oyapock parëts jap njäjttë. Njantsy tyukxondaktëts kots jap ojts nëjkxtë.

Jack: Mä kyaj nëgoo kyëkëty ja nëë, jantsy kutsëˈëgë mët ko amëjääw jyënaky. Atsëˈk ajawë yaˈixy ko ja lantsyë tmëwingoonë, ets ja lantsyë yajˈyeˈebyë tsojkëp yajxon tnijawët ti tyunaampy. Atoodë kots duˈun ojts nëjkxtë. Jeˈeyë yˈojtstë nidëdujkë Testiigë mä yajjamyejtsyë Jesusë yˈoˈkën xëëw, per ja jäˈäy yˈojtstë naa 50, ets nan ojtstë amerindias.

Marie-Line: Duˈunënë ënäˈktëjk jyukyˈatäˈändë diˈib mas niˈigyë myëdunandëbë Jyobaa. Mä duˈumbë jotmay yajpääty mas niˈigyë yajtukˈijxpetyë Jyobaa. Ets ko duˈun yajtuny, ta niˈigyë ja mëbëjkën kyëktëkë. Nˈijxtëbëts janääm jatsojk wiˈixëtsë Jyobaa xypyudëkëdë.

Miitsëty të xyjattë kanäägë ayuk ets kyaj jyawë mtsiptakxëdë, ¿këdii?

Jack: Tiko këdii. Tëts njattë kanäägë ayuk mët kots nˈëwäˈkxäˈän ngäjpxwäˈkxäˈändë ets kots nbudëkëyäˈändë ja nmëguˈukˈäjtëm. Extëm nˈokpëjtakëm, mä ayuk sranangtongo * nyajnäjxëtsë rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm oyëtsë nety ni jeˈeyë nganaxynyëm mä yajkajpxyë Biiblyë. Tats tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm nyajtëëy pën të tjaygyukë, tats xyˈatsooy: “Tam tuˈuk majtsk diˈibëts kyaj të njaygyukëdë, per jantsy oy të xyyajnaxy”. Per ja ënäˈkuˈunk kyaj dyuˈunëty extëm ja mëjjäˈäytyëjk, pes xytyukˈijxtëts mäjatyëts kyaj oy ngajpxy ja ayuk, njäjtëts tijaty mët yëˈëty.

Marie-Line: Mä tuˈugë lugäär nyaˈëxpëjkëtsë jäˈäy mä ayuk francés, portugués ets sranangtongo. Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm xyˈanmääyëts parëts jawyiin nyaˈëxpëkët ja jäˈäy mä ja ayuk portugués diˈibëts mas xytsyiptakxëp, ets ok, mä ja ayuk diˈibëts kyaj xytsyiptakxë. Ok, tats nbëjkyë kuentë ko oy ja käjpxwijën diˈibëts xymyooy.

Tëgok, nimajtskëtsë netyë jäˈäy nyaˈëxpëkäˈäny, ja tim jawyiimbë, yëˈë kyajpxypyë sranangtongo ets ja myëmajtskpë portugués. Kots nyaˈëxpëjktsondaky ja  myëmajtskpë, tats xyˈanmääy ja nmëguˈukˈäjtëm diˈibëtsë nety xyjyamyëdäjtp: “Marie-Line, taabë jäˈäy kyaj tjaygyukë extëm jam xyˈanëëmë”. Tats nbëjkyë kuentë ko ja toxytyëjk diˈibëtsë nety nyaˈëxpëjkypy, jap tsyoony Brasil ets yëˈë kyajpxypyë portugués ets ëjts njantsy myëtmaytyaˈagyëts sranangtongo.

Miitsëty mëkë nmëguˈukˈäjtëm mtsokëdë mäjaty të mdundë. ¿Tidën të xytyundë parë jantsy oy mëët mnaymyayëdë?

Jack: Proverbios 11:25 jyënaˈany: “Ja diˈib oyjyaˈaytyakp myëdataampy jyaygyapaampy tijaty”. Ko pën yajpudëkëyaˈany, netyëts nbudëkëdë, kyajts jawyiin nˈokniwinmayëdë. Kots nduny mä yˈaˈoyë salonk, tats näägë nmëguˈukˈäjtëm xyˈanëëmëdë: “Waˈan yëˈë ttundë publikadoor”. Per tats nˈatsoy: “Ëjts nan publikadoorëts, ets pën ja tuunk, tunäämbëts”. Tëyˈäjtën ko tsojkëp niˈamukë njuˈtëmë tiempë parë ëtsäjtëm, per mëdëtsë ngudëjk kyajts nasˈixëdë etsëts yëˈë xyyajtuˈuˈaduktët parëtsë net kyaj nbudëkëdët ja nmëguˈukˈäjtëm.

Marie-Line: Nduundëbëtsë mëjääw parëts nnaytyukjotmaytyunëdë niduˈuk niduˈugë nmëguˈukˈäjtëm. Kots duˈun ndundë, tats nbëktë kuentë pën jam dyajtëgoyˈaty yajkuentˈatëdë yˈuˈunk o yajninaxët mä yˈeskuelëˈattë. Tatsë net ndukniwitsëdë ja ndiempë parëts mbäät nbudëkëdë. Ets duˈuntsën mas niˈigyë naymyaaybyëkëdë mëdë nmëguˈukˈäjtëm, xëmëts jam nyajpäättë parëts nbudëkëyäˈändë ko dyajtëgoyˈattët.

¿Tijaty kunuˈkxën të xyˈaxäjëdë ko mDiosmëdundë mä tyëgoyˈatyë naybyudëkë?

Jack: Kots aduˈugë nxëëw ndiempë të nyajtundë mä Diosë tyuunk, agujk jotkujkëts xyjantsy yajnayjyawëdë. Mäjatyëts të ndundë, tëts njantsy tyukxondäˈäktë tijatyë Jyobaa të dyajkojy këxy kaˈpxy. Oyëts të nwinguwäˈägëdë amay jotmay xëmëts të nnayjyawëdë agujk jotkujk, pes nnijäˈäwëdëbëts ko oyëts mä nyajpäättët xëmëtsë Diosë kyäjpn xypyudëkëyäˈändë.

Kots nˈënäˈkˈäjty, ijtëts tsumy Guayana Francesa mët ko kyajts nsoldäädëˈatäˈäny. Ninäˈäts ngawinmääy njëmbitëdëts jatëgok yä parëts ndunët misioneerë ets nmëdatëdëts ja permisë parëts nguˈixëdë tsumyjyaˈay etsëts ndukmëtmaytyäˈägëdë Diosë yˈayuk. Duˈunë duˈun, Jyobaa mëjwiin kajaa xykyunuˈkxëm.

Marie-Line: Diˈibëts mas niˈigyë xymyoobyë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën, yëˈë kots nbudëkë wiink jäˈäy. Etsë tyäˈädë, nan yajtäˈtspëjkypyëtsë ntsënäˈäy njukyˈäjtën mäts ngasäädëˈattë. Näˈätyëtsë Jack xyˈanëëmë pën mbäädëts nwowdë kaabyë tuˈugë kasäädë jäˈäy diˈib mon tuk yajpattëp. Ets xëmëts nˈanëëmë ko nanduˈuntsë nety meerë nwinmay. Xëmëts tuknax duˈun nwinmaytyë.

Jack: Tyää näˈänëm, të nyaˈˈanëëmëts ko yëˈëts nmëdäjtypyë kanser mä próstata. Ngudëjkëts kyaj ttimmëdowäˈäny ko tsojkëts nˈoogäˈäny, per tats nˈanëëmë: “Tsyulë, kots bom jëxtëjkm nˈoogët, kyajts yëˈë xyyaˈoogët kotsë nety të njantsy myëjjäˈäyënë. Per agujk jotkujkëts nëjkx nˈooky mët ko nnijäˈäwëbëts kots ja njukyˈäjtën të nyajtuny mä Diosë tyuunk, etsë tyäˈädë yëˈëjën diˈib mas niˈigyë tsobatp” (Gén. 25:8).

Marie-Line: Kyajtsë nety duˈun ndimjëjpˈixtë xytyuunkmoˈoytyëdëtsë Jyobaa extëmëts të xyyajtundë, ets të tnasˈixë parëts të ndundë diˈibëts ninäˈä ngawinmääytyë. Mëjwiin kajaats të nˈaxäjëdë kunuˈkxën. Nëjkxandëbëts mätsë Jyobaa kyäjpn xytyimˈanëëmëdë nëjkxtët, pes amumduˈukjotëts ndukˈijxpattë Jyobaa ko yëˈë xëmëts xypyudëkëyäˈändë.