1, 2. Ko nety ja Jesusë yˈëxpëjkpëty tuk tsuˈum të jyaˈäjkxmatsäˈändë, ¿ti yajtukniˈˈijxë Pedro?

NIJËXTUJK ja Jesusë yˈëxpëjkpëty tuk tsuˈumë nety të jyaˈäjkxmatsäˈändë, per nituˈugë nety të tkamatstë. Ets ko xyëënytyaky, tamë nety tuˈugë jäˈäy mejnybyëˈääy yˈixëdë, yëˈë netyë Jesus. Ta yˈanmääyëdë: “Kujëbipëdë ja mˈäjkxmäjtsn agäˈänytsyoo mä yëˈë barkë, es mˈäjkxmatstët. Ta tkujëbijpëdë, es oknëm kyaj mbäät tˈokjuˈtnëdë ja yˈäjkxmäjtsn jap nëjoty, mët ko mayë naty ja äjkx të tyëkë” (Fwank 21:1-6).

² Jesus ta tˈyaˈˈarmusalˈäjty ja yˈëxpëjkpëty, tmooytyë tsäjpkaaky mëdë äjkx. Ta net twinˈijxpejty ja Simón Pedro ets tˈanmääy: “Simón yˈuˈungë Juan, ¿xytsyojkpëts niˈigyë këdiinëmë tyäˈädëty?”. Jesus nyijäˈäwëbë nety ko Pedro jantsy äjkxmatsäämp. Pääty ko duˈun tˈyajtëëy, waˈanë nety tnijawëyaˈany pën ja Pedro niˈigyë tsyokyëty ets tijaty tukniˈˈijxëp, ets kyaj dyuˈunëty ja negosyë diˈib myëdäjtypy mä yˈäjkxmatsy. Pedro ta tˈatsooyë Jesus: “Wintsën, mijts mnijäˈäwëp ko ntsojkypy” (Juan  21:15, TNM). Mëjwiin kajaa diˈibë Pedro yajtukniˈˈijxë: nitii duˈun tkatsokët extëm ttsokyë Kristë. Desde mä tadë xëëw, Pedro yajnigëxëˈk ko tsyojkë Kristë. ¿Wiˈix? ko jamë wyinmäˈäny tpëjtaky mä ojts kyäjpxwaˈkxy. Duˈuntsoo mëjwiin kajaa tyuuny parë tpudëjkë ja myëguˈuktëjk mä ja tuˈukmujkën.

3. ¿Tiko jyëjpˈamëty etsë Dios mëduumbë nyaygyuentˈatëdët?

³ ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëmë Jesus tˈanmääy ja Pedro? Ko tsojkëp nnaygyuentˈäjtëm parë kyaj xyaamët ja tsojkën diˈib nmëdäjtëm mä Jesus. Jesus nyijäˈäwëbë nety ko tyäˈädë jukyˈäjtën tsip nimëjääw nyajnaxäˈänëm, ko nbäädäˈänëmë amay jotmay ets ko nmëmayäˈän nmëdäjäˈänëm tijaty. Tëgok, ta tmaytyaky tuˈugë ijxpajtën mä ja jäˈäy diˈib ojts twëjy ja triigë, jyënany ko näägë jäˈäy jyantsy tyukxondäˈägandëp ko tkupëktët ja “Diosë yˈayuk”, per ko ja tiempë nyaxët, yëˈëyë wyinmäˈänyˈatandëp “diˈibë tyukjikyˈattëp yä naxwiiny es ja jotkujkjäˈäyˈäjtën”, yëˈë winˈëënan winxäjanëdëp diˈib yajniˈkxaampy ja tëëm ets kyaj tnekytyukxondäˈägäˈändë (Matewʉ 13:19-22; Markʉs 4:19). Pën kyaj nnaygyuentˈäjtëm, mbäät kyaj oy nekymyëduˈunëmë Jyobaa mët ko tijaty nmëmäˈäy nmëdäjëm. Päätyë Jesus tˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Mnaygyuentˈatëdëp miitsëty. Katë mnaymyastuˈudëdë es nëgoo mgay mˈuuktët es xymyëmay xymyëdäjtët diˈibë yä naxwiiny” (Lukʉs 21:34).

4. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë nˈijxëm pën mëk ntsojkëmë Kristë? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky).

⁴ Duˈun extëmë Pedro, nan tsojkëp nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëmë Jesus. ¿Wiˈix? Ko jëjpˈam nbëjtakëm mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm. Per ¿wiˈix mbäät nbëjkëmë kuentë pën duˈunyëm jëjpˈam nbëjtakëm? Nˈoknayajtëˈëwëm: “¿Tits diˈib mas jëjpˈam nbëjtakypy? Tits diˈib mas jotkujk xyyajnayjäˈäwëp, ¿kots nmëdunyë Jyobaa o kots nˈixyë nduunk nˈayoˈon?”. Parë nˈatsoowëmbijtëm, min nˈokˈijxëm tëgëk pëky ti mbäät tˈyajxeemy ja tsojkën diˈib nmëdäjtëm mä Kristë. Tuk pëky, yëˈë ja tuunk ayoˈon, majtsk pëky, tijaty ndukxondakëm diˈib mëdë tiempë nyajnäjxëm ets tëgëk pëky, ja jukyˈäjt madakën.

5. ¿Ti nyikëjxmˈäjttëp pënaty nyigëbäjkˈäjttëbë fyamilyë?

⁵ Pedro kyaj ijty jeˈeyë yˈäjkxmatsy mët ko ttsojkënyëˈaty, yëˈë duˈun parë tˈixy ja fyamilyë. Pënaty tyam nyigëbäjkˈäjttëbë fyamilyë nan të Jyobaa tyuknipëkëdë parë tˈixtëdë fyamilyë (1 Timotee 5:8). Pääty tsojkëp mëk tyundët. Per mä tyäˈädë tiempë jyëjpkëxanë, mbäät mëk yajmëmay yajmëdäjy ja tuunk ayoˈon.

6. ¿Tiko yajmëkjawë ja tuunk ayoˈon?

⁶ Mä tyäˈädë tiempë, mayë jäˈäy tyuunk ëxtäˈäytyë, per kyaj ti tuunk. Pääty axtë tyuundëbë kompetensyë parë tpäättëdë tyuunk. Ets mayë jäˈäy kuanë ko yˈaktuunniˈigyëdë oy näˈäty tsooxë kyayajmëjuytyë. Mëjatypyë empresë kajaa tuunk tˈyajpëtsëmdë mët niwaanë tuumbë, päätyë net ja tuumbëtëjk tmëkjawëdë ja tuunk, tmëgëx tmëˈanuˈkxëdë ets axtë tkubäˈämbatëdë. Ets nimay tyuundëp tijaty ja wyintsën tim tukˈanaˈamëdëp mët ko tsyëˈëgëdë yaˈëxkaxtët.

7, 8. 1) ¿Pën diˈib jawyiin nmëmëdowäˈänëm? 2) ¿Ti jyäjt tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib Tailandia mä ja tyuunk?

 ⁷ Perë Dios mëduumbë nituˈugë jäˈäy duˈun tkamëmëdowdë extëmë Jyobaa, ni yëˈë ja diˈib wyintsënˈäjtypy (Lukʉs 10:27). Nduˈun nˈayoˈowëm parë nyajnäjxëm ja xëëw tiempë ets parë nmëduunˈadëtsëmë Jyobaa. Per pën kyaj nnaygyuentˈäjtëm, mbäät ja tuunk ayoˈon xytyukmastutëmë Diosë tyuunk. Min nˈokˈijxëm wiˈix jyajty tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib Tailandia. Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm tnimaytyaˈaky: “Yëˈëts ijty nyaˈoˈoyëbë komputadoorë, etsë tyäˈädë tuunk jantsy oy, per kajaatsë netyë nxëëw ndiempë nyajtuny ets kyajts nekymyëdatyë tiempë parë Diosë jyaˈa. Ok, tats nbëjkyë kuentë ko tsojkëbëts nyajtëgatsëdë nduunk pën yëˈëts jëjpˈam nbëjtäˈägaambyë Jyobaa tyuunk”. ¿Ti tyuunë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm?

⁸ Yëˈë jyënaˈany: “Naa tuk jëmëjtën nyajxy parëts yajxon nwinmääy tits ndunëp. Tats ndukniwinmäˈäyë ko yëˈëts ndoogaambyë nyeebë. Tim ogäˈän, kyajts nëgoo nganaräjty ets axëëgëts nnayjäˈäwë. Kots ijty nnaybyäädëdë mëdëtsë nmëguˈuktëjk diˈibëtsë nety mëët ndundë, jeˈeyëts xytyukxiˈiktë etsëts xyyajtëwdë tikots nwinmay ko niˈigyë yˈoyëty kots nyeebë tooky ets kyaj kotsë komputadoorë nyaˈˈaˈoyët mäts kyaj nwinˈan nwingëˈëwët. Tats nˈanmääyë Jyobaa xypyudëkët parëts nmadäˈägët etsëts mbäät niˈigyë tyuunk nduunë extëmtsë nety të nduknibëjtäägë. Ko waanë yˈijty, tats niˈigyë nˈoyjäˈäwë ja nduunk, pes ojtsëts nnijäˈäwënë diˈibaty nyeebë jäˈäy jyuyandëp, ets ëjts diˈib mas oy nyaˈoˈoyë ja nyeebë. Ko waanë yˈijty, ndoˈktaabyëts ja nyeebë nuˈunëts nyaˈoyë tuˈuk tuˈugë xëëw. Tëyˈäjtënëts njënäˈäny ko niˈigyëts nganaräjty ets kyaj dyuˈunëty kotsë netyë komputadoorë nyaˈˈaˈoyë. Ets tyam mas jotkujkëts nnayjawëty, pes kyajts pën xyˈaneˈemy ets kyajts ti nmëmay nmëdäjy extëm ijty. Ets diˈib mas jëjpˈam, yëˈë ko wingonëts nˈity mëdë Jyobaa” (käjpxë Mateo 5:3, 6, TNM). *

9. ¿Wiˈix mbäät nnijäˈäwëm pën yëˈëyë nmëwiin nmëjotëm ja tuunk ayoˈon?

⁹ Jyobaa tsyojkypy ets nˈijtëm tuumbëjäˈäy ets oy wyimbëtsëmy ko nduumbëjäˈäyˈäjtëm (Proverbios 12:14). Per kyaj mbäät nasˈijxëm ets mas jëjpˈam nbëjtakëm ja tuunk ayoˈon ets kyaj yˈokduˈunˈäjnë Jyobaa tyuunk. Ko Jesus ojts tmaytyaˈaky wiˈix ja xëëw tiempë nyajnäjxëm, ta jyënany: “Ëxtääyˈadëˈëtstë jawyiin ja Anaˈam Kutujkën ets ja tyëyˈäjtën, ets tukëˈëyë tijaty mˈakˈyajmoˈoytyëp” (Mateo 6:33, TNM). Per ¿wiˈix mbäät nnijäˈäwëm pën yëˈëyë nmëwiin nmëjotëm ja tuunk ayoˈon? Ko nnayajtëˈëwëm: “¿Niˈigyëts ndukxondaˈaky ja nduunk nˈayoˈon ets kyaj dyuˈunëtyë Jyobaa tyuunk o axtë nmëtsipkeˈxypyëts?”. Extëm nˈatsoowëmbijtëmë tyäˈädë yajtëˈëwën, ja nbëkäˈänëmë kuentë pën o tii diˈib mas niˈigyë ntsojkëm.

10. ¿Ti Jesus tukniˈˈijxë diˈib mëjwiin kajaa tsobatp?

¹⁰ Jesus ojts tyukniˈˈixë ti diˈib mas jëjpˈam mbäät nbëjtakëm. Tëgok ojts nyijkxy mä tyëjkë María etsë Marta, diˈib tukaˈaxëty. Ta ja Marta tniwäˈkë ja käˈäy ukën parë Jesus tˈyajkayaˈany, perë María ta nyaxweˈtsy parë tmëdoowˈitäˈäny ja Jesus. Marta ta tˈanmääyë Jesus ets tˈanëëmët ja María parë pyudëkëdët. Perë Jesus ta yˈatsoowë: “Yëˈë Mariië të twinˈixy yëˈë oybyë, es kyaj pën pyëjkxëdët” (Lukʉs 10:38-42). ¿Ti yä Jesus  tukniˈˈijxë diˈib mëjwiin kajaa tsobatp? Ko tsojkëp nwinˈijxëm “yëˈë oybyë” parë kyaj tijaty xyyajtuˈuˈadujkëm ets parë nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëmë Kristë. Tyäˈädë yëˈë yˈandijpy ko diˈib mbäät mas jëjpˈam nbëjtakëm, yëˈë ko oy nˈijtëm mëdë Jyobaa.

11. ¿Wiˈixë Biiblyë jyënaˈany ko nboˈkxëm?

¹¹ Niˈamukë ëtsäjtëm anuˈkxë naytyuˈunëm, pääty tsojkëp näˈäty nboˈkxëm. Biiblyë jyënaˈany: “Parë naxwinyëdë jäˈäy, nitii duˈun tkaˈoyjyawë extëm ko kyay yˈuugët ets tˈixët ko oybyëtsëëmp ko mëk tyuny yˈayoy. Tyäˈädë nan tëts këˈëm nˈixy, ko tyäˈädë jam tsyoony mä Diosë kyëˈë diˈib tëyˈäjtën” (Eclesiastés 2:24). Jesus nyijäˈäwëbë nety ko ja yˈëxpëjkpëty poˈkxandëp. Extëm tëgok, ko nety jeky të jyantsy kyäjpxwäˈkxtë, ta tˈanmääy: “Mindë. Joˈom nˈokpoˈxëm mä tuˈugë abak it” (Markʉs 6:31, 32).

12. ¿Tiko yˈoyëty nnaygyuentˈäjtëm mä tijaty ndukxondakëm? Pëjtäˈäk tuˈugë ijxpajtën.

¹² Ko ti ndukxondakëm diˈib mëdë tiempë nyajnäjxëm, mbäät xypyudëjkëm parë nboˈkxëm ets oy nnayjäˈäwëm. Per tsojkëp nnaygyuentˈäjtëm parë kyaj mas jëjpˈam nbëjtakëm. Mä primer siiglë duˈunë nety mayë jäˈäy jyënäˈändë: “Nˈokkäˈäy nˈokˈukëm jeˈeyë. Ayäbom nˈoˈkëm” (1 Korintʉ 15:32). Tyam, nanduˈun mayë jäˈäy wyinmaytyë. Extëm nˈokpëjtakëm, tuˈugë mixy diˈib Europa ojts yoˈoytsyondaˈaky mä reunyonk. Per kom jeˈeyë nety tijaty tjantsy tyukxondäˈägäˈäny, ta yoˈoybyojty. Ok, ta tpëjkyë kuentë ko kanäk pëkyë netyë jotmay të tpääty ko ja jyukyˈäjtën jeˈeyë të tˈyajtuny mä ja xondakën. Ta jatëgok tˈëxpëjktsondakyë Biiblyë, ets ko tiempë nyajxy, ta tyëjkë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë. Ko nyëbajtääy, ta jyënany ko diˈibë nety jeˈeyë myëkjäˈäwëp, yëˈë ko ja xyëëw tiempë të tˈyajtëgoy. Ets ko diˈib jantsy jotkujkmooyëp, yëˈë ko tmëdunyë Jyobaa, kyaj yëˈëjëty ko ttukxondaˈaky tijaty jaˈäjtp naxwiiny.

13. 1) ¿Tiko kyaj yˈoyëty ets kajaa xëëw tiempë nyajtuˈunëm mä tijaty ndukxondakëm? Nimaytyäˈäk mët tuˈugë ijxpajtën. 2) ¿Ti mbäät nduˈunëm parë nbëjkëmë kuentë pën kajaa xëëw tiempë nyajtuˈunëm mä tijaty ndukxondakëm?

¹³ Tijaty ndukxondakëm, mbäät oy xyyajnayjäˈäwëm ets nbëjkëmë jot mëjääw. Per ¿nuˈunën mbäät jam ja tiempë nyajtuˈunëm? Parë nˈatsoowëmbijtëm, min nˈokpëjtakëm tuˈugë ijxpajtën. Nimay ëtsäjtëm njantsy kyayäˈänëmë tsäjpkaaky ets njëˈxäˈänëm diˈib päˈäk. Per nnijäˈäwëm ko mbäät xypyäˈämduˈunëm pën xëmë yëˈë njëˈxëm. Pën oy mëk nˈitäˈänëm, tsojkëp yëˈë njëˈxëm diˈib mbäät xyˈoytyuˈunëm. Nanduˈun jyaty pën kajaa xëëw tiempë nyajtuˈunëm mä diˈib ndukxondakëm, mbäät xytyukmëjagamgakëmë Jyobaa. Pääty, ¿wiˈix mbäät nbëjkëmë kuentë pën kajaa xëëw tiempë nyajtuˈunëm mä tijaty ndukxondakëm? Mbäät nwinˈijxëm tuˈugë sëmään etsë net ngujäˈäyëm nääk oorë tiempë nyajnäjxëm mä Diosë tyuunk, extëm ko nëjkxëm mä reunyonk, käjpxwäˈkxpë ets ko nˈëxpëjkëmë Biiblyë. Ets ok, mbäädë net ngujäˈäyëm nääk oorë tiempë nyajnäjxëm mä ëyëˈk kuyäjtk, mä telebisionk, mä bideojueegë o mä oytyim tiijëty diˈib ndukxondakëm. Ko net nˈijxkijpxyëm ja oorë, ta net mbäät nˈijxëm mä tsyokyëty nnayajtëgäjtsëm (käjpxë Efesios 5:15, 16, TNM). *

14. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë ndukxondakëm diˈib oy?

¹⁴ Jyobaa nyasˈijxëp parë këˈëm nwinˈijxëm  tijaty ndukxondäˈägäˈänëm. Pënaty nyigëbäjkˈäjttëbë fyamilyë nan mbäät këˈëm twinˈixtë tijaty tyukxondäˈäktëp ja yˈuˈunk yˈënäˈk. Biiblyë myëmiimbyë käjpxwijën diˈib xytyukˈijxëm wiˈixë Jyobaa wyinmay, ets yëˈë diˈib xypyudëjkëm parë njäjtëm nwinˈijxëm tijaty ndukxondäˈägäˈänëm. * “Dios xytyukmayˈäjtëm” ko ndukxondakëm diˈib oy (Eclesiastés 3:12, 13). Tuˈuk tuˈugë jäˈäy tiiyëm tsyojkënyëˈajtypy ttukxondäˈägäˈäny (Galasyʉ 6:4, 5). Per oy kyatuˈugyë tsojkën, oy ko nnaygyuentˈäjtëm. Pesë Jesus jyënany: “Mä xymyëdaty pëjkeˈeky yëˈë mˈoyˈäjtën, jamë dëˈën nandëˈën yˈity yëˈë mjot mwinmäˈänyëty” (Matewʉ 6:21). Pën ntsojkëmë Jesus diˈib nReyˈäjtëm, ta nyajnigëxëˈkëm mët tijaty nduˈunëm, nwinmäˈäyëm ets nˈëˈëw ngäjpxëm ko yëˈë mas jëjpˈam nbëjtakëm ja yˈAnaˈam Kyutujkën (Filipʉs 1:9, 10).

15, 16. 1) ¿Wiˈix mbäät xyyajtëgoˈoyëm ja jukyˈäjt madakën? 2) ¿Wiˈixë Jesus ojts tˈyakyë käjpxwijën?

¹⁵ May tyamë jäˈäy yëˈëyë tsyojktëp diˈib jembyëtsëëmp, extëmë wit këˈëk, telefënë, komputadoorë ets oytyiity. Naytyukwinˈëˈënëdëp ja jukyˈäjt madakën etsë meeny sentääbë mët ko yëˈë mas jëjpˈam pyëjtaknëdëp. Päätyë Dios mëduumbëty, tsojkëp tˈixtët ti diˈib mas jëjpˈam pyëjtaktëp. Nˈoknayajtëˈëwëm: “¿Niˈigyëts jamë ndiempë nyajtuny kots nwinmay diˈibatyë karrë  jemybyëtsëëmp o diˈibatyë wit këˈëk jemybyëtsëëmp ets ni jeˈeyëts nganekyˈëxpëky tijaty naxäämp mä reunyonk? ¿Jantsy tuun ayoowbëts ets kyajts nëgoo tiempë nekyjyuuty parëts nuˈkxtäˈägët o parëts ngäjpxëdë Biiblyë?”. Pën kyaj nnaygyuentˈäjtëm, mbäät niˈigyë ntsojkënë ja jukyˈäjt madakën ets kyaj nyekydyuˈunëtyë Jesus. Tsojkëp nwinmäˈäyëm extëmë Jesus jyënany: “Nnaygyuentˈatëdë miitsëty es katë xyˈatsoktë nitii” (Lukʉs 12:15). ¿Tiko duˈun jyënany?

¹⁶ Jesus jyënany: “Nipën mbäät tkamëduny majtskë wyintsën, jaˈa ko pën tuump yajxon mä ja jawyiimbë wyintsën, kyaj mbäät nyakytyuny yajxon mä ja myëmajtskpë. Es pën ja myëmajtskpë wyintsën tsyejpy niˈigë es tyuny yajxon mët yëˈë, kyaj mbäät ja jawyiimbë tnakymyëduny. Kyaj mbäät xymyëduny yëˈë Dios pën mbëjtakypy ja mwinmäˈäny es ja mmëjää mä ja meeny” (Matewʉ 6:24). Kyaj mbäät nmoˈoyëmë Jyobaa diˈib mas oy pën jam nbëjtakëmë winmäˈäny mä jukyˈäjt madakën. Kom pokyjyaˈay nyajpatëm, tsojkëp xëmë nduˈunëmë mëjääw parë njëjpkudijëm tijaty tsyojkypy “ja nniniˈxˈäjt ngëbäjkˈäjtëm”, extëm ko ntsojkëm ja jukyˈäjt madakën (Éfesʉ 2:3).

17. 1) ¿Tiko näägë jäˈäy aduˈugë wyinmäˈäny tpëjtäˈäktë parë tˈixäˈäny tpäädäˈäny tijaty? 2) ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj naytyukwinˈëˈënëmë jukyˈäjt madakën?

¹⁷ Mayë jäˈäy yëˈëyë aduˈuk wyinmäˈänyˈäjttëp tˈixäˈän tpäädäˈändë tijaty tsyojktëp ets yëˈëyë net myëwiin myëjotëdëp (käjpxë 1 Korintʉ 2:14). Kom kyaj yajxon tˈyajtundë wyinmäˈäny, kyaj mbäät tpëktë kuentë ti oy ets ti axëëk (Ebreeʉsʉty 5:11-14). Mbäät niˈigyë tijaty tˈixäˈän tpäädäˈändë, ets oy nuˈun tijaty tjapäättë, niˈigyë tˈaktimtsoktë (Eclesiastés 5:10). Ëtsäjtëm mbäät njëjpkudijëmë duˈumbë winmäˈäny. ¿Wiˈix? Ko xëmë ngäjpxëmë Biiblyë, pes yëˈë diˈib xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj nˈatsojkëm ja jukyˈäjt madakën (1 Peedrʉ 2:2). Jesus jyuˈtë tiempë parë tpawinmääy wiˈixë Jyobaa wijˈyëty, pääty ojts tjëjpkudijë wixatyë Satanás jyayajtëgoyanë (Matewʉ 4:8-10). Nanduˈun ëtsäjtëm, pën kyaj naytyukwinˈëënäˈänëmë jukyˈäjt madakën jëjpˈam ets nguytyuˈunëm wiˈixë Jyobaa xyˈëwij xykyäjpxwijëm. Duˈuntsoo, ndukˈijxëmë Jesus ko mas niˈigyë ntsojkëm ets kyaj dyuˈunëtyë jukyˈäjt madakën.

18. ¿Ti diˈibë net ndunäˈänëm?

¹⁸ Ko Jesus tˈyajtëëyë Pedro: “¿Xytsyojkpëts niˈigyë këdiinëmë tyäˈädëty?”, yëˈë nety tyukniˈˈijxëp ko diˈib mas jëjpˈam mbäät tpëjtaˈaky mä jyukyˈäjtën, yëˈë Jyobaa tyuunk. Tyäˈädë xëëw Pedro, yëˈë yˈandijpy “Tuk pedasë tsäägaats”, etsë Pedro yajnigëxëˈk ko duˈun yˈijty extëmë tsäägaats mä Jyobaa tmëduuny (Apostʉlʉty 4:5-20). Ëtsäjtëm, nan tsojkëp nˈijxëm pën mëk ntsojkëmë Kristë, extëm yˈity tuˈugë tsäägaats. Nˈokpëjtakëm ja tuunk ayoˈon mä lyugäär, tijaty ndukxondakëm ets ja jukyˈäjt madakën. Pën nduˈunëm duˈun, nanduˈunë netyë Jesus nˈanmäˈäyëm extëm yˈanmääyë Pedro: “Wintsën, mijts mnijäˈäwëp ko ntsojkypy”.